emamian
شکاف در کاخ سفید؛ افزایش تنش بین تیمهای بایدن و هریس
وبگاه شبکه «سیاِناِن» روز دوشنبه مدعی شده دفتر «جو بایدن» رئیس جمهور آمریکا و حلقه نزدیکان «کامالا هریس» معاون وی دچار برخی اختلافات کمسابقه شدهاند.
سیانان که با چندین فرد در دولت آمریکا، مقامات حزب دموکرات و حامیان مالی این حزب مصاحبه کرده در گزارش خود مینویسد، نارضایتی در میان هردو طرف دیده میشود و نشان از پیچیدگی وضعیت در کاخ سفید دارد. تیم هریس معتقدند که او در جایگاه مناسب خود در دولت قرار نداشته و به حاشیه رانده شده است و در مقابل، تیم بایدن، معاون رئیس جمهور را به خیانت متهم میکنند.
سیانان مینویسد، هریس در یک قدمی ریاست جمهوری قرار گرفته و فقط یک سال با راه انداختن کمپین انتخاباتی خود فاصله دارد و خود وی نیز بارها بهطور خصوصی و علنی از تمایل برای انتخاب به عنوان رئیس جمهور بعدی سخن گفته است. بخشی از نزدیکان هریس میگویند او برای هر کاری آماده است. مدافعین هریس رفته رفته در حال خشمگین شدن هستند و حتی در یادداشتی نوشتهاند که کاخ سفید از او میخواهد تمام روز پای کامپیوتر بنشیند و ایمیلها را چک کند. برخی دیگر نیز شایعاتی درباره احتمال برکناری او توسط بایدن را نقل میکنن2د.
«الینی کنالاکیس» فرماندار کالیفرنیا و از دوستان قدیمی هریس میگوید: «طبیعی است کسانی که او را میشناسند بدانند او تا چه حد میتواند موثرتر از چیزی باشد که اکنون از او خواسته میشود. این ناامیدیها از اینجا نشأت میگیرند».
در این گزارش آمده است، هریس اولین معاون رئیس جمهور آمریکا است که کمتر از خود او تجربه حضور در واشنگتن را دارد. از سوی دیگر به عقیده افرادی که نمیخواستند نامشان فاش شود و رکتر صحبت کردهاند، مشاوران هریس بابت گرایش بیش از حد او به رفتار محتاطانه او کلافه هستند و این مشکلی است که هریس از زمانی که در سانفرانسیسکو دادستان کل بود تا زمان حضورش در سنا با کارکنانش داشته است.
سیانان میافزاید، در یکی از جدیدترین موارد اختلافات بایدن و هریس، یک و نیم هفته قبل، در حالی که بایدن و دستیاران او تمام روز در حال متقاعد کردن قانونگذاران مردد درخصوص لایحه زیرساختها بودند، هریس به یکی از مراکز فضایی ناسا در «مریلند» رفته بود. یکی از دستیاران هریس در اینباره گفته است: «قرار نبود برنامه او را فقط به خاطر حماقت مجلس نمایندگان لغو کنیم». از سوی دیگر حامیان هریس میگویند او چیزی حدود صد و پنجاه جلسه با قانونگذاران درباره لایحه زیرساختها برگزار کرده است.
به نوشته سیانان، هریس در دیدار با معتمدانش، درباره عدم اعطای نقش کافی برای وی در ماجرای خروج از افغانستان گلایه کرده است و این در حالی است که او پیشتر در مصاحبه با این شبکه آمریکایی عکس این را گفته بود. هنگامی که بایدن، هریس را به عنوان زوج انتخاباتی خود برگزید، بهدنبال معرفی وی بهعنوان آینده حزب دموکرات بود اما اکنون افراد نزدیک به هریس این احساس را دارند که همزمان با کاهش مقبولیت بایدن در نظرسنجیها، استقبال از هریس نیز در حال آب رفتن است و ممکن است حتی بدنه اصلی رأیدهندگان دموکرات نیز از او رویگردان شوند.
یکی از حامیان مالی اصلی بایدن و دیگر دموکراتها میگوید: «کامالا هریس یک رهبر است اما در جایگاه رهبری قرار نگرفته است. این با عقل جور درنمیآید. باید تفکر درازمدت داشته باشیم و بهترین کاری که به نفع حزب است انجام دهیم. او باید در جایگاهی قرار گیرد که موفقیت حاصل کند. اگر به او توان گام برداشتن داده و به او در رهبری کمککنید، هم شما و هم حزب [دموکرات] تقویت خواهید شد».
در این گزارش آمده است، گرچه هریس به معتمدان خود گفته از پویایی کار با بایدن رضایت دارد، کسانی که برای آنها کار میکنند، معتقدند رابطه میان آنها به بنبست رسیده است. گلایهها میان بال چپ کاخ سفید و تیم هریس در حال افزایش است. تیم هریس از اینکه بایدن مدیریت روابط دیپلماتیک با مثلث ملتهای شمال (شامل السالوادور، هندوراس و گواتمالا) را به معاونش سپرده اما درخصوص خود مرزهای جنوبی آمریکا به او نقشی نداده، بسیار ناراحت هستند. وضعیت پناهجویان در همان روزهای اول دولت بایدن به یک بحران تبدیل شد و در ظاهر اینطور به نظر میرسید که مأموریتی که به هریس محول شده بود، از هر طرف شکستخورده است. این در حالی بود که بایدن این مأموریت را از روی احترام به هریس محول کرده بود چرا که این دقیقاً همان مأموریتی بود که «باراک اوباما» رئیس جمهور اسبق آمریکا به او (که در آن زمان در سمت معاون رئیس جمهور قرار داشت) سپرده بود.
سیانان میافزاید، هریس پیشتر گفته بود نمیخواهد مسئولیت مرزهای جنوبی را بر عهده بگیرد چرا که میدانست اوضاع پیرامون مرزهای جنوبی آمریکا موفقیتی سیاسی برایش بههمراه نخواهد آورد. اما اینکه هریس از پاسخ به سوال خبرنگاران درباره مرزهای جنوبی طفره میرفت، تیم بایدن را آزار میداد. یکبار هنگامی که از او پرسیده شد چرا به مرزهای جنوبی سر نمیزند، با خنده و به طرزی عجیب پاسخ داد که جنجالی شد اما تیم بایدن از او دفاعی نکرد.
در ادامه این گزارش آمده، دستیاران بایدن مکرراً به هریس گفتهاند که علاقه دارند کار بیشتری به او محول کنند و از دفتر هریس خواستهاند راهی برای دخیل کردن بیشتر او در امور پیدا کنند. «تینا فلورنوی» رئیس ستاد کارکنان هریس که میداند کار او همچنان لنگ است و زمان سیاسی کمی در اختیار دارد، به سراغ «ران کلین» رئیس ستاد کارکنان کاخ سفید رفته و درخواست کمک میکند. کلین که پیشتر دوبار سابقه ریاست ستاد کارکنان معاون رئیس جمهور را داشته است، به فلورنوی درباره نحوه جذب منابع به دفتر معاون رئیس جمهور راهنمایی میدهد.
سیانان مینویسد، دستیاران هریس معتقدند که بایدن به اندازه معاونش تحت حملات مختلف یا در معرض فضای مسموم رسانههای اجتماعی قرار نمیگیرد. به همین دلیل تغییراتی در دفتر معاون رئیس جمهور ایجاد شد تا این نگرانیها را برطرف کند و دو انتصاب جدید برای کمک به برنامهریزی و ارتباطات درازمدت انجام شد که موجب تقویت روابط تیم هریس و بال چپ کاخ سفید شد و بهطور همزمان، فلورنوی برای کمک به سراغ کمیته ملی حزب دموکرات رفت.
