مروری بر حقوق اهل سنت در کارنامه انقلاب

امتیاز بدهید
(0 امتیاز)

نمائی از مسجد مکی در زاهدان

پرسش :

جوانی مصری هستم و مایل می باشم که از وضعیت اهل سنت در ایران پس از انقلاب مطلع شوم.

 

 

پاسخ :

انقلاب اسلامي سرآغاز فصل نويني در تاريخ تحولات اجتماعي و سياسي ايران است. درواقع، با وقوع انقلاب اسلامي گام‌هاي مهمي در جهت احقاق حقوق مختلف ملت، اعم از زن و مرد و شيعه و سني برداشته شد و نگاهي متوازن و متعادل به حقوق آحاد ملت حاکم شد. در اين ميان، کارنامه‌ي انقلاب در زمينه‌ توجه به حقوق مختلف هم‌وطنان اهل سنت، کارنامه‌ درخشاني است که در اينجا تلاش مي‌شود به طور مختصر بدان اشاره شود. 

شايد بتوان گفت که آنچه در اصل دوازدهم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران درباره‌ اهل سنت آمده به خوبي بيانگر نگاه منطقي و دقيق جمهوري اسلامي به اهل سنت است. در اين اصل تصريح شده است: «دين رسمي ايران، اسلام و مذهب جعفري اثني عشري است و اين اصل الي الابد غير قابل تغيير است و مذاهب ديگر اسلامي اعم از حنفي، شافعي، مالکي، حنبلي و زيدي داراي احترام مي‌‌باشند و پيروان اين مذاهب در انجام مراسم مذهبي، طبق فقه خودشان آزادند و در تعليم و تربيت ديني و احوال شخصيه (ازدواج، طلاق، ارث و وصيت) و دعاوي مربوط به آن در دادگاه‌ها رسميت دارند و در هر منطقه‌اي که پيروان هر يک از مذاهب اکثريت را داشته باشند، مقررات محلي در حدود اختيارات شوراها بر طبق آن مذهب خواهد بود، با حفظ حقوق پيرامون ساير مذاهب.»

اصل فوق و عملکرد جمهوري اسلامي ايران در ارتباط با پيروان ساير مذاهب اسلامي به خوبي نشان دهنده اهتمام نظام به رعايت حقوق پيروان اين مذاهب است. بر اين اساس حقوقي که قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران براي مسلمانان مورد نظر مقرر داشته عبارتند از:

1- احترام: قانون اساسي براي ايجاد روابط مسالمت‌آميز و اخوت و برادري بين همه مسلمانان و پرهيز از هرگونه تفرقه‌اي بر رعايت احترام کامل تأکيد مي‌نمايد. بنابراين، هرگونه سب و لعن و يا بي‌احترامي نسبت به پيروان مذاهب اسلامي قانوناً ممنوع مي‌باشد.

2-  آزادي انجام مراسم مذهبي: در جمهوري اسلامي ايران مسلمانان ساير مذاهب اسلامي و حتي اقليت‌هاي غيرمسلمان در انجام مراسم مذهبي خود کاملاً آزاد و مورداحترام مي‌باشند.

3- رسميت تعليم و تربيت ديني و احوال شخصيه: اصل دوازدهم قانون اساسي، فقه اين مذاهب و حق تعليم و تربيت ديني آنان را به رسميت شناخته و براي دولت تکليف مي‌نمايد که امکانات لازم را در اين خصوص فراهم نمايد. تأسيس و توسعه مدارس مختلف ديني اهل سنت در نقاط مختلفي که آنان حضور دارند، گوياي توجه جدي نظام به اين مسأله است. 

4-  رسميت قانونگذاري محلي: در برخي از مناطق کشور پيروان يکي از مذاهب اسلامي، اکثريت ساکنان را تشکيل مي‌دهند، قانون اساسي مقررات محلي را در حدود اختيارات شوراها در چارچوب موازين اسلامي و قوانين کشور به آنان واگذار نموده است.

