معنی مرز بین زن و مرد

مقام معظم رهبری: من به خانم‌ های مسلمان، به خانم‌ های جوان و به خانم‌های خانه‌دار عرض می‌کنم سراغ این مصرف گرایی که غرب مثل خوره به جان جوامع دنیا و از جمله جوامع کشورهای در حال توسعه و کشورهای رو به پیش رفت و از جمله کشور ما انداخته است، نروید.

به نظر من، اهمیت این کاری که امروز خانم ها دارند، از اهمیت مشاغل معمولی آن ها در سطح کشور کمتر نیست؛ بلکه از اغلب آن ها بیشتر است. بله، شما همین سؤال را مطرح بکنید که چرا زنان مسئولیت ها و مدیریت های کلیدی ندارند؟ این سؤال قابل قبولی است. چنان چه صلاحیت های خوبی در زنان هست – نه این که ما تعصب بورزیم و بگوییم باید حتماً زن در جایی مسئول شود – آن جاهایی که منع اسلامی ندارد – چون در جاهایی ممکن است منع اسلامی داشته باشد – تا سطوح بالا را شامل می شود.

وقتی در این نوع موارد می خواهند بررسی کنند و کسانی را به عنوان اصلح انتخاب نمایند، زنان را هم در کنار مردان و بین این مجموعه ببینند و بدون هیچ گونه تعصب، اصلح را انتخاب کنند. البته این، یک عرف و یک فرهنگ است. این طور چیزها دستوری هم نیست که بخش نامه صادر کنیم. نه، این ها جزو فرهنگ و باورهای جامعه است. باید این قدر گفته بشود، این قدر تکرار و استدلال بشود، تا این که جا بیفتد. (1)

باور غلط مصرف گرایی را در زنان بزدایید

به نظر من، آن چیزی که امروز مجموعه ی شما و هر مجموعه ای از زنان – که در شکل ها و با هدف های مختلف کار می کنند – بر عهده دارند؛ این است که باور غلطی را که فرهنگ غربی و اروپایی در این ده ها سال اخیر در ذهن زن ایرانی وارد کرده است، بزداید. البته باور غلطی هم در گذشته بوده است؛ یعنی گرایش به برخی از شکل های غلط مصرف و تجمل، از گذشته هم وجود داشته است.

با ورود فرهنگ اروپایی، این مدگرایی و نوگرایی در مصرف، به شکل عجیبی تشدید شد. این، محاسبه شده و پیش بینی شده بود. سردمداران سیاست های غربی – که غالباً صهیونیست ها و استعمارگران بودند – به قصدی و با نیتی این کار را کردند. این باورهای غلط را باید بزدایید؛ و این نمی شود مگر با ارایه ی بحث ها و کارهای اسلامی. اگر این کار بشود، ریشه ی این مشکلاتی که گاهی اوقات مطرح می شود – بدحجابی و رواج فساد و فحشا و این چیزها – به خودی خود کنده خواهد شد. این ها غالباً معلولند؛ علل، همان باورها و فرهنگ ها هستند که باید روی آن ها کار بشود.(2)

صلاح زنان، صلاح مردان را هم به دنبال می آورد

امروز این راهی که ملت اسلام، به خصوص ملت بزرگ و شجاع ایران در پیش گرفته است – راه تحقق آرمان-های اسلامی – راه نجات انسان ها، راه دفع ظلم، راه شکستن بت های زر و زور قدرت در دنیاست؛ بایستی این راه را درست شناخت و از آن پاسداری و حراست و حفاظت کرد.

به اراده های قوی، به دل های محکم و ظرفیت های بالا احتیاج است؛ و این جز با تربیت الهی و اسلامی مرد و زن ما امکان پذیر نیست. صلاح زنان در جامعه، به دنبال خود، صلاح مردان را هم می آورد. نقش زنان در این مورد، جزو نقش های برجسته و شاید نقش اول است.(3)

گرایش به مدگرایی و تجمل گرایی یکی از بزرگ ترین عوامل انحراف جامعه ی زنان است

آن ها برای این که از زن، آن چنان موجودی به وجود بیاورند که مورد نظر خودشان است، محتاج این هستند که دائماً مد درست کنند و چشم ها و دل ها و ذهن ها را به همین چیزهای ظاهری و کوته نظرانه مشغول کنند. کسی که به این چیزها مشغول شد، کی به ارزش های واقعی خواهد رسید؟ مجال پیدا نمی کند برسد. زنی که در فکر باشد که از خود وسیله ای برای جلب نظر مردان بسازد، کی فرصت این را پیدا خواهد کرد که به طهارت اخلاقی فکر کند و بیندیشد؟ مگر چنین چیزی ممکن است؟ آن ها این را می خواهند.

