در پاسخ توجه به چند نکته ضروري است:

1. هدف فاعل يا هدف فعل: يكي از مسائل اساسي كه هميشه براي بشر مطرح بوده و هر انسان عاقل و متفكر پيوسته در انديشه پاسخ به آن است، هدف زندگي است، يعني انسان براي چه آفريده شده، براي چه زندگي مي‌كند.

سوال «هدف از خلقت چيست» يك وقت به اين معناست كه هدف خالق از خلقت چيست، يعني خالق چه انگيزه‌اي دارد و چه چيز عامل و باعث و محرّك او براي خلقت است، اين چيزي است كه خلقت نمي‌تواند باين معنا هدف داشته باشد، اين مستلزم نقص و كمبود فاعل (خداوند) است. يعني اين گونه هدفداري تنها در فاعل‌هاي بالقوه و در مخلوقات صادق است، و در خالق هستي، يعني خداوند، مورد و مصداق ندارد؛ چون اين‌گونه هدف داشتن‌ها برمي‌گردد به استكمال يعني فاعل با كار خود مي‌خواهد به چيزي و كمالي كه ندارد برسد.

ولي يك وقت هدف فعل مطرح است، زيرا هر كاري را كه  در نظر بگيريم اين كار بسوي هدف و كمالي است و براي آن كمال آفريده شده تا به آن برسد،[1] مانند گياهي كه از زمين مي‌رويد و شروع به رشد و فعاليت مي‌كند، و به سوي كمال پيش مي‌رود. اين غايت فعلي است. آنچه در اين پاسخ پي‌گيري مي‌شود همين معناي دوّم است:

من نكردم خلق تا سودي كنم
ليك تا بر بندگان جودي كنم

2. غايت در خلقت انسان به اين‌كه ماهيت انسان چيست برمي‌گردد؟ و در انسان‌ها چه استعدادهايي نهفته است، و براي انسان چه كمالاتي امكان دارد؟ هر کمالاتي که در امکان انسان باشد بايد بحث شود، انسان براي آن کمالات آفريده شده است. بشر به اين مقدار مي‌فهمد كه انسان براي رسيدن به کمال آفريده شده است، اما کمال انسان در چيست؟ برخي كمال انسان را در برخورداري هرچه بيشتر از لذائذ مادّي مي دانند، و اصالت هاي اجتماعي کمال انسان را در برخورداري دسته جمعي از مواهب طبيعي، اما گروهي كمال انسان را در ترقيات معنوي و روحاني كه از راه رياضت‌ها و مبارزه با لذائذ مادّي حاصل مي‌شود مي بينند، و عده‌اي هم کمال را در ترقي عقلاني كه از راه علم و فلسفه حاصل مي‌شود مي دانند.[2]

حال بايد براي رسيدن به پاسخ مطلوب سراغ عقل، اين حجت باطني و دروني خدا و قرآن اين كتاب الهي، و تأمين‌كنندة سعادت بشري رفت.

الف: هدف آفرينش از ديدگاه عقل
از نظر عقلي آفرينش نوعي احسان و فيض از جانب خداوند نسبت به موجودات ممكن است؛ يعني آنچه امكان خلق شدن دارد، خداوند از خلق كردن آن بخل نمي‌ورزد و دريغ نمي‌كند، چنين آفرينشي «حُسن ذاتي دارد» و قيام به چنين فعلي كه ذاتاً پسنديده است، جز آن كه خود فعل زيبا باشد، به چيز ديگري نياز ندارد، زيرا نشانه جود و فضل اوست. خداوند متعال همان طور كه واجب بالذات است، واجب من جميع الجهات است، و لذا محال است كه موجودي قابليت وجود پيدا كند و از ناحية او افاضه وجود نشود و امساك گردد.[3] از نظر عقلي هر موجودي كه امكان خلق شدن دارد، با زبان حال درخواست وجود و كمال مي‌كنند، آفرينش جهان در واقع پاسخ به اين امكان و درخواست‌هاي طبيعي و ذاتي اشياء است.

خداوند وسايل كمال هر موجودي را در اختيار او مي‌گذارد و ارادة حكيمانه او بر اين قرار گرفته كه موجود تا موجودات به صورت طبيعي و جبري به سوي كمال خويش حركت كند، در حالي كه ارادة حكيمانه او در برخي موجودات چون انسان بر اين تعلق گرفته كه از طريق اختيار و آزادي، كمالاتي را كسب نمايد.

از نظرگاه عقل اساساً اصل آفرينش يك گام تكاملي عظيم است، زيرا چيزي را از عدم به وجود آوردن، و نيستي را هستي دادن، و صفر را به مرحلة عدد رساندن است، تمام برنامه‌هاي ديني و الهي بعد از گام اول در ادامه و راستاي همين مسير، و پي نمودن راه تكامل مي‌باشد.[4]

ب: هدف آفرينش در قرآن:

قرآن با بينشي عميق، سرنوشت نهايي و هدف از آفرينش انسان و حتّي جهان را مورد بررسي و كنكاش قرار داده و مقصد و مقصود مشخصي را براي آفرينش بيان نموده است. چرا كه آفرينش اين جهان بزرگ و خلقت موجود عظيمي به نام انسان، نمي‌تواند بدون هدف و باطل باشد. قرآن كريم مي‌فرمايد: «أَ فَحَسِبْتُمْ أَنَّما خَلَقْناكُمْ عَبَثاً وَ أَنَّكُمْ إِلَيْنا لا تُرْجَعُونَ؛ آيا مي‌پنداريد كه شما را بيهوده آفريده‌ايم و به سوي ما باز نمي‌گرديد؟»[5]

يا در جاي ديگر در ارتباط با كل نظام هستي مي‌فرمايد:‌ «يَتَفَكَّرُونَ فِي خَلْقِ السَّماواتِ وَ الْأَرْضِ رَبَّنا ما خَلَقْتَ هذا باطِلاً.» حال اين سؤال رخ مي‌نمايد كه اين هدف از نظرگاه قرآن كريم چيست؟ قرآن كريم براي آفرينش انسان اهدافي را بيان نموده است كه برخي از آن‌ها اصلي، برخي تبعي و ابزاري، و برخي به منزلة نتيجه مي‌باشد. از اين ميان مي‌توان به موارد زير اشاره نمود:

1) آزمايش و ابتلاء:
در آياتي از قرآن كريم، هدف از آفرينش انسان‌ها آزمايش و امتحان دانسته آن شده است، از جمله كه مي‌فرمايد: «الَّذِي خَلَقَ الْمَوْتَ وَ الْحَياةَ لِيَبْلُوَكُمْ أَيُّكُمْ أَحْسَنُ عَمَلاً؛[6] خداوند مرگ و حيات را آفريد تا شما را بيازمايد كه كدام يك از شما بهتر عمل مي‌كنيد و او شكست‌ناپذير و بخشنده است.» اين امتحان برمي‌گردد به ظهور و بروز كمالات انساني كه در مقدّمه اشاره شد.

2) علم توحيد:
در آية ديگر، هدف از آفرينش آدمي را علم به قدرت بي‌پايان الهي و آگاهي به يگانگي او مي‌داند، آن‌جا كه مي‌فرمايد: «اللَّهُ الَّذِي خَلَقَ سَبْعَ سَماواتٍ وَ مِنَ الْأَرْضِ مِثْلَهُنَّ يَتَنَزَّلُ الْأَمْرُ بَيْنَهُنَّ لِتَعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ عَلى كُلِّ شَيْ‏ءٍ قَدِيرٌ؛[7] خداوندي كه هفت آسمان را آفريد و از زمين نيز همانند را، فرمان او پيوسته فرود آيد تا بدانيد خداوند (يگانه) و بر همه چيز توانا است.» [8] معرفت خدا و علم توحيد زمينه‌ساز بالاترين كمالات است براي انسان كه سودش به خود انسان برمي‌گردد نه خداوند، چرا كه او غني مطلق مي‌باشد.

3) عبادت:
در موردي ديگر، از عبادت به عنوان هدف آفرينش انسان و جن نام برده شده است: «وَ ما خَلَقْتُ الْجِنَّ وَ الْإِنْسَ إِلاَّ لِيَعْبُدُونِ؛[9] من جنس و انس را نيافريدم جز براي اين‌كه عبادتم كنند.» (و بدين‌وسيله به قلّة كمالات راه يابد).

4) رسيدن به رحمت الهي:
در برخي از آيات قرآني، هدف از آفرينش انسان را رسيدن به رحمت بي‌پايان الهي مي‌داند و مي‌فرمايد: «وَ لَوْ شاءَ رَبُّكَ لَجَعَلَ النَّاسَ أُمَّةً واحِدَةً وَ لا يَزالُونَ مُخْتَلِفِينَ إِلاَّ مَنْ رَحِمَ رَبُّكَ وَ لِذلِكَ خَلَقَهُمْ؛[10] اگر پروردگارت مي‌خواست، همة مردم را يك امت قرار مي‌داد، ولي آن‌ها همواره مختلفند، مگر كسي كه مورد رحمت الهي قرار گيرد، و براي همين (پذيرش رحمت) خداوند آن‌ها را آفريد».

آيات ياد شده، چهار هدف مهم و اساسي را براي آفرينش آدمي بيان نموده كه برخي اصلي، برخي ابزاري و وسيله‌اي  است (براي رسيدن به هدف اصلي)، و برخي به منزلة نتيجه مي‌باشد:

1. آزمايش انسان‌ها.
2. علم به قدرت بي‌پايان الهي.
3. عبوديت.
4. رسيدن به رحمت الهي.

در اين ميان، مي‌توان گفت رسيدن به کمال و نزديک شدن به خداوند بالاترين هدف آفرينش است، چرا كه مراد از بندگي رسيدن به اوج كمال و قلّة سعادت بشري است و انسان كامل كسي است كه به جوار و آستان قرب الهي راه يافته و در نتيجه، از رحمت بي‌پايان او بهره‌مند شده است. اين بهره‌مندي از رحمت الهي، نتيجة عبوديت و رسيدن به مرتبة كمال انساني است. بنابراين، هدف اصلي از آفرينش انسان رسيدن به کمال است. امّا آزمايش بندگان و عبادت از هدف‌هاي متوسط و ابزاري و براي رسيدن به آن هدف عالي يعني کمال مي‌باشد. بهره‌مندي از رحمت بي‌پايان الهي هم نتيجة رسيدن به کمال است.[11]

بنابراين، در يك جمله مي‌توان گفت هدف از خلقت انسان عبوديت و رسيدن به مرتبة كمال و استفاده از رحمت بي‌پايان الهي است. دادن رحمت نيز، مقتضاي ذات الهي است؛ يعني ذات او اين‌گونه فياض است كه رحمت از او صادر مي‌شود و هر موجود را به كمال شايسته خويش مي‌رساند.

پي نوشت ها:
[1] . مطهري، مرتضي، هدف زندگي، جزوة شماره 7، تهران، حزب جمهوري اسلامي، 1359، ص 5 ـ 6.
[2] . مصباح يزدي، محمدتقي، خودشناسي براي خودسازي، مؤسسة در راه حق، ص 23.
[3] . مطهري، مرتضي، معارف اسلامي، در آثار استاد مطهري، قم، معاونت امور اساتيد و دروس معارف اسلامي، چاپ سوّم، 1377، ص 17.
[4] . ر. ك: در ساحل انديشه، مؤسسة تعليماتي و تحقيقاتي امام صادق ـ عليه السّلام ـ ، ص 86.
[5] . مؤمنون/ 115.
[6] . ملك/ 2.
[7] . طلاق/ 12.
[8] . طلاق/ 12.
[9] . ذاريات/ 56.
[10] . هود/ 119.
[11] . ر.ك: مكارم شيرازي، ناصر و همكاران، تفسير نمونه، تهران دارالكتب الاسلاميه، ج 22، ص 384 ـ 396.

