کتاب «رژیم موقت، مفهوم و پژوهشهای تخصصی» که توسط مرکز مطالعات و پژوهشهای الاتحاد تألیف و منتشر شده، در مباحثی تخصصی به بررسی پدیده فروپاشی رژیم موقت صهیونیستی پرداخته است. این کتاب در فصل اول مفهوم رژیم موقت و اذعان شخصیتهای مختلف بینالمللی و صهیونیستی به این موضوع را مورد اشاره قرار داده و در فصلهای بعدی به بررسی ساختارهای امنیتی و تشکیلاتی سرویسهای جاسوسی و نظامی رژیم صهیونیستی پرداخته و در ادامه بحرانهای فراروی اسرائیل را که منجر به این فروپاشی میشود، برشمرده است.
دوم: سرویس اطلاعات عمومی (شاباک یا شینبت):
این سرویس یک سرویس امنیتی مستقل است و همراه با ارتش اسرائیل مسئول حفظ امنیت در سرزمینهای اشغالی و مقابله با تهدیدات مخفی آن است. این سرویس در 18 فوریه 1949 بهصورت رسمی تأسیس شد، اما موجودیت آن تا سال 1957 همچنان مخفی باقی ماند. شاباک یکی از مهمترین سرویسهای امنیتی رژیم صهیونیستی است که بهصورت مستقیم زیر نظر نخست وزیر اسرائیل قرار دارد و مأموریتهای رسمی گستردهای برای آن تعریف شده است.
مأموریتهای سرویس شاباک عبارتند از:
1 ـ فعالیتهای ضدجاسوسی،
2 ـ فعالیتهای ضدجاسوسی و ضد توطئههای سیاسی،
3 ـ مسئولیت حمایت از امنیت مؤسسات و زیرساختهای اسرائیل و نمایندگیهای این رژیم در خارج از فلسطین و تأمین امنیت اشخاص، اطلاعات و اماکنی که کابینه برای آن تعیین میکند،
4 ـ از بین بردن فعالیتهای غیرقانونی با هدف ضربه زدن به امنیت اسرائیل و بیثباتسازی آن،
5 ـ تأمین اطلاعات محرمانه امنیتی،
6 ـ انجام مطالعات اطلاعاتی و جاسوسی و مشورت دادن به کابینه و مؤسسات وابسته به آن.
شاباک در تمامی مناطق و سرزمینهای اشغالی مستقر شده است و صدها نیرو در بخشهای مختلف دارد که شامل افسران میدانی، تحلیلگران، عناصر عملیاتی و شنود، کارشناسان مسائل تکنولوژیک، کادر اداری، افسران امنیتی و نگهبانان میشود. فعالیتهای این سرویس جاسوسی طی دهههای 50 و 60 بیشتر معطوف به از بین بردن طرحهای ضداسرائیلی و توطئههای سیاسی در محافل یهودی و مقابله با جاسوسی کشورهای اروپای شرقی و عربی بوده است. در زمان حاضر نیز فعالیتهای سرویس شاباک به حفظ امنیت رژیم صهیونیستی و جلوگیری از تهدیدات خارجی یا تخریب یا جاسوسی ضدکابینه و حفظ منافع رسمی رژیم صهیونیستی معطوف میشود.
بر اساس قوانین موجود در سرزمینهای اشغالی مأموریتهای زیر بهعهده این سرویس جاسوسی قرار گرفته است:
ـ از بین بردن تمامی انواع فعالیتهای مقاومت یا متخاصم با اسرائیل که برای ضربه زدن به امنیت این رژیم و مؤسسات آن فعالیت میکند،
ـ جمعآوری و تحلیل اطلاعات با هدف اجرای مأموریتهای توزیعشده در راستای منافع اسرائیل،
ـ تأمین امنیت شخصیتهای مهم در سرزمینهای اشغالی،
ـ انجام اقدامات لازم در حمایت از طرفهای مرتبط با کابینه،
ـ مراقبت و حفاظت از تأسیسات استراتژیک در سرزمینهای اشغالی نظیر هواپیماهای مسافربری، فرودگاهها، سفارتهای رژیم صهیونیستی در خارج از سرزمینهای اشغالی و...،
ـ ارائه تأییدیههای امنیتی: ارائه تأییدیههای امنیتی برای کارمندان و فعالان شاغل در عرصههای حساس امنیتی،
ـ جذب منابع اطلاعاتی از طریق عوامل انسانی یا رسانههای مختلف با هدف حفظ امنیت رژیم.