آن ها مایل نیستند که زنان جوامع دنیای سوم، دارای فکر روشن و آرمان خواه باشند؛ خودشان دنبال هدف های بزرگ حرکت کنند و شوهر و فرزند خود را هم حرکت بدهند. زنان جوان در جامعه ی ما باید خیلی مراقب باشند، تا این کمند ناپیدای بسیار خطرناک فرهنگ و تفکر غربی را بشناسند؛ از آن پرهیز کنند و جامعه ی زنان را از آن جدا و برحذر بدارند.(4)به درخشندگی ها و زیبایی های واقعی بیشتر توجه شود تا زیبایی های ظاهری.

این گرایش به تجمل گرایی که مدت ها بود در جامعه ی ما یواش یواش کم شده بود، یا در اوایل انقلاب مثلاً خانم ها به تجملات و زر و زیورها اعتنایی نمی-کردند، متأسفانه باز این چیزها – آن طور که شنیده می شود – در جامعه ی ما دارد رشد می کند. زنان اندیشمند و بافکر و بامعرفت جامعه ی ما باید این را خطر بدانند. نباید زنان به سمت تجمل گرایی سوق پیدا کنند. البته این خطر برای مردان هم هست؛ منتها در زنان بیشتر و امکانش زیادتر است. وانگهی در این قضیه، در موارد بسیاری، مردان تحت تأثیر زنان شان قرار می گیرند. شماها واقعاً باید با این قضیه مبارزه کنید؛ خودتان هم مراقبت نمایید.

من با تظاهر به تجمل و تجمل گرایی در حد معتدلِ کمِ ناگزیرش مخالفتی نمی کنم؛ لیکن اگر بنا شد که روند افراطی پیدا کند، چیز بسیار مزخرفی است. در لباس، در آرایش، در زر و زیورها و طلا و جواهرات، خانم ها بایستی خیلی اهمیت بدهند که امساک شود و بی اعتنایی به این چیزها انجام بگیرد، تا شاید ان شاءالله به درخشندگی ها و زیبایی های واقعی تر بیشتر توجه بشود، تا به این زیبایی های ظاهری.(5)

اسلام با کارکردن موافق است

اسلام با کارکردن زن موافق است. نه فقط موافق است، بلکه کار را تا آن جا که مزاحم با شغل اساسی و مهم ترین شغل او، یعنی تربیت فرزند و حفظ خانواده نباشد، شاید لازم هم می داند. یک کشور که نمی تواند از نیروی کار زنان در عرصه های مختلف بی نیاز باشد! اما این کار نباید با کرامت و ارزش معنوی و انسانی زن منافات داشته باشد.

نباید زن را تذلیل کنند و او را وادار به تواضع و خضوع نمایند. تکبر از همه ی انسان ها مذموم است، مگر از زنان در مقابل مردان نامحرم! زن باید در مقابل مرد نامحرم متکبّر باشد. «فلا تخضعن بالقول»؛ در حرف زدن مقابل مرد نباید حالت خضوع داشته باشد. این، برای حفظ کرامت زن است. اسلام این را می-خواهد و این الگوی زن مسلمان است. (6)

مصرف باید در حد لازم باشد نه در حد اسراف

من به خانم های مسلمان، به خانم های جوان و به خانم های خانه دار عرض می کنم: سراغ این مصرف گرایی که غرب مثل خوره به جان جوامع دنیا و از جمله جوامع کشورهای در حال توسعه و کشورهای رو به پیش رفت و از جمله کشور ما انداخته است، نروید. مصرف باید در حدّ لازم باشد، نه در حدّ اسراف. خانم های کسانی که همسران شان یا خودشان مسئولیت-هایی در بخش های مختلف کشور دارند، باید از لحاظ دوری از اسراف، نسبت به دیگران الگو باشند.

باید برای دیگران درس باشند و نشان دهند که شأن زن مسلمان بالاتر از این حرف هاست که اسیر زر و زیور و جواهرآلات و از این قبیل شود. نمی خواهیم بگوییم این ها حرام است؛ می خواهیم بگوییم شأن زن مسلمان بالاتر از این است که در دورانی که بسیاری از مردم جامعه ی ما محتاج کمکند، کسانی بروند پول بدهند طلا بخرند، زینت آلات بخرند، وسایل زندگی رنگارنگ بخرند و در انواع و اقسام روش ها و منش-های زندگی، اسراف کنند. اسراف، الگوی زن مسلمان نیست.(7)

معنی مرز بین زن و مرد

این جا، آن مرز بین زن و مرد وجود دارد. معنای آن مرز هم این نیست که زنان و مردان در یک محیط تحصیل نکنند، در یک محیط عبادت نکنند، در یک محیط کار نکنند و در یک محیط خرید و فروش نکنند – که این قبیل موارد، فراوان است – بلکه معنایش این است که حدّ و حدودی در اخلاق معاشرتی خودشان قائل باشند و این کار بسیار خوبی است.(8)

وظایف زن مسلمان

در صدر اسلام، زن در میدان جنگ، علاوه بر بستن زخم مجروحان – که این کار بیشتر بر عهده ی زنان بود – حتی گاهی با نقاب، در میدان جنگ و رزم های دشوار آن روز، شمشیر هم می زد! در عین حال در داخل خانه، فرزندان خود را هم در آغوش می گرفت، تربیت اسلامی هم می کرد، حجاب خود را هم حفظ می کرد؛ چون این ها منافاتی با هم ندارد.