پـیـامـبـر بـزرگـوار اسـلام (ص) بـا ایـنـکـه خـود، شـاخـص ترین الگوی فـضـائل اخلاقی بود، گاه و بی گاه با بعضی افراد، شوخی های زیبا و نمکین می کرد، لیکن در عـیـن حال، پا را از چارچوب حقّ بیرون نمی نهاد و در شوخی هایش جز شاد کردن دلهای مردم و زدودن غـبـار غـم و انـدوه از سیمای آنان، هدف دیگری را تعقیب نمی کرد.

امروز هر مسلمان دلسوز و منصفی که اوضاع تأسف­بار جهان اسلام را می­بیند، حتی اگر نگاه سیاسی به مسائل جهان اسلام هم نداشته باشد به اهمیت و ضرورت تسریع در چاره­اندیشی برای تحقق عملی وحدت اذعان و اعتراف می­کند. چه رسد به انسانهای فرهیخته، هوشمند و فرزانه که دستهای کثیف و آغشته به خون قدرتهای استکباری و صهیونیستی را به صورت آشکار و نهان در آن مشاهده می­کنند. مقام معظم رهبری براساس آموزه­های دینی و مصالح امت اسلامی به عنوان یک تدبیر راهبردی بارها بر ضرورت و فوریت وحدت امت اسلامی تأکید نمودند: «مرز میان پیروزی همه­جانبه ملت ما، یا خدای نکرده ناکامی و هدر رفتن همه زحمات گذشته، یک چیز بیش نیست و آن وحدت کلمه میان مردم است» (13/8/1369).

با بررسی اجمالی بیانات و رهنمودهای ایشان موارد زیر را می­توان از اساسی­ترین ادله ضرورت وحدت مسلمانان بر شمرد:

1. وحدت به عنوان یک مصلحت ملی و فریضه دینی: «وحدت و انسجام اسلامی امروز یک فریضه حتمی است که با همکاری خردمندان و دلسوزان متعهد می­تواند راههای عملی آن پیموده شود. ... امروز مصلحت کشور، مصلحت ملت و مصلحت انقلاب، اتحاد کلمه و اتحاد دلها است» (9/7/1387 و 24/9/1386). «بایستى تفهیم کرد که وحدت بین مسلمانان، به صد دلیل واجب، و به صد دلیل ممکن است. بایستى دنبال کرد ... دشمنان وحدت چه کسانى هستند که مى‌شود در دنیا یکى یکى آنها را با انگشت نشان داد؟ طرف­داران وحدت چه کسانى هستند؟ آیا خدا و ملائکه و انبیا و اولیا از وحدت خرسند مى‌شوند، یا ناراضى؟ اینها را مى‌شود کاملاً با وجدان معمولى دینى و اسلامىِ مشترک بین همه مسلمانان فهمید» (13/12/1376).

2. وحدت یک اصل اسلامی و مسئله استراتژیک برای نظام جمهوری اسلامی: «امروز وحدت برای شما هم تاکتیک و هم استراتژی و هم یک اصل اسلامی است و همیشه برای شما لازم است. ... هدف از این کار آن است که با شعار وحدت مسلمانان، که شعار درست و ضرورى‌اى هم است و من از قدیم این اعتقاد و تفکر را داشتم و دارم و آن را یک مسئله استراتژیک مى‌دانم. مسلمانان، به تدریج این اختلافات مذهبى و طایفه‌اى را کم کنند و از بین ببرند؛ چون در خدمت دشمنان است. ما با این انگیزه صحیح، مسئله وحدت مسلمانان را در جمهورى اسلامى، یک مسئله اساسى قرار داده‌ایم» (26/1/1369 و 11/7/1368).

3. وحدت لازمه حیات و سربلندی امت اسلامی: «امروز امت اسلام برای حیات، سربلندی و نجات خود و برای برافراشتن پرچم اسلام به وحدت نیاز دارد. کدام منطق است که در مقابل این مسائل بتواند مقاومت کند تا اختلاف ایجاد شود؟ وحدت بر همه ضرورتها و اولویتها ترجیح دارد و از آنها اولی­تر و مقدم­تر است. چرا ضرورت اتحاد بین مسلمانان را نمی­فهمیم؟ بار سنگینى بر دوش ما است و این برهه، برهه حساسى است» (18/2/1383).

4. مورد تهدید قرار گرفتن همه مسلمانان توسط آمریکا و صهیونیسم: «امروز براى مسلمانها، اتحاد و اتفاق، همدلى و همکارى، جزء فورى‌ترین و ضرورى‌ترین است. ... امروز وقت آن رسیده است که دنیاى اسلام بازنگرى کند؛ بر روى مسئله وحدت به جِد فکر کند. امروز تهدید آمریکا در این منطقه متوجه یک کشور و دو کشور نیست؛ متوجه همه است. امروز تهدید سرمایه­داران صهیونیستِ پشت سرِ دستگاه حاکمه آمریکا، به بلعیدن یک قسمت از منطقه ما اکتفا نمى­کند؛ همه منطقه را مى­خواهند ببلعند و امروز صریحاً هم این حرف را مى­گویند. ... وقتى همه مورد تهدیدند، عاقلانه­ترین راه این است که همه به فکر بیافتند و دستها را در دست هم بگذارند» (17/3/1392 و 18/2/1383).

5. وحدت تنها راه علاج بیماری اختلاف مسلمانان: «امروز مهم­ترین دستاویز دشمن براى مقابله با بیدارى اسلامى، ایجاد اختلاف است. مسلمان را در مقابل مسلمان قرار دادن، مسلمان را به دست مسلمان از بین بردن، اینها را به هم مشغول کردن؛ چه چیزى بهتر از این براى دشمنان استقلال اسلامى که مسلمانان را به هم مشغول کنند؟ ... علاج این بیمارى، احساس اتحاد بین مسلمانان است؛ ملتهاى مسلمان باید با هم متحد شوند. در داخل هر کشور، گروههاى مختلف، مذاهب مختلف، جناحهاى مختلف، باید دست به دست هم بدهند؛ ... امروز راه، فقط این است» (10/11/1391).

6. توانایی و تجهیزات دشمن: «امروز مسئله وحدت براى مسلمانان یک نیاز قطعى است. امروز دشمن اسلام و مسلمانان، دو خصوصیت دارد که در طول تاریخ این دو خصوصیت را نداشته است. یکى اینکه به شدت به مال، به سیاست، به تبلیغات، به انواع و اقسام ابزارهاى اثرگذارى و نفوذ و ضربه زدن، مجهز است و هیچ وقت جبهه مقابل اسلام، این قدر به همه ابزارها مجهز نبوده است» (24/5/1374).

بهره­گیری از ظرفیتهای جهان اسلام: «امروز دنیاى اسلام بیش از همیشه، به اتحاد و یکدلى و تمسک به قرآن نیازمند است. از سویى، ظرفتیهاى جهان اسلام براى توسعه و عزّت و اقتدار، امروز بیش از گذشته آشکار شده و بازیابى مجد و عظمت امت اسلامى، امروز در سراسر جهان اسلام، انگیزه و خواست جوانان و فرزانگان شده است. شعارهاى منافقانه مستکبران، رنگ باخته و نیات پلید آنان براى امت اسلامى، به تدریج آشکار شده است» (29/10/1383).

مهم ترین مسئله در فرایند گفتگو و تعاملات میان طرفهای قضیه از جمله بین مذاهب اسلامی داشتن فهم مشترک از موضوع مورد گفتگو؛ یعنی وحدت است؛ زیرا تا دقیقاً مشخص نشود منظور و مقصود از عبارت وحدت اسلامی یا تقریب مذاهب چیست و هرکس یا مذهبی براساس فهم و برداشت خود با آن مواجه شود، هیچ گاه اهداف مورد نظر، محقق نشده و گفتگوها به نتایج مفیدی منتج نخواهد گشت. از این رو رهبری معظم انقلاب که بیشترین بیانات را در خصوص وحدت و تقریب مذاهب اسلامی در مناسبتها و دیدارهای مختلف داشته اند، به عنوان یک رهنمود بارها به تعریف وحدت و تبیین مقصود و منظور نظام اسلامی از آن داشته اند، ایشان یکی از عوامل تفرقه­آمیز را «مفاهیم مشتبه» دانسته، می­گویند: «یکی از چیزهایی که این وحدت را خدشه­دار می­کند، مفاهیم مشتبهی است که دائماً در فضای ذهنی مردم پرتاب می­شود. هرکس هم آنها را به گونه­ای معنا می­کند. یک عده از یک طرف، یک عده از آن طرف؛ جنجال و اختلافِ غیر لازم درست می­شود. البته دشمن در همه این مسائل سود می­برد» (26/1/1379). ایشان ضمن رد برداشتهای غلط از مفهوم وحدت، تصریح می­کنند: «در ابتدا باید معلوم‌ کنیم‌ که‌ مقصود ما از وحدت‌ مسلمانان‌ چیست‌؟ آیا مقصود این‌ است‌ که‌ مسلمانان‌ از مذهب‌ خود دست‌ بردارند و به‌ مذهب‌ دیگری‌ اعتقاد پیدا کنند و عمل‌ نمایند؟ نه‌، مقصود این‌ نیست‌. ما وقتی‌ به‌ وحدت‌ دعوت‌ می‌کنیم‌، مقصود ما این‌ نیست‌ که‌ فرق‌ مسلمانان ـ اعم‌ از شیعه‌ و سنی‌ ـ یا فرقی‌ که‌ داخل‌ تشیع‌ و تسنن‌ هستند، موظف‌ و مجبورند که‌ از عقیده خود دست‌ بردارند و به‌ عقیده‌ سومی‌ یا به‌ عقیده طرف‌ مقابل‌، گرایش‌ پیدا کنند ... مراد ما از وحدت اسلامى، یکى شدن عقاید و مذاهب اسلامى نیست ... مراد ما از وحدت دنیاى اسلام، عدم تنازع است: «وَلَا تَنَازَعُوا فَتَفْشَلُوا» (انفال، 46) تنازع نباشد، اختلاف نباشد» (19/7/1368 و 30/5/1385).

ایشان مجدداً ضمن طرح برداشتهای نادرست از وحدت، معنای مورد نظر را مطرح و تأکید می­کنند: «منظور ما از وحدت چیست؟ یعنى همه مردم یکسان فکر کنند؟ نه. یعنى همه مردم یک نوع سلیقه سیاسى داشته باشند؟ نه. یعنى همه مردم یک چیز را، یک شخص را، یک شخصیت را، یک جناح را، یک گروه را بخواهند؟ نه؛ معناى وحدت اینها نیست. وحدت مردم؛ یعنى نبودن تفرق و نفاق و درگیرى و کشمکش. حتى دو جماعتى که از لحاظ اعتقاد دینى مثل هم نیستند، مى‌توانند اتحاد داشته باشند؛ مى‌توانند کنار هم باشند؛ مى‌توانند دعوا نکنند» (26/1/1379).

ایشان در فرازی دیگر در تشریح بیشتر مفهوم وحدت و پاسخ به شبهات ایجاد شده می­گویند: «ما می‌گوییم‌: ای‌ مسلمانان‌ عالم‌! در هر جای‌ دنیا که‌ هستید، اگر باهم‌ دشمنی‌ نکنید، علیه‌ هم‌ مبارزه‌ و جنگ‌ نکنید و دشمنان‌ و دوستانتان‌ را بشناسید، وضع‌ زندگی‌ شما با آنچه‌ که‌ امروز است‌، تفاوت‌ خواهد کرد ... ما نمی‌گوییم‌ که‌ سنیهای‌ عالم‌ بیایند شیعه‌ بشوند، یا شیعه‌های‌ عالم‌ دست‌ از عقیده‌شان‌ بردارند. ما چه موقع به عالم تسنن گفته­ایم که منظورمان از وحدت این است که شما شیعه بشوید؟! ما چنین چیزی نگفته­ایم. ... حرف‌ ما در هفته‌ وحدت‌ و به‌ عنوان‌ پیام‌ وحدت‌ این‌ است‌ که‌ مسلمانان‌ بیایند باهم‌ متحد بشوند و با یکدیگر دشمنی‌ نکنند. محور هم‌ کتاب‌ خدا و سنت‌ نبی‌اکرم(ص) و شریعت‌ اسلامی‌ باشد. این حرف، حرف‌ بدی‌ نیست‌. این‌ حرف‌، حرفی‌ است‌ که‌ هر عاقل‌ بی‌غرض‌ و منصفی‌، آن‌ را قبول‌ خواهد کرد» (19/7/1368).

