خوردن «به» برای درمان دیابت، فشار خون، بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان و کبد چرب،عفونت‌های روده‌ای و استرس مفید است.
فصل پائیز که کم‌کم از راه می‌رسد، سرو کله میوه زرد خوش عطر و طعم با نام «به»، بر روی پیشخوان میوه فروش‌ها پیدا می‌شود. «به» میوهای معطر و متعلق به خانواده گل‌سرخیان است که از این نظر، جزو دسته سیب و گلابی محسوب می‌شود.
«به» میوهای پاییزی، گوشت خشک و کرکی است که طعمی ترش و گس دارد. ترکیه، چین، ازبکستان، ایران، آرژانتین و برخی کشورهای جنوبی اروپا و جنوب غربی آسیا، از تولید کنندگان عمده آن هستند.
سید مرتضی صفوی، متخصص تغذیه درباره خواص میوه «به»، اظهار داشت: بهتر است به را با آب سرد شسته، هسته مرکزی آن را جدا کرده و برش‌های آن را در آب بپزیم. این میوه خواص درمانی زیادی دارد؛ از جمله اینکه می‌توان برای رفع افسردگی، زخم معده و بیماری‌های قلبی استفاده کرد.
وی با بیان اینکه از نظر ویتامین‌ها و املاح بسیار قوی است و حاوی ویتامین‌های A, B, C، فیبر، روی، فسفر، کلسیم، مس و آهن است، ادامه داد: از نظر خواص ضدالتهابی، این میوه به دلیل داشتن ویتامین C که یک آنتی‌اکسیدان است، تقریباً می‌تواند 25 درصد نیاز روزانه بدن به این ویتامین را تأمین کند.
این متخصص تغذیه یادآور شد: ویتامین C به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کند و آنتی‌اکسیدانی مانند ویتامین C بر روی التهابات بدن اثر کرده و آن را درمان می‌کند؛ضمن اینکه برای بیماری‌های متابولیکی مانند دیابت، فشار خون، بیماری‌های قلبی و عروقی، سرطان و کبد چرب بسیار مفید است. برای درمان بیماری درماتیک و سیستیت که بیماری‌های پوستی هستند، می‌توان از به استفاده کرد.
صفوی با بیان اینکه به برای افراد دچار آلرژی بسیار مفید است، گفت: به میوه کم‌کالری بوده و هر 100 گرم آن 57 کالری دارد و برای افرادی که می‌خواهند معده خود را پر نگه داشته اما چاق نشوند بسیار مطلوب است؛ ضمن اینکه سدیم، کلسترول و چربی اشباع آن نیز بسیار پایین بوده و برای افراد چاق و دارای اضافه وزن بسیار مفید است.
*کنترل‌کننده فشار و پایین‌آورنده کلسترول خون است
این متخصص تغذیه با بیان اینکه میوه به برای درمان زخم معده که در اثر مصرف برخی مواد غذایی ایجاد می‌شود، مفید بوده و باعث آرامش دستگاه گوارش می‌شود، افزود: به برای درمان بیماری‌های هموروئید، بواسیر، کولیت، اسهال و عفونت‌های روده‌ای نیز مناسب است.
وی خاطرنشان کرد: مصرف آن در کودکان مشکلی ایجاد نمی‌کند؛ ضمن اینکه روند پیری را کاهش داده و برای بیماری‌های مغزی و قلبی مفید است.
این متخصص تغذیه با اشاره به خواص دیگر میوه به، بیان داشت: به برای کسانی که دچار تهوع می‌شوند بسیار مفید بوده و یک میوه ضدویروس است و در ایام سرماخوردگی مصرف آن را توصیه می‌کنیم. کنترل‌کننده فشار خون و پایین‌آورنده کلسترول خون است و به دلیل داشتن ویتامین C و آنتی‌اکسیدان، با رادیکال‌های آزاد که برای بدن بسیار مضر بوده و ایجاد سرطان می‌کنند مبارزه می‌کند.
صفوی با اشاره اثرات مثبت میوه به در کاهش فشارهای عصبی، ابراز داشت: به در کاهش استرس، ناراحتی‌های چشم و بیماری‌های کبد بسیار مفید بود؛ ضمن اینکه برای بهبود روند بیماری‌های تنفسی و آسم هم مفید است؛ در نتیجه به مردم توصیه می‌کنیم این میوه را حتما در سبد تغذیه خود قرار دهند.