این شبکه آمریکایی میافزاید، کمیته ملی دموکراتها بهعنوان بخشی از کمک به هریس، یک مشاور قراردادی را به کار گماشتند اما به گفته افراد مطلع، کارها خوب پیش نرفت زیرا کارکنان هریس اغلب فقط برای درخواست ایجاد موج توئیتری بعد از انتشار اخبار منفی تماس میگرفتند. در همین حال، عدهای از کارکنان دفتر هریس بهدنبال کنارهگیری هستند.
با این وجود «سایمون سندرز» سخنگوی دفتر هریس بهشدت با این گمانهزنیها مخالف است در بیانیهای که برای سیانان ارسال کرده نوشته است: «مایه تأسف است که پس از سفری سازنده به فرانسه بهمنظور تأکید مجدد بر روابط آمریکا با قدیمیترین متحد خود و به نمایش گذاشتن رهبری آمریکا در سطح جهانی و بعد از تصویب لایحه تاریخی و فراحزبی زیرساختها که موجب اشتغالزایی و تقویت جامعه میشود، عدهای در رسانهها بر شایعات تمرکز کردهاند نه بر نتایجی که رئیس جمهور و معاونش محقق کردهاند».
سیانان مینویسد، با این حال برخی نیز معتقدند که شخص بایدن، معاونش را «عامدانه در سرما رها کرده است» و دستورکارهای خود را در اولویت قرار داده است. در این میان، برخی عقیده دارند، شماری از دستیاران بایدن مقصر هستند و برخی نیز معتقدند هریس مشابه زمان حضور در مشاغل دیگر، بیش از حد بر اعضای خانوادهاش از جمله خواهر و برادرانش تکیه کرده است که در میان روسای جمهور و معاونین آنها بیسابقه هم نیست.
در ادامه این گزارش آمده است، هریس در سخنرانی ماه گذشته میلادی در نیویورک انتقادات تندی علیه «گرگ ابوت» فرماندار جمهوریخواه تگزاس و «ران دیسانتیس» فرماندار جمهوریخواه فلوریدا (احتمالاً زوج انتخاباتی ترامپ در انتخابات ۲۰۲۴) مطرح کرد و گفت آنها با تصویب قوانین ایالتی محدودیتزا برای انتخابات، «میراث قهرمانان» آمریکایی را زایل کردند تا «دروغ بزرگ را ترویج دهند» (ادعای تقلب در انتخابات ۲۰۲۰).
به گفته «ال شارپتون» فعال سیاهپوست آمریکایی و میزبان سخنرانی هریس، او بهدلیل زن بودن و سیاهپوست بودن، بهخوبی میتواند وجهه مدافع حق رأی و اصلاح عدالت کیفری را داشته باشد. او معتقد است انتخابات میاندورهای سال آینده کنگره فرصت خوبی برای هریس محسوب میشود و توجه بیشتری در بدنه حزب دموکرات جلب کند اما به این منظور «تمام لحن دولت باید تغییر کند».
«دونا برازیل» یکی از چهرههای برجسته جامعه زنان سیاهپوست آمریکا که به مشاوران بایدن توصیه کرده بود از بلیت هریس استفاده کند، معتقد است پس از سپری شدن یک سال سخت برای دولت آمریکا، اکنون زمان بازتجهیز ان رسیده است. او که یکی از مشاوران غیر رسمی هریس است درباره آینده او در فضای سیاسی آمریکا گفت: «او یک پیامرسان شگفتانگیز است اما [پیام] او باید شفاف، مختصر و مفید و منسجم باشد. او را به موجودی منحصر در کمربندی واشنگتن تبدیل نکنید. بگذارید رها شود».
توصیه های خواندنی امام حسن عسکری(ع) به شیعیان
امام حسن عسکری (ع):
اُوصیکُم بِتَقوَی اللّه، وَالوَرَعِ فی دینِکُم، وَالاِجتِهادِ للّه ، وصِدقِ الحَدیثِ، وأداءِالأَمانَهِ إلی مَنِ ائتَمَنَکُم مِن بَرٍّ أو فاجِرٍ، وطولِ السُّجودِ، وحُسنِ الجِوارِ، فَبِهذا جاءَ مُحَمَّدٌ صلی الله علیه و آله. صَلّوا فی عَشائِرِهِم، وَاشهَدوا جَنائِزَهُم، وعودوا مَرضاهُم، وأدّوا حُقوقَهُم، فَإِنَّ الرَّجُلَ مِنکُم إذا وَرَعَ فی دینِهِ وصَدَقَ فی حَدیثِهِ وأدَّی الأَمانَةَ وحَسَّنَ خُلُقَهُ مَعَ النّاسِ قیلَ: هذا شیعِیٌّ، فَیَسُرُّنی ذلِکَ. اِتَّقُوا اللّه وکونوا زَینًا ولا تَکونوا شَینًا، جُرّوا إلَینا کُلَّ مَوَدَّةٍ وَادفَعوا عَنّا کُلَّ قَبیحٍ، فَإِنَّهُ ما قیلَ فینا مِن حَسَنٍ فَنَحنُ أهلُهُ، وما قیلَ فینا مِن سوءٍ فَما نَحنُ کَذلِکَ. لَنا حَقٌّ فی کِتابِ اللّه وقَرابَةٌ مِن رَسولِ اللّه وتَطهیرٌ مِنَ اللّه، لا یَدَّعیهِ أحَدٌ غَیرُنا إلاّ کَذّابٌ. أکثِروا ذِکرَ اللّه وذِکرَ المَوتِ وتِلاوَةَ القُرآنِ وَالصَّلاةَ عَلَی النَّبِیِّ صلی الله علیه و آله، فَإِنَّ الصَّلاةَ عَلی رَسولِ اللّه عَشرُ حَسَناتٍ. اِحفَظوا ماوَصَّیتُکُم بِهِ، وأستَودِعُکُمُ اللّه، وأقرَأُ عَلَیکُمُ السلام.
از امام حسن عسکری (علیهالسلام) به شیعیان
شما را سفارش می کنم به تقوای الهی و مراقبت درامر دینتان وکار و کوشش برای خدا وراستگویی و ادای امانت به کسی که امانتی به شما سپرده است، صاحب امانت نیکوکار باشد یا تبهکار و سجده طولانی و نیکو همسایه داری؛ زیرا محمّد صلی الله علیه و آله برای این امور آمده است.
در میان عشیره های (مخالفان ما)، نماز بخوانید، در تشییع جنازه هایشان شرکت کنید، از بیمارانشان عیادت کنید، حقوق آنان را بگذارید؛ زیرا هرگاه فردی از شما در دینش، پارسا و در گفتارش، راستگو باشد و امانت را أدا کند و با مردم خوشخویی کند، گفته شود: این شیعه است و این، مرا شاد می سازد.
تقوای الهی پیشه کنید، مایه آراستگی ما باشید، نه باعث ننگ و زشتی. هرگونه دوستی را برای ما جلب کنید و هرگونه زشتی را از ما دور سازید؛ زیرا هر خوبی که در حقّ ما گفته شود، ما اهل آن هستیم و هر بدی که درباره ما گفته آید، نه چنانیم. ما را در کتاب خدا، حقّی است و با رسول خدا، خویشاوندیم و خداوند، ما را پاک شمرده است و جز ما، هر کس چنین ادعایی کند، دروغگوست.
خدا و مرگ را فراوان یاد کنید و بسیار قرآن بخوانید و فراوان بر پیامبر صلی الله علیه و آله صلوات بفرستید؛ زیرا صلوات بر رسول خدا صلی الله علیه و آله ده ثواب دارد. آن چه را به شما سفارش کردم پاس دارید، شما را به خدا می سپارم و بدرودتان می گویم.