مقام معظم رهبری در پیام نوروزی خویش در سال 1386، ضمن اعلام موضوع وحدت ملی و انسجام اسلامی به عنوان شعار سال، به تعریف وحدت ملی و انسجام اسلامی پرداخته و می­گویند: «امسال، سال اتحاد ملی و انسجام اسلامی است؛ یعنی در درون ملت ما اتحاد کلمه همه آحاد ملت و قومیتهای گوناگون و مذاهب گوناگون و اصناف گوناگون ملی؛ و در سطح بین‏المللی، انسجام میان همه مسلمانان و روابط برادرانه میان آحاد امت اسلامی از مذاهب گوناگون و وحدت کلمه آنها، ... معنای اتحاد بین ملتهای اسلامی این است که در مسائل مربوط به جهان اسلام همسو حرکت کنند و به یکدیگر کمک کنند و در داخل این ملتها سرمایه­های خودشان را بر علیه یکدیگر به کار نبرند» (1/1/1386).

روشنگریهای رهبر معظم انقلاب در رابطه با مفهوم و مقصود از دعوت امت اسلامی به وحدت و ایجاد مفاهمه مشترک موجب گردید تا بستر و فضای گفتگو و تعامل نتیجه­بخش برای عالمان و اندیشمندان مسلمان در داخل کشور و جهان اسلام فراهم شود و زمینه تفسیرهای غلط و بهانه­جویی و فتنه­انگیزی دشمنان از بین برود.

پایگاه خبری العربی الجدید نزدیک به قطر به نقل از منابع آگاه ترکیه‌ای از مذاکرات میان ترکیه و روسیه ادعا کرد که دو طرف این مذاکرات بر سر ادلب به توافق اصولی دست یافته‌اند و رسمیت یافتن این توافق مستلزم موافقت سران ارشد دو کشور است.

به گفته این منابع مسکو و آنکارا به طور اصولی به توافق نهایی جامعی دست یافتند که شامل برقراری آتش‌بس در ادلب است و ضامن کاهش تنش در منطقه به گونه‌ای است که هر دو طرف و به خصوص ترکیه را راضی می‌کند.

این منابع ادعا کردند که به موجب توافق مذکور نظام سوریه از جاده بین المللی حلب تا شهر راهبردی سراقب عقب نشینی می‌کند و مابقی بخش‌های دو جاده بین المللی ام ۴ و ام ۵ از طریق گشتی‌های مشترک ترکیه و روسیه و پست‌های دیدبانی کنترل می‌شود و این دو جاده برای دو طرف نظام و مخالفان باز خواهد ماند.

منابع العربی الجدید همچنین مدعی شدند که این توافق شامل خروج نیروهای دولتی سوریه از معره النعمان و حومه آن و باقی ماندن سراقب در دست مخالفان مسلح و در عین حال امکان تعدیل  مواضع برخی پست‌های محاصره شده ترکیه است.

به گفته این منابع توافق مذکور جامع خواهد بود و احتمالا ترکیه آن را به شکل بین المللی هم مستحکم می‌کند به خصوص که قبلا هم طرحی بین المللی برای استقرار نیروهایی بین المللی در ادلب مطرح بوده که با مخالفت روسیه روبه رو شده بود.

این منابع گفتند: «آنکارا منتظر پاسخ و موافقت ولادمیر پوتین رئیس جمهور روسیه با این توافق اولیه است تا به دنبال آن پوتین طی نشستی با رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه این توافق را به شکلی نهایی تصویب کند».

۳۴ نظامی ترکیه بامداد دیروز (جمعه) در حمله هوایی که در نزدیکی روستای «الباره»، در «جبل الزاویه»، (حومه استان ادلب) رخ داد، کشته شدند که پس از آن، دولت ترکیه نیز دست به حملات علیه مواضع ارتش سوریه زده است.

اردوغان امروز خطاب به رهبران مسکو گفت: «از سر راه ما در سوریه کنار بروید و ترکیه را با سوریه تنها بگذارید.» رئیس‌جمهور ترکیه مدعی شد که کشورش در سوریه به‌دنبال نفت و اشغال خاک آن‌جا نیست بلکه حضورش به‌ درخواست مردم است.

«دمیتری نوویکوف» رئیس کمیته بین‌الملل مجلس دومای روسیه هم در پاسخ اردوغان گفت که ترکیه صلاحیت تعیین سرنوشت سوریه را ندارد و حاکمان سوریه به ترکیه اجازه تعیین سرنوشت کشورشان را نمی‌دهند و همچنین هیچ کدام از قطعنامه‌های بین‌المللی نیز چنین اجازه‌ای به ترکیه نداده است.

عملیات ارتش سوریه علیه تروریست‌ها در استان‌های ادلب و حلب از چهارم بهمن ماه گذشته و به دنبال نقض گسترده آتش‌بس توسط تروریست‌ها مجددا آغاز شد و کما کان ادامه دارد.

نماینده سوریه در شورای امنیت هم شب گذشته از شورای امنیت خواست مانع رفتارهای خصمانه ترکیه در شمال سوریه و اقدام آنکارا در حمایت از گروه‌های تروریستی شده و تجاوزهای رژیم صهیونیستی به حریم هوایی سوریه شود.

«محمد جواد ظریف» وزیر امور خارجه ایران در پیامی در توئیتر به امضای توافق صلح میان طالبان افغانستان و آمریکا اشاره کرد.

وی در این پیام توئیتری نوشت: «اشغالگران آمریکایی نباید هرگز به افغانستان حمله می‌کردند. اما آنها این کار را انجام دادند و دیگران را برای پیامدهای آن مقصر دانستند.»

وزیر امور خارجه ایران در ادامه این پیام توئیتری نوشت: «اکنون پس از ۱۹ سال تحقیر ، ایالات متحده پیشنهاد تسلیم خود را داده است. چه در افغانستان و چه در سوریه، عراق یا یمن، مشکل آمریکا است.»

ظریف در پایان نوشت: «آمریکا خواهد رفت (اما) ویرانی گسترده‌ای پشت سرش باقی می‌گذارد.»

پس از یکسال مذاکرات فشرده عصر روز گذشته آمریکا و طالبان توافق صلح را برای پایان جنگ در افغانستان امضا کردند.

بر اساس گزارش‌ها، در مفاد توافقنامه میان آمریکا و طالبان آمده‌است که این توافق میان «امارت اسلامی افغانستان که از سوی آمریکا به رسمیت شناخته نمی‌شود و به نام طالبان شناخته می‌شود و ایالات متحدۀ امریکا» امضا شده است.

همزمان با سفر وزیر دفاع آمریکا به کابل و صدور بیانیه مشترک میان آمریکا و افغانستان، دوحه میزبان نمایندگانی از 70 کشور مختلف بود که برای امضای توافقنامه میان طالبان و آمریکا به قطر آمده بودند.

این توافق که پس از طی یکسال از مذاکرا8ت آمریکا با طالبان صورت گرفت، توسط ملاعبدالغنی برادر معاون سیاسی طالبان و زلمی خلیلزاد نماینده آمریکا در امور افغانستان به‌امضاء رسید.

توافقنامه میان آمریکا و طالبان یک مقدمه و سه بخش دارد. بخش نخست آن به خروج نیروهای آمریکایی از افغانستان پرداخته شده و بخش دوم آن، بر عدم استفاده از خاک افغانستان در برابر آمریکا و متحدانش تأکید کرده است.

همچنین بخش سوم این توافقنامه نیز درباره گام‌های بعدی بوده که قرار است پس از توافق برداشته شوند.

در زیر نگاهی به این توافق و مفاد آن می‌اندازیم:

مقدمه: قرداد جامع صلح از چهار بخش تشکیل شده است:

1. تضمین و اعمال مکانیسم‌هایی برای آنکه از خاک افغانستان علیه امنیت آمریکا و متحدانش استفاده نشود.

2: مکانیسم و اعلام زمانبندی خروج نظامیان خارجی از افغانستان

3. پس از تضمین برای خروج نظامیان آمریکایی از افغانستان و همچنین تضمین برای عدم استفاده از خاک افغانستان برای عدم تبدیل شدن به مکانی علیه آمریکا، مذاکرات بین‌الافغانی در تاریخ 10 مارس سال جاری بین طالبان و طرف‌های افغان آغاز خواهد شد.

4. آتش بس دائمی یکی از موضوعات گفت‌وگوهای بین‌الافغانی است و مذاکره کنندگان در این نشست‌ها تاریخ و مکانیسم آتش بس دائمی را تعیین خواهند کرد. کنترل طالبان بر مناطق تحت کنترل این گروه تا زمانی که دولت برخواسته از گفت‌وگوهای بین‌الافغانی از سوی ایالات متحده به رسمیت شناخته نخواهد شد.

بخش اول: خروج نیروهای خارجی از افغانستان

1: بر طبق این توافق، آمریکا و متحدانش توافق کردند که طی 135 روز آینده موارد زیر را انجام بدهند:

الف: نیروهای آمریکا به 8600 نفر کاهش خواهند یافت

ب: تمام نیروها 5 پایگاه اصلی در افغانستان را به طور کامل تخلیه خواهد کرد.

2. طی 9.5 ماه آینده تمام سربازان خارجی از افغانستان خارج خواهد شد و تمام پایگاه‌ها نیز در افغانستان تخلیه می‌شوند. آمریکا همچنین متعهد شده که با تمام طرفین برای مبادله زندانیان به عنوان گامی در راستای اعتمادسازی متقابل وارد رایزنی شود و  قرار است 5 هزار زندانی طالبان و 1000 نیروی دولت در 10 مارس و همزمان با آغاز گفت‌وگوهای بین‌الافغانی آزاد شوند.

3: همچنین قرار شد تا امارات اسلامی که آمریکا آن را به عنوان دولت نمی‌شناسد و طالبان خطاب می‌کند تعهد بدهد تا زندانیان خطری برای امنیت آمریکا و متحدان آن ایجاد نکنند.

4. همزمان با شروع گفت‌وگوهای بین‌الافغانی لیست افرادی از طالبان که در تحریم هستند، خارج خواهد شد.

5. همزمان با آغاز مذاکرات بین‌الافغانی ایالات متحده با دیگر اعضای سازمان ملل برای لغو تحریم اعضای طالبان وارد مذاکره خواهد شد.

6 آمریکا متعهد شده که در امور داخلی افغانستان دخالت نکرده و از قوای نظامی علیه نیروهای سیاسی این کشور استفاده نکند.

بخش دوم: تعهدات طالبان برای عدم استفاده از خاک افغانستان برای حمله به خاک آمریکا و متحدانش

1. طالبان تعهد داده به هیچ گروهی از جمله القاعده از خاک افغانستان علیه آمریکا و متحدانش استفاده نشود

2. طالبان پیام  روشنی به به گروه های که خطری برای امنیت آمریکا و متحدانش خواهند فرستاد که جای در افغانستان نخواهند داشت و نباید اعضای این گروه با سایر گروه های علیه آمریکا وارد جنگ شوند

3. طالبان به هیچ فردی در افغانستان اجازه استخدام نیرو، اموزش و حمایت مالی برای تهدید آمریکا را نخواهد داد

4. طالبان در قلمرو تحت کنترل خود برای هیچ فردی که تهدیدی برای آمریکاست  اجازه صدور پاسپورت وتمام اسناد قانونی ربرای ورود به افغانستان ندارد. آمریکا حاکمیت طالبان بر مناطق تحت کنترل این گروه تا زمان برآمدن دولتی براساس مذاکرات میان افغانها را می‌پذیرد.