5- حقوق سياسي و اداري شامل؛ الف) آزادي تشکيل احزاب، جمعيت‌ها، انجمن‌هاي سياسي و صنفي و انجمن‌هاي اسلامي، براساس اصل 26 قانون اساسي.  ب) نمايندگي مجلس شوراي اسلامي براساس اصل 64 قانون اساسي.  ج) تساوي با همه ملت ايران، در همه حقوق انساني، سياسي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي با رعايت موازين اسلامي ، براساس اصل نوزدهم و بيستم قانون اساسي.

برهمين اساس، علماي اهل تسنن در مجلس خبرگان رهبري که وظيفه نظارت بر عالي‌ترين مقام کشور را دارد، سه نماينده دارند. در مجلس شوراي اسلامي نيز حدود 20 نماينده دارند. از لحاظ استخدام در نهادها و ادارات دولتي و حکومتي نيز محدوديتي بر سر راه اهل سنت نيست. همچنانکه بسياري از مسئولان شهري و استاني در مناطق سني‌نشين در اختيار برادران اهل تسنن است. علاوه بر آن امکان حضور برادران اهل تسنن در نهادهاي نظامي، اطلاعاتي و امنيتي نيز قابل‌توجه است و تنها بيش از 5000 نفر از برادران اهل سنت در سپاه کردستان عضو هستند. طبق برخي آمارها ، بيش از 60% بخشداران در استان سيستان و بلوچستان  و قريب به 98% اعضاي شوراهاي شهر و روستا در اين استان از اهل سنت مي‌باشند. همچنين ، تعداد قابل ‌توجهي از شهرداران سني مذهب هستند. تمامي دهياران از ميان فعالان اهل سنت منصوب شده‌اند و برخي فرمانداران ، برخي مديران کل و حتي معاونين استاندار از برادران اهل سنت مي‌باشند که در هيچ کشور اسلامي نظير آن را نمي‌توان يافت. اخيراً نيز يکي از برادران اهل‌سنت براي مأموريت مهم سفارت ، بعنوان سفیر منصوب شده است. 

 90% اعضاي شوراهاي حل اختلاف از معتمدين اهل سنت در مناطق سني‌نشين انتخاب و توسط دادگستري استان‌ها براي آنها حکم صادر شده است. فارغ التحصيلان حقوق اهل سنت به تعداد مورد نياز توسط قوه قضائيه انتخاب شده و در محاکم بعنوان داديار، بازپرس، و قاضي به خدمت اشتغال دارند و... . 

با اين حال، در حوزه‌ی عمل و اجرا نيز خدمات بسياری در زمينه‌های مختلف به اهل سنت ارائه شده است. در بالا به بخشی از احقاق حقوق اهل سنت در حوزه سياسی اشاره شد و در ادامه تمرکز عمده بر خدمات و دستاوردهاي انقلاب اسلامی در حوزه‌های اجتماعی – عمرانی است. برای اين منظور نيز به خدمات ارائه شده به دو استان کردستان و سيستان و بلوچستان که بيشترين جمعيت آنها از اهل سنت هستند، پرداخته می‌شود.

دستاوردهای انقلاب اسلامی در استان کردستان

در استان کردستان در ابعاد مختلف رفاهی و عمرانی خدمات شايانی به هم‌وطنان ارائه شده است. راه‌ها به عنوان زيرساخت پيشرفت، يکی از مواردی  بود که بعد از انقلاب در استان کردستان توجه وافری به آن مبذول شد، به گونه‌ای که بعد از انقلاب بالغ بر دو هزار و 500 کيلومتر از راه‌های روستايی و هزار و 750 کيلومتر راه بين شهری اين استان آسفالته شده است. 