تحفالعقول، صفحه ۴۸۷
علت سفر حضرت معصومه(س)به شهر قم چه بوده است؟
«حضرت معصومه سلام الله علیها یکی از بانوان بافضیلت و باشخصیت خاندان اهل بیت علیهم السلام میباشد محل تولد و رشد حضرت معصومه سلام الله علیها خاندانی بود که او را با دریایی از علم و معرفت روبهرو ساخت. ولی بیش از 10 بهار از عمر شریفش نگذشته بود که پدر بزرگوارش با زهر جفا در زندان هارون به شهادت رسید و دریایی از غم و اندوه بر قلب شریفش فرو ریخت که در این ایام غم و تنهایی، تنها مایه تسلی او برادرش امام رضا علیه السّلام بود که ناگهان «مأمون» وجود اقدس امام هشتم را از کانون خانواده جدا نمود و به اجبار به خراسان جلب کرد و به اقامت اجباری در خراسان وادار نمود.
حضرت معصومه سلام الله علیها که بعد از پدرش تنها امیدش یعنی برادرش را از خود دور میدید بسیار آزرده خاطر و افسرده بود و نمیتوانست دوری برادرش را تحمل کند تا اینکه بعد از یک سال به سوی ایران حرکت کرده اما اینکه علت سفر آن حضرت به ایران چه بوده دقیقاً مشخص نیست اما طبق اقوال و گزارشات موجود تاریخی علت سفر به ایران را اینگونه میتوان بیان کرد.
1 . طبق برخی از گزارشات علت سفر حضرت معصومه سلام الله علیها به ایران جهت دیدار با برادر خودش بوده چون همانطور که اشاره شد حضرت معصومه بعد از شهادت پدر بزرگوارش علاقه و محبت و وابستگی خاصی به برادر خودش امام رضا علیه السّلام داشت و از محضر علمی و معنوی آن حضرت سود میبرد حال که امام و برادرش را از خود دور میدید نمیتوانست این دوری را تحمل بکند از این رو تصمیم گرفت برای زیارت برادرش از مدینه به مقصد خراسان حرکت بکند و در سال 201 هجری وارد ایران گردید.1
2 . طبق نقل دیگر امام رضا علیه السّلام بعد از ورودش به خراسان نامهای خطاب به خواهر گرامیاش فاطمه معصومه مرقوم فرمود و آن را توسط یکی از غلامانش به مدینه منوره ارسال فرمود. امام به غلامش دستور داد که در هیچ منزلی توقف نکند تا در اندک زمان ممکن آن نوشته را به مدینه برساند. و حضرت معصومه به مجرد رسیدن نامه برادرش خود را آماده سفر نمود.2 البته جریان این نامه در کتابهای دست اول و قدیمی نیست. برخی محققین از لابلای مطالب کتابهای گذشته وجود چنین نامهای را اثبات میکنند.3
از این دو نقل استفاده میشود که حضرت معصومه سلام الله علیها به خاطر وابستگی که به برادر بزرگوار خود داشته و اوضاع مساعد برادرش در خراسان آن حضرت را بر آن داشت تا به حضور برادر خود در خراسان برسد. لذا محقق بزرگوار آقای جعفریان مینویسد: پس از آمدن علی بن موسی علیه السّلام به ایران گروههایی از «سادات» راهی ایران شدند. تسامح مأمون در مقابل سختگیری پدرش نسبت به سادات، در رشد و سربلندی علویان، تأثیر بسزایی داشت و آمدن حضرت معصومه سلام الله علیها به ایران از جمله مهاجرتهایی بوده که در رابطه با آمدن امام رضا علیه السّلام به ایران صورت گرفته است.4
مرعشی هم در این باره مینویسد: سادات از آوازه ولایت امام رضا علیه السّلام و پناهی که مأمون به آن حضرت داده بود، روی به طرف ایران نهادند و مجموع برادران و بنواعمام که به بیش از 20 نفر میرسید به ایران آمده و در قم مورد تکریم واقع شدند.5
دلایل تاریخی
سفر حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها و سایر امامزادگان و همراهان از روی غفلت نبوده است. بنا به دلایل تاریخی این سفر با علم و آگاهی از اوضاع صورت گرفته است. این دلایل عبارتند از:
1 . در کتاب کریمه اهل بیت علیهم السّلام سخن از نامه امام رضا علیه السلام به حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها است که امام علیه السلام خواستار سفر خواهرش شده است. نویسنده کتاب که سند این نامه را از کتاب «من لایحضره الفقیه» نقل میکند آورده است که حضرت امام رضا علیه السلام به یکی از غلامانشان دستور دادند که نوشتهای را به خدمت حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها برسانند و حضرت به مجرد رسیدن نامه آماده سفر شدند.6
2 . سیاست مأمون که خلیفه مسلمین بود ابتدا جلب نظر علویان به سوی خود بود و سیاست خوبی با علویان داشته ولی بعداً این سیاست تبدیل به شکنجه و آزار و اذیت علویان گشت. شاید به همان خاطر حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها و سایر امامزادگان دست به سفر زدند.
«مأمون بعد از شهادت امام رضا علیه السلام به سال 202 قمری طی نامهای به بنی عباس و موالی آنها در بغداد، از آنها استمالت نمود و پایان سیاست گرایش به علویان را اعلام کرد. و سیاست سابق دولت عباسی در قتل عام شیعیان و سرکوب طالبیان را به رویهی ثابت خود قرار داد.»7
3 . اکثر منابع علت سفر حضرت معصومه سلام الله علیها را زیارت برادرش ذکر کردند. در هیچ یک از منابع در مورد غفلت آن بانو حرفی نزدند.
از منابع مهم میتوان به کتب ذیل اشاره کرد:
کتاب «تاریخ قم»، نوشته حسن بن محمد بن حسن،8 کتاب «حیاة الست» «تألیف مهدی منصوری»،9 «ریاحین الشریعة» تألیف ذبیح الله محلاتی،10 «منتهی الآمال»، تألیف شیخ عباس قمی11 و ...
4. مسیرهایی که حضرت معصومه سلام الله علیها جهت سفر انتخاب کردند آن مسیرهایی بود که امام رضا علیه السلام از آنها ممنوع شده بودند. این یعنی دقت و آگاهی و یعنی اینکه ایشان میخواستند هدف از سفر برادرشان را تبلیغ و تبیین کنند و فرهنگ ناب و اصیل اسلامی را بیان کنند.
مأمون امام علیه السلام را از مسیرهایی که شیعهنشین بودند مانع شد تا مبادا شورش و طغیان علیه حکومت و دولت صورت گیرد حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها با دقت و زیرکی خاص از این مسیرهای ممنوع شده سفر کردند تا توطئه مأمون را خنثی کنند و همچنین ورود فاطمه معصومه سلام الله علیها به قم که مرکز تجمع مخالفان دولت عباسی بود دلیل بر انتخاب و اراده آن حضرت در این سفر است.12
5 . یک مطلب مهم که بالاتر و مهمتر از همه موارد یاد شده است، فشار و اختناق حاکم بر عراق بود که منجر به هجرت امامزادگان و همراهان و حتی حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها از مدینه به سوی ایران گردیده است:
«در دوران خلفای اموی و عباسی، یکی از جریانهای معارض و ستیزهگر با ایشان، علویان بودند. در دوره حکومت ظالمانه حجاج بن یوسف (75 95 ه ) بر عراق، علویان در معرض آماج حملات وی قرار گرفتند. این امر موجب گردید تا علویان به منظور پناهجویی متوجه سرزمینهای شرق قلمرو خلافت گردند. علویان که به عنوان جریان معارض، مورد ضرب و شتم و تعقیب عمال خلفا قرار میگرفتند، در جستجوی پناهگاه، مناسبترین منطقه را در ایران، مناطق هموار جنوب، سلسله کوههای البرز، یعنی شهرهایی چون قزوین، ری، قم، ساوه و آوه تشخیص دادند. این نواحی بیشتر بدین علت مورد توجه بود که در مواقع خطر، دستیابی به مناطق کوهستانی مشرف به این شهرها به سهولت امکانپذیر میگشت.