بخش سوم: گام‌های بعدی پس از توافق

1. آمریکا تلاش می‌کند که موافقت شورای امنیت را برای این توافقنامه کسب کند.

2. طالبان و آمریکا رابطه مثبتی را دنبال کرده و و تلاش خواهد شد که در آینده رابطه این دو دولت برخواسته از مذاکرات بین‌الافغانی نیز مثبت و سازنده باشد.

3. دولت آمریکا تلاش خواهد رابطه اقتصادی را با دولت برخواسته از مذاکرات بین‌الافغانی دنبال کند.

«ذکر الهى» چون نسیم فرحبخش، حیات معنوى را به انسان هدیه مى کند: قلب خسته و افسرده انسان با «یاد خدا» طراوت مى یابد و در کشاکش مشکلات و انبوه گرفتاریها به یاد معشوق است که اطمینان و آرامش را براى جانها به ارمغان مى آورد. انسانى که در هر لحظه به یاد خداوند و فقر و احتیاج خویش به ذات اقدس الهى و عقاب و ثواب باشد، در درون خویش راهى براى رشد و نمو رذائل اخلاقى و ارتکاب معاصى نخواهد گذاشت و همواره در صدد رشد و تعالى خویش مى باشد.

بنابراین «ذکر و یاد خدا» از مهم ترین عوامل رسیدن به قرب الهى است که انسان را از جهان ماده به عالم معنا و معنویت مى رساند.

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا اذْکُرُوا اللَّهَ ذِکْرًا کَثِیرًا * وَسَبِّحُوهُ بُکْرَهً وَأَصِیلًا» (احزاب / ۴۱ – ۴۲)

اى کسانى که ایمان آورده اید، خدا را بسیار یاد کنید و او را در صبحگاه و شامگاه تسبیح کنید.

مفهوم ذکر

«ذکر» در لغت به معناى «یاد کردن» است، خواه با زبان باشد یا با قلب یا هردو، خواه بعد از نسیان باشد یا در ادامه ذکر. و نیز «ذکر» به معناى «حفظ شىء» است و خلاف نسیان مى باشد.

به بیان دیگر، «ذکر» عبارتست از اینکه آدمى نیروى ادراک خود را متوجه یاد شده کند، یا به اینکه نام او را ببرد و یا صفات او را به زبان جارى کند و مصداق مهمتر اینکه در قلب به یاد او باشد.

طبق این معنا ذکر معناى عامى دارد که هر چیزى را شامل مى شود، امّا آنچه خداوند در قرآن کریم به آن امر فرموده، «ذکر خداوند» و «یادآورى نعمتهاى الهى» مى باشد که در سایه آن انسان غبار غفلت و دورى را از قلب خود بزداید و برجان و روح خسته خویش، با باران یاد الهى گلهاى طاعت و بندگى را برویاند.

مراتب ذکر
ذکر مقامى بسیار بلند دارد و داراى مراتب و درجاتى است: اولین مرتبه آن، «ذکر لفظى و زبانى» است و مراد از «ذکر لفظى» حرف لقلقه زبان نمى باشد چرا که اگر توجه به معناى الفاظ نباشد هیچ ارزشى ندارد و شاهد این مدعا اینکه گاه انسان افرادى را مى بیند که در عین اینکه با زبان مشغول «ذکر خداوند» هستند، با عمل خویش مرتکب گناه و معصیتى مى شوند! و حال آنکه ذکر حقیقى، انسان را از گناه باز مى دارد.

مرتبه دوم: ذکر قلبى است یعنى توجه به خداوند از دل انسان بجوشد و به زبان جارى شود، هر چند حتماً لازم نیست به زبان جارى شود.

مرتبه سوم: یاد کردن خدا در تمامى احوال است و اینکه انسان حتى یک لحظه هم از یاد خدا غافل نباشد و در تمامى اوقات خدا را حاضر و ناظر بر اعمال خویش بداند.

با دقت در آیات و روایات بدست مى آید که اساس ذکر توجه درونى است و اینکه انسان با تمام قلب و جان خویش به ذات پاک خدا توجه کند، پیمان توجهى که انسان را از گناه باز مى دارد و به اطاعت فرمان او دعوت مى کند به همین دلیل در احادیث متعددى از پیشوایان اسلام نقل شده که منظور از ذکر خدا یادآورى عملى است.

بدیهى است که انسان از همان ابتدا نمى تواند به مرحله والاى ذکر و یاد کردن خدا در تمامى احوال نایل شود بلکه با تمرین و ممارست در گفتن «الفاظ» و دقت در معانى ذکرها، کم کم «پیوسته به یاد خدا بودن» براى او حاصل مى شود و چنین نیست که «ذکر لفظى» ارزش و اعتبارى نداشته باشد، بلکه آن هم به نوبه خود مورد تأکید قرار گرفته است و منشأ آثار فراوانى مى باشد.

آثار ذکر
«یاد خداوند» آثار و برکات فراوانى دارد که در آیات و روایات به آن اشاره شده است و ما در این جا به برخى از آن ها مى پردازیم:

۱. مورد یاد خدا قرار گرفتن
«واذکرونى اذکرکم واشکروا لى ولا تکفرون» مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم و کفران نورزید.

ذکر خدا معناى وسیع و مصادیق فراوانى دارد. انسانى که در تمامى لحظات زندگى به یاد ذات پاکى است که سرچشمه تمام خوبیها و نیکها مى باشد و به این وسیله روح و جان خود را پاک و روشن مى سازد، خداوند نیز در تمامى مراحل زندگى و در اوج مشکلات و سختى ها او را تنها نمى گذارد.

۲. همنشینى با خدا
کسى که همواره به یاد خدا باشد، خداوند همنشین و جلیس او خواهد بود چنانکه در حدیث قدسى به حضرت موسى(ع) فرمود:

اى موسى: من همنشین کسى هستم که مرا یاد کند، موسى سؤال کرد: روزى که هیچ پناهى نیست جز پناه تو چه کسى در پناه تو خواهد بود. فرمود: آنها که مرا یاد مى کنند و من نیز آنان را یارى مى کنم، و با هم دوستى مى کنند در راه من، پس دوست دارم آنها را، اینان کسانى هستند که وقتى بخواهم به اهل زمین بدى رسانم، آنها را یاد کرده و به خاطر آنان بدى را دفع مى کنم.

۳. محبت خداوند
انسانى که پیوسته به یاد خداست، حب الهى در قلبش جاى مى گیرد. چنانچه در زندگى روزه مره نیز چنین است که اگر انسان در تمامى ساعات و در تمامى افکار خود شخص خاصى را در خاطر داشته باشد، کم کم محبت او در قلبش حاکم مى شود.

در روایت نیز آمده است.

«من اکْثَر ذکر الله احبْه» هر کس زیاد خدا را یاد کند، محبت خداوند در قلبش حاکم مى شود.

۴. فلاح و رستگارى
از نظر قرآن کریم ذکر خدا زمینه رستگارى انسان را فراهم مى سازد: «واذکر والله کثیراً لعلکم تفلحون» خدا را بسیار یاد کنید، باشد که رستگار شوید.

۵. افزایش برکت و حضور ملائکه
از روایات استفاده مى شود خانه اى که ذکر خدا در آن بسیار شود، برکتش بسیار مى شود و ملائکه در آن خانه حاضر و شیطانها دور مى گردند، و آن خانه براى اهل آسمانها آنچنان درخشنده است که ستارگان براى اهل زمین، و خانه اى که در آن قرآن خوانده نشود و ذکر خدا در آن نشود، برکتش کم است، ملائکه از آن خانه گریزان.

۶. آرامش
آرامش و اطمینان گمشده ى انسان امروزى است که در آرزوى به دست آوردن آن مى باشد قرآن کریم راه رسیدن به آرامش را به بشر معرفى مى نماید:

«الا بذکر الله تطمئن القلوب» همانا با یاد خدا دلها آرام مى گیرد. ۷.

۷-دورى از شیطان

آنان که به یاد خدا هستند از وسوسه هاى شیطان متأثر نمى شوند و یاد خدا سلاحى است که از آنها در برابر شیطان محافظت مى نماید.

«ان الذین اتقوا اذا مسهم طائف من الشیطان تذکروا فاذا هم مبصرون»

پرهیزگاران هنگامى که گرفتار وسوسه هاى شیطان شوند، به یاد خدا و پاداش و کیفر او مى افتند: و (در پرتو یاد او، راه حق را مى بیند و) ناگهان بینا مى شوند.

۸. غذاى روح
حضرت على(ع) مى فرماید:«مداومت بر ذکر الهى غذاى روح و کلید رستگارى است».

با توجه به اهمیّت «ذکر الهى» و نقش سازنده آن در پیشرفت معنوى انسانهاى مؤمن، خداوند مؤمنان را از توجه به امورى که انسان را از یاد خدا باز مى دارد بر حذر مى دارد:

«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا لَا تُلْهِکُمْ أَمْوَالُکُمْ وَلَا أَوْلَادُکُمْ عَنْ ذِکْرِ اللَّهِ وَمَنْ یَفْعَلْ ذَلِکَ فَأُوْلَئِکَ هُمْ الْخَاسِرُونَ»

اى کسانى که ایمان آورده اید، اموال و اولادتان شما را از یاد خدا باز ندارد و هرکس چنین کند از زیانکاران است.

بدیهى است توجه به مال و زندگى دنیوى در صورتى نهى شده است که انسان را از یادخدا باز دارد و به عبارت دیگر: هدف انسان در زندگى توجه به آنها باشد ولى در صورتى که انسان مراقب نفس خویش باشد و از اینها به عنوان وسیله براى رسیدن به سعادت ابدى استفاده کند، نه تنها مذموم نیست بلکه سفارش هم شده است.

پس اموال و اولاد تا آنجا که از آنها در راه خدا و براى نیل به حیات طیبه کمک گرفته شود، از مواهب الهى هستند و مطلوب مى باشد اما اگر علاقه افراطى به آنها سدى در میان انسان و خدا ایجاد کند، بزرگترین بلا محسوب مى شود. و خسرانى بزرگ است که در آیه شریفه به همین معنا اشاره شده است.

تعبیر به «خاسرون» به خاطر این است که حب دنیا چنان انسان را سرگرم مى کند که سرمایه هاى وجودى خویش را در راه لذت ناپایدار و اوهام و پندارها صرف مى کند و با دست خالى از دنیا مى رود در حالى که با داشتن سرمایه هاى بزرگ براى زندگى جاودانه اش کارى نکرده است.

در حالات عالم بزرگ شیخ عبدالله شوشترى از معاصرین مرحوم علامه مجلسى نوشته اند: او فرزندى داشت که بسیار مورد علاقه او بود، این فرزند سخت بیمار شد، پدرش مرحوم شیخ عبدالله، هنگامى که براى اداى نماز جمعه به مسجد آمد پریشان بود، هنگامى که طبق دستور اسلامى، سوره منافقین را در رکعت دوم تلاوت کرد و به این آیه رسید، چندین بار آیه را تکرار کرد! پس از فراغت از نماز، بعضى یاران علت این تکرار را سؤال کردند: فرمود:

هنگامى که به این آیه رسیدم به یاد فرزندم افتادم، و با تکرار آن به مبارزه با نفس خود برخاستم، آنچنان مبارزه کردم که فرض کردم فرزندم مرده، و جنازه اش در برابر من است و من از خدا غافل نیستم، آنگاه بود که دیگر تکرار نکردم!.

آثار دورى از یاد خداوند
همانگونه که «ذکر الهى» منشأ آثار و برکات فراوانى است، دورى از یاد خداوند نیز پیامدهایى را به دنبال دارد که به برخى از آن ها اشاره مى شود:

۱. خود فراموشى
«وَلَا تَکُونُوا کَالَّذِینَ نَسُوا اللَّهَ فَأَنْسَاهُمْ أَنْفُسَهُمْ…»

مانند کسانى که خدا را فراموش کردند نباشید که خدا نیز آنان را به خودفراموشى دچار ساخت.