شاباک بر اساس دو مدل (جغرافیایی و تخصصی) فعالیت میکند. این سرویس جاسوسی در ابعاد جغرافیایی به 3 بخش تقسیم میشود:
1 ـ منطقه قدس و کرانه باختری که بزرگترین منطقه در سرویس شاباک است. عناصر فعال در این بخش مأموریت سرکوب عملیات فلسطینیها در این مناطق را بهعهده دارند.
2 ـ منطقه شمالی: کارمندان این منطقه نیز مسئولیت مبارزه با عملیات مخفیانه متخاصم با اسرائیل را بهعهده دارند. شاباک در جریان اشغال بخشهایی از لبنان توسط رژیم صهیونیستی از سال 1982 تا 2000 مسئولیت این مناطق را نیز بهعهده گرفته بود و فعالیتهای جاسوسی خود را در این مناطق نیز انجام میداد.
3 ـ منطقه جنوبی: دومین منطقه بزرگ شاباک بهشمار میرود که مدیریت آن در شهر عسقلان / المجدل است. این بخش مسئول از بین بردن فعالیتها و عملیات فلسطینیان از نوار غزه است.
شاباک بر اساس تخصصهای متعدد به چندین بخش تقسیم میشود که عبارتند از:
الف: بخش عربی، بزرگترین بخش شاباک است که مسئولیت آن کشف گروههای مقاومت داخل فلسطین اشغالی است.
ب: بخش ضدجاسوسی که با نام بخش یهودی و غیرعربی نیز شناخته میشود. حجم فعالیتهای این بخش بعد از سقوط اتحاد جماهیر شوروی کاهش پیدا کرد، چرا که عموماً این کشور متخصص فعالیتهای ضدجاسوسی ضد یهودیان بود.
ج: بخش حمایت: این بخش مسئولیت حمایت از شخصیتها و هیئتهای سیاسی و فرودگاهها و هواپیماهای مسافربری و سفارتخانههای رژیم صهیونیستی را بهعهده دارد.
د: بخش تحقیقات مسئول تحقیق از بازداشتشدگان داخل اتاقهای بازجویی مختص این سرویس است.
ه: بخش تکنولوژی: مسئولیت آن گسترش ابزار تکنولوژیک در روند فعالیتهای ضدتروریستی و ضدجاسوسی و جمعآوری اطلاعات است.
و: بخش حفاظت اطلاعات که با نام «رام» نیز شناخته میشود. این بخش در سال 2002 با دستور کابینه اسرائیل تأسیس و بهصورت مستقیم با شاباک مرتبط شد. مسئولیت این بخش ارائه دستورات و توصیههای لازم به هیئتهای مختلف برای حفاظت از اطلاعات حساس در بخشهای ویژه نظیر دفتر نخستوزیر، وزارت امور مالی، وزارت امور داخلی و بانک مرکزی رژیم صهیونیستی است. فعالیتهای سرویس جاسوسی شاباک در آنچه امنیت ملی رژیم صهیونیستی نامیده شده است، متمرکز است و تنها منحصر به بخشهای داخلی سرزمینهای اشغالی نمیشود.
شاباک با وجود اینکه از کوچکترین سرویسهای جاسوسی در رژیم صهیونیستی بهشمار میرود، اما تأثیرگذاری و حضور بیشتری در روند تصمیمسازی مقامات سیاسی و نظامی اسرائیل دارد و این تأثیر بهویژه اگر در خصوص موارد تخصصی این سرویس در نوار غزه یا کرانه باختری یا داخل فلسطین اشغالی باشد، با هیچ سرویس دیگری قابل مقایسه نیست.
سوم: بخش جاسوسی پلیس رژیم صهیونیستی
در پی حمله آمریکا به عراق در سال 2003 کمیته امنیتی رژیم صهیونیستی اقدام به توسعه و بازسازی مجدد سرویسهای جاسوسی این رژیم و توزیع عملیات میان آنها کرد. در آن زمان مأموریت بخش جاسوسی در پلیس اسرائیل جمعآوری و تحلیل اطلاعات و فعالیت فشرده در مناطق ملتهب غزه یا کرانه باختری بود. این سرویس همچنین نقش اساسی در روند مبارزه با فعالیتهای خصمانه و اجرای عملیات ضد اهداف پلیس اسرائیل دارد و مسئول ارائه گزارشهای کامل جاسوسی به ستاد عالی فرماندهی پلیس است و نقش بسزایی در سرکوب فعالیتهای امنیتی ضد رژیم صهیونیستی ایفا میکند.