بعد از این (قیام یحیی بن عبدالله) نیز مهاجرت علویان ادامه یافت و به هنگام طرح مسأله ولایتعهدی حضرت رضا علیه السلام شماری از علویان به همراه آن حضرت به خراسان آمدند. وقتی آوازه این حرکت در جهان اسلام پیچید، علویان دیگری از نقاط مختلف، بویژه مدینه، عازم خراسان گشتند. حضرت رضا علیه السلام 21 برادر داشت که همه آنها به همراهی بنی اعمام خود از سادات حسینی و حسنی به سوی خراسان حرکت کردند.
آنان وقتی به نواحی ری رسیدند، بر خبر شهادت آن حضرت وقوف یافتند و مورد تهدید و تعقیب مأموران قرار گرفتند. برخی از این سادات در همین نواحی به شهادت رسیدند، ولی اکثر آنها به کوههای طبرستان پناه برده، در آن دیار سکونت گزیدند.
عدهای از علویان نیز که به همراه برادر حضرت رضا علیه السلام مشهور به «سید جمالالدین اشرف» تا شهر قم آمده بودند، به محض وصول خبر شهادت آن حضرت، از راه قزوین به دیلمان پناه بردند... مهاجرت علویان در دورههای بعد نیز ادامه یافت...»13
نتیجهگیری:
با دلایل تاریخی که گفته شد، مشخص میشود حضرت معصومه سلام الله علیها و سایر امامزادگان و همراهان از روی غفلت دست به سفر به سوی ایران نمیزدند، نامه امام رضا (ع)، سیاست مأمون، دیدار امام رضا (ع)، تبلیغ امامت و مذهب تشیع، انتخاب مسیر و از همه مهمتر جوّ اختناق و فشار حاکم بر عراق از جمله دلایل تاریخی است که حضرت معصومه (س) برای دیدن برادرش به سمت ایران حرکت کرد و در این راه از تبلیغ امامت و مذهب تشیع فرو گذار نکرد.14
لذا با توجه به این توضیحات، می توان گفت که دو عامل مهم باعث شد حضرت معصومه (س) به ایران سفر کنند:
1. علاقه بسیار شدید بین امام رضا علیه السّلام و حضرت معصومه سلام الله علیها که فوق العاده زیاد بود و حضرت معصومه (س) از جهات گوناگونی وابستگی خاصی به برادرش داشت.
2. موقعیت عالی امام رضا علیه السّلام در دستگاه خلافت مأمون که فرصتی بود برای فرزندان پیامبر صلی الله علیه و آله و سادات برای تبلیغ تشیع که از هر سو به طرف ایران مهاجرت کردند و مورد محبت مردم قرار گرفتند.
معرفی منابع جهت مطالعه بیشتر:
1 . اصفهانی، ابوالفرج؛ مقاتل الطالبین، چاپ دوم، قاهره: دارالاحیاء الکتب العربیه، 1368 ه / 1949 م.
2 . زرینکوب، عبدالحسین؛ تاریخ مردم ایران از پایان ساسانیان تا پایان آل بویه، ج 2، تهران، انتشارات امیرکبیر، 1367.
3 . قمی، حسن بن محمد، تاریخ قم؛ ترجمه حسن بن علی بن حسن قمی، تصحیح سید جلال الدین طهرانی، تهران: انتشارات توس، 1361.
4 . مستوفی، حمدالله؛ تاریخ گزیده؛ به اهتمام عبدالحسین نوایی، چاپ دوم، تهران؛ انتشارات امیر کبیر، 1362.
5. ارشاد، شیخ مفید، ترجمه رسولی محلّاتی.
6. حضرت معصومه و شهر قم، محمد حکیمی.
7. حضرت معصومه فاطمه دوم، محمدمحمدی اشتهاردی.
8. کریمه اهل بیت، علی اکبر مهدی پور.
پی نوشتها:
1 . میرعظیمی، بارگاه فاطمه معصومه، چاپ نهضت، ص 24.
2 . فقیه محمدی، محمدمهدی، انوار پراکنده، انتشارات جمکران، ج 6، ص 123.
3 . همان.
4 . جعفریان، رسول، تاریخ تشیع در ایران، انتشارات سازمان تبلیغات، ص 162، الاصفهان، مقاتلالطالبین، ص 319.
5 . مرعشی، تاریخ طبرستان، تهران، انتشارات گسترده، ص 277.
6 . مهدیپور، علی اکبر، کریمه اهل بیت علیهم السّلام چ نهضت، نشر حاذق، اول ذیقعده 1415 ه . ق، قم، ص 493.
7 . پاک، محمدرضا، قم در دو قرن نخست هجری، فصلنامه تخصصی تاریخ اسلام، تابستان، 82، مؤسسه باقرالعلوم، شماره 14، ص 35.
8 . قمی، حسن بن محمد بن حسن، تاریخ قم، تصحیح و تحشیه جلال الدین طهرانی، تهران، توس 61، مترجم: حسن بن علی بن حسن بن عبدالملک قمی، ص 213.
9 . منصوری، مهدی، حیاة الست، انتشارات صحفی، قم، 39 ش، موضوع چهارم، ص 9.
10 . محلاتی، ذبیح الله ریاحین الشریعة در ترجمه دانشمندان بانوان شیعه، ناشر دارالکتب الاسلامیه، تهران، ج 5، ص 30.
11 . قمی، شیخ عباس، منتهی الآمال، چاپ احمدی، چ 9، 77، نشر مطبوعاتی حسینی، تهران، ج 2، باب 9، فصل 6، ص 843.
12 . پاک، محمدرضا، پیشین.
13 . پرگاری، صالح، تاریخ تحولات سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران در دوره صفاریان و علویان، چ اول، تابستان 78، چاپ شرکت انتشارات علمی و فرهنگی، ناشر سمت، تهران، 78، بخش دوم، فصل دوم، 126.
14 . کریمان، قصران، انتشارات انجمن آثار ملی، ج 1، ص 171.
حضرت معصومه برترین امام زاده در ایران و منزلت حضرت
گوشه ای از فضائل حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ
حضرت فاطمه معصومه ـ عليها السلام ـ دختر امام موسي بن جعفر الکاظم و خواهر امام علي بن موسي الرضا و عمه امام محمد تقي الجواد ـ عليهم آلاف تحيه و السلام ـ است.
مادر امام رضا ـ عليه السلام ـ و حضرت فاطمه معصومه ـ عليها السلام ـ نجمه خاتون است، اين بانو فقط اين دو فرزند بزرگوار را داشته است و هر دوي آنها با حضور خود در سرزمين اهلبيت (ايران) سبب پيشرفت و تعالي معنوي و فرهنگي شده اند.
فضايل حضرت فاطمه معصومه ـ عليها السلام ـ وقتي روشن مي شود که پيوند آن بزرگوار با علم معلوم گردد. علم و دانش اين بانوي گرامي اسلام بيش از آن است که در معرض شناخت ما قرار گرفته است. جايگاه علم در دين مبين اسلام بسيار خطير است. خداوند متعال علم و دانش را از الطاف خاص و ويژه خود به پيامبران و دانشمندان قرار داده درک و دريافت وحي و ابلاغ آن را با علم عجين کرده است. براي پي بردن به فضيلت و مقام والاي حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ و اينکه چرا و چگونه بوده است که آن بانوي کريمه در بين ديگر امامزادگان از برتري و جلالت شأن ويژه برخوردار بوده است در اين خصوص کافي است به فضايل و ويژگي هاي علمي آن بانوي گرامي پي ببريم. پيوند بين علم و معنويت است که به انسان جاودانگي مي بخشد چون علم از صفات الهي است و از تجليات بزرگ خداوند است و همين تجلي بزرگ است که آدم را مسجود ملائکه قرار داده.[1]
درباره امتيازات و ويژگي هاي همه پيامبران علم برجستگي خاص و يک مأموريت ويژه است، پيامبران به همان ميزان که مأمور به انذار بوده اند، مأمور به تعليم نيز بوده اند، انذار و تزکيه مقدمه علم است. تعليم مردم و علم محوري و حمايت از دانش يکي از ماموريت هاي بزرگ انبياي الهي است. هر جا علم و دانش رونق داشته فرهنگ و تمدن در دامن آن جوانه زده است اگر گذشته تاريخ بشريت و تمدن ها را مورد بازشناسي قرار دهيم. مهد تمدن هاي بزرگ انساني در نقطه اي از جهان قرار دارد که پيامبران بزرگ الهي از آن برخاسته اند. علم و تمدن از محل زيستن انبياء به جاهاي ديگر رسيده است.