7 درصد آب‌های جاری کشور در استان کردستان است که عمده آن به خارج از استان و کشور سرازير می‌شود که برای مهار اين آب‌ها، احداث 30 سد در دست مطالعه قرار گرفت که از اين تعداد بيش از يک‌ سوم به بهره برداری رسيده است. احداث اين سدها علاوه بر توسعه و رونق کشاورزی به عنوان استعداد اصلی استان، سبب رونق آبزی‌پروری و دامپروری در اين استان شده است، به گونه‌ای که با استفاده از منابع آبی مهارشده استان، بالغ بر 40 هزار هکتار از اراضی مستعد اين استان به سيستم آبياری تحت ‌فشار مجهز شده‌اند. 

قبل از انقلاب تنها 9 روستای استان از نعمت برق بهره‌مند بودند، در حالی که هم‌اکنون و به برکت انقلاب اسلامی هزار و 700 روستای استان از نعمت برق بهره‌مند هستند. لوله‌کشی گاز طبيعی به مناطق شهری و روستايی استان کردستان يکی ديگر از خدمات مهم و ارزشمند ارائه شده به هم‌وطنان کرد ساکن اين استان است؛ جمعيت شهری اين استان با برخورداری 6/99 درصدي از گاز طبيعي جزء سه استان برتر کشور است. بالغ بر 70 درصد از جمعيت روستايي استان هم که شامل بيش از 650 روستا مي‌شود نيز از نعمت گاز طبيعي بهره‌مند هستند.

به برکت انقلاب اسلامي در اين استان حدود 1000 واحد صنعتي بزرگ و کوچک وجود دارد. کارخانه ذوب آهن قروه با توليد سالانه 70 هزار تن شمش چدن و هزار و800 نفر اشتغال‌زايي، کارخانه سيمان بيجار و تراکتورسازي سنندج از صنايع بزرگ استان کردستان هستند که همگي به برکت انقلاب ايجاد شده‌اند. 

در بعد فرهنگي نيز دستاوردهاي انقلاب در کردستان قابل ‌توجه است، به گونه‌اي که بالغ بر 40 واحد دانشگاهي فعال در اين استان، در حدود 70 هزار دانشجو دارند. قبل از انقلاب تنها 29 درصد از مردم استان از نعمت سواد برخوردار بودند که هم اکنون نرخ باسوادي در اين استان بيش از 90 درصد است. 

در حوزه‌ِ بهداشت و درمان نيز خدمات شاياني به اين استان ارائه شده است؛ قبل از انقلاب 99 پزشک عمومي و 35 پزشک متخصص در استان وجود داشت، اما اکنون بالغ بر 300 پزشک متخصص، 20 پزشک فوق‌تخصص و 135 دندانپزشک به مردم استان خدمات بهداشتي درماني ارائه مي‌کنند. حدود 700 خانه بهداشت، 80 مرکز بهداشتي روستايي، 66 درمانگاه شهري و 12 بيمارستان با يک هزار و 626 تخت بيمارستاني فعال به مردم منطقه خدمت‌رساني مي‌کنند. 

دستاوردهاي انقلاب اسلامي در سيستان و بلوچستان

دستاوردهاي انقلاب اسلامي در سيستان و بلوچستان نيز چشم‌گير است. توسعه‌ي سواد در اين استان دستاوردی  قابل‌ توجه است ، به گونه‌اي که قبل از انقلاب اکثر جمعيت بالای 40 سال اين استان که در نقاط روستايي سکونت داشته‌اند، بي‌سواد بوده و پس از پيروزی انقلاب اسلامی و تاسيس نهادهای فرهنگي و توسعه آموزش و پرورش به مناطق روستايي و عشايری درصد باسوادان در استان افزايش يافته و نرخ آن بالاي 90 درصد است. 

تنها دانشگاه سيستان و بلوچستان در مرکز استان در زمان رژيم پهلوي تأسيس شده که با ظرفيت بسيار محدود ، دانشجويان غيربومي از ساير نقاط کشور در اين مرکز به تحصيل اشتغال داشته‌اند ، اما پس از پيروزی انقلاب با تأسيس دانشگاه علوم پزشکی زاهدان، دانشگاه پيام نور، دانشگاه آزاد اسلامی زاهدان، ايرانشهر، زابل و ساير شهرستان‌ها ، راه برای توسعه همه‌جانبه فرهنگی و اجتماعی استان باز شده است. 

