جمهوری هندوستان کشوری است در جنوب آسیا كه پایتخت آن دهلی نو است، از شمال غربی با پاکستان ، از شمال با چین ، بوتان ، نپال و تبت و از شمال شرقی با برمه و بنگلادش همسایه‌ است . جنوب آن نیز به اقیانوس هند محدود می‌شود .

هند، بخش اعظم جنوب آسیا و شبه قاره هند را به خود اختصاص داده‌ است . جغرافیای هند به طور کلی به سه بخش تقسیم می‌شود: فلات بلند هیمالیا ، جلگه گنگ و شبه جزیره جنوب هند که مناطق مختلف کوهستانی، دره رود خانه‌ای، کویر، دشت و جنگل را در بر می‌گیرد. پائین‌ترین سطح هند ، در اقیانوس هند ، با ارتفاع صفر و بلندتری نقطه این کشور، قله کانچن جونگا ، با ارتفاع ۸۵۶۸ متر در هیمالیا قرار دارد که سومین قله مرتفع جهان است.

جغرافياي طبيعي

موقعيت جغرافيايي و مساحت‌:

هند در قارۀ آسيا واقع شده و از جنوب به اقيانوس هند و از شمال به رشته كوه‌هاي هيماليا منتهي مي‌شود. درياي عرب و خليج بنگال به ترتيب در غرب و شرق آن قرار گرفته‌اند. هند با كشورهاي پاكستان‌، چين‌، نپال‌، بوتان‌، برمه و بنگلادش هم مرز است‌ . مساحت آن 3287590 كيلومتر مربع است كه 2973190 كيلومتر مربع آن را خشكي تشكيل مي‌دهد.

مشخصه‌هاي اقليمي‌:

سرزمين هند به سه بخش تقسيم مي‌شود: 1. فلات‌هاي مرتفع شمالي كه از مرتفع‌ترين فلات‌هاي جهان است‌. 2. جلگه‌هاي جنوبي كه از نظر كشاورزي بسيار اهميت دارد. 3. فلات‌هاي جنوب كه از صخره‌هاي سخت آتشفشاني تشكيل شده است‌.

هند از نظر وسعت جغرافيايي يكي از بزرگ‌ترين كشورهاي جهان است و موقعيت سوق‌الجيشي آن به لحاظ دسترسي به آب‌هاي آزاد و قرار گرفتن آن در حد فاصل آسياي جنوب غربي و آسياي شرقي حايز اهميت مي‌باشد.

جفرافیای هند بسیار متنوع است و کوه، بیابان، دشت، تپه و فلات را شامل می‌شود. آب و هوای این کشور از حاره‌ای در جنوب تا آب و هوای معتدل در شمال متغیر است. مساحت ناحیهِ قابل کشت هند ۱٫۲۶۹٫۲۱۹ کیلومتر مربع (۷۸/۵۶٪ کل مساحت کشور) است که به دلیل رشد سوی جمعیت و افزایش شهرنشینی رو به کاهش است.

منابع آبی هند شامل رودخانه‌ها ، کانال‌ها ، آبگیرها ، دریاچه‌ها و سواحل غربی و شرقی اقیانوس هند و سایر خلیج‌ها و خلیج کوچک برای بیش از ۶ میلیون نفر در بخش ماهیگیری اشتغال ایجاد کرده‌اند. هند ششمین کشور تولید کنندهِ ماهی در سطح جهان و دومین تولیدکنندهِ ماهی بومی در سطح جهان است.

هند از حیات جانوری بسیار متنوعی بهره می‌برد، منطقه حفاظت شده‌ای به وسعت ۱۴۱۲ کیلومتر مربع در استان گجرات تنها پناهگاه باقیمانده حدود ۳۰۰ شیر آسیایی است. هند زیستگاه بسیاری از پستانداران بزرگ مانند فیل آسیایی، کرگدن تک شاخ و ببر می‌باشد.

بیش از ۲۰۰۰ گونه پرنده و سه نوع کروکودیل در این کشور زندگی می‌کنند.