در دين اسلام علم و عالم از جايگاه بي نظير برخوردار است. نگاه قرآن و سيره معصومان به علم نيز مؤيد جايگاه رفيع علم است. امتياز و ويژگي بزرگ حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ پيوند آن حضرت با علم است. تأکيد ائمه به زيارت و پاداش بزرگ زيارت آن حضرت،[2] همه از اين جهت است که مکانت علمي حضرت براي ديگران روشن شود.
پيوند آن بانوي گرامي با علم و فضيلت است که مدفن آن حضرت سبب پيدايش يک شهر بزرگ معنوي در مرکز ايران گرديده و پس از حضور آن حضرت در اين شهر و واقع شدن مزارش، علم اهل بيت در اين شهر جوانه زده و روز به روز رشد يافته است. محدثان بزرگ در اين شهر برخاسته و علوم اهلبيت را رواج داده اند، و آثار علمي بزرگ پديد آورده و تمدن اسلامي را رونق بخشيده اند.
پس از حضور حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ در شهر قم به عنوان يک شهر بزرگ علمي مورد توجه قرار گرفت، و به تدريج اين شهر تبديل به مرکزي در علم گرديد که براي خود سبک خاص داشت.
برخورداري حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ از برجستگي علمي و نيز با حضورش در قم، روح بزرگ علمي از مدينه به ايران مهاجرت کرد همان سان که با حضور برادرش در خراسان علم از مدينه غروب کرد و در ايران طلوع نموده، امام رضا ـ عليه السلام ـ به منزله خورشيد از مدينه غروب و در شرق ايران طلوع کرد، علم الهي نيز با آن حضرت در خراسان طلوع کرد، که پس از حضور آن حضرت خراسان هم از جهت تمدني روز به روز در پيشرفت بود هم از لحاظ علمي و رويش عالمان کم نظير تاريخ، که در بلاغت و هنر نوشتن سرآمدان تمام روزگار در جهان اسلام شده اند، بسياري از دانشمندان بليغ و زبردست در اين منطقه پرورش يافته اند، نفس قدسي امام و جلسات علمي و مناظرات با دانشمندان فضاي خراسان را علمي کرد و عالمان و فقيهان بزرگ اسلام از اهل سنت و شيعه از اين ديار برخاستند، همين پيوند و قرابت علمي در حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ نيز وجود داشت چنان که نقل شده جمعي از شيعيان به مدينه آمدند تا به محضر امام برسند و سئوالات خود را جواب بگيرند، حضرت حضور نداشت، مراجعه کنندگان که سئوال علمي داشتند مي خواستند از در خانه حضرت با يأس و نااميدي و اندوه برگردند اما حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ که هنوز به سن بلوغ نرسيده بودند آنها را از اندوه رها کرد و تمام سئوال هاي آنان را پاسخ داد. شيعيان مدينه را ترک و در بيرون شهر با امام روبرو شدند و پاسخ هاي حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ را به آن حضرت نشان دادند و امام با ديدن دستخط و پاسخ هاي دخترش اظهار شعف و شادي نمود و فرمود «فداها ابوها» پدرش فداي چنين دختري باد.[3]
اين پيوند با علم و دانش، با روح ملکوتي حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ به شهر قم منتقل شد و فقاهت را در شهر قم به اوج رشد خود رسانيد، حکمت و سرّ برتري حضرت معصومه به ساير امامزادگان را بايد با ادراک شهودي و باطني تفسير کرد. حيات انسانيت با علم است و علم حياتي مرگ ناپذير است، علم هميشه زنده است و مايه حيات جوامع انساني است از اين رو شهرهايي که مدفن و مزار اهلبيت در آن قرار گرفت چون شمع هميشه روشن، مرکزيت علمي را مختص خود کرده اند، در حالي که قبرستان هاي فراواني در دنيا وجود دارد که هرگز بوي علم از آنها به مشام نمي رسد بلکه بوي ويراني و اندوه از آنها مشام انسان را از حيات نااميد مي کند، اما مزار اهلبيت، مرکز نشر علوم شده است، تفاوت قبر آنها با ديگران در اين است چنان که در زيارت جامعه مي خوانيم «قبورکم في القبور» قبرهاي شما در ميان قبرهاست اما با اين تفاوت که از آنها زندگي رضايت و معنويت به جامعه الهام مي شود اين ويژگي از پيوند علم با اين خاندان حکايت دارد. برتري حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ از اين قرابت و پيوند حکايت دارد که مدفنش مرکز نشر علوم گرديده و علم از کوفه و نجف و مدينه غروب کرده و در شهر مقدس قم سر برآورده است. اين مرکزيت علمي در اخبار اهلبيت نيز منعکس شده[4] که حکمت آن بعدها روشن شده و روند تاريخ علمي به خوبي نشان مي دهد که پس از رحلت حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ در قم اين شهر مرکز ثقل علمي شد بي حکمت نيست که بزرگترين فلاسفه و حکماي جهان افرادي چون ملاصدراي شيرازي بهترين آثار علمي خود را در مجاورت و با استعانت از اين بانوي بزرگ مي نويسد.[5] حال و هواي شهر قم مملو از رويش علمي است و اين فرصت بي نظير در هيچ نقطه جهان با اين امنيت ميسر نبوده است، چون معصومه بانوي علم و فضايل است.
يکي ديگر از علل برتري بانوي فضيلت و کريمه اهلبيت نسبت به ساير امامزادگان تقوي زهرا گونه آن حضرت است، بانوي فضيلت ها چونان مادرش در تقوي و پاکدامني در عصر خود در ميان بانوان نظير نداشته، اگر چه اطلاعات زيادي از زندگي آن حضرت در مدينه در منابع ديرين وجود ندارد اما با اينکه آن حضرت در جواني در شهر قم رحلت نموده و در مدت کمي که در شهر قم، اقامت کرد محل عبادت مخصوصي داشت، که اکنون مزار عابدان و مؤمنان در شهر قم و محلي است که الهام بخش و منعکس کننده اوصاف و سيره عبادي حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ است.
اين دو ويژگي مهم حضرت معصومه از شهر قم يک شهر مهم مذهبي و علمي بي نظير در دنيا ساخته است که مردم از تمام کشورها و ملت هاي جهان براي تحصيل در اين شهر حضور دارند و به کسب علوم آل محمد ـ صلي الله عليه و آله و سلم ـ با عشق وافر و زايد الوصف اشتغال دارند.
در پرتو توجهات و فيوضات حضرت فاطمه معصومه ـ عليها السلام ـ علوم اسلامي در اين شهر رشد و گسترش بي نظير در طول تاريخ يافته و عالمان بزرگي در دامن معنويت اين بقعه مطهر و آسماني تربيت شده[6] هر يک از عالمان تربيت شده در فضاي معنوي شهر قم در هر نقطه از ايران و جهان استقرار يافته اند. نور علم و معنويت را در آن منتشر کرده و بذر علم و تقوي را در دل شيفتگان علم و تقوي نهاده اند. به نحوي که شعاع نورشان تا قيامت درخشش خواهد داشت.