و در آیات دیگرى نیز به این مسأله «خود فراموشى» اشاره شده است.

«نسیان» مصدر فعل «نسوا» است، به معناى زایل شدن صورت معلوم از صفحه خاطرات، البته بعد از آنکه در صفحه خاطر نقش بسته بود، این معناى اصلى «نسیان» است ولى در استعمال آن توسعه داده اند و در مطلق روگردانى از چیزیکه قبلاً مورد توجه بوده نیز استعمال مى شود.

در حقیقت فراموشى خداوند، ترک شکر «ذکر الهى و ترک طاعت در بندگى را نیز به همراه دارد»، زیرا از یکسو فراموشى پروردگار سبب مى شود که انسان در لذات مادى و شهوات حیوانى فرو رود و هدف آفرینش خود را به فراموشى بسپارد و در نتیجه از ذخیره لازم براى فرداى قیامت غافل بماند.

از سوى دیگر فراموشى خدا، همراه با فراموش کردن صفات پاک اوست که هستى مطلق و علم بى پایان و غناى بى انتهاى از اوست و هر چه غیر اوست وابسته و نیازمند به ذات پاکش مى باشد و همین امر سبب مى شود که انسان خود را مستقل و غنى و بى نیاز شمرد و بر نفس خود اعتماد کند، با اینکه باید به پروردگارش اعتماد نموده و از او ترسان و به او امیدوار باشد.

و اینها همه عامل اصلى فسق و فجور و بلکه این خود فراموشى بدین مصداق و خروج از طاعت خداست ولذا مى گوید «اولئک هم الفاسقون»

۲. همراهى شیطان
«وَمَنْ یَعْشُ عَنْ ذِکْرِ الرَّحْمَانِ نُقَیِّضْ لَهُ شَیْطَانًا فَهُوَ لَهُ قَرِینٌ»

و هر کس از یاد خدا رویگردان شود شیطانى براى او مى گماریم تا همنشین او شود.

۳. سختى در زندگى
«وَمَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِکْرِى فَإِنَّ لَهُ مَعِیشَهً ضَنکًا وَنَحْشُرُهُ یَوْمَ الْقِیَامَهِ أَعْمَى»

و هرکس ازیاد من رویگردان شود، زندگى (سخت) و تنگ خواهد داشت و روز قیامت او را کور وارد محشر مى کنم.

۴. غفلت
«وَاذْکُرْ رَبَّکَ فِى نَفْسِکَ تَضَرُّعًا وَخِیفَهً وَدُونَ الْجَهْرِ مِنْ الْقَوْلِ بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ وَلَا تَکُنْ مِنْ الْغَافِلِینَ»

پروردگارت را در دل خود، از روى تضرع و خوف، آهسته و آرام، و صبحگاهان و شامگاهان یاد کن و از غافلین مباش.

مراد از «غفلت» در آیه شریفه بى توجّهى است که در اثر دورى از ذکر الهى به انسان دست مى دهد و مقصود از غفلت در بیشتر آیات غفلت غیر معذور و مذموم است.

در تعالیم پیشوایان دین و در روایات ائمه طاهرین(ع) نیز، از غفلت انسان نهى شده است از جمله:

قال الصادق(ع):

«ان کان الشیطان عدواً فالغفله لماذا و ان کان الموت حقاً فالفرح لماذا»

اگر شیطان دشمن شماست پس غفلت از حقایق و واقعیات براى چرا و اگر مرگ حق است پس خوشحالى شما براى چیست!؟

پى نوشت:
. تفسیر المیزان، ج ۱۶، ص ۳۲۸.
. ر.ک، فریده مصطفوى، روش خودسازى، ص ۸۱.
. سوره بقره، آیه ۱۵۲.
. چهل حدیث حضرت امام(ره)، حدیث ۱۸، ص ۲۸۷.
. میزان الحکمه، ص ۴۲۱. ج ۳.
. سوره جمعه، آیه ۱۰.
. سوره رعد، آیه ۲۸.
. اعراف / ۲۰۱.
. سوره منافقون، آیه ۹.
. ر.ک، تفسیر المیزان، ج ۱۹، ص ۲۹۱.
. تفسیر نمونه، ج ۲۴، ص ۱۷۳.
. همان، ص ۱۷۵
. سوره حشر آیه / ۱۹.
. «الْیَوْمَ نَنسَاکُمْ کَمَا نَسِیتُمْ لِقَاءَ یَوْمِکُمْ هَذَا وَمَأْوَاکُمْ النَّارُ وَمَا لَکُمْ مِنْ نَاصِرِینَ» جاثیه / ۳۴.
«نسوا الله فانساهم…». توبه / ۶۷.
. تفسیر المیزان، ج ۱۹، ص ۲۱۹.
. تفسیر نمونه، ج ۲۳، ص ۵۴۰.
. سوره زخرف، آیه / ۳۶.
. سوره طه آیه / ۱۲۴.
. سوره اعراف آیه / ۲۰۵.
. سفینه البحار، ج ۲، ص ۳۲۳ به نقل عرفان اسلامى، ج ۲، ص ۱۱۶.

رازیانه یک گیاه معطر و شفابخش قدرتمند است. این گیاه در آشپزی نیز مصارفی دارد. خواص شگفت‌انگیز و قدرتمند فراوانی که تخم  ،روغن، عرق و دمنوش رازیانه دارد، سبب شده که این گیاه یک درمان گیاهی طبیعی برای مشکلات مختلف سلامتی باشد، از جمله سوء هاضمه، کم‌خونی، یبوست، نفخ، اسهال، قولنج، اختلالات قاعدگی، اختلالات تنفسی و مشکلات چشم. در  این نوشتار در باره خواص رازیانه اعم از تخم،‌ روغن، عرق، و دمنوش آن با استناد به یافته های علمی پرداخته می شود.

علاوه بر این، رازیانه مزایای زیادی هم برای مو، پوست و زیبایی دارد. بسیاری از خواص رازیانه به دلیل خواص ضد التهابی، آنتی‌اکسیدانی، ضد اسپاسم، ضد نفخ و ضد احتقان آن است. تخم رازیانه همچنین یک منبع عالی از مواد معدنی ضروری و فیتواستروژن‌ها و همچنین مواد مغذی گیاهی مانند کاروتنوئیدها، فلاونوئیدها (زردینه‌ها)، کامفن، فنکون و آنتول است. در این نوشتار مزایای شگفت‌انگیزی را که این دانه‌های کوچک برای سلامتی و زیبایی شما دارند، معرفی می‌کنیم. با مطالعه‌ی این مقاله می‌توانید اطلاعات کافی در مورد تخم رازیانه کسب کنید.

الف – خواص رازیانه برای سلامتی و زیبایی چیست؟

۱. کم‌خونی را درمان می‌کند.

هنگامی که ما در مورد خواص رازیانه برای سلامتی صحبت می‌کنیم، باید این گیاه را به عنوان یک درمان خانگی موثر برای کم‌خونی معرفی کنیم، چرا که تخم رازیانه دارای دو ماده‌ی غذایی مهمی برای تشکیل خون است، از جمله هیستیدین و آهن. هم هیستیدین و هم آهن موجود در رازیانه به بهبودی قابل‌توجه بیماران مبتلا به کم‌خونی کمک می‌کنند. آهن یک ماده‌ی کلیدی هموگلوبین است. هیستیدین در افزایش تولید هموگلوبین و افزایش شکل‌گیری اجزای کلیدی خون موثر است.

۲. نفخ شکم را درمان می‌کند.

اسید اسپارتیک موجود در رازیانه خواص ضد نفخ دارد؛ بنابراین، رازیانه به عنوان یک ماده­ی ضد نفخ فوق‌العاده محسوب می‌شود. این تعجب آور نیست که درمان نفخ شکم یکی از خواص رازیانه برای سلامتی است. هر کسی از نوزاد گرفته تا آدم‌های سالخورده می‌تواند از عصاره‌ی رازیانه برای کاهش علائم نفخ و حذف گازهای اضافی از معده استفاده کند. سوء هاضمه‌ی بدون زخم، و همچنین نفخ را در کودکان خردسال و نوزادان می‌توانیم با عصاره‌ی تخم رازیانه درمان کنیم.

۳. سوء هاضمه را درمان می‌کند.

یکی دیگر از خواص رازیانه  عبارت از درمان سوء هاضمه است. تنها کاری که باید بکنید این است که کمی تخم رازیانه بعد از هر وعده­ ی غذایی بجوید تا فرآیند هضم بهبود بیابد و خطر ابتلا به سوء هاضمه کم شود. برخی از ترکیبات سودمند تخم رازیانه به عنوان محرک قدرتمندی عمل می‌کنند به این دلیل که می‌توانند سبب تحریک ترشح شیره معده و گوارش شوند. استفاده از تخم رازیانه می‌تواند التهاب روده و معده را که ناشی از سوء هاضمه است، کاهش دهد. علاوه بر این، مصرف تخم رازیانه به طور منظم از مشکلات مختلف روده جلوگیری می‌کند.

۴. از یبوست جلوگیری می‌کند.

اگر رازیانه به صورت پودر مصرف شود، می‌تواند به عنوان درمان خانگی موثری برای یبوست به کار رود. این هم یکی دیگر از خواص رازیانه برای سلامتی است. مصرف تخم رازیانه می‌تواند به افزایش تولید اسید معده و صفرا کمک کند، و روده را پاکسازی کند. بنابراین، این دانه‌های کوچک و قدرتمند می‌توانند به جلوگیری از یبوست کمک کنند. علاوه بر این، رازیانه اغلب به فهرست داروهایی که برای درمان اسهال، سندرم روده‌ی تحریک‌پذیر (IBS)،  درد شکم، و دیگر مشکلات روده مصرف می‌شوند، اضافه شده‌است.

۵. خطر ابتلا به سرطان را کاهش می‌دهد.

بسیاری از مطالعات اخیر ارتباط نزدیک بین مصرف منظم تخم رازیانه و جلوگیری از بروز سرطان را نشان داده‌اند. رازیانه سرشار از فلاونوئیدها، فنول‌ها، و آلکالوئیدها است که توانایی مهار رشد تومور را دارند. این مواد شیمیایی محافظ به مبارزه با اثرات مضر اشعه که منجر به توسعه‌ی سرطان می‌شوند، کمک می‌کند. کسانی که به سرطان کبد یا پستان مبتلا هستند اغلب عصاره‌ی رازیانه را برای جلوگیری از بدتر شدن این بیماری‌ها استفاده می‌کنند.

۶. از سلامت قلب محافظت می‌کنند.

خواص رازیانه برای سلامتی هم چنین شامل حفاظت از سلامت قلب و کاهش خطر ابتلا به سکته‌ی قلبی و مغزی نیز می‌شود. رازیانه، سرشار از فیبر است که سطح کلسترول را در بدن تنظیم می‌کند. علاوه بر این، مصرف رازیانه به طور منظم به کاهش سطح کلسترول LDL یا کلسترول بد کمک می‌کند. سطح بالای کلسترول LDL در بدن ممکن است به تصلب شرایین، بیماری‌های قلبی، و سکته‌ی مغزی منجر شود.

۷. عملکرد مغز را بهبود می‌دهد.

پتاسیم موجود در رازیانه عملکرد مغز را با افزایش هدایت الکتریکی بهبود می‌بخشد. علاوه بر این، جویدن تخم رازیانه، یا نوشیدن چای رازیانه به صورت روزانه می‌تواند عملکرد مغز، فعالیت عصبی، و توانایی‌های شناختی را بهبود دهد. متخصصان تغذیه اغلب توصیه می‌کنند که کودکان در هر سنی مصرف رازیانه و سایر غذاهای غنی از پتاسیم را برای بالا رفتن حافظه و تمرکزشان افزایش دهند.

۸. فشار خون را کاهش می‌دهد.

