دوپامین یک ماده مهم است که در مغز نقش انتقال دهنده عصبی را ایفا می‌کند و در خون به شکل هورمونی درمی‌آید؛ دوپامین احساسات شما درباره انگیزه و پاداش را کنترل می‌کند و زیاد یا کم شدن آن باعث عدم تعادل فوری در سلامت و خلق و خوی شما می‌شود. در درازمدت، عدم تعادل دوپامین می‌تواند خطر ابتلا به بیماری‌ها را افزایش دهد.
با افزایش سن هم توانایی مغز برای جذب دوپامین کاهش می‌یابد اما خوشبختانه راه‌هایی برای کنترل تعادل سطح این ساکن اصلی مغز وجود دارد که بیشتر مربوط به سبک زندگی و عادات درست است.
دوپامین احساس عاطفی، ذهنی و فیزیکی را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث افزایش احساس رضایت و انگیزه می‌شود؛ در عین حال توانایی شما را برای تمرکز بهبود می‌بخشد. تولید دوپامین زمانی شروع می‌شود که شما احساس لذت کنید، مشغول ورزش شوید یا زیر نور خورشید و در حال گوش دادن به موسیقی قدم بزنید. الکل و مواد مخدر اما با تاثیر نادرستی که بر این هورمون می‌گذارند، منجر به اعتیاد می‌شوند.
آیا کمبود دوپامین دارید؟
اگر سطح دوپامین به طور مزمن ( یعنی در اغلب اوقات) پایین باشد، ممکن است طیف وسیعی از علائم روحی و جسمی را تجربه کنید. اگر تعدادی از این علائم را دارید، ممکن است نشان دهنده دوپامین پایین باشد:
عدم تمرکز و انگیزه مه مغزی (کمبود وضوح ذهنی)اضطراب افسردگی بی‌خوابی چالش‌های حافظه کوتاه مدت کاهش میل جنسی سندرم پای بیقرار یبوست گرفتگی مکرر عضلات
جالب اینکه برخی افراد ممکن است دوپامین بیش از حد داشته باشند که باعث مشکلات سلامت روان مانند اضطراب، بی‌قراری، بی‌خوابی، پرخاشگری و شیدایی می‌شود.
راه‌های طبیعی متعادل کردن سطح دوپامین
حقیقت این است که هیچ «قرص جادویی» وجود ندارد که بتواند سطح دوپامین شما را افزایش دهد اما به پیشنهاد مرکز مغز آمریکا، چیزی که جواب است خواب کافی، ورزش کردن و دریافت مواد مغذی مورد نیاز است.
۱- به اندازه کافی بخوابید
وقتی هفت تا نه ساعت خواب شیرینی را که هر شب نیاز دارید دریافت نکنید، روز بعد گیرنده‌های دوپامین زیادی نخواهید داشت. یک ساعت قبل از خواب چشمان خود را از نور آبی دور کنید (مثلا نور صفحات موبایل و تبلیت) و زمانی را برای استراحت خود اختصاص دهید.
۲- فعالیت‌های آرامش بخش انجام دهید
تنفس عمیق، حرکات کششی یا مدیتیشن به آرامش و حتی بهتر خوابیدن شما کمک قابل توجهی می‌کند. گوش دادن به موسیقی و نواهای مورد علاقه شما هم یک روش خوب برای کمک به تولید دوپامین است.
۳- حسابی ورزش کنید
انجام تمرینات ورزشی سبب تحریک تولید دوپامین می‌شود و احساس انگیزه بیشتری ایجاد می‌کند؛ تمرینات قدرتی نه تنها ماهیچه‌های شما را تقویت می‌کند، بلکه سیستم عصبی مرکزی را نیز تقویت می‌کند و مقاومت شما را در برابر استرس بهبود می‌بخشد. با متعادل نگه داشتن سطح هورمون استرس، ورزش به متعادل نگه داشتن سطح دوپامین شما نیز کمک می‌کند.
۴-تغذیه‌ای سالم داشته باشید
کمبود پروتئین می‌تواند باعث کاهش سطح دوپامین شود، از دیگر سو، در کنار حرکات چالشی و قدرتی ورزشی، مصرف پروتئین به تقویت عضلات شما کمک خواهد کرد.
۵- افزودن غذاهای غنی از پروبیوتیک (باکتری‌های طبیعی و مفید برای بدن) به رژیم غذایی شما برای حمایت از بیوم روده سالم نیز به تعادل تولید دوپامین کمک می‌کند.
۶- از چربی‌های اشباع فرار کنید
ویتامین D و چربی‌های امگا ۳ بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید.