منابع اصلی مواد معدنی هند شامل زغال‌سنگ (از لحاظ میزان ذخایر در رده چهارم جهان قرار دارد) آهن، منگنز، میکا، بوکسیت، تیتانیوم، کرومیت، گاز طبیعی، الماس، نفت خام، سنگ آهک، توریوم (بیشترین در جهان در سواحل استان کرالا) می‌باشد. ذخایر نفت هند که در در سواحل ماهاراشترا ، گجرات و در شرق آسام وجود دارند، بیش از ۲۵٪ از نیازهای داخل را برطرف می‌کنند.

آب و هوا

آب و هوای هند دارای تنوع بسیار قابل توجهی از کوهستان های همیشه پوشیده از برف هیمالیا تا منطقه حاره و گرمسیری میانه و جنوب و کویر خشک غرب این کشور است.

هند به دليل وسعت فراوان و همجواري با آب‌هاي اطراف‌، از تنوع آب و هوايي ويژه‌اي برخوردار است و به طور كلي چهار فصل اصلي در آن ديده مي‌شود.

چهار فصل هند نیز شامل: سرد و خشک از ماه دسامبر تا فوریه، گرم و خشک از ماه مارس تا مه، فصل بارش ازماه ژوئن تا سپتامبر و معتدل در ماههای اکتبر و نوامبر است. به طور میانگین ۱۰۰۰ تا ۱۵۰۰ میلمتر باران در سال، تقریبا سراسر هند را در بر می‌گیرد که این مقدار به ۲۵۰۰ میلیمتر در سواحل و ناحیه شمال شرقی هند می‌رسد. میانگین بارندگی سالانه در بنگال غربی به بیش از ۱۱هزار میلیمتر در سال می‌رسد.

جغرافياي انساني

جمعيت‌: 1029991145 نفر

جمعيت شهري‌: 27%

جمعيت روستايي‌: 73%

نرخ رشد جمعيت‌: 1/55%

اقوام و نژادها: هندواروپايي‌: 72%، دراويدي‌: 25%، مغولي و غيره 3%

هندوستان كشور خيلي بزرگي است؛ بیش از يك ميليارد نفر جمعيت دارد و به‌زودي جمعيتش از چين هم بالاتر مي‌رود. هند دومین کشور پرجمعیت دنیا است و قریب به یک ششم جمعیت جهان را در خود جای داده‌است ، تنوع نژادی، فرهنگی، زبانی و مذهبی به این کشور چشم اندازی شگرف از همزیستی مسالمت آمیز میان اعتقادات گوناگون بخشیده‌است.

نژاد مردم هند، شامل: ۷۲ ٪ هندوآریائی، ۲۵ ٪ دراویدی و ۳ ٪ نژاد زرد است که این نژادها بر اساس شرایط مکانی، فرهنگی و دینی نیز دارای تقسیمات خاص خود هستند. ۸۴٫۸ ٪ مردم هند باسواد هستند .

زبان

طبق آمار رسمی دولت در سال ۲۰۰۱، در سرزمین هندوستان ۲۹ زبان دارای گویشور بالای یک میلیون نفر است و ۱۲۲ زبان دیگر دارای گویشورانی بیش از ده هزار نفر هستند.

تعداد گویش‌ها، لهجه ‏ها و زبان‌هایی که روزانه در این کشور مکالمه می‌شود بسیار بیشتر است. در حالی که زبان‌های هندی و انگلیسی ارتباطات رسمی و امور دولتی را برعهده‌ دارند ، هر ایالت دارای زبان‌های رسمی و ملی ویژه خود است.

زبان فارسی در هند

زبان فارسی هشت قرن پیش در دورۀ غزنویان به هند راه یافت در آن دوره پارسی، زبان ادبیات، شعر، فرهنگ و دانش بود. با تأسیس امپراتوری مغول هندوستان به اوج پیشرفت خود در هند رسید و زبان رسمی هندوستان شد. ۷۰۰ سال بر تارک اندیشه، روابط، سیاست، اقتصاد و فرهنگ مردم هند حاکمیت داشت. به گونه‌ای که کلیه آثار مهم فرهنگی، مذهبی، سیاسی، ادبی، مکاتبات، اسناد شخصی ودولتی و احکام قضایی هند به زبان فارسی نوشته می‌شد. لازم به ذکر است که هم‌اکنون در دانشگاه‌ها و کالج‌های هند بیش از پنجاه بخش زبان فارسی به‌فعالیت اشتغال دارند و بیش از یکصد مدرسه و دبیرستان فعالانه به تدریس زبان فارسی می‌پردازند.