بخشهای مختلف سرویس جاسوسی پلیس اسرائیل، شامل موارد زیر است:
الف: بخش پژوهشی که مسئولیت ارائه ارزیابی جاسوسی و اطلاعاتی و پیشبینیهای عملیاتی در زمینه وقوع جرم و امنیت داخلی و ساماندهی فضای عمومی را عهدهدار است.
ب: بخش جاسوسی مرکز الأمان: این مرکز مسئول ارائه گزارشهای جاسوسی روزمره در زمینه فعالیتهای عناصر شهادتطلب است و گزارشهای روزانه مربوط به حوادث روز گذشته و پیشبینیهای اطلاعاتی در کوتاهمدت را به مسئولان مربوطه ارائه میدهد. این بخش همچنین مأموریت ویژه و مسئولیت کامل توسعه و مدیریت مناسبات جاسوسی خارجی پلیس اسرائیل با طرفهای بینالمللی را عهدهدار است.
ب: بخش جمعآوری و تکنولوژی: وظیفه این بخش فعالسازی رسانههای جمعی و منابع و مزدوران مختلف و شنود و پیگیری اطلاعات و اداره زندانها است. توجیه حرفهای یگانهای پلیس و گسترش ابزارهای تکنولوژیک و روشهای کاری پیشرفته در پلیس از دیگر وظایف این بخش بهشمار میرود.
چهارم: مرکز مطالعات سیاسی (مماد):
این مرکز که با نام اختصاری (ACPR) شناخته میشود، در واقع بخش جاسوسی وزارت خارجه رژیم صهیونیستی بهشمار میرود. مأموریت این مرکز ارزیابی مواضع سیاسی در سایه اطلاعات امنیتی و جاسوسی و سیاسی از دفاتر و کنسولگریهای رژیم صهیونیستی در گوشه و کنار جهان است. این سرویس در مقایسه با مراکز مطالعات وابسته به موساد و امان سرویس کوچکی است و پژوهشهای آن در فعالیتهای دیپلماتیک وزارت خارجه مورد استفاده قرار میگیرد. فعالان این مرکز و نمایندگان آنها غالباً در نشستهای کابینه توصیهها و پیشنهادات خود را در مسائل مختلف مرتبط با رژیم اسرائیل مطرح میکنند.
یکی دیگر از مأموریتهای این مرکز تبلیغات و انتشار اعلامیههای مختلف در حمایت از رژیم صهیونیستی در روزنامههای آمریکایی و جهانی است. این مرکز همچنین در زمینه تولید فیلمهای مستند و انتشار کتاب و برپایی کنفرانسهای بینالمللی تحت عناوین مبارزه با تروریسم و افراطگرایی اسلامی(!) نیز فعالیت میکند.
داخل این مرکز بخش مستقلی وجود دارد که «کمان» نامیده میشود و بیشتر کارمندان آن را زنان تشکیل میدهند. این زنان مأموریتهای مشابه مزدوران زن موساد دارند، با این تفاوت که بیشتر آنها از نخبگان علوم سیاسی و دیپلماتیک هستند. آنها شبکههای ارتباطی گستردهای با مسئولان سیاسی، نظامی، امنیتی و دیپلماتیک از میان معارضان در کشورهای عربی و دولتهای خارجی دارند. این مرکز نقش مهمی در گسترش مناسبات رژیم صهیونیستی با دولتهای اروپایی و آسیایی و بهصورت ویژه آفریقایی دارد و طی 10 سال گذشته در برقراری مذاکرات مختلف بین سیاستمداران رژیم صهیونیستی و اعراب و آفریقاییتبارها نقش عمدهای ایفا کرده است.
پنجم: مؤسسه جاسوسی و مأموریتهای ویژه خارجی (موساد)
موساد سرویس جاسوسی ملی رژیم صهیونیستی است. اختلاف این سرویس با أمان در مستقل بودن آن است و اختلاف آن با شاباک نیز در این است که مأموریتهای آن در خارج از سرزمینهای اشغالی انجام میشود. پتانسیل و توانمندی موساد تأثیر قابلتوجهی در فعالیتهای دیگر سرویسهای جاسوسی رژیم صهیونیستی دارد. اسرائیل از همان آغاز تأسیس تلاش کرده است هالهای از ابهام را در فعالیتهای موساد و ساختار تشکیلاتی آن و فعالیتهای جاسوسی و عملیات ویژه آن ایجاد کند.
