س- با توجه به تحقيقاتي كه درباره مدينه و بقيع انجام داده ايد لطفا سابقه اي تاريخي از بقيع را بيان فرمائيد

ج- تاريخ بقيع به سال دوم هجرت بر مي گردد زير ا تا اين سال مردم مدينه جنازه مردگان خود  را در دئ آرامگاه عمومي ديگر و گاهي در داخل خانه ها و حياط هاي منازل خويش دفن مي كردند و چون عثمان بن مظمون كه يكي از انصار و ياران رسول خدا (ص) و كسي است كه در بيعت عقبه اول و دوم با رسول خدا (ص) پيمان بسته و وفاداري و حمايت از آن حضرت را تعهد نموده بود در سال دوم هجرت از دنيا رفت رسول خدا (ص) دستور داد جنازه وي را با نظارت مستقيم آن حضرت به جاي گورستان عمومي در بقيع دفن نمودند و رسول خدا (ص) پس از دفن وي قطعه سنگ بزرگي را در روي او قرار داد  و چنين فرمود : با اين سنگ قبر عثمان را مشخص مي كنم تا جنازه ساير مسلمانان در كنار آن دفن شود .

پس از اين جريان كم و بيش مردم مدينه اجساد بزرگان خود را در بقيع دفن مي نمودند ولي فوت ابراهيم فرزند رسول خدا (ص)  و دفن جسد وي به وسيله پيامبر (ص) كه فرمودند : الحقوه باخي عثمان بن مظعون موجب گرديد كه بقيع مورد توجه بيشتري قرار گيرد و به صورت گورستان عمومي و رسمي درآيد و از اين تاريخ مسلمانان خارها و ريشه هاي درختان موجود در محل بقيع را قطع نمودند و گاهي هر قبيله اي بخشي از بقيع را براي دفن اجساد افراد همان قبيله اختصاص دادند.

س- آيا از علماي شيعه كسي در بقيع مدفون است؟ اسامي چند تن را بفرمائيد؟

ج- بعلت عدم دسترسي به منافع و كتب در اين مورد در زمان سفر نمي توانم اظهار نظري بكنم.

س- دقيقا چه زماني ساختمان حرم ائمه بقيع تخريب شد و محدوده حرم تا كجا بوده است ؟

ج- تخريب و انهدام حرم ائمه بقيع دقيقا در هشتم شوال سال هزار و سيصد و چهل و چهار هجري واقع گرديده است و محدوده حرم با توجه به گفتار مورخان و سياحان و جهانگردان كه در طول تاريخ و تا قبل از انهدام حرم ائمه بقيع عليهم السلام آنجا را زيارت و مشاهدات خود را در كتب تاريخ و سياحت نامه ها آورده اند در همين محدوده اي بوده است كه امروز مشاهده  مي نمائيم كه در طرف شرقي آن ديواري تقريبا بطول سه متر وجود دارد و اين ديوار همان ديوار اصلي حرم شريف است كه تزئينات ظاهري آن از بين رفته و اسكلت آن باقي مانده است . بقيه حدود حرم شريف  هم همان حدود فعلي است زيرا همه مورخان نوشته اند با اينكه گنبد حرم ائمه بقيع مرتفع ترين گنبد در بقيع بوده است وليكن داخل حرم كه قسمتي از آن را ضريح بزرگي كه بر روي قبور ائمه چهارگانه و حضرت عباس عموي پيامبر (ص)  قرار داشت فراگرفته بوده و با توجه به اينكه در چند قرن قبل تعداد زائرين خيلي كم و محدود بوده است باز هم حركت آنان در داخل حرم به سختي و به كندي صورت مي گرفته است زيرا اين حرم شريف با اينكه داراي دو درب بوده است ولي حتي در موسم حج و ايام زيارت نيز تنها يكي از اين دو درب باز مي شده و ورود و خروج زائران تنها از يك درب صورت مي گرفته است و با اشكال و ازدحام مواجه مي گرديده است .

