ما انسان ها در زندگی روزمره مشغول انجام فعالیت های مختلف هستیم اما آن چه باعث رشد و پیشرفت ما می شود این است که این فعالیت ها با هدف مشخصی انجام شوند. اگر اهداف انسان، مقدس و خداپسند باشند، تمام لحظات زندگی رنگ خدایی گرفته و زندگی لذت بخش می گردد.
بررسی و نگاه دقیق به زندگی معصومین علیهم السلام بهترین راهکار برای آموختن بهترین رفتارهاست؛ زیرا این بزرگواران هیچ کاری را بدون دلیل و هدف انجام نداده و تمام رفتار و گفتارشان سمت و سوی خدایی دارد.
در حدیثی از پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله آمده است: «أَكْثِرُوا الْوَلَدَ أُكَاثِرْ بِكُمُ الْأُمَمَ غَدا؛ [1] بر تعداد فرزندان بیافزایید تا در روز قیامت به فزونی شما بر امت ها تفاخر کنم.» در این حدیث، پیامبر صلی الله علیه و آله مستقیما و صریحا امر به ازدیاد فرزندآوری کرده است که مطلوبیت این موضوع را به وضوح نمایان می کند.
در روایت دیگری از امام کاظم علیه السلام آمده است: «سَعِدَ امْرُؤٌ لَمْ يَمُتْ حَتَّى يَرَى خَلَفاً مِنْ نَفْسِهِ؛ [2] سعادتمند است انسانی که نمیرد تا جانشین خودش را ببیند.» تعبیر به سعادت و خوشبختی از فرزند داشتن در این حدیث، جایگاه ویژه و والای این عمل را در گفتمان حدیثی اهل بیت علیهم السلام نشان می دهد.
ضرورت فرزند آوری
یکی از مهم ترین ثمرات ازدواج، تولید نسل و فرزندآوری است. در روایات نیز فرزندان ثمره والدین معرفی شده اند. اما متاسفانه امروزه به دلیل تبلیغات بیشمار رسانه های معاند، نگرش و نگاه خانواده ها به سمت تک فرزندی و یا بی فرزندی رفته است که عواقب خطرناکی برای شخص و جامعه به همراه دارد. بهانه کردن مشکلات اقتصادی و مشغولیت بیش از حد والدین، مهم ترین دلایل برای روی آوردن به این رویکرد است.
بررسی آیات و روایات و تاملی کوتاه در آن ها به ما می فهماند که نه تنها این نگرش غلط است بلکه به تجربه ثابت شده است که خانواده هایی که صاحب فرزند هستند، بیش از خانواده‌های بدون فرزند از زندگی لذت می‌برند.
فواید فرزند آوری
1)نشاط و سلامتی: یکی از مهم ترین عوامل بیماری وافسردگی اشخاص در زندگی، نبودن نشاط و شادی در خانواده است. به تجربه ثابت شده است که وجود فرزند در زندگی، فواید جسمی و روحی فوق العاده ای برای والدین دارد. تحقیقات جدید نشان می دهد که پدر و مادر شدن، آن ها را از خطر ابتلا به سرطان و بیماری های قلبی محافظت می کند. همچنین، این تحقیقات حاکی از آن است که بارداری زنان در عملکرد حافظه آن ها اثر می گذارد و موجب می شود مغز آن ها عملکرد بهتری داشته باشد.[3]
2)قدرت و امنیت: قرآن کریم داشتن مال و فرزند را از عوامل قدرت و امنیت یک خانواده معرفی کرده و می فرماید: «ثُمَّ رَدَدْنا لَكُمُ الْكَرَّةَ عَلَيْهِمْ وَ أَمْدَدْناكُمْ بِأَمْوالٍ وَ بَنينَ وَ جَعَلْناكُمْ أَكْثَرَ نَفيرا؛[4] سپس شما را بر آن ها چيره مى كنيم و شما را به وسيله دارايي ها و فرزندانى كمك خواهيم كرد و نفرات شما را بيشتر (از دشمن) قرار مى دهيم.»
با توجه به این نکته در می یابیم که یکی از عوامل موفقیت و قدرتمندی جامعه، جمعیت آن است. پیشرفت و تولید ثروت در هر خانواده و اجتماعی ارتباط مستقیمی با کمیت و تعداد افراد دارد. از طرف دیگر، کشوری که جمعیت پیر و اندکی دارد، مورد طمع قدرت ها و مستکبرین خواهد بود.
