emamian
اعمال و دعاهای مشترک روزهای ماه مبارک رمضان
برای ماه مبارک رمضان، اعمال و دعاهای مشترکی وجود دارد :
اوّل:
دعایی را که شیخ طوسی و سید ابن طاووس به این صورت نقل کرده‌اند، هر روز بخواند:
اللّٰهُمَّ هٰذَا شَهْرُ رَمَضانَ الَّذِی أَنْزَلْتَ فِیهِ الْقُرْآنَ هُدیً لِلنَّاسِ وَبَیِّناتٍ مِنَ الْهُدیٰ وَالْفُرْقانِ، وَهٰذَا شَهْرُ الصِّیامِ، وَهٰذَا شَهْرُ الْقِیامِ، وَهٰذَا شَهْرُ الْإِنابَةِ، وَهٰذَا شَهْرُ التَّوْبَةِ، وَهٰذَا شَهْرُ الْمَغْفِرَةِ وَالرَّحْمَةِ، وَهٰذَا شَهْرُ الْعِتْقِ مِنَ النَّارِ وَالْفَوْزِ بِالْجَنَّةِ، وَهٰذَا شَهْرٌ فِیهِ لَیْلَةُ الْقَدْرِ الَّتِی هِیَ خَیْرٌ مِنَ أَلْفِ شَهْرٍ .
خدایا؛ این ماه رمضان است که قرآن را در آن فرو فرستادی، برای راهنمایی مردم و دلایلی روشن از هدایت و تشخیص بین حق و باطل و این است ماه روزه و این است ماه بپاداری نماز و این است ماه بازگشت و این است ماه توبه و این است ماه آمرزش و رحمت و این است ماه رهایی از آتش دوزخ و رسیدن به بهشت و این ماهی است که شب قدر در آن است؛ شبی که از هزار ماه بهتر است.
اللّٰهُمَّ فَصَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَعِنِّی عَلَیٰ صِیامِهِ وَقِیامِهِ، وَسَلِّمْهُ لِی وَسَلِّمْنِی فِیهِ، وَأَعِنِّی عَلَیْهِ بِأَفْضَلِ عَوْنِکَ، وَ وَفِّقْنِی فِیهِ لِطاعَتِکَ وَطاعَةِ رَسُولِکَ وَ أَوْلِیائِکَ صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِمْ، وَفَرِّغْنِی فِیهِ لِعِبادَتِکَ وَدُعائِکَ وَتِلاوَةِ کِتابِکَ، وَأَعْظِمْ لِی فِیهِ الْبَرَکَةَ، وَأَحْسِنْ لِی فِیهِ الْعافِیَةَ ، وَأَصِحَّ فِیهِ بَدَنِی، وَأَوْسِعْ فِیهِ رِزْقِی، وَاکْفِنِی فِیهِ مَا أَهَمَّنِی، وَاسْتَجِبْ فِیهِ دُعائِی، وَبَلِّغْنِی فِیهِ رَجائِی؛
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا بر روزه و شب‌زنده‌داری در این ماه یاری فرما، آن را برایم سالم بدار و مرا بر آن سلامتی ده و مرا بر آن به بهترین یاری‌ات یاری ده و مرا در آن بر طاعتت و طاعت رسول و اولیایت که درود خدا بر آنان باد، توفیق ده و در آن برای بندگی‌ات و خواندن دعا و تلاوت قرآنت آسودگی‌ام بخش و در این ماه برکت را برایم بزرگ گردان و تندرستی‌ام را در آن نیکو بدار و تنم را در آن قرین سلامت فرما و روزی‌ام را در آن وسعت بخش و آنچه برایم در آن مهم است کفایت کن و دعایم را در آن اجابت فرما و به آرزویم برسان؛
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ‌مُحَمَّدٍ وَأَذْهِبْ عَنِّی فِیهِ النُّعاسَ وَالْکَسَلَ وَالسَّأْمَةَ وَالْفَتْرَةَ وَالْقَسْوَةَ وَالْغَفْلَةَ وَالْغِرَّةَ، وَجَنِّبْنِی فِیهِ الْعِلَلَ وَالْأَسْقامَ وَالْهُمُومَ وَالْأَحْزانَ وَالْأَعْراضَ وَالْأَمْراضَ وَالْخَطایا وَالذُّنُوبَ، وَاصْرِفْ عَنِّی فِیهِ السُّوءَ وَالْفَحْشاءَ وَالْجَهْدَ وَالْبَلاءَ وَالتَّعَبَ وَالْعَناءَ إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ .
خدایا؛ بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و در این ماه این امور را از من برطرف کن، خواب‌آلودگی و کسالت و خستگی و سستی و قساوت و غفلت و غرور را و در این ماه برکنارم دار از دردها و بیماری‌ها و اندوه‌ها و غصّه‌ها و پیش‌آمدها و مریضی‌ها و خطاها و گناهان و در این ماه از من دور کن بدی و زشت‌کاری و رنج و بلا و زحمت و مشقت را، همانا تو شنوای دعایی.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَعِذْنِی فِیهِ مِنَ الشَّیْطانِ الرَّجِیمِ وَهَمْزِهِ وَلَمْزِهِ وَنَفْثِهِ وَنَفْخِهِ وَوَسْوَسَتِهِ وَتَثْبِیطِهِ وَبَطْشِهِ وَکَیْدِهِ وَمَکْرِهِ وَحَبائِلِهِ وَخُدَعِهِ وَأَمانِیِّهِ وَغُرُورِهِ وَفِتْنَتِهِ وَشَرَکِهِ وَأَحْزابِهِ وَأَتْباعِهِ وَأَشْیاعِهِ وَأَوْلِیائِهِ وَشُرَکائِهِ وَجَمِیعِ مَکائِدِهِ .
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و پناهم ده در این ماه از شیطان رانده شده و طعنه‌زنی و عیب‌جویی و دمیدن زشت او باد انداختن در دماغ به وسیلۀ او و وسوسه‌انگیزی‌اش و بازداشتن و نیرنگش و مکرش و دام‌هایش و فریب‌هایش و آرزوهای بی‌جایش و گول زدن‌هایش و فتنه‌انگیزی‌هایش و دام‌گستری‌هایش و دارو دسته‌اش و پیروان و دنباله‌روهایش و دوستان و شریکانش و تمام حیله‌گری‌هایش؛
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَارْزُقْنا قِیامَهُ وَصِیامَهُ وَبُلُوغَ الْأَمَلِ فِیهِ وَفِی قِیامِهِ وَاسْتِکْمالَ مَا یُرْضِیکَ عَنِّی صَبْراً وَاحْتِساباً وَإِیماناً وَیَقِیناً، ثُمَّ تَقَبَّلْ ذٰلِکَ مِنِّی بِالْأَضْعافِ الْکَثِیرَةِ، وَالْأَجْرِ الْعَظِیمِ، یَا رَبَّ الْعالَمِینَ؛
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و روزی ما کن شب‌زنده‌داری و روزه ماه رمضان را و رسیدن به آرزوهایمان را در این ماه و بپاداری نماز و کامل کردن آنچه تو را از من خشنود می‌سازد که آنها همانا صبر و خوش‌خویی و ایمان و باور است، سپس آن را از من بپذیر به چند برابر بیشتر و مزدی بزرگ، ای پروردگار جهانیان؛
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَارْزُقْنِی الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ وَالْجِدَّ وَالاجْتِهادَ وَالْقُوَّةَ وَالنَّشاطَ وَالْإِنابَةَ وَالتَّوْبَةَ وَالتَّوْفِیقَ وَالْقُرْبَةَ وَالْخَیْرَ الْمَقْبُولَ وَالرَّغْبَةَ وَالرَّهْبَةَ وَالتَّضَرُّعَ وَالْخُشُوعَ وَالرِّقَّةَ وَالنِّیَّةَ الصّادِقَةَ، وَصِدْقَ اللِّسانِ، وَالْوَجَلَ مِنْکَ، وَالرَّجاءَ لَکَ، وَالتَّوَکُّلَ عَلَیْکَ، وَالثِّقَةَ بِکَ، وَالْوَرَعَ عَنْ مَحارِمِکَ مَعَ صالِحِ الْقَوْلِ، وَمَقْبُولِ السَّعْیِ، وَمَرْفُوعِ الْعَمَلِ، وَمُسْتَجابِ الدَّعْوَةِ،
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و روزی‌ام گردان حج و عمره و کوشش و نیرو و شادابی و بازگشت به‌سوی حق و توبه‌کردن و مقام قرب و خیر پذیرفته و شوق به بهشت و ترس از دوزخ و زاری و خشوع و پاک‌دلی و نیت صادقانه و راستی زبان و بیم از خودت و امید به حضرتت و اعتماد بر وجودت و اطمینان به جنابت و پرهیز از محرمات همراه با گفتار شایسته و سعی پذیرفته و عمل بالارفته و دعای اجابت شده
وَلَا تَحُلْ بَیْنِی وَبَیْنَ شَیْءٍ مِنْ ذٰلِکَ بِعَرَضٍ وَلَا مَرَضٍ وَلَا هَمٍّ وَلَا غَمٍّ وَلَا سُقْمٍ وَلَا غَفْلَةٍ وَلَا نِسْیانٍ، بَلْ بِالتَّعاهُدِ وَالتَّحَفُّظِ لَکَ وَفِیکَ وَالرِّعایَةِ لِحَقِّکَ وَالْوَفاءِ بِعَهْدِکَ وَوَعْدِکَ بِرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ؛
و میان من و اینها فاصله نگذار به حادثه‌ای و مرضی و نه اندوهی و غمی و دردی و غفلتی و فراموشی بلکه توجهی کن که با عهده‌پذیری و خویشتن‌داری برای تو و درباره تو و توجه به حق تو و وفاکردن به پیمان و وعده‌ات، به‌حق رحمتت ای مهربان‌ترین مهربانان؛
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاقْسِمْ لِی فِیهِ أَفْضَلَ مَا تَقْسِمُهُ لِعِبادِکَ الصَّالِحِینَ، وَأَعْطِنِی فِیهِ أَفْضَلَ مَا تُعْطِی أَوْلِیاءَکَ الْمُقَرَّبِینَ مِنَ الرَّحْمَةِ وَالْمَغْفِرَةِ وَالتَّحَنُّنِ وَالْإِجابَةِ وَالْعَفْوِ وَالْمَغْفِرَةِ الدَّائِمَةِ وَالْعافِیَةِ وَالْمُعافاةِ وَالْعِتْقِ مِنَ النَّارِ وَالْفَوْزِ بِالْجَنَّةِ وَخَیْرِ الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ .
خدایا؛ بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و در این ماه روزی من گردان برترین چیزی که آن را نصیب بندگان شایسته‌ات می‌کنی و به من در آن عطا کن برترین چیزی را که عطا می‌کنی به اولیای مقرّبت از رحمت و آمرزش و مهربانی و اجابت دعا و گذشت و امرزش همیشگی و سلامتی کامل و تندرستی دنیا و آخرت و آزادی از آتش دوزخ و رسیدن به بهشت و خیر دنیا و آخرت.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْ دُعائِی فِیهِ إِلَیْکَ واصِلاً، وَرَحْمَتَکَ وَخَیْرَکَ إِلَیَّ فِیهِ نازِلاً، وَعَمَلِی فِیهِ مَقْبُولاً، وَسَعْیِی فِیهِ مَشْکُوراً، وَذَنْبِی فِیهِ مَغْفُوراً، حَتّیٰ یَکُونَ نَصِیبِی فِیهِ الْأَکْثَ‍رُ، وَحَظِّی فِیهِ الْأَوْفَرُ؛
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و دعایم را در این ماه به پیشگاهت برسان و رحمت و خیرت را در این ماه بر من فرو فرست و عملم را در آن مقبول و سعی‌ام را پذیرفته و گناهم را آمرزیده قرار ده تا سهمم در این ماه بیشتر و بهره‌ام کامل‌تر گردد؛
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَوَفِّقْنِی فِیهِ لِلَیْلَةِ الْقَدْرِ عَلَیٰ أَفْضَلِ حالٍ تُحِبُّ أَنْ یَکُونَ عَلَیْها أَحَدٌ مِنْ أَوْ لِیائِکَ وَأَرْضاها لَکَ، ثُمَّ اجْعَلْها لِی خَیْراً مِنْ أَلْفِ شَهْرٍ، وَارْزُقْنِی فِیها أَفْضَلَ مَا رَزَقْتَ أَحَداً مِمَّنْ بَلَّغْتَهُ إِیَّاها وَأَکْرَمْتَهُ بِها، وَاجْعَلْنِی فِیها مِنْ عُتَقائِکَ مِنْ جَهَنَّمَ، وَطُلَقائِکَ مِنَ النَّارِ، وَسُعَداءِ خَلْقِکَ بِمَغْفِرَتِکَ وَرِضْوانِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ .
خدایا؛ بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا در این ماه برای درک شب قدر توفیق ده، به برترین حالی که دوست داری یکی از اولیایت بر آن حال باشد و پسندیده‌ترین حال برای تو، سپس شب قدر را برای من بهتر از هزار شب قرار ده و در آن شب روزی من کن برترین چیزی که روزی کردی یکی از کسانی که او را به آن روزی رساندی و به آن گرامی‌اش داشتی و در آن شب قرارم ده از آزادشدگانت از دوزخ و رهاشدگانت از آتش و سعادتمندان از بندگانت به آمرزش و خوشنودی‌ات، ای مهربان‌ترین مهربانان.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَارْزُقْنا فِی شَهْرِنا هٰذَا الْجِدَّ وَالاجْتِهادَ وَالْقُوَّةَ وَالنَّشاطَ وَمَا تُحِبُّ وَتَرْضیٰ . اللّٰهُمَّ رَبَّ الْفَجْرِ وَلَیالٍ عَشْرٍ وَالشَّفْعِ وَالْوَتْرِ، وَرَبَّ شَهْرِ رَمَضانَ وَمَا أَنْزَلْتَ فِیهِ مِنَ الْقُرْآنِ، وَرَبَّ جَبْرَئِیلَ وَمِیکائِیلَ وَ إِسْرافِیلَ وَعِزْرائِیلَ وَجَمِیعِ الْمَلائِکَةِ الْمُقَرَّبِینَ؛
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و روزی ما کن در این ماه کوشش و تلاش و توانمندی و شادابی و آنچه دوست داری و می‌پسندی. خدایا ای پروردگار سپیده‌دم و شب‌های ده‌گانه و زوج و فرد و پروردگار ماه رمضان و آنچه از قرآن در آن نازل کردی و پروردگار جبرییل و میکائیل و اسرافیل و عزراییل و تمام فرشتگان مقرّب؛
وَرَبَّ إِبْراهِیمَ وَإِسْمٰعِیلَ وَإِسْحٰقَ وَیَعْقُوبَ، وَرَبَّ مُوسیٰ وَعِیسیٰ وَجَمِیعِ النَّبِیِّینَ وَالْمُرْسَلِینَ، وَرَبَّ مُحَمَّدٍ خاتَمِ النَّبِیِّینَ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ، وَأَسْأَلُکَ بِحَقِّکَ عَلَیْهِمْ وَبِحَقِّهِمْ عَلَیْکَ وَبِحَقِّکَ الْعَظِیمِ لَمَّا صَلَّیْتَ عَلَیْهِ وَآلِهِ وَعَلَیْهِمْ أَجْمَعِینَ، وَنَظَرْتَ إِلَیَّ نَظْرَةً رَحِیمَةً تَرْضیٰ بِها عَنِّی رِضیً لَاسَخَطَ عَلَیَّ بَعْدَهُ أَبَداً، وَأَعْطَیْتَنِی جَمِیعَ سُؤْلِی وَرَغْبَتِی وَأُمْنِیَتِی وَ إِرادَتِی، وَصَرَفْتَ عَنِّی مَا أَکْرَهُ وَأَحْذَرُ وَأَخافُ عَلَیٰ نَفْسِی وَمَا لَاأَخافُ وَعَنْ أَهْلِی وَمالِی وَإِخْوانِی وَذُرِّیَّتِی .
و پروردگار ابراهیم و اسماعیل و اسحاق و یعقوب و پروردگار موسی و عیسی و همه پیامبران و رسولان و پروردگار محمّد، خاتم پیامبران، درودهایت بر او و بر همه آنان باد و از تو درخواست میکنم به‌حقت بر ایشان و به‌حق ایشان بر تو و به‌حق بزرگت که درود فرستی بر او و خاندان او و بر همه آنان و نظر کنی بر من نظری از روی مهر که به آن نظر از من خشنود شوی، خشنودشدنی که هرگز پس از آن خشمی بر من نباشد و عطا کنی به من همه خواهش و خواسته و آرزو و درخواستم را و از من بگردانی آنچه را ناخوش دارم و از آن پرهیز میکنم و بر خود می‌ترسم و نمی‌ترسم و نیز همه آنها را بگردانی از خانواده و مال و برادران و فرزندانم.
اللّٰهُمَّ إِلَیْکَ فَرَرْنا مِنْ ذُنُوبِنا فَآوِنا تائِبِینَ، وَتُبْ عَلَیْنا مُسْتَغْفِرِینَ، وَاغْفِرْ لَنا مُتَعَوِّذِینَ، وَأَعِذْنا مُسْتَجِیرِینَ، وَأَجِرْنا مُسْتَسْلِمِینَ، وَلَا تَخْذُلْنا راهِبِینَ، وَآمِنَّا راغِبِینَ، وَشَفِّعْنا سائِلِینَ، وَأَعْطِنا إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ قرِیبٌ مُجِیبٌ؛
خدایا از گناهانمان به سوی تو گریختیم، ما را درحالی‌که توبه‌کننده‌ایم جای ده و توبه‌مان را درحالی‌که آمرزش می‌طلبیم بپذیر و درحالی‌که پناهنده‌ایم بیامرز و درحالی‌که پناه‌جوییم پناهمان ده و درحالی‌که تسلیمیم نجاتمان بخش و درحالی‌که هراسناکیم وامگذار و درحالی‌که مشتاقیم امانمان ده و درحالی‌که خواهنده‌ایم شفاعتمان را بپذیر و به ما عطا کن که تو شنوای دعایی و نزدیک و اجابت کننده‌ای؛
اللّٰهُمَّ أَنْتَ رَبِّی وَأَنَا عَبْدُکَ وَأَحَقُّ مَنْ سَأَلَ الْعَبْدُ رَبَّهُ وَلَمْ یَسْأَلِ الْعِبادُ مِثْلَکَ کَرَماً وَجُوداً، یَا مَوْضِعَ شَکْوَی السَّائِلِینَ، وَیَا مُنْتَهیٰ حاجَةِ الرَّاغِبِینَ، وَیَا غِیاثَ الْمُسْتَغِیثِینَ، وَیَا مُجِیبَ دَعْوَةِ الْمُضْطَرِّینَ، وَیَا مَلْجَأَ الْهارِبِینَ، وَیَا صَرِیخَ الْمُسْتَصْرِخِینَ، وَیَا رَبَّ الْمُسْتَضْعَفِینَ، وَیَا کاشِفَ کَرْبِ الْمَکْرُوبِینَ، وَیَا فارِجَ هَمِّ الْمَهْمُومِینَ، وَیَا کاشِفَ الْکَرْبِ الْعَظِیمِ،
خدایا؛ تویی پروردگارم و من بنده توأم و شایسته‌ترین کسی که بنده از او بخواهد پروردگار اوست، بندگان درخواست نکردند از کسی که در کرم و جود چون تو باشد، ای جایگاه شکایت درخواست کنندگان، ای نهایت حاجت مشتاقان، ای فریادرس فریادخواهان، ای اجابت کننده دعای بیچارگان، ای پناهگاه گریختگان، ای دادرس دادخواهان، ای پروردگار مستضعفان، ای برطرف کننده نگرانی غم‌زدگان، ای گشاینده اندوه اندوهندگان، ای برطرف کننده ناراحتی بزرگ،
یَا اللّٰهُ یَا رَحْمٰنُ یَا رَحِیمُ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاغْفِرْ لِی ذُنُوبِی وَعُیُوبِی وَإِساءَتِی وَ ظُلْمِی وَ جُرْمِی وَ إِسْرافِی عَلَیٰ نَفْسِی، وَارْزُقْنِی مِنْ فَضْلِکَ وَرَحْمَتِکَ فَإِنَّهُ لَایَمْلِکُها غَیْرُکَ، وَاعْفُ عَنِّی، وَاغْفِرْ لِی کُلَّ مَا سَلَفَ مِنْ ذُنُوبِی؛
ای خدا، ای بخشنده، ای مهربان، ای مهربان‌ترین مهربانان درود فرست بر محمّد و خاندان محمّد و گناهان و عیب‌ها و بدرفتاری و ستم و جرم و زیاده‌روی مرا بر خودم بیامرز و از احسان و رحمتت روزی من کن که آن را کسی جز تو مالک نیست، از من درگذر و همه آنچه از گناهانم گذشته بیامرز؛
وَاعْصِمْنِی فِیما بَقِیَ مِنْ عُمْرِی، وَاسْتُرْ عَلَیَّ وَعَلَیٰ والِدَیَّ وَ وُ َلَدِی وَقَرابَتِی وَأَهْلِ حُزانَتِی وَمَنْ کانَ مِنِّی بِسَبِیلٍ مِنَ الْمُؤْمِنِینَ وَالْمُؤْمِناتِ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ، فَإِنَّ ذٰلِکَ کُلَّهُ بِیَدِکَ وَأَنْتَ واسِعُ الْمَغْفِرَةِ فَلا تُخَیِّبْنِی یَا سَیِّدِی، وَلَا تَرُدَّ دُعائِی وَلَا یَدِی إِلیٰ نَحْرِی حَتّیٰ تَفْعَلَ ذٰلِکَ بِی وَتَسْتَجِیبَ لِی جَمِیعَ مَا سَأَلْتُکَ وَتَزِیدَنِی مِنْ فَضْلِکَ، فَإِنَّکَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ، وَنَحْنُ إِلَیْکَ راغِبُونَ .