حضرت فاطمه معصومه ـ عليها السلام ـ با فضايل و کرامات محسوس مشتاقان علم و علماي بزرگ را مورد لطف و توجه قرار داده و هيچ حاجتمندي از لطف آن حضرت محروم نبوده است. باب کرامت و بخشش امامت از سوي آن بانوي الهي نيز پيوسته در حال تربيت نفوس کريم است. هر يک از ابعاد شخصيتي آن بانوي مقدس براي دانشمندان يک ويژگي و برتري بخشيده است. درباره کرامات آن بانوي گرامي مراجع عظام و طلاب علوم ديني خاطرات و تجارب ذي قيمتي دارند که اگر تمام آنها به دقت ثبت شود هزاران اوراق را طلايي خواهد کرد.
از ديگر علل برتري حضرت فاطمه معصومه ـ عليها السلام ـ و توجه و علاقه عمومي و اقبال مردم به زيارت آن حضرت، که از توجه ائمه ـ عليهم السلام ـ به آن حضرت برآمده به نحوي که رواياتي از امام صادق و ساير ائمه ـ عليهم السلام ـ درباره فضايل و امتيازات شهر قم وارد شده که رويکرد آنها به وجود مرقد حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ در شهر قم است،[7] اين روايات در بين مردم توسط علما رواج يافته و توجهات عمومي را به اين شهر معطوف داشته است.
امام رضا ـ عليه السلام ـ که در ايران حضور داشت بر اساس برخي از روايات در قم حضور يافته و قبر خواهر کريمه اش را زيارت و نحوه زيارت و آثار و برکات آن را به مردم تبيين فرموده، نظير روايتي که سعد قمي از امام نقل کرده که هر کس او را (معصومه) با شناخت و معرفت زيارت کند، پاداش معنوي آن معادل بهشت است.[8] زيارتنامه اي که حضرت معصومه ـ عليها السلام ـ دارد مأثور است، چون امام رضا ـ عليه السلام ـ آن را به مردم تعليم و آموزش داد، که شايد بيشتر امامزادگان چنين متن زيارتي معتبر نداشته باشند. از اين روي شهر قم همواره امتيازات و ويژگي خاص داشته و دارد و تمام امتيازات معنوي و فرهنگي که در اين شهر وجود دارد مرهون وجود اين بانوي بسيار کريم است.
جایگاه حضرت معصومه و رفعت منزلت حضرت
در ميان امام زادگان ايران و شهرقم وفرزندان حضرت امام موسی (عليه السلام) كه نورافشاني ميكنند، ماه تاباني كه همه آنها را تحتالشعاع انوار درخشان خود قرار داده ، تربت پاك شفيعه محشر، كريمه اهل بيت پيامبر ـ صلي الله عليه و آله ـ دخت گرامي موسي بن جعفر، حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ ميباشد.
حضرت فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ از جهت شخصيت فردي و كمالات روحي در بين فرزندان موسي بن جعفر ـ سلام الله عليها ـ بعد از برادرش، علي بن موسي الرضا ـ عليه السّلام ـ در والاترين رتبه جاي دارد. اين در حالي است كه شيخ مفيد و ديگران فرزندان دختر امام كاظم ـ عليه السّلام ـ حداقل هجده تن بودهاند و فاطمه در بين اين همه بانوي مكرمه سرآمد بوده است.[9]
حاج شيخ عباس قمي درباره دختران موسي بن جعفر مينويسد: «برحسب آنچه به ما رسيده، افضل آنها سيده جليله معظمه، فاطمه بنت امام موسي ـ عليه السّلام ـ معروف به حضرت معصومه است».[10]
اما شيخ محمد تقي تستري در «قاموسي الرجال» فضيلت وي را نه تنها در بين دختران، بلكه پسران حضرت غير از امام رضا ـ عليه السّلام ـ بينظير ميداند و مينويسد: «در ميان فرزندان امام كاظم ـ عليه السّلام ـ با آن همه كثرتشان، بعد از امام رضا ـ عليه السّلام ـ كسي همشأن حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ نيست.»[11]
بيگمان اين نحوه اظهار نظرها و نگرش به شخصيت فاطمه دختر موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ بر برداشتهايي استوار است كه از متن روايات وارده از ائمه به دست آمده است. رواياتي كه مقامهايي را براي فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ برشمردهاند مقامي كه نظير آن را براي ديگر برادران و خواهران وي ذكر نكردهاند و به اين ترتيب نام فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ را در شمار زنان برتر جهان قرار دادهاند. حال به طور اختصار به بررسي بعضي از خصوصياتي كه آن حضرت را از ديگر امامزادگان جدا ميكند ميپردازيم.
1 . شرافت خانوادگي:
تأثير شخصيت پدر و مادر در روح و جسم فرزندان را نميتوان انكار كرد. اين تأثيرپذيري در وجود فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ از برجستگي خاصي برخوردار است. اواز هر دو طرف (پدر و مادر) فضايلي را به ارث برد كه تنها برادرش علي بن موسي الرضا ـ عليه السّلام ـ آنها را به صورت كامل در خود جمع كرده بود و به نظر ميرسد بتوان سربرتري شخصيت والاي فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ بر ديگر فرزندان حضرت موسي بن جعفر ـ عليه السّلام ـ را در همين نكته يافت كه فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ مانند برادرش از هر دو طرف پاكيزهترين خصال و ويژگيها را به ارث برد با وجود بانوان ديگري در خاندان امام كاظم ـ عليه السّلام ـ گويي «نجمه» ستاره پر نور بانوان امام كاظم است كه به سان پرفروغترين ستارهها ميدرخشد و به راستي كه تمام فروغش را به دو پاكيزه گوهرش، علي بن موسي الرضا ـ عليه السّلام ـ و فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ منتقل كرد.[12]
مطالعه سيره ائمه گواهي ميدهد كه طهارت و پاكي مادر شرط اساسي براي گزينش مادران امامان بوده است و سعادتي كه نصيب فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ شده اين بود كه مادرش، مادر امام رضا ـ عليه السّلام ـ نيز بود. لذا از هر آلودگي در هر اندازهاش به دور ماند.[13]
2 . شفاعت گسترده:
بالاترين جايگاه شفاعت از آن رسول گرامي اسلام است،[14] اما دو تن از بانوان خاندان رسول مكرم شفاعت گستردهاي دارند كه بسيار وسيع و جهان شمول است و ميتواند همه اهالي محشر را فرا گيرد: 1 . خاتون محشر، صديقه اطهر، حضرت زهرا ـ سلام الله عليها ـ 2 . شفيعه روز جزا حضرت فاطمه معصومه ـ سلام الله عليها ـ
در مورد شفاعت گسترده حضرت فاطمه زهرا ـ سلام الله عليها ـ طبق احاديث منقول از اهل سنت و شيعه هيچ شكي نيست. اما در مورد حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ از جهت گستردگي شفاعت، هيچكس ـ حداقل هيچ بانويي ـ به شفيعه محشر معصومه نميرسد،كه امام جعفر صادق ـ عليه السّلام ـ در اين رابطه ميفرمايد: «تدخل بشفاعتها شيعتنا الجنه باجمعهم» با شفاعت او همه شيعيان ما وارد بهشت ميشوند.[15]
3 . و دهها ويژگي ديگر:
مثل عصمت، محدثه بودن، ورود زيارتنامه مخصوص، و ... باعث شده كه حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ از ديگر امامزادگان پيشي گيرد.[16] و همچون ستارهاي درخشان در اين آسمان بدرخشد و صاحب شأن و مقام خاصي بشود همانطوري كه امام رضا ـ عليه السّلام ـ در فقرهاي از زيارتنامه آن حضرت ميفرمايد: «فان للك عند الله شانا من الشان»[17] يعني تو در محضر الهي شأن و منزلت وصفناپذيري داري، كه بر خاكنشينان اين عالم قابل تصور نيست و تنها خدا و پيامبر و اوصياء طاهرينش بر آن واقفند.
[1] . سوره بقره.
[2] . شيخ عباس قمي، سفينة البحار، ج2، ص376، ماده قم.
