به گزارش خبرنگار ایسنا در لبنان، این ائتلاف پس از آن تشکیل شد که شهر موصل در عراق و بخش‌های وسیعی از مناطق غربی این کشور به اضافه استان‌های رقه و دیرالزور در سوریه به دست داعش افتاد. در این ائتلاف کشورهای آمریکا، انگلیس، مغرب، استرالیا، بلژیک، کانادا، دانمارک، فرانسه، آلمان، ایتالیا، هلند، نیوزلند، نروژ، اسپانیا، ترکیه، پرتغال، عربستان، امارات، قطر، بحرین، اردن و عمان حضور داشتند.

برخی از اعضای این ائتلاف پذیرفته بودند که فقط در سوریه (مثل عربستان، قطر، امارات به همراه آمریکا و انگلیس) و برخی دیگر فقط در عراق عملیات خود را اجرایی کنند. اما در میان این ائتلاف، آمریکا و انگلیس تنها کشورهایی بودند که در رتبه رهبری ائتلاف برای خود حق حضور در عراق و سوریه را به شکل هم زمان تحت عنوان مبارزه با داعش تجویز کرده بودند. با دگرگونی‌های میدانی در میان کشورهای عضو ائتلاف به تدریج فرانسه نیز علاوه بر عراق در بخش‌های کردنشین سوریه  حضور یافت.

محور اصلی انگیزه تشکیل ائتلاف بین‌المللی علیه داعش به رهبری آمریکا مبارزه با داعش و جلوگیری از بسط و گسترش و نفوذ این مجموعه تاریک و تروریستی در سوریه و عراق بوده است اما حالا که دولتهای سوریه و عراق به همراه دولتهای ایران و روسیه رسما شکست داعش در عراق و سوریه را اعلام و جشن گرفته‌اند آیا ائتلاف بین‌المللی ضد داعش به رهبری آمریکا می‌تواند در سوریه باقی بماند؟

1-موضوعیت و دستور کاری تشکیل ائتلاف بین‌المللی علیه داعش دیگر از میان رفته است بنابراین از منظر قوانین بین‌المللی هیچ توجیهی برای ادامه کار این ائتلاف وجود ندارد.

2-داعش در سوریه و عراق شکست خورده است و موضوع برخورد نظامی گسترده با داعش در حد ائتلاف بین‌المللی از بین رفته است.

3-دولت‌های عراق و سوریه هیچ تمایلی برای ادامه کار این ائتلاف بین‌المللی ندارند و از نگاه این دولت ها وقتی داعش به عنوان یک سازمان تروریستی فرو ریخته است دیگر نیاز و لزومی برای ادامه وجود و کار آن در سوریه و عراق وجود ندارد.

4-روند تشکیل و کار ائتلاف بین المللی علیه داعش نشان می‌دهد که این ائتلاف بین‌المللی به مرور کار اجرایی خود را در قالب تلاش‌های آمریکا، انگلیس و فرانسه محدود کرده است و ترکیه نیز با توجه به ائتلاف سیاسی(در قالب نشست آستانه) با ایران و روسیه از آن خارج شده است. از همین رو این ائتلاف بین‌المللی عملا به یک مجموعه آمریکایی تبدیل شده است به همین دلیل می توانیم بگوییم اکنون این آمریکا است که در حیاط ائتلاف نشسته و فقط خودش همه کاره آن است. همین امر نیز برای پایان کار ائتلاف بین‌المللی می‌تواند کافی باشد.

با وجود آن که ائتلاف بین‌المللی به رهبری آمریکا به منظور جلوگیری از گسترش داعش در سوریه و عراق تشکیل شد اما این ائتلاف هیچ نقش برجسته‌ای در تامین این هدف نتوانست اجراء کند و به زبانی دقیق تر هیچگاه نخواست تا داعش در این دو کشور ریشه کن شود اما از زمانی که حشدالشعبی عراق به همراه ارتش این کشور به شکل مستقل از آمریکا تصمیم بر نابودی داعش گرفتند توانستند در یک دوره زمانی مناسب این مجموعه تروریستی را ریشه کن کنند. عین همین داستان در سوریه نیز رقم خورد و بستن پرونده داعش زمانی در سوریه عملی شد که ائتلاف متشکل از ایران، روسیه، حزب‌الله به همراهی نیروهای مردمی و ارتش سوریه به شکل مستقل وارد کارزار شدند.