یوسی میلمن و دان راویو دو نویسنده اسرائیلی که در سال 1990 کتاب مفصلی را درباره موساد منتشر کردند، تأکید دارند که موساد برای اولین بار بهروی ویرانههای یک محفل سیاسی تشکیل شد که در چارچوب اقدامات وزارت خارجه اسرائیل فعالیت میکرد و مأموریت اصلی آن جمعآوری اطلاعات از خارج از سرزمینهای اشغالی بود. آنها اکتبر سال 1951 را روز تأسیس موساد نامگذاری کردهاند که بنگوریون، رابین شیلوح مشاور و معاون ویژه خود در امور خارجی را که نام واقعی وی رابین زاسلانسکی بود بهعنوان اولین رئیس موساد معرفی کرد.
شیلوح در اولین اقدام خود دستور به انحلال اداره سیاست خارجی داد و سازماندهی مجدد یک سرویس جاسوسی خارجی را در چارچوبی جدید آغاز کرد که از آن زمان تاکنون زیر نظر نخستوزیر رژیم صهیونیستی اداره میشود. این مدل بهخلاف مدل انگلیس بود که جاسوسی خارجی را زیر نظر وزارت خارجه دنبال میکرد و مطابق با مدل آمریکایی بود که آنها را مستقیماً زیر نظر رئیس جمهور قرار داده بود.
موساد در دوره اول خود بهخلاف سازمان سیا مأموریتهای خود را تنها در چارچوب جاسوسی و جمعآوری اطلاعات تعریف کرده بود، اما رؤسای موساد بعدها زمان برگزاری کمیته مشترک با رهبران سرویس جاسوسی نظامی ارتش اسرائیل اجرای عملیات و مأموریتهای ویژه پشت خطوط مقابله با کشورهای عربی از طریق یگانهای نظامی مخفیانه را نیز برای موساد کلید زدند.
رهبران موساد پیش از این عموماً بعد از انتخاب شدن بهصورت مخفیانه باقی میماندند و نام آنها اعلام نمیشد، تا اینکه در سال 1996 برای اولین بار بعد از انتصاب دانی یاتوم به ریاست این سازمان، نام وی اعلام شد.
مأموریتهای تعریفشده برای موساد:
الف: از بین بردن تلاش کشورهای متخاصم با اسرائیل برای توسعه تسلیحات نامتعارف،
ب: سرکوب عملیات ضدصهیونیستی در گوشه و کنار جهان،
ج: جمعآوری اطلاعات محرمانه جاسوسی خارج از سرزمینهای اشغالی،
د: اداره شرکتهای ویژه امنیتی که بهصورت مخفیانه وابسته به موساد هستند و سیاستهای آن را اجرا میکنند، از جمله این شرکتها میتوان به G4S و شرکت بنتل اینترنشنال سکوریتی اشاره کرد که تحت پوشش قوانین بینالمللی در بسیاری از کشورهای دنیا فعالیت دارند،
ه: تأمین اطلاعات جاسوسی استراتژیک و عملیاتی مهم،
و: توسعه روابط ویژه و سیاسی مخفیانه با جریانهای مختلف در خارج از سرزمینهای اشغالی،
ز: اجرای مأموریتها و عملیات ویژه خارج از مرزهای سرزمینهای اشغالی،
ح: تلاش برای مهاجرت یهودیان از خارج از فلسطین به سرزمینهای اشغالی.
بخشها و یگانهای مختلف موساد
موساد بخشها و یگانهای مختلفی دارد. ساختار تشکیلاتی موساد متشکل از چندین اداره است که هر کدام از آنها نقش و مسئولیت مشخصی را بهعهده دارند، مهمترین این ادارات عبارتند از:
ادارهکل: این اداره در حومه تلآویو قرار دارد و حدود 100 کارمند در آن فعال هستند. دفتر مدیر و برخی از معاونان و منشی مدیر موساد در این اداره قرار دارد. رئیس موساد مستقیماً از سوی نخستوزیر انتخاب میشود.
بخش برنامهریزی و هماهنگی عملیات: مأموریت اساسی این بخش مدیریت و توسعه برنامههای آینده و هماهنگی برای فعالیت شبکههای مختلف جاسوسی است.
بخش فعالیتهای سیاسی و خارجی: این بخش مسئول ارتباطات با دولتهای خارجی است که مناسبات عادی با رژیم صهیونیستی دارند.
بخش مأموریتهای اداری: این بخش متخصص آموزش و جذب کارمندان و نیروها و ارتقاء آنهاست.