و در باقیمانده عمرم مرا حفظ کن و پرده‌پوشی کن بر من و پدر و مادر و فرزندان و نزدیکان و اهل و عیالم و هرکه به من نسبت داشته از مردان و زنان مؤمن در دنیا و آخرت پرده‌پوشی کن، زیرا همه این امور به دست توست و تو گسترنده آمرزشی ای آقای من، مرا محروم مکن و دعایم را بدون پاسخ و دستم را خالی به‌سوی سینه‌ام بازنگردان تا آنکه آنچه را خواستم در حقم انجام دهی و همه درخواست‌هایم را اجابت کنی و از احسانت بر من بیفزایی که تو به هر کاری توانایی، مشتاق به‌سوی توییم،
اللّٰهُمَّ لَکَ الْأَسْماءُ الْحُسْنیٰ ، وَالْأَمْثالُ الْعُلْیا، وَالْکِبْرِیَاءُ وَالْآلاءُ، أَسْأَلُکَ بِاسْمِکَ بِسْمِ اللّٰهِ الرَّحْمٰنِ الرَّحِیمِ إِنْ کُنْتَ قَضَیْتَ فِی هٰذِهِ اللَّیْلَةِ تَنَزُّلَ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوحِ فِیها أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ، وَأَنْ تَجْعَلَ اسْمِی فِی السُّعَداءِ، وَرُوحِی مَعَ الشُّهَداءِ؛
خدایا نامهای نیکو و نمونه‌های برتر و بزرگ‌منشی و نعمت‌ها برای توست، از تو درخواست میکنم به‌حق نامت «بسم الله الرّحمن الرّحیم» اگر در این شب فرود آمدن فرشتگان و روح را حتم کرده باشی، اینکه بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و قرار دهی نامم را در شمار خوشبختان و روحم را با شهیدان؛
وَإِحْسانِی فِی عِلِّیِّینَ، وَإِسَاءَتِی مَغْفُورَةً، وَأَنْ تَهَبَ لِی یَقِیناً تُباشِرُ بِهِ قَلْبِی، وَإِیماناً لَایَشُوبُهُ شَکٌّ، وَرِضیً بِما قَسَمْتَ لِی، وَآتِنِی فِی الدُّنْیا حَسَنَةً وَفِی الْآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنِی عَذابَ النّارِ، وَ إِنْ لَمْ تَکُنْ قَضَیْتَ فِی هٰذِهِ اللَّیْلَةِ تَنَزُّلَ الْمَلائِکَةِ وَالرُّوْحِ فِیها فَأَخِّرْنِی إِلیٰ ذٰلِکَ، وَارْزُقْنِی فِیها ذِکْرَکَ وَشُکْرَکَ وَطاعَتَکَ وَحُسْنَ عِبادَتِکَ، وَصَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ بِأَ فْضَلِ صَلَواتِکَ یَا أَرْحَمَ الرّاحِمِینَ،
و کار نیکم را در برترین جای بهشت و بدکاری‌ام را آمرزیده و به من عطا کنی باوری که دلم آن را لمس کند و ایمانی که به دودلی آمیخته نشود و خشنودی به آنچه نصیبم کردی و به من در دنیا نیکی و در آخرت نیکی عنایت کن و از شکنجه دوزخ حفظ فرما و اگر نزول فرشتگان و روح را در این شب حتم نکرده باشی، عمر مرا تا آن زمان که نازل شوند به تأخیر انداز و در آن شب ذکر و شکر و طاعت و نیکو بندگی کردنت را روزی من کن و بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست به برترین درودهایت ای مهربان‌ترین مهربانان،
یَا أَحَدُ یَا صَمَدُ یَا رَبَّ مُحَمَّدٍ اغْضَبِ الْیَوْمَ لِمُحَمَّدٍ وَلاِ َبْرارِ عِتْرَتِهِ، وَاقْتُلْ أَعْداءَهُمْ بَدَداً، وَأَحْصِهِمْ عَدَداً، وَلَا تَدَعْ عَلَیٰ ظَهْرِ الْأَرْضِ مِنْهُمْ أَحَداً، وَلَا تَغْفِرْ لَهُمْ أَبَداً، یَا حَسَنَ الصُّحْبَةِ، یَا خَلِیفَةَ النَّبِیِّینَ أَنْتَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ، الْبَدِیءُ الْبَدِیعُ الَّذِی لَیْسَ کَمِثْلِکَ شَیْءٌ وَالدَّائِمُ غَیْرُ الْغافِلِ، وَالْحَیُّ الَّذِی لَایَمُوتُ؛
ای یکتا، ای مقصود نیازمندان، ای پروردگار محمّد، امروز به خاطر محمّد و خوبان از عترتش خشم کن و دشمنانشان را در پریشانی و پراکندگانی به قتل برسان و آنان را یک‌به‌یک [برای عذاب شدن] برشمار و بر روی زمین احدی از آنان را باقی مگذار و آنان را هرگز نیامرز، ای نیکو هم‌نشین، ای جانشین پیامبران در کارهاشان، تو مهربان‌ترین مهربانانی، ای آغازگر آفرینش، ای آفریننده که چیزی مانند تو نیست و جاودان غیر غافل و زنده‌ای که هرگز نمی‌میرد؛
أَنْتَ کُلَّ یَوْمٍ فِی شَأْنٍ، أَنْتَ خَلِیفَةُ مُحَمَّدٍ، وَناصِرُ مُحمَّدٍ، وَمُفَضِّلُ مُحَمَّدٍ، أَسْأَلُکَ أَنْ تَنْصُرَ وَصِیَّ مُحَمَّدٍ وَخَلِیفَةَ مُحَمَّدٍ وَالْقائِمَ بِالْقِسْطِ مِنْ أَوْصِیاءِ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ، اعْطِفْ عَلَیْهِمْ نَصْرَکَ، یَا لَا إِلٰهَ إِلّا أَنْتَ بِحَقِّ لَاإِلٰهَ إِلّا أَنْتَ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَاجْعَلْنِی مَعَهُمْ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ،
تو هر روز در کاری هستی، تو خلیفه محمّد و یاور محمّد و برتری‌دهنده محمّدی، از تو می‌خواهم که یاری رسانی بر وصی محمّد و جانشین محمّد و قیام کننده به عدالت از جانشینان محمّد، درودت بر او و بر ایشان، یاری‌ات را متوجّه ایشان کن، ای که معبودی جز تو نیست، به‌حق اینکه معبودی جز تو نیست، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و مرا در دنیا و آخرت همراه ایشان قرار ده
وَاجْعَلْ عاقِبَةَ أَمْرِی إِلیٰ غُفْرانِکَ وَرَحْمَتِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ، وَکَذٰلِکَ نَسَبْتَ نَفْسَکَ یا سَیِّدِی بِاللَّطِیفِ، بَلَیٰ إِنَّکَ لَطِیفٌ فَصَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَالْطُفْ لِما تَشاءُ، اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَارْزُقْنِی الْحَجَّ وَالْعُمْرَةَ فِی عامِنا هٰذَا، وَتَطَوَّلْ عَلَیَّ بِجَمِیعِ حَوائِجِی لِلْآخِرَةِ وَالدُّنْیا؛
و پایان کارم را به آمرزش و رحمتت رسان. ای مهربان‌ترین مهربانان و همچنان‌که ای آقای من خود را به مهربانی و خوبی نسبت دادی، آری همانا مهربان و خوبی، پس بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و به هرچه خواهی بر من مهربانی و خوبی کن. خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و در این سال، حج و عمره روزی من فرما و با برآوردن همه حاجات دنیوی و اخروی‌ام بر من منّت گذار؛
پس «سه مرتبه» بگوید:
أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ رَبِّی وَ أَتُوبُ إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّی قَرِیبٌ مُجِیبٌ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ رَبِّی وَأَ تُوبُ إِلَیْهِ إِنَّ رَبِّی رَحِیمٌ وَدُودٌ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ رَبِّی وَأَتُوبُ إِلَیْهِ إِنَّهُ کانَ غَفَّاراً . اللّٰهُمَّ اغْفِرْ لِی إِنَّکَ أَرْحَمُ الرَّاحِمِینَ، رَبِّ إِنِّی عَمِلْتُ سُوءاً وَظَلَمْتُ نَفْسِی فَاغْفِرْ لِی إِنَّهُ لَایَغْفِرُ الذُّنُوبَ إِلّا أَنْتَ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ الَّذِی لَاإِلٰهَ إِلّا هُوَ الْحَیُّ الْقَیُّومُ الْحَلِیمُ الْعَظِیمُ الْکَرِیمُ الْغَفَّارُ لِلذَّنْبِ الْعَظِیمِ وَأَتُوبُ إِلَیْهِ، أَسْتَغْفِرُ اللّٰهَ إِنَّ اللّٰهَ کانَ غَفُوراً رَحِیماً.
از خدای پروردگارم درخواست آمرزش میکنم و به‌سوی او باز می‌گردم که پروردگارم نزدیک و اجابت‌کننده است، از خداوند پروردگارم درخواست آمرزش میکنم و به‌سوی او باز می‌گردم که او مهربان و با محبّت است، از خدای پروردگارم درخواست آمرزش میکنم و به‌سوی او باز می‌گردم که بسیار آمرزنده است، خدایا مرا بیامرز که تو مهربان‌ترین مهربانانی، پروردگارا من بد کردم و به خود ستم نمودم پس مرا بیامرز که کسی جز تو گناهان را نیامرزد، از خدا درخواست آمرزش میکنم که معبودی جز او نیست زنده و به خود پاینده است، بردبار و بزرگ و مهمان‌نواز و آمرزنده گناهان بزرگ است و به‌سوی او باز می‌گردم، از خدا درخواست آمرزش میکنم که همانا او بسیار آمرزنده و مهربان است.
پس این دعا را بخواند:پخش صوت
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَجْعَلَ فِیما تَقْضِی وَتُقَدِّرُ مِنَ الْأَمْرِ الْعَظِیمِ الْمَحْتُومِ فِی لَیْلَةِ الْقَدْرِ مِنَ الْقَضاءِ الَّذِی لَایُرَدُّ وَلَا یُبَدَّلُ أَنْ تَکْتُبَنِی مِنْ حُجَّاجِ بَیْتِکَ الْحَرامِ الْمَبْرُورِ حَجُّهُمُ، الْمَشْکُورِ سَعْیُهُمُ، الْمَغْفُورِ ذُنُوبُهُمُ، الْمُکَفَّرِ عَنْهُمْ سَیِّئاتُهُمْ، وَأَنْ تَجْعَلَ فِیما تَقْضِی وَتُقَدِّرُ أَنْ تُطِیلَ عُمْرِی، وَتُوَسِّعَ رِزْقِی، وَتُؤَدِّیَ عَنِّی أَمانَتِی وَدَیْنِی، آمِینَ رَبَّ الْعالَمِینَ .
خدایا؛ از تو می‌خواهم بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و در آنچه حکم می‌کنی و مقدّر می‌نمایی از فرمان بزرگ حتمی در شب قدر، از حکمی که بازگشت و تغییری برای آن نیست، اینکه مرا از زیارت‌کنندگان خانه کعبه بنویسی، آنان‌که حجّشان پذیرفته و تلاششان قبول و گناهانشان آمرزیده و از بدی‌هایشان گذشت شده و در آنچه حکم می‌کنی و مقدّر فرمایی این که عمرم را طولانی کنی و در روزی‌ام وسعت بخشی و امانت و دینم را ادا کنی، آمین ای پروردگار جهانیان.
اللّٰهُمَّ اجْعَلْ لِی مِنْ أَمْرِیَ فَرَجاً وَمَخْرَجَاً، وَارْزُقْنِی مِنْ حَیْثُ أَحْتَسِبُ وَمِنْ حَیْثُ لَاأَحْتَسِبُ، وَاحْرُسْنِی مِنْ حَیْثُ أَحْتَرِسُ وَمِنْ حَیْثُ لَاأَحْتَرِسُ، وَصَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَسَلِّمْ کَثِیراً.
خدایا، در کارم گشایش و راه نجاتی قرار ده و از جایی که گمان می‌برم و از جایی که گمان نمی‌برم، مرا روزی بخش و از جایی که خود را حفظ میکنم و از جایی که خود را حفظ نمیکنم مرا محافظت کن، بر محمّد و خاندان محمّد درود و سلام بسیار فرست.
دوم:
فرموده‌اند که: این تسبیحات را در همه روزهای ماه مبارک رمضان از اوّل تا آخر ماه بخوان و آن ده بخش است که هر بخش آن مشتمل بر ده «سبحان الله» است:
﴿۱﴾ سُبْحانَ اللّٰهِ بارِئِ النَّسَمِ، سُبْحانَ اللّٰهِ الْمُصَوِّرِ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ الْأَزْواجِ کُلِّها، سُبْحانَ اللّٰهِ جاعِلِ الظُّلُماتِ وَالنُّورِ، سُبْحانَ اللّٰهِ فالِقِ الْحَبِّ وَالنَّویٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ کُلِّ شَیْءٍ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ مَا یُریٰ وَمَا لَایُریٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ مِدادَ کَلِماتِهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، سُبْحانَ اللّهِ السَّمِیعِ الَّذِی لَیْسَ شَیْءٌ أَسْمَعَ مِنْهُ، یَسْمَعُ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ مَا تَحْتَ سَبْعِ أَرَضِینَ، وَیَسْمَعُ مَا فِی ظُلُماتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ، وَیَسْمَعُ الْأَنِینَ وَالشَّکْویٰ، وَیَسْمَعُ السِّرَّ وَأَخْفیٰ، وَیَسْمَعُ وَساوِسَ الصُّدُورِ ، وَلَا یُصِمُّ سَمْعَهُ صَوْتٌ.
(۱) منزه است خدای آفریننده‌ی هر تنفس کننده، منزّه است خدای صورتگر، منزّه است خدای آفریننده همه جفت‌ها، منزّه است خدای آفریننده تاریکی‌ها و نور، منزّه است خدای شکافنده دانه و هسته، منزّه است خدای پدیدآورنده هر چیز، منزّه است خدای آفریننده آنچه دیده میشود و آنچه دیده نمی‌شود، منزّه است به امتداد کلمات بی‌پایانش، منزّه است خدا پروردگار جهانیان، منزّه است خدای شنوا که هیچ‌کس شنواتر از او نیست، از فراز کرسی حکومتش می‌شنود آنچه زیر هفت زمین است و می‌شنود آنچه در تاریکی‌های خشکی و دریاست و می‌شنود ناله‌ها و شکایت‌ها را و می‌شنود پنهان و پنهان‌تر را و می‌شنود وسوسه‌های نهان در سینه‌ها را و شنوایی‌اش را هیچ صدایی کر نکند.
﴿۲﴾ سُبْحانَ اللّٰهِ بارِئِ النَّسَمِ، سُبْحانَ اللّٰهِ الْمُصَوِّرِ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ الْأَزْواجِ کُلِّها، سُبْحانَ اللّٰهِ جاعِلِ الظُّلُماتِ وَالنُّورِ، سُبْحانَ اللّٰهِ فالِقِ الْحَبِّ وَالنَّویٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ کُلِّ شَیْءٍ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ مَا یُریٰ وَمَا لَایُریٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ مِدادَ کَلِماتِهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، سُبْحانَ اللّهِ الْبَصِیرِ الَّذِی لَیْسَ شَیْءٌ أَبْصَرَ مِنْهُ، یُبْصِرُ مِنْ فَوْقِ عَرْشِهِ مَا تَحْتَ سَبْعِ أَرَضِینَ، وَیُبْصِرُ مَا فِی ظُلُماتِ الْبَرِّ وَالْبَحْرِ، لَاتُدْرِکُهُ الْأَبْصارُ، وَهُوَ یُدْرِکُ الْأَبْصارَ، وَهُوَ اللَّطِیفُ الْخَبِیرُ، وَلَا تُغْشِی بَصَرَهُ الظُّلْمَةُ، وَلَا یُسْتَتَرُ مِنْهُ بِسِتْرٍ، وَلَا یُوارِی مِنْهُ جِدارٌ، وَلَا یَغِیبُ عَنْهُ بَرٌّ وَلَا بَحْرٌ، وَلَا یَکُنُّ مِنْهُ جَبَلٌ مَا فِی أَصْلِهِ وَلَا قَلْبٌ مَا فِیهِ، وَلَا جَنْبٌ مَا فِی قَلْبِهِ، وَلَا یَسْتَتِرُ مِنْهُ صَغِیرٌ وَلَا کَبِیرٌ، وَلَا یَسْتَخْفِی مِنْهُ صَغِیرٌ لِصِغَرِهِ، وَلَا یَخْفیٰ عَلَیْهِ شَیْءٌ فِی الْأَرْضِ وَلَا فِی السَّماءِ، هُوَ الَّذِی یُصَوِّرُکُمْ فِی الْأَرْحامِ کَیْفَ یَشاءُ لَاإِلٰهَ إِلّا هُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ.