«به» به دلیل خاصیت زیاد به «سیب طلایی» هم معروف است. تقریبا از تمام قسمت‌های آن استفاده می‌شود و خواص دارویی و غذایی بسیاری دارد اما در سبد میوه خانواده‌ها ناشناخته و مهجور مانده است. اگر تصور شما بر این است که «به» را فقط می‌توان برای درست کردن مربا و کمپوت استفاده کرد، کاملا در اشتباه هستید!
نعمت الله مسعودی، متخصص طب سنتی درباره «خواص میوه به»، اظهار داشت: حکما گفته‌اند به میوه به باید جناب «به» گفت؛ چراکه بسیار میوه پرخاصیت و پرمنفعتی از برگهای این میوه گرفته تا شکوفه آن است.
وی ادامه داد: به برای سیستم گوارش بسیار مفید است؛ با توجه به اینکه اکنون بسیاری از مردم مشکل گوارش دارند، می‌توانند از این میوه استفاده کنند.حکما برای اینکه بتوانیم این میوه را در طول سال استفاده کنیم، روش‌های مختلفی را ارائه کرده‌اند.
این متخصص طب سنتی بیان داشت:نوع بهتر آن ملس و بین شیرین و ترش بوده و خاصیت آن بیشتر است؛ به شیرین تمایل به گرمی داشته و ترش آن تمایل به سردی دارد. بهترین نوع آن رسیده و زرد خوش رنگ است. سعی کنیم موقعی که آن را خریداری می‌کنیم خوش بو بوده و پرزهای روی آن وجود داشته باشد و اگر این پرزها بماند خاصیت به را تا زمان مصرف حفظ می‌کند.
مسعودی افزود:از قبض به استفاده می‌کنیم؛ یعنی وقتی می‌خوریم دهانمان جمع می شود. این در درمان بیماران مهم است. اکنون ریفالکس در بسیاری از بیماران از کودکان شیرخوار تا افراد مسن وجود دارد.در این بیماری قوت نگهدارنگی ضعیف می‌شود و یک شلی در در دریچه فوقانی معده داریم.
وی اضافه کرد: به کمک می‌کند این دریچه بسته شده و برگشتن اسید به مری کمتر شود؛ لذا توصیه می‌کنیم افرادی که ریفلاکس دارند، قدرت هضم معده شان کم است و غذا را خوب هضم نمی‌کنند و احساس ترشی و سوزش دارند بعد از غذا یکی دو قاچ به بخورند.
این متخصص طب سنتی ابراز داشت: اگر به را قبل از غذا بخوریم می‌تواند اسهال را قطع کند و باعث می‌شود روند حرکات سریع دستگاه گوارش را کند و از اسهال جلو گیری‌کند؛ همچنین می‌توانیم در طول سال از رب به استفاده کنیم.
مسعودی با اشاره به چگونگی تهیه رب به، گفت: آب به را می‌گیرند؛ البته به خیلی آب ندارد و آب آن را همراه با سیب می‌گیرند؛ به شکلی که دو قاچ سیب و دو قاچ به را با هم در آبمیوه گیری آب می‌گیرند و پس از مدتی آبی که غلیظ می‌شود رب به است.
وی متذکر شد: افراد می‌توانند یک یا دو قاشق مربا خوری رب به را استفاده کنند؛ضمن اینکه از روغن به می‌توان برای تقویت قلب و معده استفاده کرد.
این متخصص طب سنتی تصریح کرد:می‌توان میوه به را به شکل رنده شده خشک کرده و به عنوان دمنوش ستفاده کرد.دانه به که به تخم به معروف است جزو لعابات است؛ نکته مهم این است که با وجود اینکه لعاب می‌دهد و لعابات مضر معده هستند، اما این در «به» برعکس بوده و مضر نیست و برای گرفتگی صدا، تقویت ریه و سرفه کردن بسیار خوب است.
مسعودی با بیان اینکه همین لعاب نیز را می‌توانیم روی سوختگی بدن بزنیم و حتی به عنوان ضد آفتاب استفاده کنیم، افزود: به دلیل اینکه این میوه هم خاصیت دارویی و هم غذایی دارد، نحو مصرف آن مهم است.
وی یادآور شد: معمولا کودکان تمایلی به خوردن خالی آن ندارند؛مگر اینکه مثلا در آبگوشت به جای سیب زمینی به بریزیم یا به عنوان ته دیگ استفاده کنیم. توصیه می‌کنیم افرادی که میوه ضعف معده دارند از نوع ترش به استفاده نکنند؛ چون معده را ضعیف می‌کند و بیشتر مصرف نوع ملس به خوب بوده و تاکید می‌کنیم مردم از این میوه استفاده کنند.