زبان فارسی پیش از آنکه هندوستان مستعمره انگلستان شود، دومین زبان رسمی این کشور و زبان فرهنگی و علمی به‌شمار می‌رفت. اما پس از استعمار، انگلیسی‌ها در سال ۱۸۳۲ انگلیسی به تدریج جایگزین فارسی شد.

زبان فارسی هندوستان شاعران بزرگی همچون بیدل دهلوی، و امیر خسرو دهلوی و دستگاه شعری سبک هندی را در خود پروراند. از دیگر شاعران نامدار فارسی زبان شبه قاره هندوستان، می‌توان از اقبال لاهوری نام برد.

زبان فارسی از آن رو که قرن‌ها زبان رسمی دربار گورکانیان هند بود و علاوه بر آن تکلم گونه‌ای از زبان فارسی توسط اقلیت پارسیان هند، تاثیر قابل ملاحظه‌ای بر زبان‌های رایج در شبه قاره هندوستان به‌ویژه بر زبان اردو داشته‌است.

تاریخ

پیشینه حضور انسان در شبه قاره هند به دویست تا چهارصد هزار سال میرسد. اما اولین تمدن به معنای واقعی در این سرزمین، تمدن حوزه رود سند با قدمت نزدیک به سه هزار سال است که با تمدن شهر سوخته در ایران همزمان بوده و با آن مراودات نزدیک داشته‌است و تقریباً پس از ورود آریائی‌ها بین سال های ۲۰۰۰ تا ۱۸۰۰ قبل از میلاد، هر دو از بین رفته‌اند.

تقسیمات کشوری

کشور هندوستان شامل ۲۸ ایالت و ۷ ناحیه هم‌پیوسته‌است.

ایالت‌های هند

1-آندرا پرادش 2- آروناچال پرادش ۳- آسام 4- بیهار 5- چاتیسگر ۶-گوآ  ۷- گجرات 8- هاریانا  ۹- هیماچال پرادش ۱۰- جامو و کشمیر ۱۱- جارکاند ۱۲-کارناتاکا ۱۳-کرالا  ۱۴- مادایا پرادش ۱۵- ماهاراشترا ۱۶- مانی‌پور ۱۷- مگالایا  ۱۸- میزورام  ۱۹- ناگالند  ۲۰- اوریسا ۲۱- پنجاب ۲۲- راجستان ۲۳- سیکیم  ۲۴- تامیل نادو  ۲۵- تریپورا  ۲۶- اوتار پرادش ۲۷- اوتارانچال  ۲۸- بنگال غربی

ناحیه‌های هم‌پیوسته

1-جزایر آندامان و نیکوبار 2- چندیگر  3- دادرا و ناگار هاولی 4- دامان و دیو  5- لاکشادویپ 6- ناحیه پایتختی ملی دهلی  7- پودوچری

هند بیش از سی و پنج شهر بزرگ با جمعیت بالای یک میلیون نفر دارد. مومبائی (بمبئی)، کلکته، مدرس، بنگلور، حیدرآباد، اگرا، میسور، جی‌پور، گوا، پونا، بوپال، تریفندرام و احمدآباد از شهرهای مهم این کشور پهناور هستند.

در هند بطور سراسری تنها سه روز تعطیلی رسمی وجود دارد. بجز این سه روز هر کدام از ایالات نیز تعطیلات رسمی جداگانه خود را دارند.

احزاب

بیش از ۷۰۰ حزب سیاسی در هند وجود دارد که به سه گروه ملی، منطقه‏ ای (ایالتی) و محلی تقسیم می‏شوند.

نظام قضائی

هند به تبعیت از حقوق انگلستان از سیستم حقوق عرفی (Common law) پیروی می‌کند. تشکیلات قضائی این کشور نیز با وجود پذیرش فدرالیسم در قانون اساسی بسیار منسجم است و تمایل زیادی به یکپارچگی دارد.