(۲) منزّه است خدای آفریننده هر تنفس کننده، منزّه است خدای صورت‌آفرین، منزّه است خدای آفریننده همه جفت‌ها، منزّه است خدای آفریننده تاریکی‌ها و نور، منزّه است خدای شکافنده دانه و هسته، منزّه است خدای آفریننده هر چیز، منزّه است خدای آفریننده آنچه دیده میشود و آنچه دیده نمی‌شود، منزّه است خدا به امتداد کلمات بی‌پایانش، منزّه است خدا پروردگار جهانیان، منزّه است خدای بینا که هیچ‌کس بیناتر از او نیست، از بالای فراز کرسی حکومتش میبیند آنچه زیر هفت زمین است و میبیند آنچه در تاریکی‌های خشکی و دریاست، دیده‌ها او را درک نمیکند و او دیده‌ها را درک میکند و او مهربان و آگاه است، دیده‌اش را تاریکی نمی‌پوشاند و چیزی از او با پوشش پوشیده نمی‌شود و دیوار چیزی را از او پنهان نمیکند و خشکی و دریا از او غایب نمی‌شود و کوه آنچه را در ریشه دارد از او پنهان نمی‌دارد و نه دلی آنچه را در نهاد خود دارد و نه پهلویی آنچه را در دل دارد و کوچک و بزرگی نمی‌تواند خود را از او پنهان کند و چیز کوچکی به خاطر کوچکی‌اش نمی‌تواند از او پنهان شود، در زمین و آسمان چیزی بر او پنهان نیست، اوست که شما را به هرگونه که بخواهد در رحم‌ها صورت می‌بندد، معبودی جز او نیست، نیرومند و فرزانه و دانا است.
﴿۳﴾ سُبْحانَ اللّٰهِ بارِئِ النَّسَمِ، سُبْحانَ اللّٰهِ الْمُصَوِّرِ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ الْأَزْواجِ کُلِّها، سُبْحانَ اللّٰهِ جاعِلِ الظُّلُماتِ وَالنُّورِ، سُبْحانَ اللّٰهِ فالِقِ الْحَبِّ وَالنَّویٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ کُلِّ شَیْءٍ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ مَا یُریٰ وَمَا لَایُریٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ مِدادَ کَلِماتِهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، سُبْحانَ اللّهِ الَّذِی یُنْشِئُ السَّحابَ الثِّقالَ وَیُسَبِّحُ الرَّعْدُ بِحَمْدِهِ وَالْمَلائِکَةُ مِنْ خِیفَتِهِ، وَیُرْسِلُ الصَّواعِقَ فَیُصِیبُ بِها مَنْ یَشاءُ، وَیُرْسِلُ الرِّیاحَ بُشْراً بَیْنَ یَدَیْ رَحْمَتِهِ، وَیُنَزِّلُ الْماءَ مِنَ السَّماءِ بِکَلِمَتِهِ، وَیُنْبِتُ النَّباتَ بِقُدْرَتِهِ، وَیَسْقُطُ الْوَرَقُ بِعِلْمِهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ الَّذِی لَایَعْزُبُ عَنْهُ مِثْقالُ ذَرَّةٍ فِی الْأَرْضِ وَلَا فِی السَّماءِ وَلَا أَصْغَرُ مِنْ ذٰلِکَ وَلَا أَکْبَرُ إِلّا فِی کِتابٍ مُبِینٍ.
(۳) منزّه است خدای آفریننده هر تنفّس کننده، منزّه است خدای صورت‌آفرین، منزّه است خدای آفریننده همه جفت‌ها، منزّه است خدای آفریننده تاریکی‌ها و نور، منزّه است خدای شکافنده دانه و هسته، منزّه است خدای آفریننده هر چیز، منزّه است خدای آفریننده آنچه دیده میشود و آنچه دیده نمی‌شود، منزّه است خدا به امتداد کلمات بی‌پایانش، منزّه است خدا پروردگار جهانیان، منزّه است خدای پدیدآورنده ابرهای گران و رعد همراه ستایش او تسبیح میگوید و نیز فرشتگان از بیمش و صاعقه‌ها را می‌فرستد و هرکه را بخواهد به آن دچار میکند و بادها را مژده‌ای پیشاپیش باران رحمتش می‌فرستد و با فرمانش آب را از آسمان نازل میکند و گیاه را با نیرویش می‌رویاند و برگ درخت را به دانشش فرو می‌ریزد، منزّه است خدایی که به اندازه سنگینی غباری در زمین و آسمان از او پنهان نمیماند و نه کوچک‌تر از آن و نه بزرگ‌تر از آن چیزی نیست مگر در کتابی روشن.
﴿۴﴾ سُبْحانَ اللّٰهِ بارِیَ النَّسَمِ، سُبْحانَ اللّٰهِ الْمُصَوِّرِ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ الْأَزْواجِ کُلِّها، سُبْحانَ اللّٰهِ جاعِلِ الظُّلُماتِ وَالنُّورِ، سُبْحانَ اللّٰهِ فالِقِ الْحَبِّ وَالنَّویٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ کُلِّ شَیْءٍ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ مَا یُریٰ وَمَا لَا یُریٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ مِدادَ کَلِماتِهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، سُبْحانَ اللّهِ الَّذِی یَعْلَمُ مَا تَحْمِلُ کُلُّ أُنْثیٰ وَمَا تَغِیضُ الْأَرْحامُ وَمَا تَزْدادُ وَکُلُّ شَیْءٍ عِنْدَهُ بِمِقْدارٍ عالِمُ الْغَیْبِ وَالشَّهادَةِ الْکَبِیرُ الْمُتَعالِ سَواءٌ مِنْکُمْ مَنْ أَسَرَّ الْقَوْلَ وَمَنْ جَهَرَ بِهِ وَمَنْ هُوَ مُسْتَخْفٍ بِاللَّیْلِ وَسارِبٌ بِالنَّهارِ لَهُ مُعَقِّباتٌ مِنْ بَیْنِ یَدَیْهِ وَمِنْ خَلْفِهِ یَحْفَظُونَهُ مِنْ أَمْرِ اللّٰهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ الَّذِی یُمِیتُ الْأَحْیاءَ وَیُحْیِی الْمَوْتیٰ وَیَعْلَمُ مَا تَنْقُصُ الْأَرْضُ مِنْهُمْ وَیُقِرُّ فِی الْأَرْحامِ مَا یَشاءُ إِلیٰ أَجَلٍ مُسَمّیً.
(۴) منزّه است خدای آفریننده هر تنفس کننده، منزّه است خدای صورت‌آفرین، منزّه است خدای آفریننده همه جفت‌ها، منزّه است خدای آفریننده تاریکی‌ها و نور، منزّه است خدای شکافنده دانه و هسته، منزّه است خدای آفریننده هر چیز، منزّه است خدای آفریننده آنچه دیده میشود و آنچه دیده نمی‌شود، منزّه است خدا به امتداد کلمات بی‌پایانش، منزّه است خدا پروردگار جهانیان، منزّه است خدایی که می‌داند آنچه را هر مادری باردار است و آنچه را رَحِم‌ها فرو برند و آنچه را بیفزایند و هر چیز نزد او به اندازه است، دانای پنهان و آشکار است، بزرگ والاست، برای او برابر است که کسی از شما آهسته سخن گوید یا بلند و پنهان شونده در شب باشد یا راه رونده آشکار در روز، برای خدا فرشتگان پیگیری است پیش روی انسان و پشت سرش که از او به فرمان خدا محافظت میکنند، منزّه است خدایی که می‌میراند زنده‌ها را و زنده میکند مردگان را و آگاه است آنچه را زمین از ایشان می‌کاهد، خدایی که در رَحِم‌ها قرار میدهد آنچه را بخواهد تا زمانی معین.
﴿۵﴾ سُبْحانَ اللّٰهِ بارِیَ النَّسَمِ، سُبْحانَ اللّٰهِ الْمُصَوِّرِ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ الْأَزْواجِ کُلِّها، سُبْحانَ اللّٰهِ جاعِلِ الظُّلُماتِ وَالنُّورِ، سُبْحانَ اللّٰهِ فالِقِ الْحَبِّ وَالنَّویٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ کُلِّ شَیْءٍ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ مَا یُریٰ وَمَا لَایُریٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ مِدادَ کَلِماتِهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، سُبْحانَ اللّهِ مالِکِ الْمُلْکِ، تُؤْتِی الْمُلْکَ مَنْ تَشاءُ، وَتَنْزِعُ الْمُلْکَ مِمَّنْ تَشاءُ، وَتُعِزُّ مَنْ تَشاءُ، وَتُذِلُّ مَنْ تَشاءُ، بِیَدِکَ الْخَیْرُ، إِنَّکَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ ، تُولِجُ اللَّیْلَ فِی النَّهارِ، وَتُولِجُ النَّهارَ فِی اللَّیْلِ، تُخْرِجُ الْحَیَّ مِنَ الْمَیِّتِ، وَتُخْرِجُ الْمَیِّتَ مِنَ الْحَیِّ، وَتَرْزُقُ مَنْ تَشاءُ بِغَیْرِ حِسابٍ.
(۵) منزّه است خدای آفریننده هر تنفس کننده، منزّه است خدای صورت‌آفرین، منزّه است خدایی که همه جفت‌ها را آفرید، منزّه است خدای آفریننده تاریکی‌ها و نور، منزّه است خدای شکافنده دانه و هسته، منزّه است خدای آفریننده آنچه دیده میشود و آنچه دیده نمی‌شود، منزّه است خدا به امتداد کلمات بی‌پایانش، منزّه است خدا پروردگار جهانیان، منزه است خدا، دارنده پادشاهی، به هر که بخواهی پادشاهی می‌بخشی و از هر که بخواهی می‌ستانی و به هر که بخواهی عزت می‌دهی و هر که را بخواهی به خاک ذلت می‌کشانی، خوبی و خیر فقط به دست توست، تو بر هر کاری توانایی، شب را وارد روز می‌کنی و روز را وارد شب می‌نمایی، زنده را از مرده و مرده را از زنده بیرون می‌آوری و به هرکه بخواهی بی‌حساب روزی می‌دهی.
﴿۶﴾ سُبْحانَ اللّٰهِ بارِیَ النَّسَمِ، سُبْحانَ اللّٰهِ الْمُصَوِّرِ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ الْأَزْواجِ کُلِّها، سُبْحانَ اللّٰهِ جاعِلِ الظُّلُماتِ وَالنُّورِ، سُبْحانَ اللّٰهِ فالِقِ الْحَبِّ وَالنَّویٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ کُلِّ شَیْءٍ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ مَا یُریٰ وَمَا لَایُریٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ مِدادَ کَلِماتِهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، سُبْحانَ اللّهِ الَّذِی عِنْدَهُ مَفاتِحُ الْغَیْبِ لَایَعْلَمُها إِلّا هُوَ وَیَعْلَمُ مَا فِی الْبَرِّ وَالْبَحْرِ وَمَا تَسْقُطُ مِنْ وَرَقَةٍ إِلّا یَعْلَمُها وَلَا حَبَّةٍ فِی ظُلُماتِ الْأَرْضِ وَلَا رَطْبٍ وَلَا یابِسٍ إِلّا فِی کِتابٍ مُبِینٍ.
(۶) منزّه است خدای آفریننده هر تنفس کننده، منزّه است خدای صورت‌آفرین، منزّه است خدای آفریننده همه جفت‌ها، منزّه است خدای آفریننده تاریکی‌ها و نور، منزّه است خدای شکافنده دانه و هسته، منزّه است خدای آفریننده هر چیزی، منزّه است خدا آفریننده آنچه دیده میشود و آنچه دیده نمی‌شود، منزّه است خدا به امتداد کلمات بی‌پایانش، منزّه است خدا پروردگار جهانیان، منزّه است خدایی که کلیدهای غیب نزد اوست و آنها را کسی جز او نمی‌داند و به هر چه در خشکی و دریاست آگاهی دارد و برگی از درخت نمی‌افتد مگر آنکه می‌داند و نیست دانه‌ای در تاریکی‌های زمین و نه تر و خشکی مگر اینکه در کتابی روشن است.
﴿۷﴾ سُبْحانَ اللّٰهِ بارِیَ النَّسَمِ، سُبْحانَ اللّٰهِ الْمُصَوِّرِ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ الْأَزْواجِ کُلِّها، سُبْحانَ اللّٰهِ جاعِلِ الظُّلُماتِ وَالنُّورِ، سُبْحانَ اللّٰهِ فالِقِ الْحَبِّ وَالنَّویٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ کُلِّ شَیْءٍ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ مَا یُریٰ وَمَا لَا یُریٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ مِدادَ کَلِماتِهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، سُبْحانَ اللّٰهِ الَّذِی لَا یُحْصِی مِدْحَتَهُ الْقائِلُونَ، وَلَا یَجْزِی بِآلائِهِ الشَّاکِرُونَ الْعابِدُونَ، وَهُوَ کَما قالَ وَفَوْقَ مَا نَقُولُ ، وَاللّٰهُ سُبْحانَهُ کَما أَثْنیٰ عَلَیٰ نَفْسِهِ، وَلَا یُحِیطُونَ بِشَیْءٍ مِنْ عِلْمِهِ إِلّا بِما شاءَ وَسِعَ کُرْسِیُّهُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ وَلَا یَؤُودُهُ حِفْظُهُما وَهُوَ الْعَلِیُّ الْعَظِیمُ.
(۷) منزّه است خدای آفریننده هر تنفس کننده، منزّه است خدای صورت‌آفرین، منزّه است خدای آفریننده همه جفت‌ها، منزّه است خدای آفریننده تاریکی‌ها و نور، منزّه است خدای شکافنده دانه و هسته، منزّه است خدای آفریننده هر چیز، منزّه است خدای آفریننده آنچه دیده میشود و آنچه دیده نمی‌شود، منزّه است خدا به امتداد کلمات بی‌پایانش، منزّه است خدا پروردگار جهانیان، منزّه است خدایی که مدح‌کنندگان نمی‌توانند مدحش را برشمارند و سپاس‌گویان عبادت کننده توان پرداخت پاداش نعمت‌هایش را ندارند و او چنان است که خود فرموده و برتر از آنچه ما می‌گوییم و خدای پاک چنان است که خودش را ستوده، به چیزی از دانشش احاطه نمی‌یابند مگر به اندازه‌ای که خود خواسته، حکومتش آسمان‌ها و زمین را فراگرفته است و نگهداری آنها، او را به زحمت نمی‌اندازد و او والا و بزرگ است.
﴿۸﴾ سُبْحانَ اللّٰهِ بارِیَ النَّسَمِ، سُبْحانَ اللّٰهِ الْمُصَوِّرِ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ الْأَزْواجِ کُلِّها، سُبْحانَ اللّٰهِ جاعِلِ الظُّلُماتِ وَالنُّورِ، سُبْحانَ اللّٰهِ فالِقِ الْحَبِّ وَالنَّویٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ کُلِّ شَیْءٍ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ مَا یُریٰ وَمَا لَا یُریٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ مِدادَ کَلِماتِهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، سُبْحانَ اللّهِ الَّذِی یَعْلَمُ مَا یَلِجُ فِی الْأَرْضِ وَمَا یَخْرُجُ مِنْها، وَمَا یَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَمَا یَعْرُجُ فِیها، وَلَا یَشْغَلُهُ مَا یَلِجُ فِی الْأَرْضِ وَمَا یَخْرُجُ مِنْها عَمَّا یَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَمَا یَعْرُجُ فِیها، وَلَا یَشْغَلُهُ مَا یَنْزِلُ مِنَ السَّماءِ وَمَا یَعْرُجُ فِیها عمَّا یَلِجُ فِی الْأَرْضِ وَمَا یَخْرُجُ مِنْها، وَلَا یَشْغَلُهُ عِلْمُ شَیْءٍ عَنْ عِلْمِ شَیْءٍ، وَلَا یَشْغَلُهُ خَلْقُ شَیْءٍ عَنْ خَلْقِ شَیْءٍ، وَلَا حِفْظُ شَیْءٍ عَنْ حِفْظِ شَیْءٍ، وَلَا یُساوِیهِ شَیْءٌ، وَلَا یَعْدِلُهُ شَیْءٌ، لَیْسَ کَمِثْلِهِ شَیْءٌ، وَهُوَ السَّمِیعُ الْبَصِیرُ.
(۸) منزّه است خدا آفریننده هر تنفّس کننده، منزّه است خدای صورت‌آفرین، منزّه است خدای آفریننده همه جفت‌ها، منزّه است خدای آفریننده تاریکی‌ها و نور، منزّه است خدای شکافنده دانه و هسته، منزّه است خدای آفریننده هر چیز، منزّه است خدای آفریننده آنچه دیده میشود و آنچه دیده نمی‌شود، منزّه است خدا به امتداد کلمات بی‌پایانش، منزّه است خدا پروردگار جهانیان، منزّه است خدا که آنچه را در زمین فرو میرود و آنچه را از آن بیرون می‌آید می‌داند و از آنچه از آسمان فرو می‌ریزد و آنچه در آن بالا میرود می‌داند و او را سرگرم نکند آنچه در زمین فرو میرود و از آن بیرون می‌آید، از آنچه از آسمان فرو می‌ریزد و آنچه در آن بالا میرود و او را سرگرم نسازد آنچه از آسمان نازل میشود و آنچه در آن بالا میرود و آنچه در زمین فرو میرود و از آن بیرون می‌آید و او را سرگرم نکند آگاهی به چیزی از آگاهی به چیز دیگر و او را سرگرم نکند آفریدن چیزی از آفریدن چیزی دیگر و نه نگهداری چیزی از نگهداری چیزی دیگر و چیزی برابر او نیست و چیزی همتای او نمی‌باشد، چیزی مانند او نیست و او شنوا و بیناست.
﴿۹﴾ سُبْحانَ اللّٰهِ بارِیَ النَّسَمِ، سُبْحانَ اللّٰهِ الْمُصَوِّرِ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ الْأَزْواجِ کُلِّها، سُبْحانَ اللّٰهِ جاعِلِ الظُّلُماتِ وَالنُّوْرِ، سُبْحانَ اللّٰهِ فالِقِ الْحَبِّ وَالنَّویٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ کُلِّ شَیْءٍ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ مَا یُریٰ وَمَا لَایُریٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ مِدادَ کَلِماتِهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، سُبْحانَ اللّهِ فاطِرِ السَّمَاواتِ وَالْأَرْضِ ﴿جاعِلِ الْمَلائِکَةِ رُسُلاً أُولِی أَجْنِحَةٍ مَثْنیٰ وَثُلاثَ وَرُباعَ یَزِیدُ فِی الْخَلْقِ مَا یَشاءُ إِنَّ اللّٰهَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ، مَا یَفْتَحِ اللّٰهُ لِلنّاسِ مِنْ رَحْمَةٍ فَلا مُمْسِکَ لَها وَمَا یُمْسِکْ فَلا مُرْسِلَ لَهُ مِنْ بَعْدِهِ وَهُوَ الْعَزِیزُ الْحَکِیمُ﴾.
(۹) منزّه است خدای آفریننده هر تنفّس کننده، منزّه است خدای صورت‌آفرین، منزّه است خدای آفریننده همه جفت‌ها، منزّه است خدای آفریننده تاریکی‌ها و نور، منزّه است خدا شکافنده دانه و هسته، منزّه است خدا آفریننده هر چیز، منزّه است خدا آفریننده آنچه دیده میشود و آنچه دیده نمی‌شود، منزّه است خدا به امتداد کلمات بی‌پایانش، منزّه است خدا پروردگار جهانیان، منزّه است خدا پدیدآورنده آسمان‌ها و زمین، منزّه است خدایی که «فرشتگان را که دارای بال های دوگانه و سه گانه و چهار گانه اند رسولانی [برای انجام امور تکوینی و تشریعی] قرار داد، آنچه بخواهد در آفرینش می افزاید، مسلّماً خداوند بر هر کاری تواناست؛ هر [نوع] رحمتی که خداوند برای مردم بفرستد کسی نمی تواند از [رسیدن] آن [به مردم] جلوگیری کند و هرچه را [از کسی] بازدارد بعد از او هیچ فرستنده ای برای آن نخواهد بود، فقط او توانای شکست ناپذیر است.»
