کتاب «رژیم موقت، مفهوم و پژوهش‌های تخصصی» که توسط مرکز مطالعات و پژوهشهای الاتحاد تالیف و منتشر شده، در مباحثی تخصصی به بررسی پدیده فروپاشی رژیم موقت صهیونیستی پرداخت است. این کتاب در فصل اول مفهوم رژیم موقت و اذعان شخصیت‌های مختلف بین‌المللی و صهیونیستی به این موضوع را مورد اشاره قرار داده و در فصل‌های بعدی به بررسی ساختارهای امنیتی و تشکیلاتی سرویس های جاسوسی و نظامی رژیم صهیونیستی پرداخته و در ادامه بحران‌های فراروی اسرائیل که منجر به این فروپاشی می‌شود را برشمرده است.

 بخش پنجم

جاسوسی از منظر تفکر صهیونیستی و تاریخچه آن 

رژیم صهیونیستی فعالیت‌های امنیتی خود را بر این قاعده استوار کرده که جاسوس اولین نظامی است که در ایجاد دولت صهیونیست تاثیرگذار است، لذا جاسوسی یکی از ارکان ثابت فکری یهودی و صهیونیست به شمار می رود. در واقع رژیم صهیونیستی موفقیت های خود ضد فلسطینیان و کشورهای عربی را از طریق تسلیحات و ارتش خود به دست نیاورده، بلکه این موفقیت ها در نتیجه آگاهی و اولویت بخشیدن به نحوه دریافت اطلاعات جاسوسی از طرف مقابل است که می تواند دیدگاه روشن و آشکاری به شکل و ابعاد و اولویت این درگیری‌ها به سران تصمیم‌ساز اسرائیل بدهد. این موضوع تنها از طریق ایجاد سرویس های جاسوسی قوی امکان پذیر است که تمامی ابزارهای تکنولوژیک و پول و امکانات و افراد با تجربه را در اختیار داشته باشد. از این منظر جاسوسی نقش اساسی در تشکیل رژیم صهیونیستی و اشغال فلسطین داشته است. 

اسرائیلی‌ها از زمان تاسیس آژانس یهود، جاسوسی ضد عربها، ترکها و حتی انگلیسی‌ها را دنبال کرده‌اند. آنها شبکه های گسترده جاسوسی را در مصر، سوریه، لبنان، اردن، ترکیه، فلسطین و ...  در راستای خدمت به اهداف آژانس یهود مستقر کرده و زیر شاخه‌های همه شبکه‌های نظامی بود که مأموریت اجرای اهداف پروژه صهیونیستی را در فلسطین اشغالی برعهده گرفت. آژانس یهود شبکه جهانی خود را برای دستیابی به هدف بزرگتر حتی دررم، برلین، لندن، وین و مسکو نیز مستقر کرده است.

اگر تئودور هرتزل و خانواده‌های راکفلر و روچیلد را عامل اساسی برای احیای تفکر تشکیل اسرائیل بدانیم، باید گفت که دیوید بن گوریون مهمترین نقش را در به واقعیت و تبدیل کردن ایده تاسیس دولت اشغالگر به رژیم صهیونیستی در می سال 1948 داشته است. وی از زمان تصدی ریاست آژانس یهود و در جریان جنگ جهانی دوم در کنار متحدان خود قرار گرفته و در این مدت سعی کرد یهودیان را به داخل فلسطین بکشاند و همراه با آن قاچاق اسلحه به فلسطین اشغالی را نیز دنبال کرده و عملیات‌های تروریستی ضد فلسطینیان و عرب‌ها انجام دهد.

بن گوریون فعالیت‌های جاسوسی آژانس یهود را به سه بخش عمده تقسیم کرده بود:

بخش اول فعالیت‌های ضد عربی که مربوط به مسائل جاسوسی در میان فلسطینیان و شهروندان عرب فلسطین اشغالی بود.

بخش دوم رویکرد سیاسی که ماموریت اصلی آن جمع‌آوری اطلاعات سیاسی در عرصه های داخلی و بین المللی بود.

بخش سوم فعالیت های نظامی بود که با فعالیت های جاسوسی و تسویه حسابهای شخصی ضد عناصر انگلیسی و یهودیان شرقی و عرب دنبال می شد.

سرویس های جاسوسی اسرائیل از آغاز قرن بیستم میلادی 5 مرحله را پشت سر گذاشته‌اند که عبارتند از:

مرحله اول: این مرحله نشان دهنده ارتباطات ویژه اطلاعات صهیونیستی با نیروهای انگلیسی و کمک ویژه انگلیسی‌ها به رژیم صهیونیستی در راستای مقدمه سازی برای اشغال فلسطین بود. در همین رابطه سازمان سری بیلو در سال 1904 در میان تعدادی از مهاجران یهود از اروپای شرقی تاسیس شد تا به انگلیس در ارائه اطلاعات از وضعیت امپراتوری عثمانی و فلسطینیان کمک کند. این سازمان در سال 1907 توسط امپراتوری عثمانی شناسایی شد.

مرحله دوم: اندکی قبل از جنگ جهانی اول و در جریان این جنگ بود که سازمانی مخفیانه به نام نیلی شکل گرفت که ارتباطات گسترده ای با سرویس جاسوسی انگلیس در منطقه داشت. این سازمان شبکه جاسوسی خود را در تمامی بخش های فلسطین مستقر کرده و نقش قابل توجهی در پیروزی انگلیسی ها در جنوب فلسطین داشت، چرا که اطلاعات جاسوسی ویژه‌ای در خصوص آمادگی های  ارتش عثمانی در حمله به بئر السبع  به دشمن مخابره کرد. اما امپراتوری عثمانی متوجه این موضوع شد و در سال 1917 آنها را قلع و قمع کرد.