اقتصاد هند

هند دارای چهارمين اقتصاد بزرگ جهان است. هند با رشد اقتصادی متوسط بالاتر از ۸ درصد طی سه سال گذشته به يک قدرت اقتصادی تبديل شده است. اين ميزان رشد نزديک به رشد اقتصادی کشور همسايه آن چین است.

بر اساس ميزان قدرت خريد، اقتصاد هند اکنون چهارمين اقتصاد بزرگ جهان به شمار می آيد. ميليونها تن هنور در فقر شديد زندگی می کنند و در آمد سرانه ۷۲۰ دلار آمريکا برابر با ۳۶۵ پوند در سال است. مشکلات زيربنايی نيز در هند ادامه دارد.

تجارت خارجی و سرمایه گذاری

هند با اقتصادی بزرگ و نیروی انسانی انبوه، یکی از مرجح ترین و مطلوبترین مقصدها برای سرمایه گذاری مستقیم خارجی (FDI) محسوب می‌شود؛ هند در فناوری اطلاعات و دیگر حوزه‌ها از قبیل قطعات اتومات و خودکار، محصولات شیمیایی، پوشاک، داروسازی و جواهرات توان بالایی دارد. هند همیشه یکی از منابع و استعدادها برای سرمایه گذاران جهانی بوده‌ است، پیش‌ از این سیاست های خشک مربوط به سرمایه گذاری مستقیم این کشور، مانع بزرگی در این زمینه محسوب می‌شد.

مطبوعات ، سینما، رادیو و تلویزیون

تاریخ آغاز انتشار مطبوعات در هند به ۱۷۸۵ (۲۲۰ سال قبل) بر می‌گردد و جالب آنکه روزنامۀ حبل‌المتین که از قدیمی ترین مطبوعات ایران می‌باشد توسط «مؤیدالاسلام» در کلکته نیز منتشر می شده‌ است. هند بزرگترین کشور در زمینه چاپ مطبوعات است. آمار رسمی ارائه شده تا پایان ماه مارس ۲۰۰۶، حاکی از تعداد ۶۲٫۴۸۳ روزنامه و نشریه در حال انتشار در سراسر هند می‌باشد که ۱۲۳ زبان را شامل می‌شود. روزنامه تایمز آو ایندیا با بیش از ۵/۲ میلیون نسخه تیراژ، پرتیراژترین روزنامه انگلیسی زبان جهان است.

اين كشور قريب به 200 ايستگاه راديويي دارد. تلويزيون ملي هند نيز داراي 3 كانال ملي‌، 2 كانال اشتراكي مخصوص و 10 كانال منطقه‌اي است‌. همچنین بیش از ۱۴۰ کانال تلویزیونی ماهواره‌ای از داخل هند برنامه پخش می‌کنند که ۱۹ کانال دولتی و بقیه خصوصی هستند. صنعت فیلم سازی هند بزرگترین صنعت سینمای دنیاست. هر سال در هند بیش از ۹۰۰ فیلم ساخته می‌شود که این تعداد بسیار بیشتر از رقم تولیدات سینمایی آمریکاست.

آموزش در هندوستان

هند در حال حاضر با داشتن بیش از 270 دانشگاه معتبر 11831 کالج و مرکز آموزش عالی و 700 مرکز تحقیقات علمی مقام نخست را در بین کشورهای در حال توسعه و مقام پنجم را در سطح جهان را دارا می باشد. رشد علمی هند به گونه ای است که این کشور در حال حاضر در زمره قدرت اول تحقیقات جهان به شمار می آید.

کشاورزی در هند

هند پس از چین دومین کشور دنیا از نظر ارزش تولیدات کشاورزی است. ارزش محصولات کشاورزی این کشور در سال 2005 بیش از 150میلیارد دلار برآورد شده است.

هند با تولید 820 میلیون تن چای بزرگترین تولیدکننده چای دنیا و چهارمین صادرکننده این محصول پس از کنیا، سریلانکا و چین است. کشت اصلی هند مانند دیگر کشورهای شرق آسیا برنج است و این کشور پس از چین دومین تولیدکننده برنج دنیاست. فائو در سال 2004 میزان تولید برنج هند را 124میلیون تن برآورد کرده بود. هند همچنین رتبه اول دنیا در تولید موز، ارزن، کنف و بادام زمینی و رتبه دوم در تولید ذرت، نیشکر و شاهدانه را داراست.