﴿۱۰﴾ سُبْحانَ اللّٰهِ بارِیَ النَّسَمِ، سُبْحانَ اللّٰهِ الْمُصَوِّرِ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ الْأَزْواجِ کُلِّها، سُبْحانَ اللّٰهِ جاعِلِ الظُّلُماتِ وَالنُّورِ، سُبْحانَ اللّٰهِ فالِقِ الْحَبِّ وَالنَّویٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ کُلِّ شَیْءٍ، سُبْحانَ اللّٰهِ خالِقِ مَا یُریٰ وَمَا لَایُریٰ، سُبْحانَ اللّٰهِ مِدادَ کَلِماتِهِ، سُبْحانَ اللّٰهِ رَبِّ الْعالَمِینَ، سُبْحانَ اللّهِ الَّذِی ﴿یَعْلَمُ مَا فِی السَّماواتِ وَمَا فِی الْأَرْضِ مَا یَکُونُ مِنْ نَجْویٰ ثَلاثَةٍ إِلّا هُوَ رابِعُهُمْ وَلَا خَمْسَةٍ إِلّا هُوَ سادِسُهُمْ وَلَا أَدْنیٰ مِنْ ذٰلِکَ وَلَا أَکْثَرَ إِلّا هُوَ مَعَهُمْ أَیْنَما کانُوا ثُمَّ یُنَبِّئُهُمْ بِما عَمِلُوا یَوْمَ الْقِیامَةِ إِنَّ اللّٰهَ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ﴾.
(۱۰) منزّه است خدای آفریننده هر تنفّس کننده، منزّه است خدای صورت‌آفرین، منزّه است خدای آفریننده همه جفت‌ها، منزّه است خدای آفریننده تاریکی‌ها و نور، منزّه است خدای شکافنده دانه و هسته، منزّه است خدای آفریننده‌ی هر چیز، منزّه است خدا آفریننده آنچه دیده میشود و آنچه دیده نمی‌شود، منزّه است خدا به امتداد کلمات بی‌پایانش، منزّه است خدا پروردگار جهانیان، منزّه است خدا که « آنچه را در آسمان ها و آنچه را در زمین است می داند، هیچ گفت‌وگوی محرمانه‌ای میان سه نفر نیست مگر آنکه او چهارمی آنان است و نه میان پنج نفر مگر آنکه او ششمی آنان است و نه کمتر از آن و نه بیشتر مگر آنکه او هرجا که باشند با آنان است، سپس روز قیامت ایشان را به اعمالی که انجام داده‌اند آگاه میکند؛ زیرا خداوند به هرچیزی داناست.»
سوم:
و نیز فرموده‌اند: این صلوات را در هر روز ماه رمضان بخوان:
﴿إِنَّ اللّٰهَ وَمَلائِکَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَی النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیماً﴾، لَبَّیْکَ یَا رَبِّ وَسَعْدَیْکَ وَسُبْحانَکَ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَبارِکْ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ کَما صَلَّیْتَ وَبارَکْتَ عَلَیٰ إِبْراهِیمَ وَآلِ إِبْراهِیمَ إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ . اللّٰهُمَّ ارْحَمْ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ کَما رَحِمْتَ إِبْراهِیمَ وَآلَ إِبْراهِیمَ إِنَّکَ حَمِیدٌ مَجِیدٌ .
«همانا خداوند و فرشتگانش بر پیامبر رحمت و درود می‌فرستند، ای مؤمنان! بر او درود بفرستید و آن‌گونه که سزاوار است تسلیم [او] باشید»، ای پروردگار تو را اجابت کردم و سعادت پی‌درپی از تو درخواست میکنم، منزّهی تو، خدایا بر محمّد و خاندانِ محمّد درود فرست و بر محمّد و خاندان محمّد برکت ده، همانگونه که بر ابراهیم و خاندان ابراهیم درود فرستادی و به آنان برکت دادی، همانا تو ستوده و بزرگواری، خدایا به محمّد و خاندان محمّد رحم کن همانگونه که به ابراهیم و خاندان ابراهیم رحم کردی، همانا تو ستوده و بزرگواری،
اللّٰهُمَّ سَلِّمْ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ کَما سَلَّمْتَ عَلَیٰ نُوحٍ فِی الْعالَمِینَ . اللّٰهُمَّ امْنُنْ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ کَما مَنَنْتَ عَلَیٰ مُوسیٰ وَهارُونَ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ کَما شَرَّفْتَنا بِهِ. اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ کَما هَدَیْتَنا بِهِ.
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد سلام فرست همانگونه که بر نوح در بین جهانیان سلام فرستادی. خدایا بر محمّد و خاندان محمّد نعمت بخش، همانگونه که به موسی و هارون نعمت بخشیدی. خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست همانگونه که ما را به او برجستگی و برتری دادی. خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست همانگونه که ما را به او هدایت فرمودی،
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَابْعَثْهُ مَقاماً مَحْمُوداً یَغْبِطُهُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَالْآخِرُونَ، عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ السَّلامُ کُلَّما طَلَعَتْ شَمْسٌ أَوْ غَرَبَتْ، عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ السَّلامُ کُلَّما طَرَفَتْ عَیْنٌ أَوْ بَرَقَتْ؛ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ السَّلامُ کُلَّما ذُکِرَ السَّلامُ، عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ السَّلامُ کُلَّما سَبَّحَ اللّٰهَ مَلَکٌ أَوْ قَدَّسَهُ، السَّلامُ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِی الْأَوَّلِینَ، وَالسَّلامُ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِی الْآخِرِینَ، وَالسَّلامُ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِهِ فِی الدُّنْیا وَالْآخِرَةِ.
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست و او را به مقام پسندیده‌ای برانگیز که اولین و آخرین بر آن مقام رشک برند، بر محمّد و خاندانش سلام هر زمان‌که خورشید برآید یا غروب کند، بر محمّد و خاندانش سلام هر زمان‌که چشمی پلک بر هم نهد یا برق زند؛ بر محمّد و خاندانش سلام هر زمان‌که سلام ذکر شود، بر محمّد و خاندانش سلام هر زمان‌که فرشته‌ای خدا را تسبیح یا تقدیس کند، سلام بر محمّد و خاندانش در میان پیشینیان، سلام بر محمّد و خاندانش در میان پسینیان و سلام بر محمّد و خاندانش در دنیا و آخرت.
اللّٰهُمَّ رَبَّ الْبَلَدِ الْحَرامِ، وَرَبَّ الرُّکْنِ وَالْمَقامِ، وَرَبَّ الْحِلِّ وَالْحَرامِ أَبْلِغْ مُحَمَّداً نَبِیَّکَ عَنَّا السَّلامَ . اللّٰهُمَّ أَعْطِ مُحَمَّداً مِنَ الْبَهاءِ وَالنَّضْرَةِ وَالسُّرُورِ وَالْکَرامَةِ وَالْغِبْطَةِ وَالْوَسِیلَةِ وَالْمَنْزِلَةِ وَالْمَقامِ وَالشَّرَفِ وَالرِّفْعَةِ وَالشَّفاعَةِ عِنْدَکَ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَفْضَلَ ما تُعْطِی أَحَداً مِنْ خَلْقِکَ، وَأَعْطِ مُحَمَّداً فَوْقَ مَا تُعْطِی الْخَلائِقَ مِنَ الْخَیْرِ أَضْعافاً کَثِیرَةً لَایُحْصِیها غَیْرُکَ؛
خدایا ای پروردگار مکه و پروردگار رکن و مقام و پروردگار حلّ و حرام، به محمّد پیامبرت از سوی ما سلام برسان. خدایا به محمّد عطا کن از زیبایی و شادابی و شادی و بزرگواری و خوشحالی و وسیله و منزلت و مقام و برجستگی و برتری و بلندی مقام و شفاعت در پیشگاهت روز قیامت، برترین چیزی که به یکی از بندگانت عطا می‌کنی و عطا کن به محمّد بالاترین چیزی را که از خیر و خوبی به خلایق عطا می‌کنی، به چندین برابر که آن را غیر تو نتواند به شماره آورد؛
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ أَطْیَبَ وَأَطْهَرَ وَأَزْکیٰ وَأَنْمیٰ وَأَفْضَلَ مَا صَلَّیْتَ عَلَیٰ أَحَدٍ مِنَ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ وَعَلَیٰ أَحَدٍ مِنْ خَلْقِکَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ عَلِیٍّ أَمِیرِ الْمُؤْمِنِینَ، وَوالِ مَنْ والاهُ، وَعادِ مَنْ عاداهُ، وَضاعِفِ الْعَذابَ عَلَیٰ مَنْ شَرِکَ فِی دَمِهِ .
خدایا بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، پاک‌ترین و پاکیزه‌ترین و با نشو و نماترین و برترین درودی که بر یکی از پیشینیان و پسینیان و بر احدی از خلق خود فرستادی ای مهربان‌ترین مهربانان، خدایا بر علی امیر مؤمنان درود فرست و دوست بدار هرکه او را دوست دارد و دشمن بدار هرکه او را دشمن دارد و عذابت را بر کسی که در ریختن خونش شرکت جست دوچندان کن.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ فاطِمَةَ بِنْتِ نَبِیِّکَ مُحَمَّدٍ عَلَیْهِ وَآلِهِ السَّلامُ، وَ والِ مَنْ وَالاها، وَعادِ مَنْ عَادَاهَا، وَضاعِفِ الْعَذابَ عَلَیٰ مَنْ ظَلَمَها، وَالْعَنْ مَنْ آذیٰ نَبِیَّکَ فِیها . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَی الْحَسَنِ وَالْحُسَیْنِ إِمامَیِ الْمُسْلِمِینَ، وَوالِ مَنْ وَالاهُما، وَعادِ مَنْ عَاداهُما، وَضاعِفِ الْعَذابَ عَلَیٰ مَنْ شَرِکَ فِی دِمائِهِما؛
خدایا درود فرست بر فاطمه دختر پیامبرت محمّد که سلام بر او و خاندانش باد و لعنت کن کسی را که درباره فاطمه، پیامبرت را آزرد، خدایا بر حسن و حسین دو پیشوای مسلمانان درود فرست و دوست بدار هرکه آن دو پیشوا را دوست دارد و دشمن بدار هرکه آن دو را دشمن بدارد و عذاب کسی را که در ریختن خون آن دو امام شرکت جست دو چندان گردان؛
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ عَلِیِّ بْنِ الْحُسَیْنِ إِمامِ الْمُسْلِمِینَ، وَوالِ مَنْ والاهُ، وَعادِ مَنْ عاداهُ، وَضاعِفِ الْعَذابَ عَلَیٰ مَنْ ظَلَمَهُ. اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ إِمامِ الْمُسْلِمِینَ، وَوالِ مَنْ والاهُ، وَعادِ مَنْ عاداهُ، وَضاعِفِ الْعَذابَ عَلَیٰ مَنْ ظَلَمَهُ. اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ جَعْفَرِ بْنِ مُحَمَّدٍ إِمامِ الْمُسْلِمِینَ، وَوالِ مَنْ والاهُ، وَعادِ مَنْ عاداهُ، وَضاعِفِ الْعَذابَ عَلَیٰ مَنْ ظَلَمَهُ.
خدایا بر علی بن حسین پیشوای مسلمانان درود فرست و دوست بدار هرکه او را دوست دارد و دشمن بدار هرکه او را دشمن دارد و عذاب کسی که بر او ستم ورزید دوچندان گردان. خدایا بر محمّد بن علی پیشوای مسلمانان درود فرست و دوست بدار هرکه او را دوست دارد و دشمن بدار هرکه او را دشمن دارد و عذاب کسی که بر او ستم ورزید دوچندان گردان. خدایا بر جعفر بن محمّد پیشوای مسلمانان درود فرست و دوست بدار هرکه او را دوست دارد و دشمن بدار هرکه او را دشمن دارد و عذاب کسی که بر او ستم ورزید دو چندان گردان.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُوسَیٰ بْنِ جَعْفَرٍ إِمامِ الْمُسْلِمِینَ، وَوالِ مَنْ والاهُ، وَعادِ مَنْ عاداهُ، وَضاعِفِ الْعَذابَ عَلَیٰ مَنْ شَرِکَ فِی دَمِهِ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ عَلِیِّ بْنِ مُوسیٰ إِمامِ الْمُسْلِمِینَ، وَوالِ مَنْ والاهُ، وَعادِ مَنْ عاداهُ، وَضاعِفِ الْعَذابَ عَلَیٰ مَنْ شَرِکَ فِی دَمِهِ؛
خدایا بر موسی بن جعفر پیشوای مسلمانان درود فرست و دوست بدار هرکه او را دوست دارد و دشمن بدار هرکه او را دشمن دارد و عذاب کسی که در ریختن خونش شرکت جست دوچندان گردان. خدایا بر علی بن موسی، پیشوای مسلمانان درود فرست و دوست بدار هرکه او را دوست دارد و دشمن بدار هرکه او را دشمن دارد و عذاب کسی که در ریختن خونش شرکت جست دوچندان گردان.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدِ بْنِ عَلِیٍّ إِمامِ الْمُسْلِمِینَ، وَوالِ مَنْ والاهُ، وَعادِ مَنْ عاداهُ، وَضاعِفِ الْعَذابَ عَلَیٰ مَنْ ظَلَمَهُ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ عَلِیِّ بْنِ مُحَمَّدٍ إِمامِ الْمُسْلِمِینَ، وَوالِ مَنْ والاهُ، وَعادِ مَنْ عاداهُ، وَضاعِفِ الْعَذابَ عَلَیٰ مَنْ ظَلَمَهُ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَی الْحَسَنِ‌بْنِ عَلِیٍّ إِمامِ الْمُسْلِمِینَ، وَوالِ مَنْ والاهُ، وَعادِ مَنْ عاداهُ، وَضاعِفِ الْعَذابَ عَلَیٰ مَنْ ظَلَمَهُ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَی الْخَلَفِ مِنْ بَعْدِهِ إِمامِ الْمُسْلِمِینَ، وَوالِ مَنْ والاهُ، وَعادِ مَنْ عاداهُ، وَعَجِّلْ فَرَجَهُ . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ الْقاسِمِ وَالطَّاهِرِ ابْنَیْ نَبِیِّکَ .
خدایا بر محمّد بن علی پیشوای مسلمانان درود فرست و دوست بدار هرکه او را دوست دارد و دشمن بدار هرکه او را دشمن دارد و عذاب کسی که بر او ستم ورزید دوچندان گردان. خدایا بر علی بن محمّد پیشوای مسلمانان درود فرست و دوست بدار هرکه او را دوست دارد و دشمن بدار هرکه او را دشمن دارد و عذاب کسی که بر او ستم ورزید دوچندان گردان. خدایا بر حسن بن علی پیشوای مسلمانان درود فرست و دوست بدار هرکه او را دوست دارد و دشمن بدار هرکه او را دشمن دارد و عذاب کسی که بر او ستم ورزید دوچندان گردان. خدایا بر یادگار پس از او پیشوای مسلمانان درود فرست و دوست بدار هرکه او را دوست دارد و دشمن بدار هرکه او را دشمن دارد و گشایش کارش را سرعت بخش، خدایا بر قاسم و طاهر دو پسر پیامبرت درود فرست.
اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ رُقَیَّةَ بِنْتِ نَبِیِّکَ، وَالْعَنْ مَنْ آذیٰ نَبِیَّکَ فِیها . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ أُمِّ کُلْثُومَ بِنْتِ نَبِیِّکَ، وَالْعَنْ مَنْ آذیٰ نَبِیَّکَ فِیها . اللّٰهُمَّ صَلِّ عَلَیٰ ذُرِّیَّةِ نَبِیِّکَ . اللّٰهُمَّ اخْلُفْ نَبِیَّکَ فِی أَهْلِ بَیْتِهِ . اللّٰهُمَّ مَکِّنْ لَهُمْ فِی الْأَرْضِ . اللّٰهُمَّ اجْعَلْنا مِنْ عَدَدِهِمْ وَمَدَدِهِمْ وَأَنْصارِهِمْ عَلَی الْحَقِّ فِی السِّرِّ وَالْعَلانِیَةِ . اللّٰهُمَّ اطْلُبْ بِذَحْلِهِمْ وَوِتْرِهِمْ وَدِمائِهِمْ، وَکُفَّ عَنّا وَعَنْهُمْ وَعَنْ کُلِّ مُؤْمِنٍ وَمُؤْمِنَةٍ بَأْسَ کُلِّ باغٍ وَطاغٍ وَکُلِّ دابَّةٍ أَنْتَ آخِذٌ بِناصِیَتِها إِنَّکَ أَشَدُّ بَأْساً وَأَشَدُّ تَنْکِیلاً.
خدایا بر رقیه دختر پیامبرت درود فرست و لعنت کن کسی را که درباره او پیامبرت را آزرد. خدایا بر اُمّ کلثوم دختر پیامبرت درود فرست و لعنت کن کسی را که درباره او پیامبرت را آزرد. خدایا بر فرزندان پیامبرت درود فرست. خدایا به جای پیامبرت سرپرستی اهل‌بیتش را بر عهده گیر. خدایا حکومتشان را در زمین پا برجا کن. خدایا ما را از شمار آنان و مددکار و یارشان به پایۀ حق چه پنهان و چه آشکار قرار ده. خدایا خون‌خواهی، انتقام و قصاصشان را پی‌گیر باش و از ما و از ایشان و از هر مرد مؤمن و زن مؤمنه‌ای شرّ هر متجاوز و سرکش و جانوری که مهارش را به دست گرفته‌ای بازدار، همانا تو در سختگیری از همه سخت‌تر و در کیفر نمودن از همه شدیدتری.
سید ابن طاووس فرموده است: و نیز بخوان:پخش صوت
یَا عُدَّتِی فِی کُرْبَتِی، وَیَا صاحِبِی فِی شِدَّتِی، وَیَا وَلِیِّی فِی نِعْمَتِی، وَیَا غایَتِی فِی رَغْبَتِی، أَنْتَ السَّاتِرُ عَوْرَتِی، وَالْمُؤْمِنُ رَوْعَتِی، وَالْمُقِیلُ عَثْرَتِی، فَاغْفِرْ لِی خَطِیئَتِی یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ.
ای توشه‌ام در شدت اندوه و ای همدمم در سختی‌ها و ای سرپرستم در نعمت و ای نهایت اشتیاقم، تو پوشاننده زشتی‌ام و ایمنی‌بخش ترسم و نادیده گیرنده لغزشم هستی، پس خطایم را بیامرز، ای مهربان‌ترین مهربانان.
