افغانستان یکی از همسایگان شرقی ایران است که نزديك به چهار دهه است كه جنگ‌های مختلف داخلي و تجاوزات خارجي در آن جریان دارد . مساحت افغانستان ۶۵۲ هزار و ۲۲۵ کیلومتر مربع است.

اين كشور 936 كيلومتر مرز مشترك با كشورمان دارد.

افغانستان با کشورهای ایران از غرب ، ترکمنستان از شمال، ازبکستان از شمال، تاجیکستان از شمال، چین از شرق و پاکستان از جنوب هم‌مرز است.

افغانستان به آب‌های آزاد دسترسی ندارد و به دلیل نداشتن سیستم‌ مناسب برای بازیافت زباله‌ها و تصفیه، اغلب منابع آبي آن رو به آلوده شدن است.

تابستان‌های آن گرم و زمستان‌هایش سرد است. یکی از مهمترین مشخصه‌های جغرافیایی افغانستان کوهستانی بودن آن است. یکی از دلایلی که جنگ‌های افغان‌ها اغلب طولانی است همین کوهستانی بودن افغانستان است.

طبیعت زيباي افغانستان

در طول سال‌های گذشته وضعیت بی‌ثبات سیاسی و جنگ‌های روی داده در آن و همچنین آلودگی آب آسیب زیادی به حیات وحش زده است. پلنگ، سمور، غزال‌های وحشی و قوچ از جمله حیواناتی هستند که در این کشور در معرض انقراض قرار دارند.

بر اساس آمارهای سال 2007 میلادی 31 میلیون و 889 هزار و 923 نفر در این کشور زندگی می‌کنند که میانگین سنی آنها 6/17 سال است. امید به زندگی در این کشور 43/77سال است. بزرگترین مشکل در این کشور از نظر بهداشتی بیماری‌هایی است که از طریق آب و غذای آلوده منتقل می‌شوند مانند اسهال باکتریایی و هپاتیت.

42 درصد مردم افغانستان پشتون ، 27 درصد تاجیک، 9 درصد هزاره و 9 درصد ازبک هستند.

از تاریخ ۱۷۴۷ میلادی که پس از مرگ نادرشاه افشار احمدخان سدوزایی خود را حاکم افغانستان کرد، تا زمان استقلال افغانستان در سال ۱۹۱۹ میلادی، این کشور به زیر سلطه دو امپراطوری آن دوران يعني بریتانیا و روسیه در آمده بود.

در سال ۱۹۷8 میلادی در این کشور کودتا شد و دولت کمونیست بر سر کار آمد. در سال ۱۹۹۲ یک نیروی خودجوش و چریکی به نام مجاهدین در این کشور شکل گرفت که رژیم کمونیستی ۱۵ ساله را شکست داد.

اختلافات داخلي مجاهدين در افغانستان و بروز جنگ هاي داخلي مجاهدین را در تشكيل يك دولت با ثبات و مقتدر ؛ موفق ننمود و در نهايت اين كشور توسط افاغنه مقيم پاكستان بنام طالبان و حمايت هاي داخلي جای آنها را گرفتند . طالبان نيز عليرغم پياده نمودن قوانين خشك و خشن خاصه در ابتداي حكومت شان نتوانستند بقایای مجاهدین را که بر علیه آنها مقاومت می‌کردند به طور کامل سرکوب کنند.

رژیم طالبان نيز با حمله ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمريكا و متحدين اروپائي اش به بهانه مبارزه با تروريزم و نابودي القاعده از هم پاشیده شد .

از سال ۲۰۰۱ میلادی بعد از کنفرانس بن در اثر توافق گروه‌های افغان دولت موقت به رهبری حامد کرزی روی کار آمد. حکومت در ۷ دسامبر ۲۰۰۴ میلادی به ریاست جمهوری حامد کرزی شکل گرفت و در ۱۹ دسامبر سال ۲۰۰۵ نیز انتخاب مجلس قانون‌گذاری آن را تکمیل کرد.

در حال حاضر هزاران تن از نيروهاي آمريكائي و متحدين وي در غالب ناتو در افغانستان حضوري نظامي و عملياتي داشته و در طول ده سال گذشته علاوه بر دادن حدود سه هزار كشته ؛ ده ها هزار تن از مردم افغانستان را نيز به كام مرگ كشانده و يا با معلوليت تا پايان عمر مواجه نموده اند .

سیاست در افغانستان

این کشور قانونا داراي دو مجلس مي باشد ؛ مجلس نمایندگان با ۲۴۹ عضو و مجلس سنا با ۱۰۲ عضو . سن قانونی در این کشور 18 سال است.

نظام قضایی این کشور تلفیقی از قوانین شهروندی و دینی است . هم‌اکنون احزاب زیادی در این کشور در حال فعالیت هستند.

اقتصاد در افغانستان

اقتصاد افغانستان در حال نوسازی خود پس از سال‌ها جنگ و درگیری است. با این حال پس از فروپاشی طالبان در سال 2001 رو‌ به رشد نهاده است.