[3] . مهدي پور، علي اکبر، زندگاني کريمه اهلبيت، قم، نشر حاذق، چاپ اول، 1380ش، ص135 به نقل از کشف اللئالي.
[4] . حسن بن محمد بن حسن قمي، تاريخ قم، قم، آستانه مقدسه، چاپ اول، 1385ش، ص140.
[5] . خواجوي، محمد، ترجمه مفاتيح الغيب، تهران، نشر مولي، چاپ اول، 1363ش، ص122.
[6] . حکيمي، محمد، حضرت معصومه و شهر قم، قم، نشر دفتر تبليغات، چاپ دوم، 1376ش، ص47.
[7] . مجلسي، محمد باقر، بحارالانوار، بيروت، دارالوفاء، 1404ق، ج99، ص267.
[8] . حرعاملي، وسائل الشيعه، ج14، ص576؛ بحارالانوار، همان، ج48، ص316 به نقل از شيخ صدوق، عيون اخبار الرضا.
[9] . صدوق، عيونالاخبار، موسسه الاعلمي للمطبوعات، بيروت، ج 1، ص 14؛ شيخ مفيد، الارشاد، دارالمفيد، ج 2،ص 244.
[10] . شيخ عباس قمي، منتهيالامال، انتشارات هجرت، ج 2، ص 273.
[11] . ر.ك: مجله كوثر، شماره 33، شخصيتحضرت معصومه.
[12] . كليني، اصول كافي، چاپ مكتبة الصدوق، تهران، ج 1، ص 477.
[13] . طبرسي، اعلام الوري، دارالكتب الاسلاميه، تهران، ص 302.
[14] . سوره بقره، آيه 256.
[15] . سفينة البحار، شيخ عباس قمي، كتابخانه سنائي، تهران، ج 2، ص 376.
[16] . طبق حديثي از امام رضا ـ عليه السّلام ـ لقب حضرت به حضرت فاطمه دادند و اين دلالت بر عصمت و پاكي آن حضرت دارد. طبق نقل علامه اميني در الغدير، حضرت معصومه ـ سلام الله عليها ـ ناقل حديث از اجداد خود بوده است از اين روي به وي محدثه ميگويند. (علامه اميني، الغدير، ج 1، ص 196).
[17] . علامه مجلسي، بحارالانوار،مؤسسة الوفاء، بيروت، ج 102، ص 266.
حقیقت عبادت
عبادت، روزه و نماز بسیار نیست؛ بلکه عبادت، تفکر بسیار در امر خداوند است.
شرح حدیث:
ولی فکر در چه؟ این مهم است. قرآن کریم، آن جا که از شگفتی های خلقت و عجایب آفرینش سخن می گوید، در پایان آیه های متعدد می فرماید: «لعلهم یتفکّرون»؛ «باشد که فکر و اندیشه کنند».
قدرت خداوند، بی نهایت است و آفریده هایش شگفت. در ذرّه ذرّه ی اجزای آفرینش، نظم و تدبیر دیده می شود.
هرچه در این جهان است، یک «نشانه» است؛ نشانه ای که ما را به خدا راهنمایی می کند. برگ برگ درختان، کتاب معرفت است.
دل هر ذرّه را که بشکافی
آفتابیش در میان بینی
درست است که عبادتهایی مثل نماز و روزه، از واجبات دینی اند و بسیار بااهمیت و سازنده، ولی وقتی ارزشمندند که با معرفت و شناخت و تفکر همراه باشند. از سخنان امام علی علیه السلام است که: «لا خیرَ فی عبادةٍ لیس فیها تفقّةٌ»(2) «عبادتی که در آن ژرف نگری و عمق بینش نباشد، خیری در آن نیست.»
آنچه عبادت راستین است، تأمّل و تفکّر در امر خدا، در خلقت و تدبیر او، در حکمت و اراده ی او، در شگفتیهای آفرینش و قدرت نماییهای اوست. وقتی این نگاه در انسان باشد، عبادتهایش هم عارفانه و عاشقانه خواهد بود و عبادت کننده خواهد دید که:
یار، بی پرده از در و دیوار
در تجلّی است، یا اولی الابصار
پی نوشت:
1.لا عبادة کالتفکّر (غررالحکم، ج6، ص 348).
2.تحف العقول، ص 204.
منبع: حکمت های عسکری (ترجمه و توضیح چهل حدیث از امام حسن عسکری علیه السلام)، جواد محدثی، انتشارات آستان قدس رضوی، چاپ اول (1391).
رهبر معظم انقلاب، اعضای جدید شورایعالی انقلاب فرهنگی را منصوب کردند
متن حکم رهبر انقلاب اسلامی به این شرح است:
بسم الله الرحمن الرحیم
الحمدالله والصلاة علی رسولهالمصطفی و آله الاطهار. سلامالله علیهم اجمعین.
ورود در دومین چهلوارهی انقلاب اسلامی که با آغاز سدهی جدید هجری شمسی همزمان شده است، نگاهی نو، آسیبشناسانه و روزآمدساز، به مجموعهئی از زیرساختهای تمدنی را ضروری میسازد. در رأس این مجموعه، مقولهی فرهنگ است. فرهنگ، جهت دهندهی همهی اقدامهای اساسی و زیر بنائی جوامع بشری و شتابدهنده یا کُندکنندهی آن است.
این رویکرد در مقطع کنونی، عمدتاً ناظر به ارتقاء نگاه و احساس مسئولیت متصدیان فرهنگی و نخبگان و فعالان عرصههای گوناگون کشور به مقولهی فرهنگ و پدیدآمدن این باور عمیق است که فرهنگسازی در هریک از اجزاء تمدّنی جامعه، برترین وسیلهی پیشرفت و موفقیت آن و بینیازکننده از ابزارهای الزامآور و تحکّمی است.
همچنین ناظر به این نکتهی حیاتی است که شاکله و آرایش عمومی فرهنگ در همهی بخشهای گستردهی آن، نیازمند نظم و محتوای انقلابی است. این یگانه وسیلهی مصونسازی فرهنگ عمومی کشور در برابر هجوم فرهنگی و رسانهئی برنامهریزی شدهی بیگانگان بدخواه است.
مأموریت شورای عالی انقلاب فرهنگی، از آغاز، ساماندهی به وضعیت فرهنگ و دانش در کشور، و سیاستگذاری در این دو مقوله، و هدایت دستگاههای متصدی آن به سمت ارزشها و هدفهای انقلاب، و برآوردن نیازهای فکری این دستگاهها و ظاهر شدن در نقش قرارگاه فرهنگی کشور بوده است.
شورای عالی خدمات با ارزشی در این زمینهها ارائه داده است و اینجانب بر خود فرض میدانم از همهی اعضاء محترم که در دورههای مختلف نقش آفریدهاند، بویژه از دانشمندان و اساتیدی که در دورهی جدید در شورای عالی حضور نخواهند داشت صمیمانه سپاسگزاری کنم و ادامهی کمکهای مشاورهئی آنان را به این شورا درخواست نمایم.
اینک برای دورهی جدید -که از ابلاغ این نوشته آغاز خواهد شد- اشخاص حقوقی و حقیقی نامبرده در ذیل را برای چهار سال به عضویت شورای عالی انقلاب فرهنگی منصوب میکنم.
اشخاص حقوقی: فعلاً رؤسای سه قوه و دستگاههائی که تاکنون عضو شورای عالی بودهاند.
و اشخاص حقیقی: جناب آقای اعرافی، جناب آقای ایمان افتخاری، جناب آقای امیرحسین بانکی پور فرد، جناب آقای حمید پارسانیا، جناب آقای عادل پیغامی، جناب آقای غلامعلی حدادعادل، جناب آقای حسن رحیمپور ازغدی، جناب آقای علیاکبر رشاد، جناب آقای حسین ساعی، جناب آقای ابراهیم سوزنچی، جناب آقای سعیدرضا عاملی، جناب آقای منصور کبکانیان، جناب آقای علی لاریجانی، جناب آقای محمود محمدیعراقی، جناب آقای محمدرضا مخبر دزفولی، جناب آقای مرتضی میرباقری، جناب آقای صادق واعظ زاده، جناب آقای احمد واعظی.