س- در اين چند سالي كه حضرت عالي به حج آمده ايد چه تغييراتي در ساختمان بقيع پيش آمده است؟

ج- از سال 52 شمسي كه معمولا به حج يا عمره مشرف شده ام شاهد تغيير و تحول در بقيع بوده ام كه بطور اجمالي در چند موضوع خلاصه مي شود

• اولين تحول و توسعه محل بقيع از طرف شرق و شمال شرق می باشد که در چند مرحله صورت پذیرفته است و قبر منسوب به فاطمه بنت اسد که در خارج و تقریبا در شمال شرقی آن قرار داشت داخل در بقیع شده که امروز این قبر مشخص نیست در صورتی که قبلا در خارج بقیع و در میان یک چهاردیواری قرار داشت و مورد توجه مسلمانان خاصه مورد توجه شیعیان بود .
• تا سال 52 شمسی قبر حضرت اسماعیل فرزند امام صادق ع و پیشوای فرقه اسماعیلیه در داخل چهاردیواری و در خارج بقیع در سمت جنوبی آن و در کنار شارع ابوذر قرار داشت که در اواخر ذی حجه این سال در اثر توسعه و زیر سازی خیابان ابوذر جنازه جناب اسماعیل سالم و تر و تازه از زیر خاک بیرون آمد و او را به داخل بقیع منتقل و در طرف شرق قبور شهدا به فاصله تقریبی ده قدم از این قبور دفن نمودند.
• تغیر و زیباسازی در دیوار اطراف بقیع هم یکی از تحولاتی است که در این چند سال اخیر بوجود آمده است زیرا در فاصله سالهای پنجاه و چهار دیوارگلی و ضخیم دور بقیع به دیواری نسبتا ظریف با نرده های فلزی تبدیل و ساختمان سایه بانی در قسمت غربی بقیع از سمت خارج بوجود آمد و اینکه با تحول جدید آن دیوار و سایه بان ها به دیواری جالب تر و بلندتر در تمام جوانب بقیع تبدیل گردیده و شاهد توسعه مجدد آن می باشیم .

س- ارتباط عقاید وهابیها با وضعیت بقیع چیست ؟

ج- وهابی ها بدون توجه به عملکرد همه فرق مسلمین در طول تاریخ و بدون توجه به نظرات و فتوای علمای اسلام در گذشته و امروز با استناد به یک حدیث که هم از نظر سند و هم از نظر متن جای بحث و بررسی دارد و بنا به گفتار بعضی از حدیث شناسان جزء احادیث ضعیف است و مضمون آن این است که رسول خدا (ص) در یکی از ماموریت هائی که به امیر المومنین (ع) محول فرموده به وی دستور داد که باید هر قبری  را از بین ببری و با خاک یکسان کنی  و لا قبرا الا سویته آری وهابی ها به مضمون این حدیث هر قبری که دارای علامت مشخصه ولو به صورت سنگ چین و نوشتن اسم صاحب قبر بر قطعه سنگی باشد و حفظ کردن آن به همان صورت را حرام و تغییر آن را واجب می دانند و لذا تا رژیم وهابی گری بر حرمین شریفین حاکم است مسلمانان باید در بقیع شاهد وضع موجود باشند مگر آنکه خداوند متعال اراده دیگری داشته باشد.

س- ساختمان بيت الاحزان در كجاي بقيع بوده است ؟

ج- ساختمان بيت الاحزان در نزديكي حرم ائمه بقيع و در سمت جنوبي ترين نقطه حرم شريف واقع بوده و يكي از آثاري است كه به وسيله وهابيون همزمان با تخريب حرم ائمه بقيع منهدم گرديده است و اين اثر تاريخي نيز همانند حرم ائمه بقيع در طول تاريخ توجه زائران و مورخان و جهانگردان را به خود جلب نموده و اكثر نويسندگان و مولفان كه آثار بقيع را معرفي نموده اند به معرفي بيت الاحزان نيز پرداخته  و از كيفيت اين بيت و انگيزه ايجاد آن سخن گفته اند.