حالا که پرونده داعش بنا به اعلام رسمی سوریه و عراق بسته شده است، هدر ناوئرت، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا آمده و مدعی است که ماموریت ائتلاف بین‌المللی ضد داعش در سوریه هنوز پایان نیافته و این ائتلاف همچنان قصد ماندن در سوریه را دارد. وی معتقد است که هنوز گروه‌های کوچکی از داعش در سوریه وجود دارند و این کشور به برقراری ثبات نیازمند است اما این موضع آمریکا هیچ توجیه قابل قبول و مشروعیت بین‌المللی ندارد:

1-نیروهای حشد الشعبی و ارتش عراق آنچه را از بقایای داعش در عراق باقی مانده است می‌توانند به خوبی مدیریت کرده و آن‌ها را نابود سازند و با هرگونه تهدیدی از سوی داعش مقابله کنند و نیازی به آمریکایی نیست.

2-ارتش و نیروهای مردمی در سوریه در کنار هم پیمانان ارتش سوریه در شرایط کنونی به سهولت می‌توانند با بقایای داعش در سوریه مبارزه کنند و آنها را از این کشور ریشه کن کنند.      

در سایه این تحولات اصرار آمریکا برای ماندن در سوریه به منزله تهدید امنیت و مصالح ملی این کشور به شمار رفته و بنا بر اعلام رسمی دولت سوریه حضور سربازان آمریکایی در این کشور به منزله اقدامی اشغالگرانه محسوب می‌شود و همین موضع نشانگر آن است که نیروهای آمریکایی در صورت عدم خروج از سوریه می‌توانند مورد هجوم قرار گیرند. با این وجود چرا آمریکا تحت عنوان ائتلاف بین المللی ضد داعش می‌خواهد در سوریه بماند؟

1-آمریکا هم چنان امیدوار است بتواند موازنه نظامی در سوریه و به خصوص شرق این کشور را به هم ریخته و کفه هم پیمانانش را در این مناطق سنگین‌تر کند.

2-آمریکا درصدد است با توجه به حضورش در سوریه در مذاکرات سیاسی آتی سوریه بین دولت و مخالفان، خوشه چینی کند.

3-آمریکا هم چنان در تلاش است تا مرزهای شرقی سوریه با عراق را تحت کنترل خود در آورد تا از بر هم خوردن موازنه نظامی در خاورمیانه جلوگیری کند.

4-آمریکا به دلیل تعهد دایمی به حفظ امنیت اسرائیل در خاورمیانه تلاش دارد تا با حضور در سوریه، همه نقل و انتقالات و فعل و انفعالات حزب‌الله و نیروهای مقاومت را از عراق تا لبنان تحت کنترل و نظارت داشته باشد.

در میان طمع بی حد و حصر آمریکا و اعلام حضور در سوریه، روسیه رسما اعلام کرد که بخش مهمی از نیروهای خود را از سوریه عقب خواهد کشید:

1-این تصمیم روسیه یک اقدام نمایشی نیست و مسکو بخشی از نیروهای خود را از سوریه عقب خواهد کشید اما این به معنای آن نیست که ارتش این کشور در سوریه حضور ندارد. روسیه با یک پیش دستی حساب شده در هماهنگی کامل با ایران و دولت سوریه این اقدام را انجام داده است و می‌تواند در کمتر از 24 ساعت در صورت نیاز به همان حالت پیش از عقب نشینی بازگردد.

2-این تصمیم روسیه با هماهنگی ایران در حقیقت یک اخطار و ارسال پیام به آمریکا است که باید نیروهایش را از سوریه بیرون کشد. در حقیقت می‌توان این اقدام روسیه را اقدامی پیش دستانه برای مقابله با هرگونه تلاش آمریکا برای بقاء در سوریه قلمداد کرد.

در سایه تحولات سوریه و عراق، آمریکا هیچ توجیه قابل قبولی برای استمرار حضور در سوریه ندارد و چاره‌ای ندارد جز آن که به منظور احترام به استقلال ملت‌ها و دولتها در منطقه خاورمیانه نیروهای خود را از شمال شرقی و شرق سوریه خارج کند.   

گزارش از خبرنگار ایسنا: علی منتظری