مسجد جامع مسكو از مهمترین و بزرگترین مساجد روسیه به شمار می رود.
اين مسجد واقع در شهرمسكو پايتخت روسيه مي باشد كه یکی از بزرگترین کلان‌شهرهای قارهٔ اروپا و از مهمترين شهرهاي اين كشور به شمار مي رود .
این مسجد که کمی بیش از صد سال از عمرش می گذرد ، یکی از مراکز مذهبي مسلمانان روسیه مي باشد . گفته مي شود كه هر مسلمانی که به مسکو مي آيد سعي مي كند كه در این مسجد نماز بگزارد.
شیخ راویل عین الدین رئیس کنونی شورای مفتیان روسیه که دراوایل سال 1990 میلادی امام مسجد جامع مسکو بود مي گويد كه : " درطی بیش از يكصد سالي كه از قدمت مسجد مي گذرد تاكنون روسای کشورهای بسياري از اين مسجد دیدن کرده اند . از آن جمله کمال عبدالناصر از مصر، سوکارنو از اندونزی ، قذافی از لیبی ، خاتمی از ایران ، عبدالله گل از ترکیه ، ماهاتیر محمد از مالزی و ... . همچنين درهر سال در این مسجد روز "القدس" نيز برگزار می شود . تاكنون محمد عباس رئیس جمهور فلسطین و خالد مشعل رهبر حماس نیز در این مسجد نماز خوانده اند.
در ابتداي ساخت اين مسجد مدت زمانی که مسجد ساخته شد همه را متعجب ساخت ، زيرا ساختمان مسجد جامع با صحن نمازخانه و بالکنی برای خانم ها صرفا در مدت 5 ماه ساخته شده بود .
در 27 نوامبر سال 1904 میلادی بدرالدین حضرت علیموف اولین امام جماعت مسجد از مقامات وقت درخواست نمود که مراسم مذهبي در مسجد آغاز شود.
در دوران شوروی سابق اعتقادات مذهبی مردم با ممنوعيت مواجه بود و آنان مورد پیگیرد واقع می شدند فلذا امام هاي مسجد مانند احمدزیان مصطفی و رضا الدین بصیروف كه تحصیلات اسلامی خود را در مدرسه بخارا به اتمام رسانده بودند و در بين مسلمانان داراي اعتبار زیادی بودند براي ترويج ارزش هاي اسلامي اغلب به منازل مسلمانان مي رفتند و ..." .
در سال 1980 ميلادي اوضاع دگرگون گرديد و مسلمانان فضائي براي آموزش اسلام بدست آوردند.
در حال حاضر بعلت اقدامات بازسازي مسجد مسكو صرفا حدود 250 نفر در مدرسه وابسته به مسجد جامع مسکو تحصیل می کنند.
بازسازی مسجد
بحث بازسازی مسجد جامع مسكو از مدتها قبل در روسيه مطرح بود. ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و مسئولين شهري مسكو از طرح مسلمانان مسکو براي بازسازي مسجد حمایت کرده و در جشن يكصدمین سالگرد مسجد در ماه مه سال 2004 میلادی اولین سنگ بناي بازسازي مسجد جامع مسكو
انجام گرديد .
آمار نمازگزاران در مسجد جامع مسكو در سال های اخیر تا 7 هزار نفر برای نماز جمعه و در اعياد تا 50 هزار نفر تخمين زده مي شد البته ساختمان قديمي مسجد صرفا گنجایش 950 نفر را داشت که گاهی تا سه هزار نفر در آن جمع می شدند ، وليكن ساختمان قدیمی فاقد ظرفيت مورد نظر بود ، فلذا در عيد قربان سال 2011 از سوي مسئولين فنی ساختمان هشدار داده شد که بیش از 900 نفر براي برگزاري نماز وارد مسجد نگردند ، در غیراینصورت احتمال ريزش ساختمان مسجد وجود دارد .
با توجه به اينكه بناي مسجد فوق در سال 1904 میلادی صورت گرفته و بازسازي آن با اسلوب جديد به شكل سابق ممكن نبود قرار گرديد كه در ساخت مسجد جديد تمامي اسلوب معماری سابق و حتی رنگ ساختمان قدیمی حفظ شود.
در حال حاضر اقدامات ساختمانی شروع گرديده و اسكلت بتونی ساختمان مسجد و دو مناره آن به ارتفاع 72 متر ساخته شده اند. این ساختمان شش طبقه خواهد بود. اقدامات ساختمانی بر اساس آخرین فناوری هاي نوين درحال انجام مي باشد. این ساختمان داراي 9 آسانسور خواهد بود و سالن کنفرانس آن مجهز به تجهیزات لازمه براي ترجمه همزمان به چهار زبان خواهد گرديد .
ظرفيت مسجد برای 10 هزار نفر در نظر گرفته خواهد شد . در نزدیکی مسجد ساختمانی بنا خواهد شد که محل سکونت رئیس شورای مفتیان روسیه و مدرسه ، مغازه حلال فروشي و ... خواهد بود .
دمیتری مدودف نخست وزیر وقت روسیه در سال 2009 میلادی پس از بازديد از مسجد جامع مسکو اظهار نمود كه : " اینکه در زمان حاضر بازسازی بزرگ این مسجد انجام می شود، گواه توجه مشترک ما به میراث معنوی مسلمانان بوده و این موضوع که کشور روسیه یک کشور کثیرالملله و کثیر المذهب است و مسلمانان در روسیه مورد احترام هستند".
تعدادی از کشورهای مسلمان نیز در ساخت و تجهيز مسجد داراي نقش مي باشند.
در حال حاضر مسلمانان در سالن نماز موقت نماز می خوانند که در نزدیکی مسجد ساخته شده است.
گشایش مسجد جامع مسکو در سال 2015 میلادی برگزار خواهد شد.