وجود 200 میليون گاو در هند این کشور را اولین مسکن این حیوان در دنیا ساخته است.

وضعیت انرژی هند

در حال حاضر گرانی قیمت نفت با توجه به ذخایر اندک نفتی و نیاز روز افزون کشور در حال توسعه هند به انرژی، مهمترین تهدید علیه اقتصاد این کشور به حساب می آید، هندی ها برای رفع این مشکل به دنبال تولید برق هسته ای با کمک ایالات متحده هستند. هند اگرچه در سال 1974 اولین بمب اتمی خود را آزمایش کرد و در سال های اخیر توان هسته ای خود را تا حد قابل ملاحظه ای افزایش داده اما هنوز به تکنولوژی ساخت نیروگاه دست نیافته است.

ایجاد خط لوله و خرید گاز از کشورهای خاورمیانه مانند ایران و قطر از دیگر برنامه های این کشور است. هندی ها همچنین سابقه ای طولانی و موفقیت آمیز در استفاده از انرژی های نو مانند بیوگاز (تولید گاز از زباله) دارند.

هند سرزمین هزار ادیان

هند سرزمین هزار ادیان و معجونی از ادیان مختلف و فرقه‌های مذهبی گوناگون است که اکثراً از هندوئیسم ، اسلام و بودیسم نشات گرفته‌اند.

حدود ۸۰٫۵٪ مردم هند پیرو آئین‌های هندو و حدود ۱۳٫۴٪ مسلمان هستند. هند هم چنین بیش از ۲٫۳٪ مسیحی و ۱٫۹٪ سیک دارد. هند اگرچه زادگاه آئین بودا بوده، اما جمعیت بودائیان هند در حال حاضر تنها حدود ۰٫۸٪ برآورد می‌شود.

ادیان مهم در هند

ادیان مهم هند عبارتند از:

1 . هندوئیسم :

عقاید زیربنائی در آیین هندوئیسم به آسانی قابل تعریف نیست و فلسفه واحدی كه اصول عقیدتی اكثریت جمعیت این كشور را شكل دهد وجود ندارد . هندوئیسم احتمالاً تنها سنت دینی است كه اصول نظری و تجلی واقعی آن تنوع دارد، كه به همین علت این آیین «موزه ادیان‏» نامیده شده است .

برخلاف بیشتر ادیان، هندوئیسم از پرستش یك خدای واحد طرفداری نمی‏كند . می‏توان گفت پیروان هندوئیسم كه گروه‏ های متفاوت از سنت‏ های عبادی و فلسفی هستند، رسماً 6/687 میلیون نفر یا 82% از جمعیت را در سال 1991 میلادی تشكیل داده‏ اند .

در مذهب هندویسم زندگی یعنی رنج و زندگی دوباره و یا همان تناسخ یعنی به زندگی بازگشتن یا در رنج بودن. هندو با سوزانده شدن امیدوار است از این دوباره متولد شدن رها شود و به نیروانا یا بهشت برسد.

آئین و اصول دين هندو

آيين هندو در قديم دين برهمايى خوانده مى‌شد كه به برهما، خداى هندوان اشاره مى‌كرد. هندوئيسم شكل تكامل يافته آنيميسم است و به همين دليل بنيانگذار آن شناخته‌ شده نيست. اين آيين گونه‌اى فرهنگ، و آداب و سنن اجتماعى است كه با تهذيب نفس و رياضت همراه شده و در تمدن و حيات فردى و جمعى مردم هندوستان نقش بزرگى داشته است.

اصول دين هندو عبارت است از: اعتقاد و احترام به كتاب‌هاى باستانى و سنت‌هاى دينى برهمنان و پرستش خدايانى كه به ظهور آنها در دوره‌هاى قديم عقيده دارند. اعتقاد به تناسخ و رعايت مقررات طبقات اجتماعى در معاشرت و ازدواج، همچنين احترام به موجودات زنده، مخصوصا گاو از اصول آن دين است.