مرحله سوم:  با پایان جنگ جهانی اول و امضای معاهده بالفور آغاز شد. در این مرحله سرویس جاسوسی رژیم صهیونیستی ابعاد پیشرفته تر و گسترده تری به خود گرفته و مستقل از ارتباط با انگلیس و دیگر کشورها به فعالیت پرداخت. آژانس یهود در سال 1920 زیر شاخه های خود را در قدس، لندن، نیویورک، ژنو، قاهره، پاریس و برلین تاسیس کرد و بخش خاصی را نیز راه اندازی کرد که به آن دفتر سیاسی گفته می شد.  مسئولیت این دفتر بر عهده ژنرال کیسی بود که شبکه های جاسوسی را تحت پوشش هیئت های مختلف از جمله هیئت های ورزشی یا سازمان های بین المللی به گوشه و کنار جهان  فرستاد. نام اصلی این شبکه هاگاناه بود که از 3 بخش تشکیل شده است.

1-   یگان‌های ویژه مبارزاتی هاگاناه 

2-   یگان‌های بالماح  برای خرابکاری و عملیات ویژه

3-   یگان های شای  برای فعالیت‌های جاسوسی.

ارتش سری وابسته به هاگاناه  فعالیت های خود را بر ساماندهی مهاجرت غیرقانونی یهودیان به فلسطین اشغالی و قاچاق سلاح به سرزمین های اشغالی معطوف کرده بود اما بعدها این مأموریت‌ها گسترده تر شده و شامل انواع جاسوسی در خارج از مرزهای فلسطین و فعالیت‌های ضد جاسوسی و مجازات یهودیان مخالف با سیاستهای هاگاناه شد.

مرحله چهارم: این مرحله شامل درگیری‌های داخلی بین گروه‌های تروریستی صهیونیستی بود که زمینه را برای تشکیل رژیم صهیونیستی فراهم کرد. این درگیری ها که گاها از سوی دولت بریتانیا حمایت می شد، از سال 1947 بین بخش‌های مختلف جاسوسی اسرائیل آغاز شد.

مرحله پنجم: شامل دوره بعد از تشکیل رژیم صهیونیستی در می 1948 است که در این مرحله بیشتر تشکیلات گذشته جاسوسی منحل شده و یک سرویس جاسوسی مرکزی شکل گرفت. بن گوریون مهمترین عناصر این سرویس مرکزی را از افراد وابسته به هاگاناه  انتخاب کرد  تا پست های مهم را به آنها بسپارد. وی در این سیستم سه بخش اساسی تعریف کرد که مربوط به اولین نشست آن بود: 

بخش اول: اطلاعات نظامی

بخش دوم: دایره سیاسی در وزارت خارجه که مأموریت آن دستیابی به اطلاعات از سفارتخانه های خارج از فلسطین اشغالی است

بخش سوم: امنیت داخلی (شین بت ) که ماموریت آن نظارت بر جاسوسان خارجی و فعالان چپ‌گرای یهود بود.

این ساختار در انجام ماموریت های خود موفق عمل نکرد تا اینکه تغییراتی در سازماندهی این سرویس و بخش‌های مختلف آن ایجاد شد و بار دیگر به ریاست مائیر عامیت سازماندهی شد. یکی از مهمترین دستاوردهای سرویس های جاسوسی اسرائیل در این زمان  آماده سازی برای جنگ ژوئن 1967 بود که با تغییرات گسترده ای در این سیستم همراه شد. این تغییرات بعد از جنگ اکتبر 1973 نیز ادامه پیدا کرد. 

در حال حاضر سرویس‌های جاسوسی و جمع آوری اطلاعات رژیم صهیونیستی پنج مورد است که عبارتند از:

1-   سرویس جاسوسی نظامی (امان) 

2-   سرویس اطلاعات داخلی- امنیت عمومی (شاباک)

3-   سرویس مأموریت ها و عملیات خارجی (موساد)

4-   مرکز پژوهش‌های سیاسی وزارت خارجه (مماد)

5-   سرویس جاسوسی پلیس اسرائیل

فعالیت هر کدام از این سرویس‌های جاسوسی بر اساس مولفه‌هایی که در چارچوب آن کار می‌کند متفاوت است.  اما در مجموع می‌توان  بر اساس ماهیت تولیدات جاسوسی و  مأموریت هایی که این سرویس ها بر عهده دارند، این مأموریت‌ها را در سه بخش اساسی تقسیم بندی کرد:

1-    ماموریت های اطلاعاتی لازم برای سیاست گزاری های عمومی و اتخاذ تصمیمات سرنوشت ساز در ابعاد استراتژی‌های سیاسی و نظامی. سرویس‌های جاسوسی اسرائیل واقعیت های سیاسی و استراتژیک را در برابر تصمیم‌سازان اسرائیل قرار می‌دهند. این مولفه ها می‌تواند در زمینه نحوه مقابله با تهدیدات مختلف و حجم توانمندی‌های نظامی دشمنان باشد. 

2-   اطلاعات جاسوسی لازم برای فعال‌سازی تاکتیک‌های نیروهای امنیتی و نظامی نظیر جمع‌آوری اطلاعات دقیق در خصوص مواضع فرماندهی و اماکن نصب موشک های دشمن یا جمع آوری اطلاعات دقیق برای  خنثی سازی حملات دشمن.

3-    اجرای عملیات نظامی و خنثی سازی عملیات دشمن شامل حملات مخفیانه با سلاح های غیر کلاسیک ضد دشمن و از بین بردن طرح‌های ضد صهیونیستی و به شکست کشاندن فعالیت‌های جاسوسی آنها.