کاهش فشار خون یکی دیگر از خواص رازیانه برای سلامتی شما است که می‌خواهیم به شما در این مقاله معرفی کنیم. این فایده‌ی رازیانه به دلیل پتاسیم فراوانی است که در آن وجود دارد و پتاسیم در کاهش تنش رگ‌های خونی موثر است. پیوند نزدیکی بین فشار خون بالا و مسائل مختلف مربوط به سلامتی از جمله سکته‌ی مغزی، حمله‌ی قلبی و تصلب شرایین وجود دارد. اگر فشار خون بالا در افراد دیابتی به سرعت درمان نشود، مدیریت سطح گلوکز و انسولین دشوار خواهد بود. و ممکن است به عوارض کشنده منجر شود. یک فنجان رازیانه می‌تواند پتاسیم فراوانی به بدن‌تان برساند و فواید شگفت‌انگیز دیگری نیز برای سلامتی‌تان داشته باشد.

۹. اسهال را درمان می‌کند.

زمانی که در مورد خواص رازیانه برای سلامتی صحبت می‌کنیم، باید آن را به عنوان یک درمان خانگی موثر برای اسهال نیز معرفی کنیم. اسهال به وسیله‌ی باکتری ایجاد می‌شود در حالی که اوکالیپتول و آنتول که به میزان فراوانی در روغن رازیانه یافت می‌شوند، دارای خواص ضد باکتری و ضدعفونی‌کننده هستند. اسیدهای آمینه مانند هیستیدین می‌توانند هضم را بهبود ببخشند و عملکرد مناسب و بهینه‌ی دستگاه گوارش را تضمین کنند. بنابراین، تخم رازیانه می‌تواند مانع از بروز اسهال شود یا آن را کاهش دهد.

۱۰. قولنج را درمان می‌کند.

فیتواستروژن‌های موجود در روغن معطر رازیانه در درمان قولنج کلیوی مفید است. این مواد شیمیایی گیاهی باعث می‌شوند که رازیانه یکی از داروهای خانگی موثر برای قولنج کلیوی باشد. رازیانه حاوی خواص ضد اسپاسم است که توانایی ریلکس کردن عضلات شما و از بین بردن ناراحتی‌های ناشی از قولنج کلیوی را دارند. این مورد یکی از فواید شگفت‌انگیز روغن رازیانه برای سلامتی است که دوست داشتیم با شما در میان بگذاریم.

۱۱. اختلالات قاعدگی را کاهش می‌دهد.

مصرف رازیانه همچنین در کاهش اختلالات قاعدگی موثر است. رازیانه به عنوان قاعده‌آور نیز شناخته شده‌است و عملکرد هورمون‌ها را در بدن تنظیم می‌کند و در نتیجه اختلالات قاعدگی را کاهش داده و سبب تنظیم قاعدگی می‌شود. رازیانه اغلب به بسیاری از محصولات که ادعا می‌کنند اثرات مضر سندروم پیش از قاعدگی (PMS) را از بین می‌برند، اضافه شده‌است. استفاده از رازیانه در شکل‌های مختلف می‌تواند به زنان یائسه کمک کند به میزان قابل‌توجهی از شر درد و ناراحتی خلاص شوند.

۱۲. سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کند.

۱ فنجان رازیانه می‌تواند تقریبا ۲۰ درصد از مقدار مصرف توصیه شده‌ی روزانه از ویتامین C را تامین کند و بنابراین تعجب‌آور نیست که رازیانه به عنوان یک منبع عالی ویتامین C محسوب می‌شود. ویتامین C نقش مهمی را در تقویت سیستم ایمنی بدن بازی می‌کند و آسیب‌های پوستی را اصلاح می‌کند. ویتامین C می‌تواند تولید کلاژن و الاستین را در پوست افزایش دهد. علاوه بر این، ویتامین C یک آنتی‌اکسیدان قوی است که می‌تواند با اثرات رادیکال‌های آزاد مبارزه کند و خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی را کاهش دهد.

۱۳. سینه ها را بزرگ می‌کند.

رازیانه می‌تواند به عنوان یک داروی مقوی و محرک عمل کند به این دلیل که فلاونوئید‌های موجود در رازیانه توانایی افزایش میزان استروژن در بدن را دارا هستند. مصرف منظم رازیانه می‌تواند اندازه‌ی سینه ها را با افزایش شکل‌گیری بافت‌ها و سلول‌های جدید در آن­ها بزرگ کند. بزرگ کردن سینهاز خواص رازیانه است که چشم‌پوشی از آن در این مقاله امکان‌پذیر نبود!

۱۴. از بروز اختلالات تنفسی جلوگیری می‌کند.

مصرف منظم رازیانه در پیشگیری از اختلالات تنفسی مانند برونشیت، احتقان و سرفه موثر است. چنین تاثیری به دلیل وجود آنتول و اوکالیپتول در تخم رازیانه است که دارای خواص خلط‌­آور هستند. استفاده از پودر و تخم رازیانه می‌تواند خلط را از بین ببرد و مواد سمی را از بدن حذف کند. در نتیجه، مصرف رازیانه به طور منظم می‌تواند به شما در بهبود سریع‌تر اختلالات تنفسی کمک کند. یکی از مزایایی که رازیانه برای سلامتی دارد این است که مانع از بروز اختلالات تنفسی می‌شود.

۱۵. از بروز مشکلات چشم جلوگیری می‌کند.

چشم بسیار مهم است اما اختلالات چشمی زیادی مربوط به دژنراسیون ماکولا (تباهی لکه‌ی زرد) و پیری زودرس وجود دارند. خوردن غذاهای سالم باید در برنامه‌های خواص رازیانه بود که دوست داشتیم در این مقاله به شما معرفی کنیم. ویتامین C و اسید آمینه‌ی آرژنین موجود در این سبزی خام آنتی‌اکسیدان، محرک، و سم‌زدا هستند.

علاوه بر این، روغن معطر رازیانه حاوی مواد معدنی ضروری مانند منیزیم و کبالت است. به همین دلیل استفاده از این روغن در ناحیه‌ی اطراف چشم می‌تواند خستگی چشم و سوزش آن را از بین ببرد. فلاونوئیدهای موجود در رازیانه می‌تواند اثرات استرس اکسیداتیو را بر سلول‌های رنگدانه مهار کند. برای حفظ سلامت چشم، باید مصرف رازیانه را افزایش بدهیم یا روغن معطر رازیانه را در ناحیه‌ی اطراف چشم استفاده کنیم. روغن معطر رازیانه همچنین یکی از داروهای خانگی موثر برای رفع حلقه‌ی تیره‌ی دور چشم است.

۱۶. بوی بد دهان را درمان می‌کند.

بسیاری از آدم‌ها به خاطر ناتوانی در خلاص شدن از بوی بد دهان پس از هر وعده غذایی مستاصل شده‌اند، و با وجود این‌که دندان‌های‌شان را با دقت مسواک می‌زنند، باز هم افاقه نمی‌کند. خوشبختانه، داروهای خانگی زیادی برای از بین بردن بوی بد دهان وجود دارد، و یکی از این داروها رازیانه است. توصیه می‌شود که پس از خوردن یک وعده‌ غذای بودار، کمی تخم رازیانه بجوید تا نفس‌تان تازه شود.

درمان بوی بد دهان یکی از خواص رازیانه است به دلیل خواص ضد میکروبی آن که به کشتن میکروب‌های مضر کمک می‌کند. علاوه بر این، رازیانه شامل خواص ضد التهابی و ضد باکتری است که می‌تواند درد لثه را کاهش دهد. علاوه بر جویدن کمی تخم رازیانه بعد از هر وعده‌ی غذایی، می‌توانید دمنوش رازیانه ولرم آماده کنید و از آن برای غرغره کردن استفاده کنید تا بوی بد دهان‌تان کاهش بیابد.

۱۷. به فرآیند هضم کمک می‌کند.

جویدن کمی تخم رازیانه یا نوشیدن دمنوش رازیانه‌ی ولرم به فرآیند هضم کمک می‌کند. رازیانه در پیشگیری و تسکین بسیاری از مشکلات گوارشی از قبیل باد شکم، نفخ، سوء هاضمه، کولیک، یبوست، سوزش معده، گاز روده، و حتی سندوم روده‌ی تحریک‌پذیر موثر است. استفاده از رازیانه که حاوی خواص ضد نفخ است، می‌تواند به تسکین دستگاه گوارش شما و جلوگیری از تشکیل گاز کمک کند. علاوه بر این، رازیانه باید پس از شیمی‌درمانی یا پرتو درمانی مصرف شود تا به درمان دستگاه گوارش کمک کند. بهبود گوارش یکی از خواص رازیانه برای سلامتی است که دوست داشتیم با شما در این مقاله در میان بگذاریم.

۱۸. از چاقی جلوگیری می‌کند.

چاقی یک بیماری شایع در بسیاری از کشورهای جهان است. رژیم غذایی ناسالم، پرخوری، یا غذا خوردن احساسی سبب بروز چاقی می‌شود. رازیانه یک ابرخوراکی فوق‌العاده است که اشتها را سرکوب می‌کند و سبب می‌شود که معده‌ی شما مدت زمان طولانی‌تری را احساس سیری کند، و به این ترتیب به مبارزه با چاقی کمک می‌کند. علاوه بر این، رازیانه‌ی تازه می‌تواند چربی بیش‌تری را از طریق افزایش سوخت و ساز بدن بسوزاند. رازیانه مدر (ادرارآور) هم هست و بنابراین مصرف آن به طور منظم کمک می‌کند تا احتباس آب که عامل اصلی و شایع اضافه وزن است، از بین برود.

پیشگیری از چاقی یکی از خواص رازیانه برای سلامتی است. شما می‌توانید تخم‌های رازیانه را آسیاب کنید، بو بدهید یا از آن دمنوش تهیه کنید. شما همچنین می‌توانید یک دوم قاشق چایخوری پودر تخم رازیانه را به یک فنجان آب گرم اضافه کنید و آن را مصرف کنید.

۱۹. احتباس آب را کاهش می‌دهد.

کاهش احتباس آب یکی دیگر از فوایدی است که تخم رازیانه برای سلامتی دارد چون شامل خواص مدر است. نوشیدن دمنوش رازیانه یک گزینه‌ی توصیه شده‌است چرا که به خارج کردن آب اضافی از بدن شما کمک می‌کند. احتباس آب اضافی در بدن ممکن است منجر به افزایش وزن شود. احتباس مایعات همچنین باعث پف کردن چشم‌ها می‌شود. شما می‌توانید با استفاده از دمنوش رازیانه‌ی ولرم در ناحیه‌ی اطراف چشم با این مشکل مقابله کنید. علاوه بر این، نوشیدن دمنوش رازیانه سموم و مواد زائد را از بدن شما حذف می‌کند، و به این ترتیب به جلوگیری از مشکلات دستگاه ادراری کمک می‌کند.

۲۰. رشد و نمو کودکان را بهبود می‌دهد.

مصرف منظم رازیانه برای رشد و نمو اطفال و کودکان مفید است، و این یکی از خواص درمانی شگفت‌انگیز رازیانه است که باید در این مقاله جای داشته باشد. دلیل این تاثیر وجود روی فراوان در رازیانه است.

۲۱. مواد مغذی ضروری را به بدن شما می‌رساند.

رازیانه یک گیاه مغذی است. مصرف منظم آن می‌تواند مواد مغذی ضروری را به بدن شما برساند. آب رازیانه یک نوشیدنی سالم و مغذی است. بسیاری از خواص رازیانه برای سلامتی و زیبایی به دلیل حضور مواد مغذی ضروری در آن است. بتاکاروتن، ویتامین E، C، B، و A به میزان فراوان در رازیانه وجود دارد. مواد معدنی مانند آهن، منیزیم، پتاسیم، کبالت، سدیم، فسفر، روی و سیلیکون نیز در رازیانه به وفور یافت می‌شود. این دانه‌های کوچک سرشار از کاروتنوئید، آنتی‌اکسیدان، و فلاونوئیدها است. عطر تند و قوی آب رازیانه به دلیل آنتول (ماده‌ی مغذی گیاهی موجود در رازیانه) است. آنتی‌اکسیدان‌های موجود در رازیانه می‌تواند از اثرات رادیکال‌های آزاد که منجر به آسیب سلولی می‌شوند، جلوگیری ‌کند.