اگر کسی درست توجه کند، خواهد دید که منافاتی ندارد. بعضی افراط می کنند، بعضی تفریط می کنند. بعضی می گویند چون فعالیت اجتماعی اجازه نمی دهد به خانه و شوهر و فرزند برسیم، پس فعالیت اجتماعی نباید بکنیم. بعضی می گویند چون خانه و شوهر و فرزند، اجازه نمی دهد فعالیت اجتماعی بکنیم، پس شوهر و فرزند را باید رها کنیم. هر دو غلط است. نه این را به-خاطر آن، نه آن را به خاطر این، نباید از دست داد.

زن مسلمان، در عائله وظایفی دارد و آن، همان رکنیّت اساسی خانواده و تربیت فرزندان و هدایت و تقویت روحی شوهر است. در دوران مبارزات ضد رژیم طاغوت در ایران، خیلی ها در میدان مبارزه بودند ولی زنانِ آن ها نگذاشتند که آن ها مبارزه را ادامه دهند؛ به خاطر این که طاقت نداشتند سختی های مبارزه را تحمل کنند؛ گذشت هم نداشتند.

خیلی ها هم به عکس، شوهران خود را به ایستادگی در راه مبارزه تشویق می کردند، آن ها را کمک می کردند و برای آن ها تقویت و پشتیبانی روحی می آفریدند. در سال 56 و 57، آن روزی که خیابان ها و کوچه ها از اجتماعات مردم پر شده بود، زنان در بسیج و فرستادن شوهران و فرزندان خودشان به میدان های مبارزه و تظاهرات، نقش حیاتی داشتند.

مادران در دوران انقلاب و در جنگ تحمیلی، فرزندان خود را به سربازان جانباز و شجاع در راه اسلام و مسلمین تبدیل کردند و همسران در دوران انقلاب و دوران جنگ تحمیلی، شوهران خود را به انسان های مقاوم و مستحکم مبدل ساختند. این است نقش و تأثیر زن بر روی فرزند و شوهر. این، نقشی است که زن می تواند در داخل خانواده ایفا کند و جزو بزرگ ترین نقش هاست و به نظر من از همه ی کارهای زن مهم تر همین کار است. از همه ی کارهای زن مهم تر تربیت فرزندان و تقویت روحی شوهران برای ورود در میدان های بزرگ است و خدا را شکر می کنیم که زن ایرانی و مسلمان در این میدان هم بیشترین هنر را نشان داده است.

البته زنان شجاع و آگاه و مقاوم و صبور ایران، در دوران انقلاب، در دوران جنگ – چه در پشت جبهه، چه در جبهه، چه در داخل خانه ها – و کلاً در همه ی میدان ها حضوری فعال داشتند. امروز هم در میدان سیاست، در میدان فرهنگ، در میدان انقلاب، در فعالیت های مقابل چشم دشمنان جهانی، زنان ما حضور فعال دارند. امروز اجتماع عظیم شما در این جا، یک مفهوم فرهنگی، یک مفهوم سیاسی و یک مفهوم اجتماعی دارد.

آن کسانی که قضایای کشور عزیز ما و نظام جمهوری اسلامی را تحلیل می کنند، وقتی این اجتماع عظیم، این اراده های استوار، این آگاهی و این شور و شوق را از شما مشاهده می کنند، نسبت به ایران بزرگ و ملت عظیم الشأن ایران و نظام مقدس جمهوری اسلامی، احساس تعظیم و ستایش خواهند کرد.(9)

ادامه دارد .............

پی نوشت:

1. دیدار اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان، 69/10/16.

2. همان.

3. دیدار جمع کثیری از پرستاران، به مناسبت میلاد حضرت زینب کبری(س) و روز پرستار، 70/8/22.

4. همان.

5. دیدار اعضای شورای فرهنگی، اجتماعی زنان، جمعی از زنان پزشک متخصص و مسئولان اولین کنگره ی حجاب اسلامی، به مناسبت میلاد حضرت فاطمه ی زهرا(س)، 77/10/04.

6. دیدار گروهی از زنان، به مناسبت فرخنده میلاد حضرت زهرا(س) و روز زن، 71/9/25.

7. همان.

8. دیدار گروهی از خواهران پرستار، به مناسبت ولادت حضرت زینب(س)، 73/7/20.

9. بیانات در اجتماع زنان خوزستان، 75/12/20.

منبع:ماهنامه پیام زن،شماره262