و می‌گویی:پخش صوت
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَدْعُوکَ لِهَمٍّ لَایُفَرِّجُهُ غَیْرُکَ، وَ لِرَحْمَةٍ لَاتُنالُ إِلّا بِکَ، وَ لِکَرْبٍ لَایَکْشِفُهُ إِلّا أَنْتَ، وَ لِرَغْبَةٍ لَاتُبْلَغُ إِلّا بِکَ، وَ لِحاجَةٍ لَایَقْضِیها إِلّا أَنْتَ . اللّٰهُمَّ فَکَما کانَ مِنْ شَأْنِکَ مَا أَذِنْتَ لِی بِهِ مِنْ مَسْأَلَتِکَ، وَرَحِمْتَنِی بِهِ مِنْ ذِکْرِکَ فَلْیَکُنْ مِنْ شَأْنِکَ سَیِّدِی الْإِجابَةُ لِی فِیما دَعَوْتُکَ، وَعَوائِدُ الْإِفْضالِ فِیما رَجَوْتُکَ، وَالنَّجاةُ مِمَّا فَزِعْتُ إِلَیْکَ فِیهِ،
خدایا تو را می‌خوانم برای اندوهی که کسی جز تو آن را نگشاید و برای رحمتی که جز به عنایت تو حاصل نگردد و دفع بلایی که کسی جز تو برطرف نکند و برای شوقی که جز به لطف تو نمی‌توان به آن رسید و حاجتی که کسی جز تو برآورده نکند. خدایا چنان‌که همواره از قدر و مقامت بوده که درخواست از حضرتت را به من اجازه داده‌ای و به یادت بر من رحم فرمودی، پس باید ای آقای من از قدر و مقامت این باشد که مرا پاسخ گویی در آنچه تو را خواندم و سودهای افزون پذیر در آنچه به تو امید بستم و نجات از آنچه از آن به تو پناه آوردم،
فَإِنْ لَمْ أَکُنْ أَهْلاً أَنْ أَبْلُغَ رَحْمَتَکَ فَإِنَّ رَحْمَتَکَ أَهْلٌ أَنْ تَبْلُغَنِی وَتَسَعَنِی، وَ إِنْ لَمْ أَکُنْ لِلْإِجابَةِ أَهْلاً فَأَنْتَ أَهْلُ الْفَضْلِ، وَرَحْمَتُکَ وَسِعَتْ کُلَّ شَیْءٍ، فَلْتَسَعْنِی رَحْمَتُکَ یَا إِلٰهِی یَا کَرِیمُ أَسْأَلُکَ بِوَجْهِکَ الْکَرِیمِ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَأَهْلِ بَیْتِهِ، وَأَنْ تُفَرِّجَ هَمِّی، وَتَکْشِفَ کَرْبِی وَغَمِّی، وَتَرْحَمَنِی بِرَحْمَتِکَ، وَتَرْزُقَنِی مِنْ فَضْلِکَ، إِنَّکَ سَمِیعُ الدُّعاءِ قَرِیبٌ مُجِیبٌ.
اگر من شایسته رسیدن به رحمتت نبودم همانا رحمت تو شایسته است که به من برسد و مرا فراگیرد و اگر من سزاوار پاسخ دعا نبودم، تو سزاوار احسان بر بندگانی و رحمت تو هر چیز را فرا گرفته پس باید رحمتت مرا هم فرا بگیرد، ای خدای من، ای بزرگوار مهمان‌نواز از تو می‌خواهم به‌حق ذات بزرگوارت، بر محمّد و اهل‌بیتش درود فرستی و اندوهم را بگشایی و بلا و غمم را برطرف کنی و به رحمتت به من رحم فرمایی و از احسانت روزی‌ام دهی، همانا تو شنوای دعا و نزدیک و پاسخ‌دهنده‌ای.
چهارم:
شیخ طوسی و سید ابن طاووس فرموده‌اند: در هر روز ماه رمضان بخوان:
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ فَضْلِکَ بِأَفْضَلِهِ وَکُلُّ فَضْلِکَ فاضِلٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِفَضْلِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ رِزْقِکَ بِأَعَمِّهِ وَکُلُّ رِزْقِکَ عامٌّ، اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِرِزْقِکَ کُلِّهِ. اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ عَطائِکَ بِأَهْنَئِهِ وَکُلُّ عَطائِکَ هَنِیءٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِعَطائِکَ کُلِّهِ .
خدایا؛ از تو می‌خواهم از بخششت به برترین مرتبه آن و همه بخششت شایسته است، خدایا از تو می‌خواهم به همه بخششت. خدایا از تو درخواست میکنم از روزی‌ات به فراگیرترین آن و همه روزی‌ات فراگیر است، خدایا از تو می‌خواهم به همه روزی‌ات. خدایا از تو می‌خواهم از عطایت به گواراترین آن و همه عطای تو گواراست، خدایا از تو می‌خواهم به همه عطایت.
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ خَیْرِکَ بِأَعْجَلِهِ وَکُلُّ خَیْرِکَ عاجِلٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِخَیْرِکَ کُلِّهِ . اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ مِنْ إِحْسانِکَ بِأَحْسَنِهِ وَکُلُّ إِحْسانِکَ حَسَنٌ، اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِإِحْسانِکَ کُلِّهِ . اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ بِما تُجِیبُنِی بِهِ حِینَ أَسْأَلُکَ، فَأَجِبْنِی یَا اللّٰهُ، وَصَلِّ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ عَبْدِکَ الْمُرْتَضیٰ، وَرَسُولِکَ الْمُصْطَفیٰ، وَأَمِینِکَ وَنَجِیِّکَ دُونَ خَلْقِکَ، وَنَجِیبِکَ مِنْ عِبادِکَ وَ نَبِیِّکَ بِالصِّدْقِ وَ حَبِیبِکَ؛
خدایا از تو می‌خواهم از خیر و خوبی‌ات به پرشتاب‌ترین آن و همه خیر تو پرشتاب است، خدایا از تو می‌خواهم به همه خیر و خوبی‌ات. خدایا از تو می‌خواهم از احسانت به نیکوترین آن و همه احسانت نیکوست، خدایا از تو می‌خواهم به همه احسانت. خدایا از تو می‌خواهم به آنچه به خاطر آن پاسخم را می‌دهی، زمانی که از تو درخواست میکنم، پس پاسخم را بده ای خدا و درود فرست بر محمّد بنده پسندیده و فرستاده برگزیده و امین و محرم رازت از میان بندگان و انتخاب شده‌ات در بین بندگانت و پیامبرت و محبوب راستینت؛
وَ صَلِّ عَلَیٰ رَسُو لِکَ وَخِیَرَتِکَ مِنَ الْعالَمِینَ الْبَشِیرِ النَّذِیرِ، السِّراجِ الْمُنِیرِ، وَعَلَیٰ أَهْلِ بَیْتِهِ الْأَبْرارِ الطّاهِرِینَ، وَعَلَیٰ مَلائِکَتِکَ الَّذِینَ اسْتَخْلَصْتَهُمْ لِنَفْسِکَ وَحَجَبْتَهُمْ عَنْ خَلْقِکَ، وَعَلَیٰ أَنْبِیائِکَ الَّذِینَ یُنْبِئُونَ عَنْکَ بِالصِّدْقِ، وَعَلَیٰ رُسُلِکَ الَّذِینَ خَصَصْتَهُمْ بِوَحْیِکَ وَفَضَّلْتَهُمْ عَلَی الْعالَمِینَ بِرِسالاتِکَ،
و درود فرست بر فرستاده و برگزیده‌ات از جهانیان، آن مژده‌دهنده و بیم‌دهنده و چراغ روشنی‌بخش و بر اهل‌بیتش آن نیکان پاک و بر فرشتگانت، آن فرشتگانی که ویژۀ درگاهت ساختی و آنان را از دیده مخلوقات پنهان داشتی و بر پیامبرانت که از تو به راستی خبر می‌دهند و بر رسولانت که آنان را به وحی خویش اختصاص دادی و با پیام‌هایت بر جهانیان برتری بخشیدی
وَعَلَیٰ عِبادِکَ الصَّالِحِینَ الَّذِینَ أَدْخَلْتَهُمْ فِی رَحْمَتِکَ الْأَئِمَّةِ الْمُهْتَدِینَ الرَّاشِدِینَ وَأَوْلِیائِکَ الْمُطَهَّرِینَ، وَعَلَیٰ جَبْرَئِیلَ وَمِیکائِیلَ وَ إِسْرافِیلَ وَمَلَکِ الْمَوْتِ، وَعَلَیٰ رِضْوانَ خازِنِ الْجِنانِ، وَعَلَیٰ مالِکٍ خازِنِ النَّارِ، وَرُوحِ الْقُدُسِ، وَالرُّوحِ الْأَمِینِ، وَحَمَلَةِ عَرْشِکَ الْمُقَرَّبِینَ، وَعَلَی الْمَلَکَیْنِ الْحافِظَیْنِ عَلَیَّ بِالصَّلاةِ الَّتِی تُحِبُّ أَنْ یُصَلِّیَ بِها عَلَیْهِمْ أَهْلُ السَّماواتِ وَأَهْلُ الْأَرَضِینَ؛
و بر بندگان شایسته‌ات که در رحمتت واردشان کردی، آن امامان ره یافته راهنما و اولیای پاکیزه‌ات و بر جبرئیل و میکائیل و اسرافیل و فرشته مرگ و بر رضوان، خزانه‌دار بهشت و بر مالک، خزانه‌دار دوزخ و روح‌القدس و روح‌الامین و حاملان مقرّب عرشت و بر دو فرشته نگهبان بر من، با درودی که دوست داری بر آنان با آن درود، درود فرستند اهل آسمان‌ها و اهل زمین‌ها؛
صَلاةً طَیِّبَةً کَثِیرَةً مُبارَکَةً زاکِیَةً نامِیَةً ظاهِرَةً باطِنَةً شَرِیفَةً فاضِلَةً تُبَیِّنُ بِها فَضْلَهُمْ عَلَی الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ . اللّٰهُمَّ وَ أَعْطِ مُحَمَّداً الْوَسِیلَةَ وَالشَّرَفَ وَالْفَضِیلَةَ وَاجْزِهِ عَنَّا خَیْرَ مَا جَزَیْتَ نَبِیّاً عَنْ أُمَّتِهِ .
درودی پاک و فراوان، خجسته و رشد یافته و فزاینده، آشکار و نهان، برجسته و برتر و با فضیلت که با چنین درودی برتری آنان را بر اولین و آخرین آشکار کنی. خدایا محمّد را وسیله و برجستگی و برتری و فضیلت عطا کن و به بهتر چیزی که پیامبر را از اُمّتش پاداش دهی، به او پاداش ده،
اللّٰهُمَّ وَأَعْطِ مُحَمَّداً صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ مَعَ کُلِّ زُلْفَةٍ زُلْفَةً، وَمَعَ کُلِّ وَسِیلَةٍ وَسِیلَةً، وَمَعَ کُلِّ فَضِیلَةٍ فَضِیلَةً، وَمَعَ کُلِّ شَرَفٍ شَرَفاً تُعْطِی مُحَمَّداً وَآلَهُ یَوْمَ الْقِیامَةِ أَفْضَلَ مَا أَعْطَیْتَ أَحَداً مِنَ الْأَوَّلِینَ وَالْآخِرِینَ؛
خدایا به محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) عطا کن با هر مقامی مقامی دیگر و با هر وسیله‌ای وسیله‌ای دیگر و با هر فضیلتی فضیلت دیگر و با هر برجستگی و برتری، برجستگی و برتری دیگر، عطا کن به محمّد و خاندانش در روز قیامت برترین چیزی که عطا کردی به یکی از گذشتگان و آیندگان؛
اللّٰهُمَّ وَاجْعَلْ مُحَمَّداً صَلَّی اللّٰهُ عَلَیْهِ وَآلِهِ أَدْنَی الْمُرْسَلِینَ مِنْکَ مَجْلِساً، وَأَفْسَحَهُمْ فِی الْجَنَّةِ عِنْدَکَ مَنْزِلاً، وَأَقْرَبَهُمْ إِلَیْکَ وَسِیلَةً، وَاجْعَلْهُ أَوَّلَ شافِعٍ، وَأَوَّلَ مُشَفَّعٍ، وَأَوَّلَ قائِلٍ، وَأَنْجَحَ سائِلٍ، وَابْعَثْهُ الْمَقامَ الْمَحْمُودَ الَّذِی یَغْبِطُهُ بِهِ الْأَوَّلُونَ وَالْآخِرُونَ یَا أَرْحَمَ الرَّاحِمِینَ،
خدایا محمّد (درود خدا بر او و خاندانش) را در جایگاه نزدیک‌ترین رسولان به خود و در بهشت در پیشگاهت در گسترده‌ترین اقامتگاه و از بابت وسیله نزدیک‌ترینشان به درگاه خود قرار ده و او را نخستین شفاعت‌کننده و نخستین کسی که شفاعتش پذیرفته است و نخستین گوینده و حاجت رواترین خواهنده، گردان و او را به مقام پسندیده‌ای برانگیز که گذشتگان و آیندگان به خاطر آن بر او رشک برند، ای مهربان‌ترین مهربانان
وَأَسْأَلُکَ أَنْ تُصَلِّیَ عَلَیٰ مُحَمَّدٍ وَآلِ مُحَمَّدٍ وَأَنْ تَسْمَعَ صَوْتِی، وَتُجِیبَ دَعْوَتِی، وَتَجاوَزَ عَنْ خَطِیئَتِی، وَتَصْفَحَ عَنْ ظُلْمِی، وَتُنْجِحَ طَلِبَتِی، وَتَقْضِیَ حاجَتِی، وَتُنْجِزَ لِی مَا وَعَدْتَنِی، وَتُقِیلَ عَثْرَتِی، وَتَغْفِرَ ذُنُوبِی، وَتَعْفُوَ عَنْ جُرْمِی، وَتُقْبِلَ عَلَیَّ وَلَا تُعْرِضَ عَنِّی، وَتَرْحَمَنِی وَلَا تُعَذِّبَنِی، وَتُعافِیَنِی وَلَا تَبْتَلِیَنِی؛
و از تو می‌خواهم که بر محمّد و خاندان محمّد درود فرستی و اینکه صدایم را بشنوی و دعایم را اجابت کنی و از خطایم درگذری و از ستمم چشم‌پوشی و مرا به خواسته‌ام رسانی و حاجتم را روا سازی و به آنچه وعده‌ام داده‌ای وفا کنی و لغزشم را نادیده گیری و گناهم را بیامرزی و از جرمم بگذری و به من رو کنی و از من رو نگردانی و به من مهر ورزی و عذابم نکنی و در سلامت کاملم بداری و گرفتارم ننمایی؛
وَتَرْزُقَنِی مِنَ الرِّزْقِ أَطْیَبَهُ وَأَوْسَعَهُ وَلَا تَحْرِمَنِی، یَا رَبِّ وَاقْضِ عَنِّی دَیْنِی، وَضَعْ عَنِّی وِزْرِی، وَلَا تُحَمِّلْنِی مَا لَا طاقَةَ لِی بِهِ، یَا مَوْلایَ وَأَدْخِلْنِی فِی کُلِّ خَیْرٍ أَدْخَلْتَ فِیهِ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ، وَأَخْرِجْنِی مِنْ کُلِّ سُوءٍ أَخْرَجْتَ مِنْهُ مُحَمَّداً وَآلَ مُحَمَّدٍ صَلَواتُکَ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ، وَالسَّلامُ عَلَیْهِ وَعَلَیْهِمْ وَرَحْمَةُ اللّٰهِ وَبَرَکاتُهُ.
و از رزق و روزی، پاکیزه‌ترین و فراخ‌ترینش را نصیبم کنی، ای پروردگارم مرا محروم مکن و قرضم را ادا کن و بارم را از دوشم بردار و آنچه مرا تاب آن نیست بر عهده‌ام مگذار، ای مولای من، مرا در هر خیری که محمّد و خاندان محمّد را وارد کردی وارد کن و از هر شرّی که محمّد و خاندان محمّد را از آن خارج کردی خارج کن، درودهایت و سلام و رحمت و برکاتت بر او و بر ایشان باد.
سپس «سه مرتبه» بگو:
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَدْعُوکَ کَما أَمَرْتَنِی فَاسْتَجِبْ لِی کَما وَعَدْتَنِی.
خدایا تو را می‌خوانم چنان‌که فرمانم دادی، پس مرا اجابت کن چنان‌که وعده‌ام فرمودی.
آنگاه بگو:
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَسْأَلُکَ قَلِیلاً مِنْ کَثِیرٍ مَعَ حاجَةٍ بِی إِلَیْهِ عَظِیمَةٍ، وَغِناکَ عَنْهُ قَدِیمٌ، وَهُوَ عِنْدِی کَثِیرٌ، وَهُوَ عَلَیْکَ سَهْلٌ یَسِیرٌ، فَامْنُنْ عَلَیَّ بِهِ إِنَّکَ عَلَیٰ کُلِّ شَیْءٍ قَدِیرٌ، آمِینَ رَبَّ الْعالَمِینَ.
خدایا اندکی از بسیار را از تو می‌خواهم، با نیاز بزرگی که مرا به آن است و بی‌نیازی دیرینه‌ای که تو را از آن است و آن اندک نزد من بسیار است و بر تو هموار و آسان، پس به آن بر من منّت بگذار، همانا تو بر هر کاری توانایی، آمین ای پروردگار جهانیان.
پنجم:
خواندن این دعا است:
اللّٰهُمَّ إِنِّی أَدْعُوکَ کَما أَمَرْتَنِی فَاسْتَجِبْ لِی کَما وَعَدْتَنِی...
خدایا می‌خوانمت آن‌گونه که فرمودی، پس اجابتم کن آن‌گونه که وعده کردی...
و چون دعایی طولانی است، برای ضروری بودن خلاصه نویسی آن را ننوشتم، هرکه خواهان آن است به کتاب «اقبال» یا «زاد المعاد» مرحوم مجلسی مراجعه کند.
ششم:
شیخ مفید در کتاب «مُقنعه» از ثقه بزرگوار علی بن مهزیار از حضرت جواد(علیه‌السلام) روایت کرده: که مستحب است در هر وقت از شب و روز ماه مبارک رمضان، از اول ماه تا آخر ماه بسیار بگویی:
ای که پیش از هر چیز بوده پس آنگاه همه‌چیز را آفرید و ماندگار است و همه‌چیز نابود میشود، ای که چیزی مانند او نیست، ای آنکه نه در آسمان‌های برتر و نه در زمین‌های پایین‌تر و نه بالای آنها و نه زیر آنها و نه بین آنها، معبودی جز او نیست که پرستیده شود، سپاس فقط ویژه توست، سپاسی که کسی بر شمردنش جز تو توان ندارد، بر محمّد و خاندان محمّد درود فرست، درودی که کسی جز تو توانایی شمردنش را نداشته باشد.
هفتم:
شیخ کفعمی در کتاب «بلد الامین» و «مصباح» از کتاب «اختیار» سید ابن باقی نقل کرده است: که هرکه این دعا را در هر روز ماه رمضان بخواند، حق‌تعالی گناهان چهل ساله او را بیامرزد:
خدایا؛ ای پروردگار ماه رمضان که قرآن را در آن نازل کردی و روزه‌ی در آن را بر بندگانت واجب نمودی، حج خانه محترمت را در این سال و در هر سال روزی من کن و گناهان بزرگ مرا بیامرز، همانا کسی جز تو آنها را نمی‌آمرزد، ای دارای بزرگی و رأفت و محبت.
هشتم:
این ذکر را که فیض کاشانی در کتاب «خلاصة الاَذکار» فرموده در هر روز ماه رمضان «صد مرتبه» بگوید:
منزّه است زیان رسان به کافران و سود رسان به مؤمنان، منزّه است داوری کننده بر اساس حق، منزّه است او که برتر است، منزّه است او و ستایش از آن اوست، منزّه است او و برترست.
نهم:
شیخ مفید در کتاب «مُقنعه» فرموده: از جمله مستحبات ماه رمضان در هر روز، «صد مرتبه» صلوات فرستادن بر رسول خداست و هرکه زیادتر فرستد بهتر است.
مواد غذایی آب‌پز، بهترین گزینه برای افطار
ترابی مدیر برنامه تغذیه بالینی دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت ایران گفت: مردم روزه دار در هنگام افطار به جای مصرف غذاهای چرب و سرخ کردنی از مواد غذایی آب پز و بخار پز استفاده کنند. نوشیدن بیش از اندازه چای در وعده سحر و افزایش دفع ادرار باعث شده است تا نمک های معدنی مورد نیاز بدن در طول روز از بین بروند.
مصرف مواد حاوی پروتئین بالا مانند انواع کباب ها و مرغ در وعده سحر مناسب نیست و سبب تشنگی در ساعت های اولیه طول روز خواهد شد
به گفته وی افراد روزه دار در هنگام افطار نباید آب به مقدار زیاد مصرف کنند؛ زیرا این کار باعث می شود تا اختلال در روند هضم غذا ایجاد شود. مردم روزه دار در وعده سحر نباید آب به مقدار زیاد به خاطر پیشگیری از تشنگی در طول روز بنوشند؛ زیرا این کار عادت غذایی نادرستی محسوب می شود.