درآمد ناخالص داخلی این کشور در سال 2004 میلادی 5/21میلیارد دلار بود که رقم چندان بالایی نیست. 15 میلیون نفر در این کشور شاغل هستند و نرخ بیکاری در آن 40 درصد است. نرخ تورم در این کشور در سال 2005 میلادی 3/16 درصد بود.

53 درصد از مردم این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند و به دلیل همین وضعیت نامناسب اقتصادی و فقر است که بخش زیادی از مردم آن به کشورهای همسایه از جمله ایران و پاكستان مهاجرت کرده‌اند.

طبق آمار غير رسمي در سال 1391 حدود سه ميليون افغاني در ايران ساكن مي باشند .

در طول چهار دهه گذشته جمهوري اسلامي ايران ميزبان بيش از بيست ميليون افغاني بصورت ساكنين كوتاه مدت و بلند مدت بوده و هزاران تن از آنان در مدارس و دانشگاه هاي كشورمان فارغ التحصيل گرديده و آناني كه به كشورشان بازگشته اند داراي خدمات بسيار مثمرثمري به مردم افغانستان بوده اند .

غالب كساني كه مقيم كشورمان مي باشند در حال خدمات رساني در كليه امور بويژه كشاورزي حضوري فعال دارند .

حدود ۸۱ درصد مردم این کشور در بخش کشاورزی ،۱۱ درصد در صنعت (اغلب بافندگی) و ۹ درصد در بخش خدمات مشغول به کارند.

22 درصد محصولات این کشور به هند ، 21 درصد به پاکستان ، 6/14 درصد به آمریکا ، 3/6درصد به انگلیس ، 5/5 درصد به دانمارک و 3/4 درصد به فنلاند صادر می‌شود.

واردات به افغانستان هم از کشورهای پاکستان 5/37 درصد ، آمریکا 9/11 درصد ، آلمان 1/7و هند 1/5 درصد است.

بیشترین بدهی این کشور به روسیه و نیز صندوق بین‌المللی پول است که به هشت میلیارد دلار می‌رسد. پس از سقوط طالبان بیش از ۶۰ کشور جهان قول کمک به این کشور را دادند که به فاصله ۲۰۰۴ تا ۲۰۰۹ میلادی 9/8 میلیارد دلار به این کشور کمک بلاعوض کنند.

واحد پول آن افغانی نام دارد که از سال۲۰۰۰ به بعد ارزش‌ها به نسبت دلار رو به بهبودی دارد.

صنایع زیادی در افغانستان موجود نیست. با این حال صنعت قالی‌بافی، فرش‌های دستی، گلیم و نمد در این کشور به طور خودجوش وجود دارد. افغانستان سالانه حدود دو و نیم میلیون متر مربع فرش صادر می کند.

مردم افغانستان

مردم افغانستان به یکی از زبان‌های دری ۵۰ درصد، پشتو ۳۵ درصد، ازبکی، ترکمنی، پشه‌یی، نورستانی و بلوچی سخن می‌گویند. بر اساس قانون اساسی افغانستان، زبان‌های دری و پشتو زبان‌های رسمی دولت افغانستان است.

زبان غالب در کابل پایتخت و بیشتر شهرهای شمال، مرکز و شمال غرب افغانستان دری است. زبان غالب در شهرهای قندهار و جلال آباد و بیشتر شهرهای جنوب شرق افغانستان پشتو است. زبان غالب در شهرهای شبرغان و میمنه، ازبکی است.

۳۶ درصد از افراد بالای ۱۵ سال در این کشور می‌توانند بخوانند و بنویسند. در زمان اشغال افغانستان توسط شوروی در دهه ۹۰، شالوده آموزش و پرورش افغانستان از هم پاشید.

در دورهٔ قدرت طالبان بانوان خانه‌نشین شده و اجازهٔ تحصیل از آنها گرفته شد. در این دوره، به جای دروس‌ علمی و عمومي مانند در مدارس ، بیشتر بر آموزش‌های مذهبی تاکید می‌شد.

طبق آخرين آمار اعلام شده اكنون ۱۳ دانشگاه و ۶ مرکز تربیت معلم در سراسر افغانستان وجود دارد. 10 درصد بودجه سالانه افغانستان به امور آموزشی اختصاص دارد، که از این میان هفت درصد آن مربوط به وزارت معارف (آموزش وپرورش) است، یک درصد مربوط به نهادهای تحقیقاتی و یک درصد مربوط به آموزش عالی است.

ارتباطات در افغانستان

افغانستان هم‌اینک دارای یک سازمان رسانه‌ای ملی به نام «رادیو تلویزیون ملی افغانستان است که یک کانال تلویزیونی و یک کانال رادیویی دارد.

علاوه بر آن نزدیک به ۱۰۰ شبکه رادیویی و حدود ۱۰ شبکه تلویزیون خصوصی در این کشور فعاليت دارند .

رشد و توسعه نظام ارتباطی افغانستان به دلیل کوهستانی بودن این کشور بسیار کند صورت می‌گیرد که مستلزم توسعه کیفی در زمینه ماهواره‌است.