در حوزه‌  محروميت‌زدايی در اين استان نيز خدمات شايان توجهی انجام شده است؛ رشد 90 درصدی بخش آموزش با ده برابر شدن تعداد مدارس در سيستان و بلوچستان نمايانگر توجه صورت گرفته به بخش آموزش است. در همين زمينه مي‌توان به رشد 99 درصدی آبرسانیبه روستاها، توسعه‌  خدمات مخابراتی، رشد 140 درصدی تعداد بيمارستان‌ها و 96 درصدی خانه‌های بهداشت و هفت برابر شدن تعداد مراکز بهداشت اشاره کرد. 

50 برابر شدن طول راه‌های روستايی استان، چهار برابر شدن راه‌های آسفالته، رشد 75 درصدی ميزان صيد و صيادی، تقويت تأسيسات زيربنايی دريايی و... از ديگر خدمات ارائه‌شده در سيستان و بلوچستان مي‌باشد. اين استان بيش از 2000 پارچه آبادی دارد که بيش از 95% درصد آن دارای برق و بيش از 85% آن دارای آب آشاميدنی بهداشتی مي باشند، در حالی که در رژيم گذشته اين آمار بشدت پائين بود. با اين حال، اميد می‌رود که با توسعه‌  سواحل مکران و بندر چابهار، بخش عمده‌  مسائل مربوط به اشتغال و بيکار  مردم سيستان و بلوچستان حل‌ و رفع شود. 

فعاليت‌ها و خدمات کميته امداد امام خمینی (رح)  در مناطق سنی‌نشين نيز خود فصل مفصلی مي‌طلبد که در اينجا به طور مختصر بدان اشاره می‌شود. به گونه‌ای که بالغ بر 700 هزار نفر از مددجويان کشور از هموطنان اهل سنت هستند. در اين ميان، در استان سيستان و بلوچستان قريب به 75000 خانوار، در استان کردستان قريب به 50000 خانوار و در استان آذربايجان قريب به 30000 خانوار از اهل سنت تحت حمايت اين کميته مي‌باشند و ماهانه کمک هزينه زندگي دريافت مي‌کنند.

حمايت از مشاغل خانگی زنان سرپرست خانوار، پرداخت وام‌های بلاعوض، حمايت از دانشجويان تحت‌پوشش، تهيه جهيزيه براي عروس و... از ديگر فعاليت‌های کميته امداد در اين مناطق مي‌باشد. ماهيت کميته امداد امام خمينی(رح) خدمت به نيازمندان بدون توجه به گرايش سياسی ، مذهب، دين و موارد ديگر است و اين نهاد انقلابی در راستاي خدمت صادقانه به اقشار مختلف تلاش مي‌ کند. درواقع، در اين نهاد مقدس شيعه و سني ملاک نبوده و مهم‌ترين هدف رفع مشکل و باز کردن گره از سر راه مسلمانان است. آنچه گفته شده نشان مي‌دهد که انقلاب اسلامي در زمينه‌ احقاق حقوق هم‌وطنان اهل سنت گام‌هاي شايسته‌ای برداشته است و در زمينه‌ خدمت‌رسانی و فراهم کردن امکانات رشد و ترقی برای آحاد ملت تفاوتی ميان شيعه و سنی قائل نيست.

در پایان به قسمتی از خطبه های نماز جمعه ماموستا قادری امام جمعه اهل سنت پاوه درباره کمیته امداد امام خمینی (رح) که در خطبه های نماز مورخ 18/12/1396 شهر پاوه ایراد نمودند اشاره می کنیم که : " دوستان کمیته امداد در این وضعیت نابسامان اقتصادی الحق دارند به مردم فقیر کمک‌های شایانی می‌کنند؛ لذا از آن‌ها تشکر نموده و از خداوند متعال برای آن‌ها آرزوی سلامتی و موفقیت دارم.".

خوانده شده 2672 مرتبه

احادیث