او گفت: مردم روزه دار در بین وعده افطار تا سحر از خوردن تنقلات بپرهیزند؛ زیرا این مواد دیر هضم هستند و در هنگام سحر میل به غذا خوردن در افراد کاهش پیدا می کند.
بهترین غذا‌ها برای وعده سحری
با شروع ماه مبارک رمضان و انجام اعمال روزه داری، گذشته از فواید بی‌شماری که روزه‌داری می تواند برای بدن انسان داشته باشد، بسیاری از افراد دغدغه این را هم دارند که برای وعده سحر و افطار چه غذاهایی مصرف کنند تا در طی روز کمتر احساس ضعف داشته باشند.
سردرد، سرگیجه، ضعف و بی حالی از جمله مشکلاتی هستند که ممکن است هر یک از افراد روزه دار با آن در ماه رمضان رو به رو شوند.
وعده غذایی مقوی در سحر
وعده غذایی سبک مانند پلو و خورشت یا سبک تر مانند صبحانه برای سحر مناسب هستند.
از غذای مغذی اما کم حجم، کم نمک، کم روغن و کم شکر استفاده شود.
مقدار مناسبی از سبزی و سالاد استفاده شود.( سبزی علاوه بر داشتن ویتامین باعث تامین آب بدن نیز می شود.)
نوشیدنی های گازدار، شربت های خیلی شیرین و چای پررنگ موجب تشنگی و خشکی دهان و گلو شده و بهتر است استفاده نشوند.
روزه داران نباید از غذاهای سرخ کردنی و یا چرب استفاده کنند؛ زیرا در طول روز باعث تشنگی آن ها میشود.
غذاهای پر پروتئین مانند انواع کباب و ماهی ، غذاهای پر روغن مانند کتلت، کوکو، سوسیس و کالباس، کله پاچه و غذاهای پر ادویه منجر به تشنگی و خشکی دهان و گلو شده و بهتر است استفاده نشوند.
هیچ کشوری به اندازه ایران، این تعداد قاری برجسته و خوش‌خوان و درست‌خوان ندارد
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب اسلامی در دیدار ده‌ها نفر از قاریان، حافظان و فعالان قرآنی که طبق روال همه ساله در نخستین روز ماه مبارک رمضان انجام میشود، بیانات مبسوطی در خصوص قرآن کریم مطرح فرمودند که متن کامل بیانات رهبر معظّم انقلاب اسلامی در دیدار ۱۴/۱/۱۴۰۱ جمعی از قاریان سراسر کشور به شرح زیر است:
بسم‌اللّه‌الرّحمن‌الرّحیم
الحمد للّه ربّ العالمین و الصّلاة و السّلام علی سیّدنا محمّد و آله الطّاهرین سیّما بقیّة اللّه فی الارضین.
خیلی خرسندم، و خدای متعال را شاکرم که امروز این توفیق را داد، در طلیعه‌ی خورشید رمضانی با شما عزیزان که بحمداللّه منوّر به این نور هستید، با قرآن مأنوس هستید، این جلسه را داشته باشیم و از نزدیک شما را زیارت کنیم؛ جدّاً امروز من استفاده کردم و لذّت بردم از این تلاوتها و برنامه‌هایی که اجرا شد.
چند کلمه راجع به ماه مبارک رمضان عرض کنم، چند کلمه هم درباره‌ی اُنس با قرآن و کلام‌اللّه مجید عرض کنم، بعد هم چند نکته درباره‌ی شما هنرمندان تلاوت عرض خواهم کرد.
فراهم شدن فرصت تقرّب به خدا؛ پذیرایی الهی از میهمانان ماه رمضان
درباره‌ی ماه مبارک رمضان فرمود: هُوَ شَهرٌ دُعیتُم فیهِ اِلى ضیافَةِ اللَّه؛ (۲) خیلی خب، شما دعوت شدید. انسان گاهی یک جایی دعوت میشود، اجابت میکند، میرود به آن مهمانی و پذیرایی میشود؛ یک وقت هم نه، دعوت کرده‌اند ما را، همّت نمیکنیم که حرکت کنیم و به آن مهمانی برویم و پذیرایی بشویم؛ پس این، دست من و شما است. این ماه، ماه رمضان است، ماه ضیافت است، ماه گستره‌ی بی‌نهایت رحمت الهی است. آن کسی که برود سر این سفره بنشیند و پذیرایی بشود کیست؟ بحث سر این است. باید همّت بکنیم که ما وارد این تالار عظیم پذیرایی بشویم و سر این سفره بنشینیم. این ضیافت چیست؟ حالا اگر همه‌ی شما ان‌شاءاللّه به بهترین وجهی وارد این تالار ضیافت شدید و به ضیافت الهی مشرّف شدید، خدای متعال به شما چه خواهد داد؟ پذیرایی الهی عبارت است از فراهم کردن فرصت تقرّب به خدا؛ یعنی از این چیزی دیگر بالاتر نیست. خدای متعال در این ماه فرصت تقرّب به خودش را فراهم کرده؛ اگر شما وارد این ضیافت شدید، از این پذیرایی بهره‌مند میشوید. این فرصت چیست؟ این فرصت، روزه است؛ این فرصت اجر بی‌پایان تلاوت [کتاب] الهی است، تلاوت قرآن است؛ این فرصت اجر مضاعف برای اصلاح ذات‌البین است و امثال این چیزها که در خطبهی رسول اکرم (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) وجود دارد. از خدای متعال بخواهیم اینها را؛ بخواهیم که خدای متعال به ما این توفیق را بدهد که از این فرصتها استفاده کنیم. لذا فرمود: فَاسأَلُوا اللَّهَ رَبَّکُم بِنیّاتٍ صادِقَةٍ وَ قُلوبٍ طاهِرَةٍ اَن یُوَفِّقَکُم لِصِیامِهِ وَ تِلاوَةِ کِتابِه؛ (۳) این را از خدا بخواهید.
جوانی؛ بهترین فرصت برای ارتباط با خدا
بحمداللّه شما اکثراً جوان هستید و دلهای پاک و نورانی و متلألئ که انسان واقعاً غبطه میخورد به حال شما جوانها؛ میتوانید از این فرصتها به بهترین وجهی استفاده کنید. حضرت سجّاد (سلام الله علیه) در دعای چهل‌وچهارم صحیفه‌ی سجّادیّه که دعای ورود به ماه رمضان است، به خدا این جور عرض میکنند: وَ اَعِنّا عَلی صیامِهِ بِکَفِّ الجَوارِحِ عَن مَعاصیه؛ صیامِ این جوری؛ معلوم شد که صیام، فقط نخوردن و اجتناب از این کارهای ظاهری نیست؛ این هم جزو این صیامی است که شما را به خدا آن جور نزدیک میکند: کفّ جَوارِح از معاصی الهی؛ وَ استِعمالِها فیهِ بِما یُرضیک؛ البتّه دعا، دعای مفصّلی است و من توصیه میکنم که کسانی که نخوانده‌اند این دعا را بخوانند؛ بخوانید این دعا را و واقعاً بهره‌مند بشوید؛ شماها این لیاقت را دارید که از کلمات امام سجّاد در صحیفه‌ی سجّادیّه به بهترین وجهی استفاده کنید؛ دنباله‌اش بعد از فاصله‌ای میفرماید: وَ اَن نَتَقَرَّبَ اِلیکَ فیهِ مِن الاَعمالِ الزّاکیَةِ بِما تُطَهِّرُنا عَن الذُّنوبِ وَ تَعصِمُنا فیهِ مِمّا نَستَأنِفُ مِنَ العَیوب؛ خدای متعال هم از گذشته ما را پاک کند، هم در آینده ما را محفوظ کند و نگه دارد؛ قدر این ماه را بدانیم.
قرآن؛ وسیله‌ی یادآوری و ارتباط با خدا
امّا در مورد اُنس با کلام اللّه؛ خب یکی از نامهای مبارک قرآن «ذکر» است. در خود قرآن چند جا تعبیر «ذکر» به کار برده شده و مراد، قرآن است؛ مثلاً «وَ هذا ذِکرٌ مُبارَکٌ اَنزلناه» (۴) در سوره‌ی انبیاء که قرآن به عنوان «ذکر» معرّفی شده، یا «اِنّا نَحنُ نَزَّلنَا الذِّکرَ وَ اِنّا لَهُ لَحافِظون» (۵) در سوره‌ی حجر که اینجا هم همین جور است و چند جای دیگر قرآن ــ شاید مجموعاً چهار پنج جا، پنج شش جا در قرآن هست ــ که قرآن «ذکر» نامیده شده ؛چرا «ذکر»؟ ذکر یعنی «یاد»؛ «قرآن، ذکر است» یعنی چه؟ یعنی «مذّکِر» است، یادآورنده است؛ قرآن، ما را به یاد می‌آورد. این به عنوان مبالغه است. در کلام عرب وقتی میخواهند مبالغه کنند، اسم فاعل را به صورت اسم فاعل به کار نمیبرند، به صورت مصدر به کار میبرند؛ میگویند «زیدٌ عدل»؛ وقتی میخواهند بگویند: زید خیلی عادل است، میگویند: زیدٌ عدل؛ زید عدل است؛ این [مسئله]، این [جور] است. قرآن ذکر است؛ یعنی در نهایت یادآوری و در نهایت مذکِّریّت است. این قرآن است. خب «ذکر» وسیله‌ی ارتباط است؛ ذکر یعنی یاد؛ شما اگر یادتان بود ارتباط برقرار میکنید با هر کسی، با هرچیزی، اگر از او یادتان رفت، قهراً دیگر ارتباط برقرار نمیکنید؛ ذکر طبیعتاً وسیله‌ی ارتباط است؛ اگر میخواهیم با خدا ارتباط داشته باشیم، با بهشت ارتباط داشته باشیم، با باطن عالی‌رتبه‌ی خودمان که خدای متعال برای ما قرار داده و میتوانیم به آن برسیم و به آن فعلیّت بدهیم، ارتباط [برقرار] کنیم، باید به یادش باشیم؛ اگر یاد رفت، غفلت حاصل خواهد شد و این غفلت همان چیزی است که در قرآن مکرّر نسبت به این غفلت پرهیز و زنهار داده شده، بر حذر داشته شده‌ایم از این. در قیامت به کافر و منحرف میگویند: لَقَد کُنتَ فی غَفلَةٍ مِن هذا وَ کَشَفنا عَنکَ غِطائَک؛ (۶) که مال سوره‌ی ق است، یا در سوره‌ی مبارک انبیاء [میفرماید]: یا وَیلَنا قَد کُنّا فی غَفلَةٍ مِن هذا؛ (۷) کافر در قیامت این جور میگوید: یا وَیلَنا؛ وای بر ما؛ ما دچار غفلت بودیم. غفلت بلای خیلی بزرگی است. لذا در یکی از دعاهای مربوط به نافله‌ی شب [چنین آمده]: اَللَّهُمَّ اِنّی اَعوذُ بِکَ مِنَ الکَسَلِ وَ الهَرَمِ وَ الجُبنِ وَ البُخلِ وَ الغَفلَةِ وَ القَسوَة؛ (۸) به خدا پناه میبریم از غفلت. خب پس «غفلت» نقطه‌ی مقابل «ذکر» است؛ قرآن هم ذکر است. هر چه شما با قرآن بیشتر اُنس پیدا کنید، ذکر بیشتر خواهد شد. و البتّه «ذکر» و «مراقبه» تقریباً همسان یا به یک معنا متّحدند؛ [همان] مراقبه که این همه اهل معنا و اهل سلوک روی آن تأکید میکنند و میگویند پلّکان عروج انسان مراقبه است؛ مراقب خود بودن. گمان میکنم در فرمایشات مرحوم آخوند ملّاحسینقلی همدانی یا یکی از شاگردهای ایشان یک وقتی دیدم که ایشان میفرمایند بدون مراقبه هم گاهی حال برای انسان پیدا میشود امّا این حال باقی نمیماند؛ اگر مراقبه بود، آن حال معنوی هم برای انسان باقی میماند. بنابراین تلاوت قرآن، اُنس با قرآن این خصوصیّات را دارد.
قرآن؛ سخن بی‌‍واسطه‌ی خدا با انسان
خب این سخن گفتن خدا است دیگر؛ وقتی قرآن میخوانیم، خدا دارد با ما حرف میزند. این حرف زدن هم فقط مربوط به گذشته و قضایا یا قصص قرآنی نیست؛ مربوط به همین وضع فعلی ما است که با آن زبان دارد بیان میشود؛ برای این است که ما راه خودمان را پیدا کنیم و پای صحبت خدا بنشینیم. و این نعمت بزرگی است که خدای متعال به ما داده. یک نعمت این است که هر وقت میخواهیم [میتوانیم] با خدا حرف بزنیم: «بِغَیرِ شَفیع» (۹) ــ که در دعای شریف ابی‌حمزه هست ــ هر وقتی که اراده کنیم، میتوانیم با خدای متعال حرف بزنیم؛ این دعا است؛ و هر وقت [هم] اراده کنیم، میتوانیم پای صحبت خدا بنشینیم. [تعیین] وقت با شما است؛ تعیین وقت را در واقع شما دارید میکنید تا پای صحبت خدا بنشینید و استفاده کنید؛ با این چشم به تلاوت قرآن نگاه کنیم؛ قرآن را با این نگاه ببینیم.
و تلاوت باید تکرار بشود. بارها بنده عرض کردهام که باید تلاوت را تکرار کرد؛ باید قرآن را از اوّل تا آخر خواند و تمام کرد، دوباره شروع کرد، از سر تا آخر، و پیوسته و پی‌درپی باید قرآن را استفاده کرد.
قرآن؛ پاسخگوی مسائل زندگی انسان در همه‌ی جوانب و برای همیشه
و قرآن معجزه‌ی پیغمبر است. خب این پیغمبر که پیغمبر خاتم (صلّی اللّه علیه و آله و سلّم) است، دینش ابدی است، پس معجزه‌اش هم باید ابدی باشد. دین پیغمبر دین ابدی است، معجزه‌ی او هم بایستی ابدی باشد؛ یعنی چه ابدی؟ یعنی اینکه شما هر وقتی از دوران طولانی تاریخ تا آن وقتی که این دین برپا است، یعنی تا ابد، در هر دوره‌ای معارف مورد نیاز خودتان را برای زندگی بتوانید از قرآن پیدا کنید؛ زندگی یعنی چه؟ زندگی یعنی همان معنای وسیع زندگی: زندگی معنوی، زندگی متعالی الهی، زندگی مادّی، خانواده، حکومت، ارتباطات اجتماعی، تا اتّصال به خدای متعال؛ آن صحنه‌ی وسیع و گستره‌ی عظیم زندگی انسان اینها است. قرآن باید بتواند و میتواند که درباره‌ی همه‌ی این محدوده‌ی عظیم پاسخ بدهد به سؤالات شما و راهنمایی کند به معارف بلند الهی. عالی‌ترین مفاهیم مربوط به زندگی انسان را قرآن میتواند به ما معرّفی کند که البتّه این، با تعلّم و تفقّه به دست می‌آید؛ این را فراموش نکنید. بله، غالب مردم ــ آن هم نه همه‌ی مردم ــ از ظاهر قرآن یک استفاده‌ای میکنند امّا استفاده‌ی از اعماق قرآن و بطون قرآن جز با تعلّم و تفقّه به دست نمی‌آید که در نهج‌البلاغه در خطبهی ۱۱۰ [میفرماید]: وَ تَعَلَّمُوا القُرآن؛ بعد با یک فاصله‌ای [میفرماید]: وَ تَفَقَّهوا فیه ــ تفقّه یعنی آموزش عمیق، به یادگیری عمیق میگویند «تفقّه» ــ آموزش عمیق ببینید درباره‌ی قرآن؛ فَاِنَّهُ رَبیعُ القُلوب؛ که بهار دلها است؛ بهار دلها است. دل را طراوت میبخشد و به دل شکوفایی میدهد؛ این [جور] است؛ و تدبّر و تعلّم و تفقّه لازمه‌ی آن است. البتّه شرطش هم تطهیر قلب است؛ باید دلهایمان را پاک کنیم، از خیلی از واردات قلبی خودمان را نجات بدهیم که این هم باز برای شما جوانها از امثال بنده بمراتب آسان‌تر است؛ این را به شما بگویم؛ بدانید ما دوران شما را هم طی کردیم، گذراندیم، تجربه‌اش را داریم، دوران خودمان را هم که شما تجربه‌اش را ندارید ما داریم؛ این تطهیر قلب که عرض میکنم، در دوران شما بمراتب آسان‌تر از دوران ما است؛ لا یَمَسُّهُ اِلّا المُطَهَّرون؛ (۱۰) بایستی تطهیر کرد دل را و قرآن را مس کرد.
نظر مرحوم علّامه طباطبائی در مورد بیانات امیرالمؤمنین در توحید
یک حدیثی را مرحوم علّامه‌ی طباطبائی (رضوان اللّه علیه) نقل میکنند، (۱۱) من خوشم آمد که این را به شما عرض بکنم؛ این حدیث از امیرالمؤمنین (علیه السّلام) است که مرحوم طباطبائی میفرماید: و هو من غرر الاحادیث؛ این از برجسته‌ترین و زبده‌ترین احادیث اهل‌بیت (علیهم السّلام) است. قیل له هَل عِندَکُم شَیءٌ مِنَ الوَحی؛ یک نفر از امیرالمؤمنین میپرسد که غیر از این قرآنی که حالا در اختیار ما هست، چیزی از وحی در اختیار شما هست؟ قالَ لَا وَ الَّذی فَلَقَ الحَبَّةَ وَ بَرَاَ النَّسَمَة؛ حضرت میفرمایند که نه، به خدا قسم، چیزی بیش از این در اختیار ما نیست؛ اِلَّا اَن یُعطِیَ اللَّهُ عَبداً فَهماً فی کِتابِه؛ ترجمه‌ی فارسی این، به زبان متعارف ما این جوری میشود: بله، اگر خدای متعال راه را باز کند، ما در همین چیزی که هست غور کنیم، آن وقت چیزهای زیادی در اختیار ما هست. مرحوم علّامه طباطبائی میگویند که این بیانات امیرالمؤمنین در توحید، در معارف الهی که به تعبیر ایشان از بیانات عجیب امیرالمؤمنین است ــ که شما نهج‌البلاغه را که نگاه کنید، این واقعاً به تعبیر ایشان از اعاجیب است ــ همه‌ی اینها را امیرالمؤمنین از قرآن استفاده کرده؛ از این حدیث استفاده میشود که همه‌ی این معارف عالی و ممتاز که برای فهمیدن آنها عقول متعارف عادّی کافی نیست، و باید انسان فکر کند، یاد بگیرد، درس بگیرد تا بفهمد، همه‌ی این معارف را امیرالمؤمنین از قرآن گرفته، از قرآن استفاده کرده. قرآن این [جور] است. این اقیانوس عمیق، این [جور] است.
خب حالا چند جمله و چند نکته هم درباره‌ی مسائل مربوط به تلاوت برای جمع که کار باارزش شما است.
