«جان آلن»، رئیس اندیشکده بروکینگز و فرمانده نیروهای آمریکا و ناتو در افغانستان از 2011 تا 2013 درباره این توافق معتقد است که طالبان غیرقابلاعتماد است.
این ژنرال بازنشسته آمریکایی اظهارداشت که به لحاظ عملی طالبان به انجام نظارتهای درونی ضروری و نظم و انضباط سازمانی برای اجرای تمام و کمال این توافق قادر نیست.
وی افزود که طالبان نه تنها برای توافق موسوم به «توافق ایجاد صلح در افغانستان» احترامی قائل نیست، بلکه این توافق موجب صلح نیز نخواهد شد.
فرمانده سابق نیروهای آمریکایی و ناتو در افغانستان با ایجاد شبهاتی درباره این توافق نیز گفت که واشنگتن متعهد به انجام تعداد قابلتوجهی تعهدات مشخص است درحالیکه طالبان متعهد نیست و ادامه داد که آمریکا و طالبان به گفتوگوهای بینالافغانی متعهد شدهاند اما خشونتهای جاری مانع از تحقق آن میشود.
رئیس اندیشکده بروکینگز میافزاید که ظرفیت طالبان برای کنترل خشونتها حتی اگر مایل به آن باشند نیز محدود است؛ توافق فعلی، دولت افغانستان را به آزادی 5 هزار عضو طالبان تا ملزم میکند اما این آزادی بی قید و شرط بلافاصله با افزایش خشونت همراه خواهد شد.
آلن ادامه داد: طالبان میداند که امسال چه سالی است، آنها میدانند که نیروهای آمریکایی تا پیش از انتخابات ریاست جمهوری آمریکا از افغانستان خارج خواهند شد. آنها مطمئن هستند که دولت آمریکا میخواهد این توافق را سند تحقق وعدههای انتخاباتی ترامپ قلمداد کند.
وی تصریح کرد که طالبان دقیقاً آمریکا را در جایی قرار داده که میخواست و اکنون در چنین شرایطی بسیار مخالف خروج از توافق خواهد بود و یا اینکه بخواهد پس در صورت نقض توافق در سطح محلی بار دیگر به افغانستان بازگردد.
«بروس ریدل»، عضو ارشد مرکز اطلاعات و امنیت قرن 21 و مرکز سیاست خاورمیانه نیز اظهار داشت که تعجبی ندارد طالبان این توافق را یک پیروزی تلقی کرده است؛ وزیر دفاع آمریکا اظهار کرده که پنتاگون مرحله اول خروج نیروهای آمریکا و کاهش آن از 12 هزار به 8600 نیرو را آغاز کرده است. ناتو نیز در حال خروج از افغانستان است. این توافق ابقای نیروی مبارزه با تروریسم یا هرگونه آموزش برای ارتش افغانستان را نمیپذیرد. بهطور خلاصه، این توافق، ارتش دولت افغانستان را تنها گذاشته و آینده مقابله با تروریسم در این منطقه را به دست طالبان و حامیان پاکستانی آنها سپرده است.
وی افزود: در این مذاکرات، عدم مشارکت دولت به رسمیت شناخته شده بینالمللی افغانستان، به رهبری اشرف غنی، نقص اساسی این توافق به شمار میرود. دولت ترامپ با پذیرش درخواست طالبان برای کنار گذاشتن دولت افغانستان از این مذاکرات، به این متحد آمریکا خیانت کرده و طالبان را تا حد برابری با آمریکا بالا برده است. نباید فراموش کرد که در اوج قدرت این گروه در سال 2000، تنها سه دولت (پاکستان، عربستان و امارات) طالبان را بهعنوان دولت قانونی به رسمیت میشناختند.
«مایکل اوهانلون»، مدیر تحقیق و عضو ارشد برنامه سیاست خارجی آمریکا نیز ضمن تائید انتقادات بروس ریدل با ابراز امیدواری از این توافق گفت که شاید این توافق نخستین گام رو به جلو باشد و توافق ممکن است اشرف غنی را به تقسیم قدرت وادار ساخته و گشایشی در بنبست نتایج انتخابات ریاست جمهوری افغانستان بوجود آورد.
«وندا فلباب براون»، عضو ارشد موسسه اطلاعات و امنیت قرن 21 نیز بر این باور است که این توافق به آمریکا امکان میدهد تا خود را از بنبست جنگ افغانستان بیرون بکشد و خاطرنشان میکند که سالها نبرد در این کشور هیچ پیشرفتی در میدان جنگ ایجاد نکرده است.
وی افزود: فرقی نمیکند که فرایند سیاسی برای رسیدن به توافق صلح چقدر طولانی باشد و چه تعداد جنگ اتفاق بیفتد، طالبان حتی اگر قدرت برتر نباشد احتمالاً قدرت قابلتوجهی در افغانستان خواهد داشت. بااینحال، طالبان میخواهد که از جنگ داخلی در افغانستان اجتناب کند و با خروج غیرمسئولانه آمریکا از افغانستان موافق نیست، زیرا آنها میدانند که این امر افغانستان را به جنگ داخلی سوق داده و مانع آغاز مذاکرات بینالافغانی خواهد شد.
«مدیحا افضل»، از همکاران مرکز اطلاعات و امنیت قرن 21 و مرکز سیاست خاورمیانه نیز معتقد است که توافق آمریکا- طالبان، حداقل با شرایط فعلی آن، برای افغانستان صلح به ارمغان بیاورد.
وی تصریح میکند که در این توافق، آمریکا در ازای کمترین تعهدات ضد تروریستی طالبان، از افغانستان خارج میشود؛ اما گروههای تروریستی بهطور جداگانه فعالیت نمیکنند و حمایت طالبان از گروههای تروریستی باید جزو خطوط قرمز این توافق بوده و ساز و کار اجرایی شفافی داشته باشد.
افضل ادامه داد که در این توافق آمریکا تنها به دنبال تنظیم شرایط خروج خود است و این امر به معنای تسلیم آمریکا در این منطقه محسوب میشود.