۲۲. اشتها را افزایش می‌دهد.

افزایش اشتها یکی از خواص رازیانه برای سلامتی است که دوست دارم در این مقاله به شما معرفی کنم. روغن معطر رازیانه به عنوان یک داروی محرک اشتها در نظر گرفته می‌شود. بنابراین، اگر شما قبل از وعده­ی غذایی اصلی احساس گرسنگی ندارید، باید از روغن معطر رازیانه استفاده کنید.

۲۳. اسپاسم را تسکین می‌دهد.

اسپاسم به معنای انقباضات غیر ارادی عضلات، اعصاب، روده‌ها، دستگاه تنفسی، و ارگان‌های بدن است. اسپاسم اگر زود درمان نشود، بسته به مناطق آسیب‌دیده، ممکن است به التهاب، درد حاد، و سرفه‌ی مزمن منجر شود. اسپاسم شدیدتر حتی می‌تواند سبب از حال رفتن و مرگ شود. تسکین اسپاسم یکی از خواص رازیانه برای سلامتی است به این دلیل که رازیانه خواص ضد اسپاسم دارد. استفاده از روغن معطر رازیانه می‌تواند به آرام شدن اعصاب، عضلات، و روده­ها کمک کند.

۲۴. دارای اثرات ضدعفونی‌کننده است.

غیر ممکن است که در مورد فواید شگفت‌انگیز رازیانه صحبت کنیم و در مورد اثرات ضدعفونی‌کننده‌ی آن حرفی نزنیم. روغن معطر رازیانه دارای خواص ضد باکتری هم هست. این روغن را می‌توانید روی زخم استعمال کنید، به این ترتیب از تبدیل شدن آن به زخم چرکی جلوگیری می‌کنید. علاوه بر این، استفاده از روغن رازیانه کمک می‌کند که عفونت بعد از جراحی و کزاز از شما دور بماند.

۲۵. التهاب را درمان می‌کند.

رازیانه دارای خواص ضد التهاب است و به همین دلیل می‌توانیم آن را برای درمان التهاب ناشی از بیماری و ناخوشی‌های مختلف استفاده کنیم. استفاده از پیاز رازیانه می‌تواند هم التهاب خارجی و هم التهاب داخلی را درمان کند. رازیانه همچنین حاوی آنتول (یک فلاونوئید ضد التهابی قوی) است. رازیانه یک درمان خانگی موثر برای التهاب است بدون این‌که هر گونه عوارض جانبی ناخواسته‌ای برای بدن داشته باشد.

۲۶. اسیدیته را کاهش می‌دهد.

غیر ممکن است که در مورد فواید شگفت‌انگیز رازیانه صحبت کنیم بدون این‌که از اثرات خنک‌کننده و خنثی‌کننده‌ی آن چیزی نگوییم. استفاده از رازیانه می‌تواند اسیدیته را به طور موثری کاهش دهد. دمنوش رازیانه با خارج کردن سموم از بدن، می‌تواند به آرامش روده و افزایش جذب مواد مغذی کمک کند. رازیانه همچنین به تنظیم سطح PH در بدن کمک می‌کند.

۲۷. فوایدی برای پوست دارد.

رازیانه مزایای زیبایی زیادی برای پوست شما دارد. تخم رازیانه دارای خواص آنتی‌اکسیدانی و ضدعفونی‌کننده است. و مزایای زیبایی رازیانه مانند جلوگیری از آکنه و بهبود پوست ناشی از همین خواص است. تخم رازیانه همچنین در کاهش خطوط ریز، چین و چروک، و لکه‌های سیاه موثر است. مصرف منظم رازیانه می‌تواند به شما پوستی درخشان و بی‌عیب و نقص بدهد. رازیانه دارای اثرات خنک‌کننده هم هست؛ بنابراین، می‌تواند یک درمان خانگی عالی برای تحریک پوست و التهاب باشد.

از آن‌جایی که رازیانه حاوی آنتی‌اکسیدان‌های قدرتمندی است، مصرف موضعی آن یا مصرف خوراکی آن به طور منظم به جلوگیری از علائم پیری مانند چین و چروک و خطوط ریز و از بین رفتن آنها کمک می‌کند. تخم رازیانه یک منبع عالی از مواد معدنی ضروری مانند روی، آهن، کلسیم، و سلنیوم است. بنابراین، مصرف تخم رازیانه می‌تواند پوست‌تان را سالم کند. ویتامین‌های موجود در تخم رازیانه به شما پوستی جوان می‌دهد. برای رسیدن به مزایای بهینه‌ی تخم رازیانه برای پوست، باید دمنوش آن را بنوشید یا مقدار قابل‌توجهی از تخم رازیانه را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید. افراد زیادی اضافه کردن کمی تخم رازیانه را به سالاد مورد علاقه‌شان دوست دارند.

۲۸. برای موهای شما سودمند است.

رازیانه نه تنها مزایای زیبایی زیادی برای پوست دارد بلکه به موهای‌تان نیز فایده‌ی زیادی می‌رساند. به عنوان مثال، رازیانه یک درمان خانگی عالی برای اختلالات مختلف مو و پوست است، از جمله شکستگی مو، خارش پوست سر، شوره‌ی سر و ریزش مو. شما می‌توانید تخم رازیانه را به رژیم غذایی‌تان اضافه کنید اگر که می‌خواهید از مزایای آن برای مو بهره‌مند شوید. روش دیگر این است که می‌توانید دمنوش رازیانه را به صورت موضعی برای درمان اختلالات مختلف مو و پوست سر استفاده کنید. توصیه می‌شود که پس از شستن مو با شامپو و استفاده از نرم‌کننده روی موهای‌تان، به عنوان آخرین مرحله‌ی شستشو، با استفاده از دمنوش رازیانه موهای‌تان را آبکشی کنید.

۲۹. سرشار از آنتی اکسیدان است

تخم رازیانه سرشار از مواد آنتی اکسیدان است. این ماده‌ی شیمیایی رادیکال‌های آزاد را از بدن می‌زداید و در برابر پیری، عفونت، سرطان‌ها، و بیماری‌های عصبی از ما محافظت می‌کند. تخم رازیانه فایده‌های متعددی برای سلامتی دارد، اول از همه آنکه به عنوان یک آنتی اکسیدان عمل می‌کند.

۳۰. مشکلات گوارشی را کاهش می‌دهد

تخم رازیانه سرشار از فیبرهای رژیمی است که با جذب مایعات در سرتاسر دستگاه گوارشی به گوارش غذا کمک می‌کنند و وضعیت یبوست را بهبود می‌بخشند. تخم رازیانه رایج‌ترین درمان استفاده شده برای نفخ شکم است و گازهای موجود در معده و شکم را کاهش می‌دهد.

۳۱. گلبول‌های قرمز خون تولید می‌کند

رازیانه حاوی مواد معدنی بسیاری مانند آهن، روی، مس، منگنز، منیزیم، کلسیم، و پتاسیم است. مس تولید گلبول‌های قرمز خون را تحریک می‌کند. آهن نیز به تشکیل گلبول‌های قرمز خون کمک می‌کند. روی رشد و نمو گلبول‌های قرمز را تحریک می‌کند. پتاسیم ماده‌ی مهمی برای کمک به کنترل فشار خون است. منگنز نیز یک آنتی اکسیدان قدرتمند است.

۳۲. از ابتلا به سرطان روده بزرگ پیشگیری می‌کند

فیبر رژیمی به کلسترول می‌چسبد و جذب آن‌ها را در روده بزرگ کاهش می‌دهد. این کار به پایین آوردن سطح کلسترول کمک می‌کند. فیبر موجود در رازیانه به همراه آنتی اکسیدان‌ها از روده در برابر سرطان‌ها محافظت می‌کند. عصاره‌ی تخم رازیانه در محافظت از سرطان کاملا موثر است. این عصاره نه تنها می‌تواند از رشد تومورها پیشگیری کند بلکه می‌تواند در محافظت از بدن در برابر رادیکال‌های آزاد در دوران درمان سرطان کمک کننده باشد. تخم رازیانه از بدن در برابر سرطان‌های متعددی پیشگیری می‌کند.

۳۳. کولیت زخمی را کاهش می‌دهد

مطالعات اولیه حاکی از آن است که مصرف رازیانه در ترکیب با قاصدک، گل همیشه بهار، و بادرنجبویه می‌تواند درد افراد مبتلا به ورم کولون را کاهش دهد.

۳۴. از قاعدگی‌های دردناک پیشگیری می‌کند

بعضی از مطالعات انجام شده حاکی از آن است که مصرف روزانه‌ی عصاره‌ی ارزیانه می‌تواند درد قاعد‌گی را که دیسمنوره نامیده می‌شود کاهش دهد. رازیانه همچنین قاعدگی را تسهیل و تنظیم می‌کند. از رازیانه برای تسکین اثرات علائم پیش از قاعدگی و برای زنان یائسه استفاده می‌شود.

۳۵. مردمویی یا هیرسوتیسم را کاهش می‌دهد

مطالعه‌ی دیگری آشکار ساخت که استفاده از کرم رازیانه به مدت سه ماه میزان رویش موی ‌بدن زنان را کاهش می‌دهد.

۳۶. اثر آفتاب سوختگی را کاهش می‌دهد

استفاده از رازیانه پیش از قرار گرفتن در معرض تابش پرتوهای ماوراء بنفش می‌تواند اثر آفتاب سوختگی را کاهش دهد. هر زمان که می‌خواهید از خانه بیرون بروید از این درمان استفاده کنید.

۳۷. از بیماری‌های قلبی پیشگیری می‌کند

رازیانه منبع فیبر فوق‌العاده‌ای است، این ادویه به حفظ سلامت جریان خون نیز کمک می‌کند. این یعنی کمک به حذف کلسترول، کلسترولی که باعث بیماری‌های قلبی و سکته می‌شود. رازیانه همچنین کلسترول را در سطح سالمی نگه می‌دارد. این کار می‌تواند کلسترول‌هایی را که باعث حملات قلبی و سکته می‌شوند از بین ببرد.

۳۸. از سرطان سینه پیشگیری می‌کند

طبق مطالعات انجام شده عصاره‌ی تخم رازیانه در پیشگیری از سرطان بسیار مفید است. این عصار نه تنها از رشد تومورها پیشگیری می‌کند، بلکه می‌تواند در طول درمان سرطان نیز از شما محافظت کند. عصاره‌ی تخم رازیانه از سرشان کبد و سرطان سینه پیشگیری می‌کند.

۳۹. به سلامت استخوان‌ها کمک می‌کند

تخم رازیانه به پیشگیری از پوکی استخوان کمک می‌کند. استفاده از این ماده به صورت روزانه به مدت شش هفته می‌تواند از شکستگی استخوان‌ها پیشگیری کند. مطالعات انجام شده آشکار ساخته اند که این تقویت استخوان ممکن است به خاطر توانایی رازیانه در پیشگیری از فعالیت سلول‌های مخرب استخوان باشد.

۴۰. فشار داخل چشم را کاهش می‌دهد

مطابق مطالعه‌ای که در ۲۰۱۲ انجام شده است خواص شیمیایی موجود در تخم رازیانه گردش خون سالم را تحریک می‌کند. در این مطالعه دریافتند که تخم رازیانه باعث اتساع (انبساط) در بافت چشم و در نتیجه کاهش فشار وارده بر آن می‌شود. پژوهشگران ذکر کرده‌اند که رازیانه نسبت به سایر دانه‌ها از نیتریت بیشتری برخوردار است.