هندوان به عده بى‌شمارى از خدايان آسمانى و زمينى با اسما و صفات عجيب و غريب معتقدند و به آنها كرنش مى‌كنند و براى هر يك بتخانه‌هاى باشكوهى مى‌سازند.

2 . آیین سیك :

در اوایل قرن شانزدهم در ایالت پنجاب در شمال هند ظهور یافت . مؤسس این آیین، گارو ناناك بود كه از اوان كودكی جذب اولیای هندو و مسلمان شده بود. گارو یك هندو به دنیا آمد و همچنین تحت تاثیر آموزه‏ های اسلام بود .

او شروع به تبلیغ پیام وحدت هر دو دین (اسلام و هندوئیسم) كرد . بر طبق نظرات او، آموزه‏ های اساسی این دو دین اساساً یكی بود. ناناك تعدادی پیرو جذب كرد و به عنوان یك آموزگار یا گورو شناخته شد . مریدانش با یكدیگر سنت مذهبی جدیدی را خلق كردند كه آیین سیك نامیده شد .

3 . بودائیسم :

این آیین به عنوان شاخه ‏ای از هندوئیسم در كشور هند آغاز شد، اما در نهایت این آیین در سراسر آسیا رایج گشت . شخصیت و آموزه‏ های گوتام بودا مؤسس این آیین، بر زندگی میلیون‏ ها نفر در ژاپن، چین و آسیاسی جنوب شرقی سایه افكنده است .

بودائیسم بر مبنای اصول یا قانون ناپایداری اشیاء قرار گرفته است . بر طبق آیین بودا هر شی‏ء در حال تحول است. بودا از یك شیوه معتدل پیروی می‏كند كه در این شیوه، بودا نوعی زندگی متعادل و هماهنگ را پیشنهاد كرد كه بین دو قطب لذت‏ طلبی و ریاضت مطلق است .

4 . جینیسم:

یك سنت مذهبی در هند است كه همزمان با آیین بودا تاسیس شد . این آیین مانند بودائیسم در آغاز پیدایش خود سازمانی رهبانی بوده است كه به تهذیب اخلاق می‏پرداخته و از طریق ترحم و گرامی داشتن حق حیات و پرهیزگاری و امساك می‏خواسته به ساحل آرامش ابدی راه یابد .

جینیسم نظیر بودائیسم علیه فساد در تفسیر آیین بودا كه در آن زمان رایج ‏بود، ظهور كرد . فلسفه اصلی جینیسم كه ترك امیال و غلبه بر نفس است، به تكمیل عقل منجر می‏شود . گذر از مادیت‏ به معنویت و بردگی به آزادی در این آیین اهمیت دارد. در واقع هدف اصول اخلاقی جین رسیدن به مقام نجات و «نیروانا» است.

5 . زرتشت :

زرتشتیان اولیه در قرن دوم به ساحل گجرات در هند رسیدند و بعد از غلبه عرب‏ ها بر ایران تا قرن هفدهم بیشتر آنها در شهر بمبئی اقامت گزیدند . آداب و رسوم آیین زرتشت ‏بر مبنای مسئولیت هر مرد و زن در انتخاب بین خیر و شر و احترام به مخلوقات خداوندگار می ‏باشد .

مؤسس این مذهب فردی به نام رزتوسرا بود كه شش هزار سال قبل از میلاد مسیح در ایران زندگی می‏كرد . این شخص اولین پیامبر دینی بود كه فلسفه ثنویت (اعتقاد به دو گانگی) را بر مبنای تضاد خیر و شر گسترش داد . امروزه، اغلب زرتشتی‏ ها در بمبئی دیده می‏شوند. جایی كه آنها به عنوان پارسی شناخته می‏شوند . آنها لباس خاص و پرستشگاه ندارند و روزانه پنج ‏بار نیایش می‏ كنند . معمولا سروده‏ های زرتشتی كه در متون مذهبی «زندا اوستا» مدون گردیده است، توسط زرتشتیان در خانه‏ ها یا معابد در كنار آتش خوانده می‏شود . آتش، سنبل قلمرو حقیقت، پرهیزگاری و نظم است .