نمونه بودن ایران از لحاظ تعداد قرّاء برجسته و خوش‌خوان
اوّلاً بحمداللّه کشور ما از لحاظ قرّاء خوش‌خوان یکی از کشورهای برجسته و نمونه است. یعنی در دنیای اسلام شاید مثلاً [بجز] کشور مصر که حالا یک امتیازی در این زمینه دارد، من فکر نمیکنم بقیّه‌ی کشورها این تعداد قاری برجسته و خوش‌خوان و درست‌خوان در کشورها وجود داشته باشد که بحمداللّه در کشور ما هست. [این] به برکت جمهوری اسلامی است. ما کجا بودیم، به کجا رسیدیم! اوایل انقلاب، همّت ما و اهتمام ما این بود که قاری ما بداند کجا باید بخواند، کجا وصل کند، کجا وقف کند، کجا بِایستد؛ یعنی در این حد [بودند]، آن هم قرّاء معدودی که بودند. امروز بحمداللّه انسان نگاه که میکند، قرّاء متعدّد و کثیری [را میبیند]. بنده با رادیوتلاوت مأنوسم الحمدللّه، غالباً گوش میکنم آن وقتی که فراغت داشته باشم؛ به قدری تلاوتهای خوب در این رادیو و گاهی در تلویزیون ــ که کمتر توفیق پیدا میکنم [ببینم] ــ وجود دارد که انسان واقعاً خدا را شکر میکند؛ من خیلی اوقات وقتی می‌شنوم تلاوت را، خدا را شکر میکنم.
امروز خیلی از این قرّاء ما از بسیاری [از قاریان بالاترند]. حالا نمیگویم «همه»؛ شماها هنوز نرسیده‌اید به آن برجسته‌هایی که هستند. باید کار کنید؛ این هم یکی از نکات است که حالا این را در پرانتز عرض بکنم: شما که خوب میخوانید و درست میخوانید و مستمع را به هیجان می‌آورید، فکر نکنید کار تمام شد؛ هر وقتی که در هر جایی آدم فکر کرد دیگر به آخر خط رسیده، دیگر بالاتر از این چیزی نیست، همان جا نقطه‌ی سقوط انسان است؛ بنده به شعرا هم همین را میگویم، به نویسندگان هم همین را میگویم، به طلّاب هم همین را میگویم. باید پیش بروید؛ باید باز هم جلو بروید، پیش بروید و تکمیل کنید و جا برای تکمیل هنوز هست؛ این جور نیست که خیال کنید حالا همه چیز تمام شده. امّا آنچه الان هست انصافاً افتخارآفرین است؛ یعنی آنچه ما امروز در اختیار داریم، بحمداللّه این تعداد و این کیفیّت را، ما در جایی غیر از همان جایی که اسم آوردم سراغ نداریم که به این اندازه وجود داشته باشد. حتّی خیلی از قرّاء فعلی ما بهتر هستند از بعضی از آن کسانی که دعوت کرده‌ایم آورده‌ایم اینجا، پول هم به آنها داده‌ایم، قرآنشان را هم گوش کرده‌ایم، هزار نفر هم بیخودی «اللّه‌اللّه» داد کشیدند پای خواندنشان که هیچ لزومی هم نداشته! گاهی بد هم میخوانَد، امّا جمعیّت میگویند «اللّه»؛ او میفهمد که این جمعیّت نمیفهمند خوب و بدِ تلاوت را، لذا سعی هم نمیکند دیگر خوب بخواند. این را بنده دیده‌ام؛ بعضی از قرّاء در مصر که خوانده‌اند خوب خوانده‌اند، اینجا که آمدند خواندند، نه، خواندنشان تعریفی ندارد! این مهم است؛ حالا شماها که با مستمعین طرفید، این تذکّرات را باید به آنها بدهید، اگر چه حالا مدّتی هم هست که مهمانِ آن جوری نداریم. الحمدللّه قرّاء ما قرّاء خوبی هستند.
حالا از همین جمعی که امروز خواندند، من نگاه میکنم میبینم تلاوتهایی که من گوش کردم خیلی خوب بود! آقای نظریان (۱۲) یک تلاوتی کرده بود از سوره‌ی قصص ــ همان قسمتی که مصطفیٰ‌اسماعیل خوانده ــ خیلی‌خیلی خوب بود؛ یا آقای مقدّمی (۱۳) یک تلاوتی کرده از سوره‌ی هود که بسیار خوب بود، انصافاً خیلی برجسته بود؛ این حامدآقا (۱۴) همین جور، تلاوتهای خیلی خوبی دارند. بعضی از دوستانی که حالا امروز اینجا خواندند ــ خیلی‌های دیگر هم همین جور هستند؛ حالا چون من نمیبینم اشخاص را و نمی‌شناسم اسمهایشان را، نمیدانم چه کسانی هستند و چه کسانی نیستند، اسم نمی‌آورم؛ [فقط] این چند نفری را که اینجا تلاوت کردند اسم آوردم ــ از خیلی از اینهایی که آمدند اینجا و به عنوان استاد ــ استاد فلان ــ از آنها یاد میشود، خیلی بهتر میخوانند و بحمداللّه این جزو افتخارات ما است. این نکته‌ی اوّل.
تلاوت؛ هنری قدسی و در خدمت ذکر و یاد خدا
نکته‌ی دوّم این است که تلاوت در جمع یک هنر است، یک هنر مقدّس است. این هنر که در شمار برترین هنرهای قدسی است و جزو برترین هنرهای مقدّس است، باید در خدمت ذکر و در خدمت دعوت باشد. قرآن ذکر است دیگر؛ تلاوت شما باید در خدمت ذکر باشد؛ باید جوری تلاوت کنید که منِ مستمع، متذکّر بشوم، و به یاد خدا، به یاد قیامت، به یاد عوالم بالا بیفتم؛ بیشتر از آنکه انسان متذکّر است، باید از تلاوت شما متذکّر بشود؛ شما در تلاوتتان این را در نظر قرار بدهید، این را بخواهید. مراقب باشیم که چیزهای حاشیه‌ای، بعضی از خودنمایی‌ها ــ که ماها خب انسانیم، ضعیفیم، در کارهایمان یک بخشی، یک خودنمایی‌هایی هست، حالا بنده آن مقدار کمش را نمیخواهم خیلی متّه روی خشخاش بگذارم ــ غلبه نکند؛ آن حالت خودنمایی بر آن حالت تذکّر و مُذَکِّریّت و دعوت الی‌اللّه غلبه نکند در این تلاوتی که شما انجام میدهید. نباید فقط به عنوان یک هنر به این نگاه کنید؛ بعضی از خواننده‌های قرآن غیر ایرانی را که انسان نگاه میکند، به این [کار] فقط به صورت یک هنر نگاه میکنند؛ نه، این فقط یک هنر نیست؛ این، وسیله‌ی دعوت الی‌اللّه است؛ با این شکل بایستی به آن نگاه کنید. باید جوری باشد که «وَ اِذا تُلِیَت عَلَیهِم آیاتُهُ زادَتهُم ایمانا»؛ (۱۵) وقتی شما قرآن میخوانید باید ایمان من افزایش پیدا کند؛ ایمان مستمعتان بایستی افزایش پیدا کند. یک مقداری از این به عهده‌ی شما است که شما باید این کار را انجام بدهید، تا حدود زیادی بر عهده‌ی قاری است.
استعاذه‌ی حقیقی در آغاز تلاوت
شما قرائت را با استعاذه شروع میکنید؛ [باید] این استعاذه حقیقی باشد. با این استعاذه واقعاً به خدا پناه ببرید از شرّ شیطان: «فَاِذا قَرَأتَ القُرآنَ فَاستَعِذ بِاللّهِ مِنَ الشَّیطانِ الرَّجیم» (۱۶) که در سوره‌ی مبارکه‌ی نحل است. اگر این تلاوت با استعاذه‌ی از قرآن شد، در خدمت اغراض شیطانی قرار نخواهد گرفت. این هم یک نکته.
مهندسی ذهنی تلاوت پیش از آغاز تلاوت و انواع آن
یک نکته‌ی دیگر مهندسی تلاوت است. این چیزی است که من چند بار به بعضی از قرّائی که پیش ما تلاوت کردند، خواسته‌ام بگویم فرصت نشده. یکی از چیزهایی که باید شما به عنوان قاری در نظر داشته باشید، مهندسی تلاوت است؛ باید این تلاوتتان را از پیش در ذهنتان مهندسی کنید. البتّه اینها طبعاً بعداً بتدریج برای انسان به شکل غریزی و عادی میشود، لکن در اوّل کار، اوایل کار تا مدّتها مسلّماً احتیاج دارد به اینکه توجّه کنید.
۱) انتخاب لحن مناسب
مهندسی یعنی چه؟ چند جور مهندسی هست: یکی انتخاب لحن مناسب برای هر بخش. مثلاً فرض کنید که همه‌ی لحنها برای لحن قصّه مناسب نیست، یا همه‌ی لحنها برای آیات انذار از عذاب مناسب نیست؛ یک لحنهایی مناسب است، یک لحنهایی مناسب نیست؛ لحن مناسب با آن مضمون را باید پیدا کنید. بعضی از قرّاء مصری در این کار حقّاً و انصافاً در سطح عالی‌اند که میدانند با چه لحنی بایستی این [آیات] را بخوانند؛ این که اگر انذار است، اگر وعید هست، اگر بشارت است، اگر وعده‌ی بهشت است، اگر قصّه است، هر کدام از اینها یک لحن را اقتضا دارد؛ باید مهندسی کنید.
۲) نحوه‌ی بالا بردن و پایین آوردن صدا
یک مهندسی دیگر، مهندسی انخفاض (۱۷) و اعتلای (۱۸) صدایتان است؛ صدا را کِی بالا ببرید، کِی پایین بیاورید؛ این مهم است. بعضی‌ها صدا را بی‌مورد بالا میبرند، جایی که اصلاً جای بلند کردن صدا نیست. باید تشخیص بدهید که کجا بایستی صدا را بلند کرد و با تُن بلند باید خواند، کجا بایستی آرام خواند. البتّه در بعضی از تلاوتهایی که انسان از قرّاء معروف می‌شنود، به‌اصطلاح یک انخفاض و اعتلاهایی وجود دارد که حالا آنها مخصوص خودشان است، تکرار آنها هم به نظر ما خیلی مناسب نیست؛ خود شما بایستی تشخیص بدهید، توجّه کنید که کجا بایستی صدا را بلند کرد، کجا بایستی آرام خواند.
۳) کیفیّت القاء معنا
یکی هم کیفیّت القاء است؛ کیفیّت القاء هم خیلی مهم است. بنده حالا یک نمونه را عرض بکنم: تلاوت سوره‌ی مبارکه‌ی فاطر عبدالفتّاح شعشاعی ــ که واقعاً یک تلاوت‌گر فوق‌العاده است ــ [وقتی] میرسد به این آیه‌ی شریفه: یا اَیُّهَا النّاسُ اَنتُمُ الفُقَرآءُ اِلَی اللّه. (۱۹) میدانید که مستمع‌های عرب دنبال این هستند که نَفَس بلند به کار برود. وقتی قاری با نَفَس طولانی تلاوت میکند خوششان می‌آید و تشویق میکنند و اللّه‌اللّه میگویند، و نَفَس کوتاه را خیلی دوست نمیدارند. عبدالفتّاح نَفَسش کوتاه است امّا این «یا اَیُّهَا النّاسُ اَنتُمُ الفُقَرآءُ اِلَی اللّه» را با یک لحنی میخوانَد که این مجلس زیر و رو میشود! به نظر من بشنوید این تلاوت را؛ مجلس را زیر و رو میکند؛ از بس با لحن مناسبی این را میخوانَد. این لحن متناسب را در نظر داشته باشید. این [یک] مهندسی.
۴) تجسّم واقعه برای مستمع
یک مهندسی دیگری هم وجود دارد و آن، کیفیّت تلاوتی است که بتواند واقعه را مجسّم کند در مقابل مستمع؛ یعنی جوری بخواند که شما که دارید می‌شنوید، کأنّه دارید می‌بینید واقعه را؛ که در این قضیّه استاد مسلّم انصافاً شیخ مصطفیٰ اسماعیل است، که فوق‌العاده است در این جهت. در آن آیات شریفه‌ی سوره‌ی قصص که «وَجَدَ مِن دونِ‍هِمُ ام‍رَاَتَینِ تَذودانِ قالَ ما خَطبُکُما قالَتا لا نَسقی‌حَتَّی یُصدِرَ الرِّعآءُ وَ اَبونا شَیخٌ کَـبیرٌ * فَسَقَی لَهُما ثُمَّ تَوَلَّی اِلَی الظِّلِّ فَقالَ رَبِّ اِنّی لِمآ اَنزَلتَ اِلَىَّ مِن خَیرٍ فَقیرٌ * فَجآءَتهُ اِحداهُما تَمشی عَلَی استِحیـآء»، (۲۰) اینها را جوری میخوانَد که شما کأنّه می‌بینید که این دختر دارد می‌آید و خجالت میکشد، که این خجالت ناشی از یک احساساتی است؛ رفته‌اند پیش پدرشان، صحبت این جوان را کرده‌اند و گفته خیلی خب، بروید دنبالش بگویید بیاید. «فَجآءَتهُ اِحداهُما تَمشی عَلَی استِحیـآء» را چند بار تکرار میکند. یا مثلاً در سوره‌ی مبارکه‌ی نمل، اَیُّکُـم یَأتینی بِعَ‍رشِهـا قَبلَ اَن یَأتونی مُسلِمین * قالَ عِفریتٌ مِنَ الجِنِّ اَنَا ءاتیکَ بِهِ قَبلَ اَن تَقومَ مِن مَقامِک. (۲۱) آن‌چنان این «اَنَا ءاتیکَ بِهِ» را از زبان این عفریتِ جن تکرار میکند و بیان میکند، کأنّه انسان دارد میبیند این عفریتِ جن را که با یک غروری میگوید من برایت می‌آورم، قَبلَ اَن تَقومَ مِن مَقامِک. بعد [میفرماید]: قالَ الَّذی عِندَهُ عِلمٌ مِنَ الکِتابِ اَنَا ءاتیکَ بِهِ قَبلَ اَن یَرتَدَّ اِلَیکَ طَرفُک؛ (۲۲) یعنی [آن دیگری] زد تو دهن آن عفریتِ جنّی، گفت قبل از اینکه چشمت را به هم بزنی من حاضر میکنم، که حاضر هم کرد. این را جوری میخوانَد که انسان کأنّه دارد میبیند که این اتّفاق دارد می‌افتد؛ این هم یک جور مهندسی است. بالاخره، به طور خلاصه، تلاوت قاری باید منشأ اثر باشد؛ باید شما که تلاوت میکنید، جوری تلاوت کنید که تأثّر در مستمع شما به وجود بیاید و منشأ اثر بشود. اِنَّما تُنذِرُ مَنِ اتَّبَعَ الذِّکرَ وَ خَشِیَ الرَّحمٰنَ بِالغَیب؛ (۲۳) اتّباع باید به وجود بیاید با خواندن شما؛ با تلاوت شما بایستی اتّباع به وجود بیاید. این حالا چند نکته‌ای بود که عرض کردم.
پذیرش قرائت اختلاف قرائتها به صورت محدود با هدف ذکر و دعوت
یک نکته هم راجع به این مسئله‌ی اختلاف قرائتها بگویم. بعضی از قرّاء مصری که ما دعوت کردیم و آمدند در طول این چند سال، تقیّد داشتند که انواع و اقسام قرائتها را بخوانند. حالا بنده چون خیلی مسلّط نیستم، نمیتوانم قطعاً بگویم که اینها قرائتهای شاذ (۲۴) را هم میخواندند. ما چهارده قرائت داریم، علاوه بر آنها چند قرائت شاذ هم داریم. من احتمال میدهم حتّی بعضی از آنها در تلاوتهایشان مقیّد بودند همین طور پی‌درپی تکرار که میکنند قرائتهای مختلف را، قرائتهای شاذ را هم بخوانند؛ این به نظر من هیچ وجهی ندارد، هیچ «ذکری» در این وجود ندارد، هیچ دعوتی در این وجود ندارد. بله، من البتّه خواندن اختلاف قرائت را رد نمیکنم، امّا محدود. قرائت وَرش از این جهت مهم است که در شمال آفریقا و در غرب دنیای اسلام، قرائتِ رایج است. خود وَرش سالها در مصر زندگی میکرده ــ هم وَرش و هم قالون، اصلاً در مصر زندگی میکردند ــ سالهای متمادی وَرش در مصر بوده؛ لذا قرائت وَرش در مصر و در شمال آفریقا و در تونس و مانند اینها معروف است. قرآنهایی طبق قرائت وَرش و طبق قرائت قالون آنجاها چاپ شده که برای ما هم فرستاده‌اند بنده دیده‌ام. این قرائتِ وَرش است. بنابراین، خواندن قرائت وَرش ایرادی ندارد، چون یکی از قرائتهای رایج است؛ ولو حالا نه به قدر قرائت حفص، امّا بالاخره رایج است. این خوب است. قرائت حمزه هم که این نوجوان ما (۲۵) امروز یک مقداری قرائت حمزه را میخواند، از یک جهتی خوب است و آن، این است که این سَکتی که در قرائت حمزه هست بین حرف ساکن و همزه، چیز قشنگی است. از این جهت که زیبا میکند تلاوت را، [خواندنش] گاهی اوقات ایرادی ندارد به نظر ما. این دو قرائت را اگر چنانچه بخوانند، بد نیست؛ امّا دیگر [خواندنِ] اختلافِ قرائتهای مختلف و شکلهای گوناگون در یک کلمه و مانند اینها به نظر ما خیلی لزومی ندارد؛ یعنی آن چیزی را که مورد انتظار از شما است ــ که ذکر و دعوت و تذکّر و مانند اینها است ــ حقّاً و انصافاً تأمین نمیکند.
ایجاد پایگاههای قرآنی در مساجد با هدف تشویق نوجوانان و دستیابی به اهداف قرآنی
یک نکته‌ی دیگر را هم من یادداشت کردهام که عرض بکنم. در زمینه‌ی فعّالیّتهای قرآنی، خب کارهای خیلی خوبی شده؛ لکن اینها کافی نیست؛ ما به تلاشهای بیشتری احتیاج داریم. یکی از پیشنهادهایی که به ما شد و کار درستی است و من مطرح میکنم و شماها هر کدام که میتوانید انجام بدهید، این است که مساجد یک محل ــ حالا مثلاً در تهران، مساجد فلان بخش از تهران که سه تا، چهار تا، پنج تا مسجد است ــ هر کدام از اینها یک پایگاه قرآنی باشند و با هم ارتباط داشته باشند؛ اینها بروند به مهمانی آنها، آنها بیایند به جلسه‌ی اینها؛ با هم مسابقه بدهند؛ این غیر از این مسابقات رایجی است که اوقاف و دیگران راه می‌اندازند؛ یک چنین کارهایی انجام بگیرد؛ این بهترین مشوّق است برای اینکه جوانها و نوجوان‌ها وارد وادی قرآن‌خوانی بشوند؛ ما به این احتیاج داریم.
جوانهای ما باید وارد عرصه‌ی قرآن‌خوانی، بخصوص حفظ قرآن بشوند که ما خب حافظ [قرآن] زیاد لازم داریم؛ من چند سال پیش هم عرض کردم؛ (۲۶) تلاشهایی هم شده منتها هنوز تا آنجا خیلی فاصله داریم. اگر بخواهید آن ده میلیون را تأمین بکنید، راهش این است که نوجوان‌های ما وارد وادی قرآن بشوند؛ نوجوان که وارد شد حفظ آسان میشود؛ راهش هم این است که در مساجد این کار اتّفاق بیفتد؛ هر مسجدی یک پایگاه قرآنی بشود؛ مساجد این محل با همدیگر ارتباط داشته باشند، همکاری داشته باشند؛ اساتیدشان اینها را به هم آشنا کنند؛ اینها بروند پیش آنها. ما در مشهد داشتیم این کار را؛ هم در مسجد کرامت، هم در مسجد امام حسن مجتبیٰ. خدا ان‌شاءاللّه رحمت کند مرحوم آقای مختاری، قاری بسیار خوب مشهد را و همچنین جناب آقای آقامرتضای فاطمی که جزو بهترین‌های مشهد [بود] و هنوز هم ایشان الحمدللّه جزو بهترین قرّاء کشور محسوب میشود؛ این دو نفر را من دعوت کرده بودم، خواسته بودم، آنجا سالها در مسجد کرامت این جلسه را اداره میکردند؛ در مسجد امام حسن هم که ما بودیم ــ این دو مسجدی که بنده رفت و آمد داشتم ــ اینها می‌آمدند تلاوت میکردند. و این ارتباط مساجد با یکدیگر و ارتباط قرّاء و مستمعین قرّاء و شاگردان قرّاء با یکدیگر یکی از این فرصتهایی است که ان‌شاءاللّه میتواند در خدمت این کار قرار بگیرد. خوب است اسمی هم از مرحوم آقای مولایی (رحمة اللّه علیه) بیاریم که ایشان هم خیلی حق دارد به گردن تلاوت قرآن در تهران و خیلی تلاش کرده؛ مرحوم غفّاری و دیگر برادرانی که در این جمع، سالهای قبل بودند و امسال در بین ما نیستند؛ خداوند ان‌شاءاللّه درجات همه‌ی آنها را عالی کند.
