وبگاه گاردین در گزارشی آورده است: سه مقاله منتشرشده در نشریه معتبر لَنسِت/ Lancet نشان می دهد غذاهای فوقفرآوریشده بهسرعت درحال گرفتن جای غذاهای تازه در رژیم غذایی کودکان و بزرگسالان در سراسر جهان هستند.
مصرف این غذاها شامل فستفودها، غلات صبحانه، پروتئینبارها، غذاهای منجمد آماده و نوشابههای گازدار، با افزایش خطر ابتلا به ۱۲ بیماری از جمله چاقی، دیابت نوع ۲، بیماری قلبی و افسردگی مرتبط است.
- آمارهای هشداردهنده
در انگلیس و آمریکا، بیش از نیمی از رژیم غذایی معمول را غذاهای فوقفرآوریشده تشکیل میدهد. برای برخی، بهویژه جوانان، کمدرآمدها و ساکنان مناطق محروم، سهم این غذاها به ۸۰ درصد میرسد.
- هشدار دانشمندان: بدن انسان با این غذاها سازگار نیست
پروفسور کارلوس مونتیرو (Carlos Monteiro)، استاد تغذیه سلامت عمومی دانشگاه سائوپائولو و از نویسندگان این مجموعه مقالات هشدار میدهد: شواهد بهوضوح نشان میدهند که انسان از نظر زیستشناختی با مصرف این غذاها سازگار نیست. این غذاها به همه اندامهای اصلی بدن انسان آسیب میرسانند.
- سامانه طبقهبندی نُوا: راهنمای تشخیص غذاهای سالم
پروفسور مونتیرو و همکارانش در برزیل، سامانه طبقهبندی نوا (Nova) را توسعه دادهاند که غذاها را بر اساس سطح فرآوری از گروه یک تا چهار دستهبندی میکند: گروه یک را غذاهای فرآورینشده یا کمفرآوریشده (مانند میوهها و سبزیجات تازه) و گروه چهار را غذاهای فوقفرآوریشده (مانند محصولات صنعتی، حاوی طعمدهندههای مصنوعی، امولسیفایرها و رنگهای مصنوعی) تشکیل می دهد.
- تأثیرات مخرب بر سلامت
بررسی ۱۰۴ مطالعه بلندمدت نشان میدهد که ۹۲ مورد ارتباط معنادار بین مصرف این غذاها با بیماریهای مزمن و مرگ زودرس را گزارش کردهاند. غذاهای فوقفرآوریشده با پرخوری، کاهش کیفیت تغذیه و افزایش مواجهه با مواد شیمیایی مضر مرتبط هستند.
- مقاومت شرکتهای جهانی
نویسندگان این مقالات تأکید میکنند که شرکتهای جهانی با تبلیغات گسترده و طراحی محصولات اعتیادآور، مصرف این محصولات را افزایش میدهند؛ همچنین از مواد شیمیایی مانند امولسیفایر برای بهبود بافت و ماندگاری استفاده میکنند. همچنین لابیگری سیاسی مانع تصویب سیاستهای سلامت عمومی مؤثر میشود. وضعیت کنونی کنترل این محصولات، مشابه کنترل تنباکو در دهههای گذشته است.
- راهحلهای پیشنهادی
برچسبگذاری واضح روی بستهبندیها؛
محدودیتهای بازاریابی بهویژه تبلیغاتی که کودکان را هدف گرفتهاند؛
ممنوعیت عرضه در مدارس و بیمارستانها؛
الگوسازی از برنامه موفق برزیل که تا سال ۲۰۲۶ میلادی ۹۰ درصد غذاهای مدارس را تازه یا کمفرآوریشده خواهد کرد؛
- هشدار نهایی
پروفسور مونتیرو هشدار میدهد: مصرف فزاینده غذاهای فرآوریشده در حال تغییر الگوهای غذایی جهانی و جایگزینی غذاهای تازه و سنتی است. این تغییر را شرکتهای قدرتمند جهانی که با اولویتدادن به محصولات فوقفرآوریشده سودهای کلانی بهدست میآورند تقویت میکنند.
این یافتهها زنگ خطر را برای سیاستگذاران و مصرفکنندگان در سراسر جهان بهصدا درآورده است.