ب – عوارض و مضرات رازیانه چه هستند؟

مصرف رازیانه به صورت خوراکی یا موضعی هیچ گونه عوارض جانبی مهمی ندارد، البته اگر رازیانه را در حد اعتدال استفاده کنید. مصرف بیش از حد روغن تخم رازیانه یا عصاره‌ی آن ممکن است به آفتاب‌زدگی، خارش، یا بثورات جلدی منجر شود. هر زمان که متوجه علائم و نشانه‌های غیرمعمول بدن در واکنش به رازیانه شدید، باید استفاده از رازیانه را متوقف کنید و بلافاصله یک وقت ملاقات از پزشک‌تان بگیرید. از آن‌جا که رازیانه خواص فیتواستروژن دارد، زنان باردار نباید از آن استفاده کنند.

اگر چه رازیانه مزایای شگفت‌انگیز فراوانی برای بهداشت و زیبایی دارد، اما باز هم دانستن عوارض جانبی شایع رازیانه برای جلوگیری از هر گونه نتیجه‌ی ناخواسته­ آن بسیار مهم است. اگر شما نمی‌دانید که مصرف روزانه‌ی رازیانه به کدام شیوه توصیه می‌شود و این که آیا می‌توانید از آن استفاده کنید یا نه، بهتر است با پزشک یا ارائه‌دهنده‌ی مراقبت‌های بهداشتی قبل از استفاده از رازیانه جهت اختلالات پزشکی مشورت کنید.

آیا کودک شما نیز مبتلا به اضطراب خواب است؟ بیست الی سی درصد کودکان محصل اختلال خواب دارند. این کودکان اغلب در مرحله قبل خواب و داشتن خوابی پیوسته و راحت در تمام شب مشکل دارند. اضطراب یکی از عوامل مهم ایجاد اختلال خواب در کودکان است که باعث بی‌خوابی والدین نیز می‌شود و در درازمدت همه خانواده را دچار آسیب‌های جدی مانند خشم و تندخویی می‌کند. در ادامه، 10 روش درمان اضطراب خواب کودکان را بررسی می‌کنیم و روش‌هایی را در کنار هم می‌آموزیم که به اضطراب کودکان پایان می‌دهد و به همه اعضای خانواده کمک می‌کند تا خواب بهتری داشته باشند.

یکی از دلایل اصلی اضطراب خواب کودکان ترس از عدم توانایی در خوابیدن است. این ترس در مواردی زمینه ساز اضطراب قبل خواب کودک نیز می‌شود. اضطراب قبل از خواب به این معنی است که کودک حتی پیش از خوابیدن، نگران ساعت‌هایی است که باید بخوابد. یا اینکه نیمه‌شب از خواب بیدار می‌شود و به دلیل نگرانی از اینکه ممکن است دیگر نتواند بخوابد، خوابش نمی‌برد.

با وجود اینکه اضطراب موقع خواب غیرمنطقی به نظر می‌رسد، اما مشکلی است که واقعا وجود دارند و متاسفانه صرفاً با صحبت کردن هم نمی‌توانیم به کودکمان کمک کنیم تا بر اضطرابش غلبه کند. در عوض می‌توانیم چرخه این اضطراب مخرب را بشکنیم و به کودکمان کمک کنیم که یاد بگیرد راحت‌تر بخوابد.

10 راهکار برای کاهش اضطراب خواب کودکان

روش‌های زیر به درمان اضطراب خواب کودکان کمک می‌کنند. اما اگر مایل بودید شما نیز در بخش نظرات به ما بگویید که کدام روش برای کودک‌تان موثرتر بوده و با به اشتراک گذاشتن تجربیات‌تان به خانواده‌های دیگری که مشکلات مشابه دارند کمک کنید.

1– صحبت‌کردن قبل از خواب را فراموش نکنیم

یکی از روش های درمان اضطراب خواب کودکان این است که کنار تخت‌خواب کودک بنشینیم یا دراز بکشیم و در مورد مشکلاتی که ذهن‌شان را مشغول کرده صحبت کنیم. البته انجام این کار و کسب موفقیت در آن نیاز به محدودیت‌هایی دارد که باید از آن‌ها آگاه باشید. مثلاً وقتی بعد از گوش دادن به مسائل و حرف‌های فرزندمان به او می‌گوییم که وقت رفتن است، باید بلند شده و از اتاق او خارج شویم.

توجه داشته باشید که برای انجام صحیح این روش درمانی باید روی تصمیم خود به‌عنوان پدر یا مادر قاطع باشیم. بنابراین اگر کودکمان گفت «نرو» یا «پیش من بخواب» موافقت نمی‌کنیم. از ابتدا به او می‌گوییم که می‌خواهیم با در کنار او بودن کمک کنیم تا راحت‌تر بخوابد و قصد نداریم شب را در کنار او سپری کنیم.

در هنگام صحبت با کودک خود سعی کنیم بیشتر شنونده باشیم. گاهی اوقات همین روش به‌ظاهر ساده می‌تواند اضطراب خواب کودکان را برطرف کند. همچنین می‌توانیم هرچندوقت یک‌بار به او جملاتی را که نیاز دارد بشنود بگوییم و به قهرمان کودک خود بدل شویم.

2- به کودکمان اجازه دهیم ساعت خوابش را تنظیم کند

توجه داشته باشیم که ما به‌عنوان والدین وظیفه داریم کودک را به تخت‌خواب ببریم نه این‌که او را بخوابانیم. برای ایجاد نظم بیشتر در این کار باید با کوک کردن ساعت زنگ‌دار، زمان بیداری مشخصی را برای آن‌ها در نظر بگیریم. حتی اگر کودکمان نمی‌تواند بخوابد، به او اجازه دهیم تا در تخت‌خواب خود با نوری ملایم کتاب بخواند.

3– قبل از خواب اجازه استفاده از وسایل الکترونیک را به کودکان ندهیم

به منظور جلوگیری از اختلال خواب در کودکان حداقل یک‌ ساعت و ترجیحاً دو ساعت قبل از خواب، مانع استفاده کودکان از وسایل الکترونیک شویم. نور آبی منتشرشده از صفحه نمایشگر وسایل الکترونیکی مانع ترشح طبیعی ملاتونین در بدن شده و موجب اختلال خواب در کودکان می‌شود.

4– مصرف ملاتونین می‌تواند به درمان اضطراب خواب کودکان کمک کند

استفاده کوتاه‌‌مدت از مکمل ملاتونین می‌تواند در درمان اضطراب خواب کودکان مفید باشد. ملاتونین نوعی ماده طبیعی در بدن است که باعث ایجاد حس خواب‌آلودگی می‌شود. ترشح این ماده تنها به اینجا ختم نمی‌شود، بلکه با روش‌های ساده‌ای مانند تاریک نگه داشتن اتاق خواب نیز می‌توانیم بدن را فریب داده و به ترشح ملاتونین وادار کنیم.

نکته قابل توجه این است که مصرف ملاتونین روی کودکانی که نیمه‌شب از خواب بیدار می‌شوند تاثیر چندانی ندارد، اما می‌تواند به کودکان کمک کند تا راحت‌تر بخوابند. بنابراین اگر قصد خرید و استفاده از این مکمل را داریم بهتر است برای جلوگیری از خطرات و محدودیت‌های احتمالی آن حتماً با پزشک مشورت کنیم.

5– به کودکان آموزش دهیم که نگرانی‌هایشان را از خود دور کنند

کشورهای مختلف آداب و رسوم مختلفی دارند و اغلب مردم تلاش می‌کنند تا به نحو احسن آن‌ها را در جهت رفع نیازها و مشکلات خود انجام دهند. در گواتمالا نیز رسمی وجود دارد که به کودکان آموزش می‌دهد نگرانی‌هایشان را به عروسک‌های رنگی کوچکی به نام عروسک نگرانی یا عروسک مشکلات بسپارند. با ساخت این عروسک‌ها کودکان می‌توانند نگرانی‌هایشان را به عروسک بگویند و هنگام خواب آن را زیر بالش خود قرار دهند. طبق این افسانه، عروسک‌ها سنگ صبور کودکان محسوب می‌شوند و با گوش دادن به مشکلات و مسائل کودک غم و اندوه را از وی دور می‌کنند و سرانجام با این کار کودک با آرامش می‌خوابد.

استفاده از این روش جالب خالی از لطف نیست. ما نیز می‌توانیم عروسکی را تهیه کنیم و با استفاده از این ایده خلاقانه از کودک بخواهیم تا نگرانی‌هایش را با عروسک‌های خود در میان بگذارد. این روش به درمان اضطراب خواب کودکان کمک می‌کند.

پنج راه درمان اضطراب خواب کودکان را بررسی کردیم، در ادامه همراهمان باشید تا با سایر روش‌های کاربردی درمان

6– روال مشخص می‌تواند در درمان اضطراب خواب کودکان موثر باشد

اغلب ما در دوران نوزادی بچه‌ها روال مشخصی در زمان قبل از خواب کودک اجرا می‌کردیم، برنامه‌ای کامل برای انجام کارهایی مانند حمام کردن، قصه‌گویی و غیره. به منظور غلبه بر اضطراب خواب کودکان مدرسه‌ای نیز باید روال و برنامه شبانگاهی مشخصی را در نظر بگیریم. بهتر است روش ویژه‌ای را که برای کودک ما بهتر جواب می‌دهد بیابیم و به‌طور منظم انجامش دهیم. داشتن برنامه و روال مشخص پیش از خواب، از اضطراب قبل خواب کودکان می‌کاهد.

7– برای کاهش اضطراب خواب کودکان قصه‌خوانی را فراموش نکنیم

یکی از روش های درمان اضطراب خواب کودکان قصه‌خوانی است. قصه‌های پیش از خواب کمک می‌کنند ذهن کودک بر دنیای مثبت و خیالی متمرکز شده و نگرانی‌هایش را فراموش کند. تاثیر قصه خواندن با صدای بلند برای کودکان، بر تقویت یادگیری واژگان آن‌ها ثابت شده است و قبل از خواب کودکان بهترین زمان برای خواندن قصه برای آن‌هاست. پس کتابی که فرزندمان دوست دارد پیدا کنیم و زمان قبل از خواب را برایش به دقایقی لذت‌بخش تبدیل کنیم.

8– برای کم‌کردن اضطراب خواب کودکان از مصرف مواد محرک بپرهیزیم

از مصرف کافئین و نوشیدنی‌های انرژی‌زا بپرهیزیم و تاثیر محرک‌های پنهان در شکلات‌ و دود غیرمستقیم سیگار را نادیده نگیریم. اضطراب و بی‌خوابی از اثرات جانبی مصرف خودسرانه خیلی از داروهای بدون نسخه، داروهای سرماخوردگی و داروهای اختلال کم‌توجهی – بیش‌فعالی است. اگر فکر می‌کنیم علت اضطراب موقع خواب کودکمان به خاطر مصرف داروی خاصی است، بهتر است پیش از قطع مصرف آن با پزشک مشورت کنیم.

9– کنترل مصرف مایعات روش موثر کاهش اضطراب خواب کودکان

یکی از مواردی که باعث ایجاد اختلال خواب در کودکان می‌شود، بیدار شدن در نیمه‌های شب برای رفتن به دستشویی است. این مشکل به نظر ساده می‌رسد، اما شاید تنها با یک یادآوری کوچک کودک قانع شود که بعد از شام مایعات ننوشد و قبل از خواب حتماً دستشویی برود. همین نکته به‌ظاهر ساده می‌تواند از اضطراب موقع خواب کودک بکاهد.

10– با پزشک اطفال تماس بگیرید

پزشک اطفال در صورت تشخیص زودهنگام می‌تواند از بروز مشکلات اضطراب و بی‌خوابی از قبیل وقفه تنفسی در خواب (آپنه)، آلرژی، خروپف، اثرات جانبی داروها و سایر موارد جلوگیری کند. همچنین پزشک می‌تواند داروهای جلوگیری از اضطراب تجویز کند و بدون نیاز به ارجاع فرد به روانپزشک، اضطراب‌های ساده را درمان کند. در صورت نیاز، ممکن است پزشک اطفال به منظور درمان اضطراب خواب کودکان او را به کلینیک خواب برای درمان و انجام آزمایش‌های دیگر ارجاع می‌دهد.