پروردگارا! به محمّد و آل محمّد ما را از اهل قرآن قرار بده؛ ما را با قرآن مأنوس کن؛ ما را با قرآن زنده بدار؛ با قرآن بمیران؛ با قرآن محشور کن. پروردگارا! معارف قرآنی را در دل ما بیدار و زنده کن. پروردگارا! اساتید ما، کسانی که ما را به این راه هدایت کردند، راهنمایی کردند، اُنس با قرآن را به ما یاد دادند، مشمول رحمت خودت قرار بده؛ امام بزرگوار ما، شهدای عزیز ما را با پیغمبر محشور کن؛ ما را هم در راه آنها ثابت‌قدم بدار.
والسّلام‌علیکم و رحمه اللّة و برکاته
۱. در ابتدای این دیدار ــ که در اوّلین روز ماه رمضان ۱۴۴۳ برگزار شد ــ تعدادی از قاریان به تلاوت آیاتی از قرآن کریم پرداختند.
٢. امالی صدوق، مجلس بیستم ، ص ۹۳
٣. همان
۴. سوره‌ی انبیاء، بخشی از آیه‌ی ۵۰
۵. سوره‌ی حجر، آیه‌ی ۹
۶ . سوره‌ی ق، بخشی از آیه‌ی ۲۲
۷ . سوره‌ی انبیاء، بخشی از آیه‌ی ۹۷
۸. کافی، ج ۲، ص ۵۸۶
۹. مصباح کفعمی، ص ۵۸۹ (دعای ابی‌حمزه)
۱۰. سوره‌ی واقعه، آیه‌ی ۷۹؛ «که جز پاکشدگان بر آن دست نزنند»
۱۱ . المیزان فی تفسیر القرآن، ج ۳، ص ۷۱
۱۲ . آقای وحید نظریان
۱۳ . آقای قاسم مقدّمی
۱۴. آقای حامد شاکرنژاد
۱۵. سوره انفال، بخشی از آیه‌ی ۲؛ «... و چون آیات او بر آنان خوانده شود، بر ایمانشان بیفزاید ...»
۱۶. سوره‌ی نحل، آیه‌ی ۹۸؛ « پس چون قرآن مىخوانى، از شیطانِ مطرود به خدا پناه بر.»
۱۷. فرود آمدن، پایین آمدن
۱۸. بلند شدن
۱۹. بخشی از آیه‌ی ۱۵؛ «اى مردم، شما به خدا نیازمندید ...»
۲۰. بخشی از آیات ۲۳ تا ۲۵؛ «... گروهى از مردم را بر آن یافت که [دامهاى خود را] آب مىدادند، و پشت سرشان دو زن را یافت که [گوسفندان خود را] دور مىکردند. [موسىٰ] گفت: "منظورتان [از این کار] چیست؟" گفتند: "[ما به گوسفندان خود] آب نمىدهیم تا شبانان [همگى گوسفندانشان را] برگردانند، و پدر ما پیرى سالخورده است." پس براى آن دو، [گوسفندان را] آب داد، آنگاه به سوى سایه برگشت و گفت: "پروردگارا، من به هر خیرى که سویم بفرستى سخت نیازمندم." پس یکى از آن دو زن ــ در حالى که به آزرم گام برمىداشت ــ نزد وى آمد …»
۲۱. سوره‌ی نمل، بخشی از آیات ۳۸ و ۳۹؛ «... کدام یک از شما تخت او را ــ پیش از آنکه مطیعانه نزد من آیند ــ براى من مىآورد؟ عفریتى از جن گفت: "من آن را پیش از آنکه از مجلس خود برخیزى براى تو مىآورم." ...»
۲۲. همان، بخشی از آیه‌ی ۴۰؛ «کسى که نزد او دانشى از کتاب [الهى] بود، گفت: "من آن را پیش از آنکه چشم خود را بر هم زنى برایت مىآورم." ...»
۲۳. سوره‌ی یس، بخشی از آیه‌ی ۱۱؛ «بیم دادن تو، تنها کسى را [سودمند] است که کتاب حق را پیروى کند و از [خداى] رحمان در نهان بترسد. ...»
۲۴. نادر، کمیاب
۲۵. آقای علیرضا حاجی‌زاده (از تبریز)
۲۶. از جمله، بیانات در دیدار جمعی از قاریان قرآن سراسر کشور (۱۳۹۰/۵/۱۱)
روزه ماه مبارک رمضان بر اساس وحدت و تقریب بنا نهاده شده است
مولوی اسحاق مدنی عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی ضمن تبریک به مناسبت فرارسیدن ماه ضیافت الهی "رمضان الکریم" به تمام مسلمانان جهان، با اشاره به اهمیت روزه و تاثیرات وحدت آفرین این ماه عزیز، اظهار داشت: قرآن کریم در ارتباط با جایگاه و منزلت حقیقی ماه مبارک رمضان می فرماید: " أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا كُتِبَ عَلَيْكُمُ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِينَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ"؛ روزه ماه مبارک رمضان بر شما فرض شده است ، همانگونه که برای امت های قبل از شما نیز فرض شده بود.
مشاور عالی دبیرخانه شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت، افزود: قرآن کریم اشاره به اهمیت روزه در تمام ادیان الهی دارد؛ البته نحوه گرفتن روزه و شرایط آن متفاوت بوده است.
وی ادامه داد: نکته مهم آن است که نفس روزه گرفتن و اهمیت به انجام این فریضه الهی طبق آیه شریفه مذکور، یک وحدت عالم گیر بوده و در عین حال در ادوار مختلف امت های گذشته این عبادت جایگاه خاصی داشته است.
این عضو شورای عالی مجمع جهانی تقریب مذاهب اسلامی، تصریح کرد: دانشمند و عالمی را مشاهده نمی کنیم که از مزایا ، فواید و دستاوردهای روزه سخن نگوید؛ حال ممکن است کسی مریض باشد و برای او ایجاد مشکل کند که خداوند متعال او را تا زمان بهبودی کامل از روزه گرفتن معاف کرده است.
مولوی مدنی در پایان تاکید کرد: روزه ماه مبارک رمضان در واقع براساس وحدت و تقریب بنا نهاده شده است؛ برای هر انسان سالم در هر نقطه ای از عالم که باشد روزه بر آن فرض است و اکنون مشاهده می گردد که با این وجود که اهل تشیع و تسنن در مسائل فقهی دارای اختلافاتی هستند اما در مسئله روزه تقریبا اختلافی وجود ندارد و اکثر مسائل مورد اتفاق همه مذاهب اسلامی است.
«رئیسی» در تماس تلفنی «برهم صالح»: آمریکا و رژیم صهیونیستی دلسوز ملت‌های منطقه نیستند
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور روز یکشنبه در پاسخ به تماس تلفنی برهم صالح رئیس جمهور عراق با تبریک فرارسیدن ماه مبارک رمضان و آرزوی نزول برکات الهی برای ملت عراق و تمامی مسمانان جهان با تاکید بر اینکه جمهوری اسلامی ایران از وحدت، استقلال، امنیت و ارتقای جایگاه منطقه‌ای و بین‌المللی عراق حمایت میکند، اظهارداشت: کوچک‌ترین ناامنی در عراق را به زیان همه منطقه می‌دانیم لذا از تحقق منافع مردم عراق و استقرار دولت قوی در این کشور استقبال می‌کنیم.
وی با تاکید بر اینکه تهران و بغداد صرفا رابطه همسایگی ندارند بلکه دو ملت از رابطه برادرانه و خویشاوندی برخوردار هستند، گفت: گام‌های خوبی در توسعه و تعمیق روابط دو کشور برداشته شده است و مصمم هستیم سطح روابط و همکاری‌های دو کشور در همه زمینه‌ها با تمام ظرفیت ارتقاء یابد و توسعه روابط دوجانبه و منطقه‌ای تهران و بغداد به روابط نزدیک در سطح بین المللی بینجامد.
رئیس‌جمهور در ادامه تلاش برای استقرار امنیت و آرامش در منطقه را بدون دخالت بیگانگان مورد تاکید قرار داد و اظهارداشت: گذشت زمان حقانیت بیانات رهبر معظم انقلاب که آمریکا به هیچ عنوان دلسوز ملت‌های مسلمان منطقه بویژه عراق نیست را ثابت کرده است و امروز بر همگان آشکار شده که بیگانگان صرفا بدنبال منافع و سلطه‌گری خود هستند.
رئیسی خاطرنشان کرد: هر کشوری در منطقه که نسبت به اهداف سلطه‌گرانه آمریکا و رژیم صهیونیستی غفلت کند هم منافع ملت خود را پایمال کرده و هم مورد غضب ملت‌های مسلمان قرار خواهد گرفت.
برهم صالح رئیس جمهور عراق نیز در تماس تلفنی خود با تبریک حلول ماه رمضان، بر لزوم همکاری مشترک دو کشور برای غلبه بر چالش‌های منطقه‌ای تاکید کرد و گفت: استقرار ثبات و امنیت در منطقه از اهمیت زیادی برخوردار است و در این زمینه به نقش فعال جمهوری اسلامی ایران امیدوار هستیم.
وی خاطرنشان کرد: تهران و بغداد در سطح منطقه‌ای و بین الملی از اشتراک نظر و اهداف فراوانی برخوردار هستند و با تقویت سطح همکاری و هماهنگی‌ها میتوانیم گام‌های مفید و موثری برای تامین منافع ملت‌های خود و ملت‌های منطقه برداریم.
رئیس جمهور عراق افزود: راه‌حل بحران‌های منطقه صرفاً اراده خود کشورها و راه‌حل درون منطقه‌ای بدون دخالت اجانب است.
برهم صالح با تاکید بر اهمیت توسعه روابط تجاری و اقتصادی دو کشور گفت: ظرفیت‌های اقتصادی دو کشور میتواند در خدمت منافع دو ملت قرار بگیرد.
رهبر معظم انقلاب: مساجد تبدیل به پایگاههای قرآنی و تشویق نوجوانان و جوانان به قرآن شوند
رهبر معظم انقلاب اسلامی در اولین روز ماه مبارک رمضان در محفل نورانی انس با قرآن، ماه رمضان را ماه ضیافت و گستره بی‌نهایت رحمت الهی خواندند و تطهیر قلب و انس همراه با تدبّر و تفقّه در قرآن را از عوامل مهم بهره‌مندی انسان از ضیافت پروردگار کریم برشمردند.
حضرت آیت الله خامنه‌ای ورود به مهمانی بزرگ خدا را نیازمند همت انسان برای اجابت دعوت پروردگار خواندند و افزودند: اگر موفق به ورود به ضیافت‌الله شویم، از ما با فراهم کردن فرصت تقرب به خدا پذیرایی بی‌نظیری خواهد شد که چیزی بالاتر از آن قابل تصور نیست.
ایشان با اشاره به برکات و فرصت‌های اعمال ماه مبارک رمضان افزودند: این نعمت‌ها در واقع فرصت‌های بی‌بدیلی برای قرب به پروردگار است بنابراین باید با خشوع و خضوع از خداوند توفیق بهره‌مندی از این فرصت و پرهیز از معاصی را مسألت کنیم.
رهبر انقلاب با استناد به آیات قرآن، «ذکر» را از نامهای مبارک کتاب آسمانی و در نقطه مقابل غفلت که بلایی بزرگ است، دانستند و افزودند: تلاوت مستمر و انس با قرآن موجب ارتباط بیشتر با پروردگار است.
حضرت آیت الله خامنه‌ای قرآن را معجزه جاودانه پیامبر خاتم برشمردند و افزودند: قرآن در همه ادوار تاریخ بشر، معارف مورد نیاز انسان را در صحنه وسیع و عظیم زندگی فردی، خانوادگی، اجتماعی، معنوی، حاکمیتی و همه ابعاد دیگر در اختیار قرار میدهد.
ایشان تعلّم، تدبّر و تفقّه یعنی آموزش و یادگیری عمیق را راز بهره‌مندی از معارف عمیق، باطنی و عالیه قرآن دانستند و افزودند: شرط دستیابی به این معارف، تطیهر دل و پاکیزگی روح است که این مسئله در دوره جوانی بسیار سهل‌تر است.
رهبر انقلاب در ادامه چند نکته در خصوص مسئله تلاوت خطاب به قاریان قرآن بیان کردند.
ایشان با ابراز خرسندی از فراوانیِ قاریان برجسته و خوش‌خوان کشورمان، این موهبت را مرهون انقلاب اسلامی دانستند و گفتند: امروز قاریان ما از بسیاری از قاریان کشورهای دیگر که حتی گاهی به عنوان استاد به ایران نیز دعوت می‌شوند، ممتازتر و با کیفیت‌تر تلاوت میکنند که این یک واقعیت افتخارآفرین است.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای افزودند: البته نباید کار را تمام‌شده دانست و باید همچنان به پیش رفت و نقایص را تکمیل کرد زیرا هر جا انسان با تصورِ پایان راه، توقف کند نقطه سقوط او است و این توصیه ما به همه فعالان از جمله نویسندگان، شاعران و طلّاب نیز است.
ایشان در توصیه بعدی، تلاوت را هنری مقدس خواندند و با تأکید بر اینکه این هنر باید در خدمت ذکر و دعوت به خداوند باشد، گفتند: تلاوت باید جوری باشد که بر ایمان شنونده بیفزاید. بنابراین نباید به تلاوت به عنوان یک هنرِ صرف نگاه کرد و اجازه داد حاشیه‌ها یا بعضی از خودنمایی‌ها بر حالت ذکر و دعوت به خدا غلبه کند.
رهبر انقلاب، موضوع «مهندسی تلاوت» را نیز نیازمند توجه ویژه قاریان دانستند و افزودند: مهندسی تلاوت یعنی به‌گونه‌ای با انتخاب لحن مناسب تلاوت کنید که در شنونده عمیقاً اثرگذار باشد و او را به تبعیت از کلام خدا وادارد.
حضرت آیت‌الله خامنه‌ای، فعالیت‌های قرآنی در کشور را خوب اما ناکافی ارزیابی کردند و در بیان پیشنهادی برای گسترش این فعالیت‌ها، گفتند: تبدیل مساجد در هر محله به پایگاههای قرآنی و تعامل و ارتباط با مساجد دیگر آن محله و تشکیل جلسات و مسابقات قرآنی در بین آنها، بهترین مشوّق برای وارد شدن نوجوانان و جوانان به وادی قرآن و بخصوص تربیت حافظان قرآن است.
ایشان افزودند: راه تربیت 10 میلیون حافظ که چند سال قبل مطرح کردیم، وارد کردن نوجوانان به عرصه فعالیت‌های قرآنی است که اینگونه طرح‌ها میتواند به تحقق آن کمک کند.
«رئیسی» در گفت‌وگو با «امیر قطر»: توسعه روابط تهران-دوحه به نفع دو ملت و ملت‌های منطقه است
آیت‌الله سید ابراهیم رئیسی رئیس‌جمهور یکشنبه شب در پاسخ به تماس تلفنی «شیخ تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر با تبریک حلول ماه مبارک رمضان با اشاره به ظرفیت‌های گسترده در مسیر توسعه روزافزون سطح روابط و همکاری‌های دو کشور گفت: تهران و دوحه با فعال کردن تمامی ظرفیت‌های همکاری و ایجاد هماهنگی‌های نزدیک می‌توانند گام‌های موثری در راستای منافع دو ملت و برقراری ثبات و امنیت در منطقه بردارند.
وی با بیان اینکه امروز اراده جمهوری اسلامی ایران و قطر بر توسعه بیش از پیش روابط دوجانبه استوار است، اظهارداشت: تهران از توسعه سطح روابط با دوحه در بخش‌های مختلف استقبال میکند و برداشتن گام‌های بلند در راستای ارتقای هر چه بیشتر روابط دو کشور را به نفع دو ملت و ملت‌های منطقه می‌داند.
رئیس‌جمهور با اشاره به سفر آتی امیر قطر به تهران در آینده نزدیک، خاطرنشان کرد: در این سفر تصمیمات بزرگی در راستای توسعه بیش از پیش مناسبات و همکاری‌های دو کشور در حوزه‌های مختلف اتخاذ خواهد شد.
رئیسی در ادامه با ابراز خرسندی از برگزاری مسابقات جام جهانی فوتبال در قطر و آرزوی موفقیت برای این کشور در برگزاری این رویداد ورزشی مهم، خاطرنشان کرد: جمهوری اسلامی ایران آمادگی دارد در جهت برگزاری هرچه بهتر و باشکوه‌تر بازی‌های جام جهانی، در جزیره کیش و سایر جزایر نزدیک به قطر هرگونه مساعدت و کمک مورد نیاز را ارائه کند و اطمینان داریم با برنامه‌ریزی‌هایی که انجام شده، جهانیان شاهد بازی‌های خاطره‌انگیزی خواهند بود.
«شیخ تمیم بن حمد آل ثانی» امیر قطر نیز در این تماس تلفنی با تاکید بر اینکه کشورش بعد از ملاقات و مذاکرات طولانی دو کشور در دوحه بطور کامل به توسعه هرچه بیشتر روابط با تهران متعهد است، گفت: معتقدیم سفر جنابعالی در توسعه روابط برادرانه و استحکام همکاری‌ها از نقش مهمی برخوردار است.
وی با اظهار خرسندی از راهیابی تیم ملی فوتبال ایران به مسابقات جام جهانی، گفت: در این مسابقات بخوبی از برادران خود استقبال خواهیم کرد و گروهی که تیم ایران در آن قرار گرفته گروهی حماسی است و مطمئناً شاهد بازی‌های جذابی خواهیم بود.
امیر قطر خاطرنشان کرد: در خصوص همکاری دو کشور در برگزاری مسابقات نیز بزودی وزیر راه قطر در جزیره کیش با همتای خود درباره نحوه همکاری‌ها ملاقات و مذاکره خواهد داشت.
افطار رئیس جمهور همراه با ایتام
آیت الله دکتر سید ابراهیم رئیسی یکشنبه شب با حضور در مجموعه شیرخوارگاه و خانه نوباوگان شبیر در فضایی گرم و صمیمی روزه نخستین روز از ماه مبارک رمضان را همراه و در کنار ایتام افطار کرد.
رئیس جمهور پس از اقامه نماز مغرب و عشاء، سر سفره افطار کنار جمعی از کودکان و نوجوانان نشست و ضمن گفتگوی صمیمانه با ایشان، روزه خود را افطار کرد.
فضيلت ماه رمضان
قال رسول الله (صلى الله عليه و آله)
ان ابواب السماء تفتح فى اول ليلة من شهر رمضان و لا تغلق الى اخر ليلة منه.
رسول خدا (صلى الله عليه و آله) فرمود:
درهاى آسمان در اولين شب ماه رمضان گشوده می شود و تا آخرين شب آن بسته نخواهد شد.
بحار الانوار، ج 93، ص 344
