Moskova, önümüzdeki ay Rusya, İran ve Türkiye’nin içinde yer alacağı üçlü koordinasyon toplantısı için düğmeye bastı. Toplantıda, Suriye’nin toprak bütünlüğünü deklare edilecek. Kalıcı çözüm için Rusya’nın 3 aşamalı plan önereceği de öğrenildi.
AKP’ye yakınlığı ile bilinen Yeni Şafak’ın haberine göre Rusya ve İran ile Türkiye’nin yer alacağı bu üçlü koordinasyon Suriye’nin geleceğine dair ortak hareket edecek. AKP politikalarını duyuran Yeni Şafak tarafından hazırlanan haberde, Suriye Cumhurbaşkanı Beşar Esad’ın görevini bırakmasının Türkiye tarafının öncelikleri arasında yer almıyor olması ise dikkat çekici. Suriye’de vekalet savaşının başlamasının öncesinden itibaren Türkiye Esad’ın gitmesi için cihatçıların örgütlenmesi, dünyanın dört bir yanından 300 bine yakın cihathçının Suriye’ye sokulması ve eğitilip donatılması başlığında birinci öncelikli sorumluluk almıştı. Ancak savaşın uzaması ve AKP’nin de dahil olduğu cihatçıları destekleyen ülkelerin beklediği üzere Suriye’de Esad’a yönelik halk desteğinin düşmemesi son dönemde AKP’nin Suriye politikası için de değişim sinyalleri vermesine sebep oluyordu. İşte Yeni Şafak’ın söz konusu haberi:
Suriye krizine kalıcı çözüm arayan Moskova diplomatik atağa geçti. Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov, 16 Ağustos’ta Suriyeli muhaliflerle biraraya geldi. Ancak Moskova, krizin çözümünde belirleyici olan aktörlerden Türkiye ve İran ile üçlü koordinasyon için düğmeye bastı. ABD Başkan Yardımcısı Joe Biden’in 24 Ağustos’taki Ankara ziyaretinden çıkacak sonuçlara göre Rusya, İran ve Türkiye’nin içinde yer alacağı üçlü Suriye koordinasyon toplantısı için kolları sıvayacak. Moskova’nın Suriye’de sürecin normalleşmesi için eylül ayının ilk yarısında Rusya, İran ve Türkiye’nin içinde yer alacağı üçlü koordinasyon toplantısı yapmayı planladığı öğrenildi. Toplantı öncesi Rusya Dışişleri Bakan Yardımcısı Mihail Bogdanov bazı muhalif gruplarla bir araya geldi. Bogdanov’un Eylül ayının ilk haftasına kadar görüşmelerini sürdüreceği belirtildi.
ÜÇ AŞAMALI PLAN
Rusya’nın üçlü koordinasyon toplantısında masaya getireceği planın da netleştiği öğrenildi. Edinilen bilgiye göre; Rusya-İran-Türkiye üçlüsünün Suriye’nin toprak bütünlüğünün korunması yönünde fikir birliği beyan edilecek. Rusya’nın 3 aşamalı bir plan önereceği belirtiliyor.
GÜÇLENDİRİLMİŞ YEREL YÖNETİM
Bu plana göre 2 yıl sürmesi öngörülen birinci aşamada mültecilerin güvenli bir şekilde ülkelerine geri dönüşünün sağlanabilmesi için Cerablus-Azez hattının Türkiye ve Rusya’nın ortak güvenlik kontrolü dahilinde “kontrollü denetim bölgesi” olması hedefleniyor. Ardından 2 yıllık ikinci aşamada ise mültecilerin evlerine sorunsuz bir şekilde dönmeleri sağlanacak. Bu iki yıl içerisinde Şam yönetiminin güçlendirilmiş yerel yönetimler modeline geçmesi amaçlanıyor.
ÖNCELİK TOPRAK BÜTÜNLÜĞÜ
Daha önce Irak’taki Baas yönetiminin denemiş olduğu bu model aracılığıyla Suriye’de gerekli reformların gerçekleştirilmesi planlanıyor. Böylelikle tüm muhalif grupların sistem dışında kalmadan siyasi sistem içerisinde entegre edilmesi amaçlanıyor. Ankara ise Rusya tarafından henüz resmi olarak intikal etmeyen bu planda Esed’in durumunun netleşmesi konusunda ısrarcı.
ESED’İN AKIBETİ BELİRLEYİCİ
Öte yandan rejimin kalıcı olması ile yakından ilgilenen Rusya, Esed’in akıbeti için 4 yıldan önce karar vermek istemiyor. İran’ın ise Esed’siz, toprak bütünlüğünü koruyan Suriye’ye sıcak baktığı belirtiliyor. Türkiye için en önemli hususlardan biri Suriye’de yaşayan yaklaşık 450 bin Kürdün vatandaşlığının iade edilmesi ve hukuki haklarının sağlanması. Zira Ankara Kürt meselesinin bölgede daha da derinleşmesini arzu etmiyor.
Lavrov geliyor
Rusya’nın Ankara Büyükelçisi Andrey Karlov, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un yıl sonuna kadar Türkiye’yi ziyaret edeceğini söyledi. Türkiye ve Rusya ilişkilerini daha ileriye taşımak için atacağı somut adımlara ilişkin Karlov, “Türk-Rus ilişkilerine dahil olan herkese daha etkin çalışma çağrısı yapıyorum. Maalesef 7 ay kaybettik. Şu anda yıkılmış olan yapıları yeniden inşa etmemiz lazım. Eski seviyeye ulaşıp yeni ufukları aşmamız gerekiyor” dedi. Karlov, “Sayın Lavrov’un Türkiye’yi ziyareti inanıyorum ki yılın sonuna kadar gerçekleşecektir. Şu an sadece tahminen söylüyorum, kasım ya da aralık olabilir” dedi
