ABD, BM Güvenlik Konseyi'nde oylamaya sunulan Gazze Şeridi'nde derhal, koşulsuz ve kalıcı bir ateşkes sağlanmasını ve tüm rehinelerin serbest bırakılmasını talep eden karar tasarısını veto etti.
ABD, BM Güvenlik Konseyi'ndeki (GK) veto yetkisini kullanarak, Güvenlik Konseyi'nin daimi olmayan on üyesi tarafından hazırlanan ve Gazze Şeridi'nde derhal ve koşulsuz ateşkes talep eden Filistin-İsrail çatışmasına ilişkin karar tasarısını engelledi.
Güvenlik Konseyi'nin 15 üyesinden 14'ü belge lehinde oy kullanırken ABD, Ortadoğu'daki çatışmaların tırmandığı geçen Ekim ayından bu yana Gazze Şeridi'nde ateşkes öngören karar tasarılarını dördüncü kez engellemiş oldu.
Güvenlik Konseyi'nin daimi olmayan 10 üyesi tarafından hazırlanan ve dokuz paragraftan oluşan karar taslağının ilk maddesinde, “Tüm tarafların saygı göstereceği acil, koşulsuz ve kalıcı bir ateşkes talep ediliyor" cümlesi yer alıyordu.
Yine belgede, enklavda tutulan tüm rehinelerin serbest bırakılması, tüm tarafların uluslararası hukuka saygı göstermesi ve Gazze'deki sivil halkın insani yardıma erişiminin sağlanması talep ediliyordu.
Karar taslağında ayrıca, belgenin kabul edilmesi halinde BM Genel Sekreteri'nin üç hafta içinde Güvenlik Konseyi'ne kararın uygulanmasına ilişkin yazılı bir rapor sunmasını öngören bir madde de yer alıyordu.
Taslak diğer hususların yanı sıra, çatışmaların taraflarından 2735 sayılı kararı (Biden'ın aşamalı ateşkes planıyla birlikte) 'tamamen, koşulsuz ve gecikmeksizin' uygulamalarını talep ediyordu.
Metinde ayrıca BM Yakın Doğu'daki Filistinli Mültecilere Yardım ve Bayındırlık Ajansı'nın (UNRWA) rolü açıklanmış ve taraflara 'görevini yerine getirmesine' izin vermeleri çağrısında bulunulmuştu.
Karar taslağı ayrıca taraflardan tutuklulara yönelik uluslararası hukuktan kaynaklanan yükümlülüklere saygı göstermelerini talep etmiş ve bilhassa siviller ile benzer hedeflerin korunması bakımından uluslararası insancıl hukuka 'tam uyum' çağrısında bulunuyordu.
'ABD, utanç verici bu girişimi engelledi'
Amerikalı bir yetkili oylama öncesinde gazetecilere yaptığı açıklamada ABD'nin ateşkes çağrısı yapan bir kararı ancak rehinelerin iadesi şartına bağlanması halinde destekleyeceğini söyledi.
Yetkili, “Daha önce de birçok kez ifade ettiğimiz gibi, rehinelerin derhal serbest bırakılmasını gerektirmeyen koşulsuz bir ateşkesi destekleyemeyiz” dedi.
İsrail'in BM Büyükelçisi Danny Danon BM'de İsrail'in yanında durduğu için ABD'ye teşekkür ederek, “Bugün, kaçırılan kadın ve erkeklerimizin BM tarafından terk edilmesine yönelik utanç verici bir girişim engellendi. ABD sayesinde, rehineler serbest bırakılmadan ateşkes olmayacağı yönündeki tutumumuzdan vazgeçmedik. Herkes evine dönene kadar bu mücadeleye devam edeceğiz" cümlelerini kaydetti.
Büyükelçi Danon, kararı destekleyen Güvenlik Konseyi üyelerini eleştirerek, “Yeni bir alçalmaya ulaştınız. Adalet ve barış ilkelerine bağlı kalmayı ve size ihtiyaç duyanların yararı için temel sorumluluğunuzu yerine getirmeyi başaramadınız. Bu Konsey'in önüne getirilen karar Hamas terörizmini destekleyen bir karardır" dedi.
ABD daha önce 3 Gazze tasarısını veto etti
ABD, daha önce de Gazze'de acil ateşkes talep edilen 3 BMGK karar tasarısını da veto etmişti.
Ekim 2023, Aralık 2023 ve Şubat 2024'te sunulan Gazze tasarılarını veto eden ABD, diğer karar tasarılarında ise 'çekimser' oy kullanmıştı.
Filistin: ABD’nin Vetosu İsrail’i Filistin ve Lübnan’da Suç İşlemeye Teşvik Ediyor
Filistin haber ajansı WAFA'da yer alan Filistin Devlet Başkanlığının açıklamasında, "ABD yönetiminin dördüncü kez veto kullanarak, İsrail'i, Filistin halkına ve Lübnan halkına karşı suçlarını sürdürmeye teşvik ettiği" belirtildi.
ABD vetosunun İsrail'i, uluslararası meşruiyete ve uluslararası hukuka ilişkin tüm kararlara meydan okuma konusunda cesaretlendirdiği ifade edilen açıklamada, BM Güvenlik Konseyi'ne ve üye ülkelere "Gazze Şeridi'nde Filistinlilerin maruz kaldığı saldırıların, insani felaketin ve kıtlığın önüne geçilmesi için derhal Filistin halkına karşı üzerine düşen sorumluluğu üstlenmesi" çağrısı yapıldı.
Bu veto kararının, "Washington'un Filistin halkını hedef alan saldırılara; çocukların ve kadınların öldürülmesine, Gazze Şeridi'nde sivil yaşamın yok edilmesine doğrudan ortak olmasının yanı sıra soykırım ve etnik temizlik suçlarında İsrail gibi doğrudan sorumlu olduğunu" bir kez daha teyit ettiği belirtildi.
ABD'nin veto kararının "uluslararası toplumun iradesini geçersiz kılan, soykırım ve etnik temizlik faaliyetlerinin devam etmesi için teşvik eden agresif bir tutum" şeklinde değerlendirildi.
Açıklamada, "Acilen ateşkesi, İsrail güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesini, Filistin halkının Gazze Şeridi'nin kuzeyi başta olmak üzere ABD teşvikiyle aylardır yürütülen saldırılarla İsrail'in yarattığı insani felaketin yansımalarından kurtarılmasını talep eden kararın BMGK'da ABD tarafından veto edilmesini şiddetle kınıyoruz." ifadelerine yer verildi.
Hamas, seçilmiş Washington yönetimine, dediği gibi gerçekten savaşları sonlandırmak, bölgede güvenlik ve istikrar için çaba harcıyorsa bu agresif politikayı sonlandırması çağrısında bulundu.
Uluslararası toplumdan da ABD'nin uluslararası iradeye yönelik bu aşırılığına son vermesini isteyen Hamas, bunun bölgede ve bölge dışında savaş, ölüm, yıkım ve kaostan başka bir şey getirmeyeceğine dikkati çekti.
Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde (BMGK), Gazze'de acil ateşkes, esirlerin bırakılması ve açlıktan ölümlerin engellenmesi talep edilen karar tasarısı, ABD tarafından 4. kez veto edildi.