مقام معظم رهبری در این زمینه می فرمایند: «قوی شدن کشور جزو هدف های ما است. قرآن می فرماید که «وَ اَعِدّوا لَهُم مَااستَطَعتُم مِن قُوَّة؛[5] هر چه می توانید قوّت را زیاد کنید.» حالا این قوّت در وهله‌ی اوّل، در نگاه اوّل، ممکن است قوّت نظامی به نظر برسد، لکن ظاهراً خیلی وسیع‌تر از دامنه‌ی قوّت نظامی است. ابعاد قوّت ابعاد وسیعی است؛ ابعاد اقتصادی دارد، قوّت اقتصادی، قوّت علمی، قوّت فرهنگی، قوّت سیاسی -که زمینه‌سازِ قوّت سیاسی، استقلالِ سیاسی است- و قوّت تبلیغی. با گذشت زمان، عرصه‌های دیگری برای تقویت کشور و ملّت به وجود می‌آید. فرض کنید امروز حفظِ جمعیّتِ جوانِ کشور یکی از ابزارهای قوّت است؛ اینکه بنده زیاد روی موالید تکیه می کنم، به خاطر این است. کشور ما امروز کشور جوانی است؛ اگر چنانچه موالید در این کشور به قدر لازم و به قدر کافی تولید نشوند -که الان به قدر کافی نیست- چند صباح دیگر، چند سال دیگر نسل جوان در کشور کمیاب خواهد شد. آن وقت کشوری که در آن جوان کم است، پیشرفتش [هم] کم است. یکی از ابزارهای قدرت حفظ اکثریّت جوان در جامعه است.» [6]
3) پیوندی عمیق: متاسفانه مشکلات خانوادگی و ناسازگاری بین والدین، و از طرف دیگر عادی و یک نواخت شدن زندگی در موارد متعددی به طلاق منجر می شود. اما جالب است بدانید که فرزندان مانند یک سپر حمایتی از کانون خانواده حفاظت کرده و از این امر ناگوار جلوگیری می کنند. تحقیقات نشان می دهد که طلاق میان افراد متأهّل بدون فرزند، بیشتر از متأهّلین دارای فرزند است.[7]
4) تحولی مثبت در والدین: نقش پدری و مادری و به دوش کشیدن این مسئولیت، باعث رشد شخصیت و بروز خلاقیت در والدین می گردد. این جایگاه جدید، با ایجاد تعهدی نو برای والدین، زمینه را برای رشد و به کمال رسیدن آنان فراهم کرده و ارزش های جدیدی را به ساختار شخصیت آنان اضافه می کند. این تغییرات کاملا محسوس است و عظمت این مسئولیت خدادادی را به وضوح نمایان می کند.
5)عاقبت به خیری والدین: آرزوی هر مؤمنی در این عالم فانی عاقبت به خیری و آینده ای جاوید و درخشان است. خداوند این نعمت بزرگ را در دامان والدین قرار داده است. پیامبر گرامی اسلام صلی الله علیه وآله فرمودند: «الوَلدُ کَبِدُ المؤمِن إن ماتَ قَبْلَه صارَ شفیعاً، و إن ماتَ بَعدَه یَستغفرُ اللَّهَ له فیَغفِرُ لَه؛[8] فرزند، (پاره) جگر مؤمن است. اگر زودتر از پدر بمیرد، شفیع پدر شود و اگر دیرتر بمیرد، براى پدر طلب آمرزش کند و خدا او را (به واسطه دعای فرزند) بیامرزد».
فرزندان، در متون اسلامی سرمایه معنویِ والدین در دنیا و آخرت به شمار می آیند؛ وجود آن ها باعث جلب آمرزش و نزول رحمت الهی می گردد و عاقبت به خیری را برای آن ها به ارمغان می آورد. امید است با تربیت نسلی مؤمن و متدین، سربازانی باایمان و با اخلاص را تقدیم حضرت حجت ارواحنا فداه کرده و زمینه ساز ظهور ایشان باشیم؛ ان شاءالله.
پی نوشت
[1] کافی، ج6، ص2
[2]کافی، ج6، ص4
[3] دانش خانواده و جمعیت، زهرا آیت اللهی و همکاران، ص185
[4] سوره اسراء، آیه6
[5] سوره انفال آیه 60
[6] سخنرانی نوروز خطاب به ملت ایران،3 فروردین1399
[7] مقاله بازدارنده ها و تسهیل کننده های اقتصادی و اجتماعی طلاق ، نشریه جامعه شناسی و علوم اجتماعی، مطالعات راهبردی زنان، پاییز 1390ش، شماره 53
[8] مستدرک الوسائل، ج 15، ص 112
