نزدیک به 20 سال است که اول ماه ژوئن میلادی که امسال مصادف با 12 خرداد ماه شده، به‌پیشنهاد سازمان جهانی خواروبار (FAO) به‌‌عنوان "روز جهانی شیر" شناخته می‌‌شود. این روز برای تأکید بر اهمیت این ماده غذایی نام‌گذاری شده و شعار روز جهانی شیر امسال "از شیر لذت ببرید (Enjoy dairy)" است.

مواد موجود در شیر شامل پروتئین‌‌ها، کلسیم، منیزیم، سلنیوم و برخی انواع ویتامین‌‌ها از جمله ویتامین‌‌های گروه B است.

شیر از دیدگاه دینی نیز حائز اهمیت ویژه‌‌ای است؛ در طب ایرانی طبع شیر را سرد می‌‌دانند به همین دلیل توصیه می‌‌شود شیر همراه با عسل، دارچین، خرما و مواد غذایی دارای طبع گرم مصرف شود.

سرانه مصرف شیر در کشورهای توسعه‌‌یافته بیشتر است و این سرانه در ایران در مقایسه با میانگین مصرف جهانی و کشورهای توسعه‌‌یافته بسیار پایین‌‌تر است؛ پایین بودن سرانه مصرف شیر می‌‌تواند عاملی برای گسترش پوکی استخوان باشد.

دکتر هدایت حسینی  درباره اهمیت مصرف شیر گفت: روز جهانی شیر برای توجه بیشتر مردم به مصرف لبنیات نام‌گذاری شده است تا سرانه مصرف شیر در جهان افزایش یابد؛ در کشور ما مردم به حد کفایت شیر مصرف نمی‌‌کنند.

وی با بیان اینکه فرآورده‌‌های شیر نیز می‌‌تواند مورد مصرف قرار گیرد، تصریح کرد: مصرف شیر باعث ارتقای سیستم ایمنی بدن در برابر بیماری‌‌ها و عفونت‌‌ها می‌‌شود؛ توصیه می‌‌شود که 120 لیتر شیر در سال مصرف شود؛ در کشور ما زیرساخت‌‌ها و پتانسیل‌‌های بسیار خوبی در صنایع لبنی برای تولید محصولات متنوع وجود دارد؛ در ارتباط با تولید شیر در کشور مشکلی وجود ندارد و فقط باید تشویق برای افزایش سرانه مصرف شیر صورت بگیرد.

میزان آفلاتوکسین در شیر کشور نگران‌‌کننده نیست

حسینی با بیان اینکه آفلاتوکسین‌‌ها توسط قارچ‌‌ها سنتز (تولید) می‌‌شوند، گفت: چند نوع قارچ، آفلاتوکسین تولید می‌‌کنند؛ غذاهایی که مسیر دریافت آفلاتوکسین هستند فراوانند و این سم قارچی در غلات، حبوبات، میوه‌‌های خشک، تنقلات، شیر و فرآورده‌‌های دامی وجود دارد؛ بعد از اینکه دام از غذای کپک‌‌زده آلوده به برخی انواع قارچ‌‌ها استفاده می‌‌کند در بدن حیوان این سم متابولیزه و از طریق شیر ترشح می‌‌شود.

حسینی با اشاره به تحقیق صورت‌گرفته در زمینه آفلاتوکسین در شیرها خاطرنشان کرد: نتیجه این تحقیق که در کشور انجام شد، سال گذشته منتشر شد؛ در زمینه ایمنی غذایی و میزان آفلاتوکسین شیر ارزیابی خطر انجام دادیم و به این نتیجه رسیدیم که بحث آفلاتوکسین در شیر یک موضوع نگران‌‌کننده در کشور ما نیست؛ کیفیت شیر ما در سطح خوبی قرار دارد و تلاش سیستم بهداشتی کشور برای افزایش مصرف شیر است.

استاد گروه تغذیه دانشگاه شهید بهشتی با بیان اینکه قیمت کالا، یک عامل تعیین‌‌کننده برای این است که یک ماده غذایی چقدر در سبد مصرف قرار می‌‌گیرد، گفت: افزایش قیمت لبنیات می‌‌تواند یکی از عوامل مؤثر در کاهش سرانه مصرف شیر باشد؛ باید تدابیری اندیشیده شود و یارانه‌‌هایی در اختیار سیستم توزیع شیر کشور قرار گیرد تا شیر با قیمتی مناسب و قابل قبول به دست مصرف‌‌کنندگان برسد زیرا مصرف شیر نوعی سرمایه‌‌گذاری برای سلامت مردم است و در ارتقای سیستم ایمنی، عصبی، تقویت حافظه و پیشگیری از پوکی استخوان بسیار مهم است.

وی با بیان اینکه انواع نوشیدنی‌‌ها و فرآورده‌‌های لبنی می‌‌تواند جایگزین شیر باشد، گفت: برخی افراد، آنزیم‌‌های لازم را به‌اندازه کافی برای هضم شیر ندارند و اصطلاحاً به "عدم‌تحمل لاکتوز" دچار هستند که ممکن است در صورت مصرف شیر، با مشکلات گوارشی روبه‌‌رو شوند و برای حل این مشکل، انواع فرآورده‌‌های عاری از لاکتوز ساخته می‌‌شود که در این فرآورده‌‌ها، با استفاده از آنزیم‌‌های اضافه‌‌شده به شیر، لاکتوز را تجزیه می‌‌کنند و مشکل کمبود آنزیم در افراد دچار مشکل عدم‌تحمل لاکتوز را برطرف می‌‌کنند و این افراد می‌‌توانند از فرآورده‌‌های عاری از لاکتوز استفاده کنند.