نکات حائز اهمیتی در پیوست این حکم به نظر حضرات اعضای محترم خواهد رسید. توفیق همگان را از خداوند متعال مسألت میکنم.
امضای توافقات ۲۰ گانه بین هیات طالبان و پاکستان در اسلام آباد
«نورالدین عزیزی» وزیر تجارت افغانستان که به همراه هیاتی بلندپایه به اسلامآباد رفته بود در بازگشت از این سفر سه روزه گفت: در دیدار با مقامات پاکستان در مواردی همچون استفاده از سامانه تی آی آر (TIR) در نقل و انتقال کالاها، توسعه اتصال منطقهای، ادامه موافقتنامه اپتا و آغاز دوباره مذاکرات اپتا 2021 به توافق رسیدیم.
وی صدور مجوز بری تردد خودروهای باربری افغانستان در خاک پاکستان، لغو و کاهش تعرفه بر واردات ومالیات بر فروش کالاهای مختلف افغانستان، همکاری برای رفع مشکلات در مناطق مرزی و گذرگاه ها، افزایش تسهیلات گمرکی، انتقال کالاهای ترانزیتی افغانستان از طریق فرودگاه بینالمللی اسلامآباد و همکاری در زمینه توسعه سرمایهگذاریها را از دیگر توافقات مقامات پاکستان و افغانستان عنوان کرد.
به گفته وزیر تجارت افغانستان دو طرف همچنین بر سر همکاری افغانستان برای ترانزیت گاز و مواد نفتی از آسیای مرکزی به پاکستان، فعال شدن دوباره سامانه نقل و انتقال مسافر، افزایش ساعات فعالیت خدمات گمرکی و صدور ویزای 5 ساله برای تاجران افغان به توافق رسیدند.
تصویب 6 قطعنامه علیه رژیم صهیونیستی در سازمان ملل
کمیته چهارم مجمع عمومی سازمان ملل با تصویب این 6 قطعنامه، اقدامات رژیم صهیونیستی در نقض سیستماتیک حقوق بشر مردم فلسطین و کاربرد زور علیه شهروندان فلسطینی به ویژه ساکنان باریکه غزه و نیز شهرک سازی در سرزمینهای اشغالی از جمله در قدس شرقی و جولان اشغالی را محکوم کرد.
در این قطعنامهها همچنین بر حق بازگشت آوارگان فلسطینی به خانه و کاشانه خود، تاکید شده است.
در قطعنامه مربوط به "جولان اشغالی" هم از رژیم صهیونیستی خواسته شد تا به قطعنامه های مصوب سازمان ملل درخصوص جولان عمل کرده و به اشغال این منطقه پایان دهد.
رژیم صهیونیستی در سال 1967، حدود هزار و 200 کیلومتر مربع از خاک سوریه در بلندیهای جولان را اشغال و پس از مدتی این منطقه را به سرزمین های اشغالی الحاق کرد. جامعه بینالملل هرگز این الحاق را بهرسمیت نشناخته است.
"محمدرضا صحرایی" رایزن نمایندگی دائم جمهوری اسلامی ایران در سازمان ملل، در سخنانی در نشست این کمیته ضمن تشریح مواضع ایران درخصوص مسئله فلسطین اظهار داشت: با تصویب قطعنامه های ارائه شده به کمیته، جامعه جهانی بار دیگر حمایت قاطع خود از مردم فلسطین و حق تعیین سرنوشت آنها را اعلام و خواستار پاسخگویی رژیم صهیونیستی بدلیل جنایاتی که علیه مردم فلسطین از جمله زنان و کودکان مرتکب شده، گردیده است.
"صحرایی" با تاکید بر اینکه تجربه های تاریخی و تحولات سال های اخیر ثابت کرده است که فلسطینیان هیچ گزینه ای به جز مقاومت علیه اشغالگری و تجاوز ندارند، افزود: جمهوری اسلامی ایران بر این باور است که حمایت از مرم فلسطین تا دستیابی کامل آنان به حقوق اساسی خود، بویژه حق تعیین سرنوشت و تاسیس دولت مستقل فلسطینی به پایتختی بیت المقدس باید ادامه داشته باشد.
انتقاد روسیه از دزدی دریایی آمریکا برای سرقت نفت ایران
سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه از اقدام اخیر آمریکا برای سرقت محموله نفت ایران انتقاد کرد.
به گزارش رادیو دری، «ماریا زاخارووا» سخنگوی وزارت امور خارجه روسیه روز چهارشنبه با انتقاد از اقدام اخیر آمریکا برای سرقت محموله نفت ایران، سیاستهای غیرمسوولانه آمریکا را عامل افزایش تنش در منطقه خلیج فارس و دریای عمان توصیف کرد.
زاخارووا تحقیق درباره اقدام اخیر آمریکا برای سرقت محموله نفت ایران را خواستار شد.
دوازدهم عقرب دلاورمردان نیروی دریایی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی، با اقدام به موقع و مقتدرانه در آبهای دریای عمان، عملیات ناو آمریکایی برای سرقت نفت ایران از یک فروند نفتکش را ناکام گذاشتند.
نیروی دریایی سپاه با اجرای عملیات هلی برن روی عرشه نفتکش، آن را به تصرف خود درآوردند و به سوی آب های سرزمینی ایران هدایت کردند.
درخواست پاکستان برای اتخاذ موضع مشترک علیه اسلامهراسی
شيرين مزاری، وزير حقوق بشر پاكستان گفت: کشورهایی مانند پاکستان و ترکیه میتوانند برای موضعی متحد علیه آزار و اذیت مسلمانان در سراسر جهان تلاش کنند.
وی افزود: کشورهای اسلامی باید اختلافات را دفن کنند و در جبهه دیپلماسی برای حفظ حقوق مسلمانان فعالتر باشند.
وزير حقوق بشر پاكستان، اختلافات در جهان اسلام را مايه تأسف توصيف كرد و خواستار موضع يكپارچه اسلامی برای مقابله با آزار و اذيت مسلمانان توسط بسياری از حکومتها از جمله هند شد.
مزاری در مورد افغانستان از جامعه بینالمللی خواست تا با طالبان مشارکت و همکاری و به حل بحران فزاینده انسانی در این کشور کمک کند.
او گفت: ماههای آینده شاهد دیپلماسی تهاجمیتر (پاکستان) در مورد کشمیر اشغالی خواهیم بود، جایی که هند مرتکب جنایات جنگی و نسلکشی تدریجی میشود.
مزاری گفت که پاکستان و ترکیه در مورد مسایل عمده در تماس دائمی هستند و رایزنیهای مستمر در مورد موضوعاتی مانند اسلامهراسی و وضعیت بشردوستانه در افغانستان وجود دارد.
وی افزود: مایه تأسف است که سازمان همکاری اسلامی در مورد مسائلی که عمیقاً جهان اسلام را تحت تأثیر قرار میدهد کاری انجام نمیدهد. مسلمانان در سراسر جهان تحت ظلم قرار میگیرند و این دولتها هستند که باید در برابر نقض حقوق آنها واکنش نشان دهند.
مزاری با انتقاد از آنچه نفاق غربی توصیف کرد، گفت: اتحادیه اروپا و آمریکاییها همچنان در مورد حقوق بشر و آزادیهای شخصی و مذهبی در کشورهای اسلامی سخنرانی میکنند. بنابراین ما حق داریم که درباره آزادی دینی در کشورهای غربی صحبت کنیم. ما حق داریم از آنها سؤال کنیم.































