یاد خدا مراتب دارد:
ذکر زبانی، ذکر قلبی، ذکر عملی

ذکر کامل و حقیقی، آن توجه قلبی و حضور باطنی است.(۱) برای رسیدن به این حالت معنوی باید ایمان و معرفت را تقویت کرد.

مرحوم فیض کاشانی می‌گوید: راه... تحصیل معرفت، تطهیر قلب از علایق دنیا و انقطاع کامل به خدا به وسیله ذکر و فکر و اخراج حب غیر خدا از قلب است؛ زیرا قلب به منزله ظرف است که اگر پر از آب باشد، گنجایش سرکه را ندارد. باید آب‌هایش را خالی کند تا سرکه را بپذیرد. (۲)

خیلی اضطراب و نگرانی دارم. چطور می توانم آرامش پیدا کنم؟

نکته دیگری که نباید از آن غفلت نمود، توجه به عواملی است که موجب سلب آرامش روحی و روانی انسان می گردد:

۱- منشأ بخشی از ناآرامی ها در وجود انسان، ترس از آینده مجهول، عدم دریافت پاسخ به نیازهای واقعی روح مانند: علم، قدرت، زندگی بی نقص و در اختیار داشتن آنچه آرزو دارد، می باشد.

۲-بخش دیگر ناآرامی ها، ترس از مخاطرات، فقر، ناامنی، رانده شدن و...، و بخشی هم مربوط به نفس لوامه یا وجدان درونی انسان است؛ همان نفس لوامه ای که به جهت لغزش ها و انجام گناهان، انسان را در بیم و هراس از عاقبت آن قرار می دهد و سرزنش می کند.

در کل مهم‌ترین عامل پیدایش ناآرامی روحی، در «بینش و تفکر، نوع نگاه و ارتباط فرد با جهان و اطرافیان و جامعه، و نیز در مورد گذشته و آینده خویش » است.

چاره واقعی همه ناآرامی ها:

۱.  شناخت صحیح از دنیا و آخرت و مبدأ هستی بخش عالم، یعنی شناخت خدا و ارتباط با او است.
۲ . اعتماد و تکیه و توکل به خدا، به عنوان خالق مقتدر و عزیز شکست نا پذیری که همه چیز در دست قدرت حکیمانه او است، به انسان آرامش کامل می دهد. در غیر این صورت، آرامشی برای او نخواهد بود.

همه ادعیه و اذکار، به جهت ارتباطی که با خالق هستی ایجاد می کنه به انسان آرامش می دهد که (الا بذکر الله تطمئن القلوب). اما ذکر خاصی که برای رهایی از اضطراب و ناراحتی روحی ، به توصیه مرحوم آیت الله سید علی قاضی طباطبایی(ره) مفید است عبارت است از:

« لا اله الا الله وحده لا شریک له ،له الملک و له الحمد و هو علی کل شی قدیر ،اعوذ بالله السمیع العلیم من همزات الشیاطین و اعوذ بک ربی من ان یحضرون ان الله هوالسمیع العلیم». (۳)

پی نوشت:
۱ . العلامه المجلسي، بحار الانوار، الناشر: مؤسسة الوفاء، بيروت، لبنان، سنة النشر ۱۴۰۴ ه.ق، ج ۹۳، ص ۱۵۵.
۲ . ابراهیم امینی، ‌خودسازی، ص ۱۷۵ - ۱۷۶.
۳ . عطش ص ۳۱۰