6 . مسیحیت :

آیین مسیحیت تقریباً توسط همه فرقه‏ ها معرفی شد . این آیین از طریق سنت توماس به جنوب غربی هند، كرالا رفت و اولین كلیسا را بنا نهاد . بیشتر مسیحیان در هند، كاتولیك هستند (بالای 60%) و اكثریت آنها در جنوب هند، خصوصا كرالا، آنه‏ هارا، پرادوش و تامیل نادو ساكن مي باشند . تقریباً یك سوم مسیحیان هند در كرالا زندگی می‏كنند و در همه جنبه‏ های جامعه درگیر هستند .

در طول قرن هیجدهم و قرن نوزدهم كاتولیك‏ ها و میسیونرهای پروتستانی دكترین مسیحی را در هند تبلیغ كردند و تقریباً نقش مهمی در پیشرفت اجتماعی و آموزش در هند ایفا كردند . بیشتر تأثیرات مدرن در جامعه هند به نقش مسیحیت در هند نسبت داده می‏ شود . مسیونرهای مسیحی به تاسیس مدارس و كالج‏ هایی در سراسر كشور هند پرداختند و پیام ایمان و حسن نیت را دراین كشور اشاعه دادند . مسیحیت و آموزه‏ های آن روشنكفران و متفكران زیادی نظیر مهاتما گاندی را تحت تاثیر قرار داد.

7 . اسلام :

هجوم و نفوذ مسلمانان به كشور هند، تقریباً با ظهور دین اسلام همزمان بود. مسلمانان عرب پیام حضرت محمد (ص) را در قرن هفتم میلادی به این شبه قاره آوردند . اسلامی شدن هند در جامعه هندو مذهب برخلاف اشاعه اسلام در خاورمیانه و شمال آفریقا چندین قرن طول كشید.

نخستین مسلمانان فاتح شمال غربی هند غزنویان بودند که هفده بار به شبه قاره هند حمله کردند. البته ساکنان شمال شرقی شبه قاره در همان قرن اول با اسلام آشنا شده بودند. مسعود غزنوی از فقه حنفی حمایت می کرد و به ابو محمد نصاحی دستور داد که در تأیید مکتب حنفی کتابی بنویسد. بنابراین، فقه حنفی در قرن پنجم و ششم در بین مسلمانان شبه قاره گسترش یافت .

مغولان که ترکانی سنی و حنفی مذهب از آسیای مرکزی بودند، به رشد مکتب حنفی در شبه قاره اهتمام ورزیدند و آیین رسمی مسلمین هند گشت. در زمان اورنگ زیب (1069 ـ 1118 ق) مجموعه های بزرگ فقه حنفی با نام های فتاوی عالمگیری و فتاوی هندیه به دست 25 تن از علما نوشته شد. بنابراین، در طول تاریخ اکثریت مسلمانان هند را حنفی مذهب تشکیل می دادند. همزمان با ورود فقه حنفی به هند تصوف نیز به هند وارد شد. صوفیه در هند رسالت خود را سعادت معنوی مردم می دانست و صوفیان می پنداشتند حکومت معنوی جامعه به آنها تفویض شده است. صوفیان در خانقاه ها، جماعت خانه ها و زاویه ها زندگی می کردند. زندگی خانقاهی گرد شیخ و عبادات مرسوم و ریاضت های عارفانه که از جانب وی مقرر می شد، دور می زد. دو نشان عمده پیوستن به یک فرقه تصوف، پوشیدن خرقه و تراشیدن موی سر بود. شیخ خرقه، سجاده، نعلین، تسبیح و عصای خود را به جانشین اصلیش یعنی خلیفه خود می داد.

دو سلسله عمده صوفیه در زمان سلاطین دوره دهلی (1206 ـ 1526 م) چشتیه و سهروردیه بودند. این دو سلسله طی قرون هشت و نه رو به انحطاط نهادند و دو سلسله دیگر یعنی نقشبندیه و قادریه در خلال عصر سلاطین مغولی اهمیت یافتند.

شبه قاره هند با ورود استعمار به آن، شاهد تلاش علمای مسلمان در تجدید فکر دینی بود. در این راه مدارسی تحت عنوان دیوبندیه تأسیس گردید که فکر سلفی را ترویج می کردند و به حدیث اهتمام می ورزیدند. در مقابل، افکار تجدد گرایانه سرسیداحمد خان و افکار صوفیانه بریلویه ظهور یافت.

دیوبند ، شهری در نود مایلی شمال شرقی دهلی از توابع ایالت اوتارپرادش هند است که به سبب تأسیس مدرسه ای در آن شهرت جهانی یافت .

بریلی ، شهری در شمال هند در ایالت اوتارپرادش و در شرق دهلی، زادگاه و مدفن احمدرضا خان بریلوی ، صاحب مکتب بریلویه است.

گفتنی است که بریلوی ها ، وهابیان و دیوبندیه را کافر می دانستند و دیوبندیه نیز بریلوی ها را کافر می شمردند.

در واقع مسلمانان با ورودشان به هند زندگی مسالمت‏آمیزی را با هندی ها شروع كردند . تعامل بین دو دین هندو و اسلام به تركیب عناصری از این دو دین تقریباً در هر حوزه‏ای از زندگی و فرهنگ شد

مولود تازه این دو دین «فرهنگ هندو اسلام‏» خوانده شد و چنان بر روی یكدیگر تاثیر گذاشت كه این مسئله را می‏توان در شیوه‏ های معماری آن دوران (در مساجد ، مقابر ، قصرهای مسلمانان به سبك هندو اسلامی) در زمینه ادبیات و در زمینه علوم نظاره ‏گر بود .

هند چهارمین جمعیت مسلمان در جهان بعد از اندونزي ؛ پاكستان و بنگلادش را دارد .مسلمانان بزرگترین اقلیت دینی در هند محسوب می‏شوند .

وضعیت مسلمانان در هندوستان

مذاهب و فرق اسلامي در هند عبارتند از ‌: اهل سنت (حنفي‌) اعم از اهل حديث ‌، بريلوي‌ها ، ديوبندي‌ها و نيز شيعۀ اثنا عشري‌ ، بهره‌ ، قادياني‌ها و خوجه

مناطق اصلي مسلمان‌نشين ‌: جامو و كشمير، كلكته ‌، لكنهو ، دهلي ، احمدآباد ، گجرات‌، بنگلور و ...

مسلمانان در هند داراي قوانين اجتماعي خاص خود براي ادارۀ اموري همچون ازدواج ‌، طلاق و ارث هستند.

عدۀ كمي از كودكان مسلمان به مدرسه مي‌روند و عده زيادي از آنان نيز تحصيل را نيمه تمام گذاشته به مشاغل آزاد كوچك روي مي‌آورند.

آداب ماه مبارك رمضان در هند

مسلمانان هند ماه مبارک رمضان را مقدس مي شمرند و به این ماه بسيار احترام می گذارند. غیر مسلمانان نیز برای احترام به مسلمانان حرمت این ماه را نگه می دارند. ماه رمضان در کشور هند آداب و رسوم خاصی دارد در دهه سوم ماه شعبان مسلمانان با غبار روبی و تمیز کردن مساجد خود را برای استقبال از ماه مبارک رمضان آماده می کنند.

همچنین مسلمانان با رنگ آمیزی و استفاده از انواع خشبوکننده ها و پارچه های متنوع با تزیین اماکن و مساجد زمینه جذب و حضور بیشتر مردم به این اماکن در این ماه را فراهم می کنند.

مسلمانان در هند به طور معمول ده روز آخر ماه مبارک رمضان را به اعتکاف می گذرانند و توجه خاصی به شب های قدر دارند به همین خاطر در شب قدر بهترین لباس ها را می پوشند. مسلمانان این کشور در شب بیست و هفتم ماه مبارک رمضان به زیارت قبور مي روند و بر سر مزار آنان قرآن تلاوت می کنند.

محرم در هند

در ماه محرم ، مراسم عزاي حسيني (ع) با عظمتی خاص برگزار می‌گردد . در این مراسم مردم مسلمان اعم از شيعه ، سني و حتي غيرمسلمان ها به شنيدن سخنرانی و بیان وقایع كربلا و سینه‌زنی مي پردازند . در روز عاشورا ، در بسياري از شهرها مسلمانان طی مراسمی دسته‌جمعی بیرون ‌آمده و به عزاداري مي پردازند .