بسم الله الرحمن الرحیم

مسجد امام علي (ع) و مركز اسلامي هامبورگ

{ إِنّما يَعْمُرُ مَساجِدَ اللّهِ مَنْ آمَنَ بِاللّهِ وَ الْيَوْمِ اْلآخِرِ وَ أَقامَ الصّلاةَ وَ آتَى الزّكاةَ وَ لَمْ يَخْشَ إِلاّ اللّهَ فَعَسى‏ أُولئِكَ أَنْ يَكُونُوا مِنَ الْمُهْتَدينَ }

«مسجدهای خدا را کسانی عمارت می کنند که به خدا و روز قیامت ایمان آورده¬اند و نماز می-گذارند و زکات می دهند و جز از خدا نمی ترسند. امید است که اینان از هدایت یافتگان باشند»

مسجد سنگر دفاع از حریم دین مقدس اسلام است، و در طول تاریخ از پیامبر خاتم ، حضرت محمد صلی الله علیه و آله و سلم و اصحاب با وفایش ، مدافعان آن بوده اند . براي مسجد می توان نقش های زیادی نام برد که مهمترین نمود آن نقش عبادی و ارتباط بين مسلمانان است ، همان طور که ستارگان باعث زینت و زیبایی آسمان هستند، مسجد نیز مایه زینت و زیبایی زمین است و در مساجد نور خداوند بر قلوب مؤمنین می تابد و آنان را بهره مند می گرداند. چنانچه رسول گرامی اسلام حضرت محمد صل الله علیه و آله و سلم فرمودند: «المساجد انوار الله . مساجد نورهای الهی هستند.»

یکی از بزرگترین مساجد برجسته اروپا مسجد حضرت امام علی علیه السلام و مرکز اسلامی هامبورگ است که با همت والای مرجع عالیقدر مرحوم حضرت آیت الله العظمی بروجردی (ره) و کمک و مساعدت مؤمنین بنا گردیده است.

این مسجد باشکوه و مرکز اسلامی که محل عبادت ملیت ها و گروه های مختلف مسلمان و ترویج اسلام است، مورد توجه مسلمانان، غیر مسلمانان و حتي محل بازديد توریست های مختلف کشورهای جهان از مكاني اسلامي می باشد. برای بسیاری از مسلمانان اروپا و بویژه مردم آلمان نام مركز اسلامی هامبورگ نامی آشناست و شاید برخی از آنان نیز بارها از راه های دور و نزدیك به بازدید از این مسجد موفق شده باشند.

موقعيت جالب مسجد در كنار درياچهء زيباي آلستر و ساختمان چشمگير آن بعنوان تجلي معماري و هنر شرقي موجب شده تا تازه واردين به شهر هامبورگ و تورهاي گردشگري كشور هاي مختلف از مسجد و مركز اسلامي هامبورگ بعنوان يكي از آثار ديدني اين شهر بازديد نمايند . سالهاست كه اين مسجد بعنوان يكي از نقاط ديدني شهر هامبورگ در بروشورهايي كه از جانب مؤسسات جهانگردي آلماني منتشر مي شود معرفي شده است.

تاریخچه بنیان گذاری مسجد و مراحل بنای مركز

در نهم مهرماه 1336 هـ . ش (اول اكتبر 1957م.) زمین اولیه به مساحت 4/3744 متر مربع برای مسجد خریداری و به ثبت رسید.

از بهمن ماه 1336 هـ . ش (فوریه 1960م .) كه نخستین كلنگ ساختمان مسجد زده شد تا اواخر 1341 هـ . ش (1963م .) با وقفه هایی كه در كار بنا پیش ‌آمد تقریباً اسكلت ساختمان مسجد به پایان رسید. اما در همان زمان بود که حضرت آیت الله العظمی بروجردی رحلت فرموده و دار فانی را وداع گفتند.

در اواخر سال 1963م . وقفه مجددی در كار ساختمانی مسجد روی داد و هیئت ساختمانی نیز بدلیل نبود بودجه كافی، بناچار به بانك های آلمانی بدهكار شد .

در سال 1343هـ . ش (1965م.) شهيد آیت الله دكتر بهشتی با تأیید مراجع تقلید وقت ، بعنوان امام جماعت مسجد برگزیده شد. ایشان در زمره روحانیون فعال و اندیشمندی بود که در بدو ورودشان زیرساخت های اساسی مسجد و مرکز را سرعت بخشید.

طی دو سال یعنی سال های 1966 و 1967 م . بخش اداری داخل مسجد و قسمتی از كاشی كاری دیوارهای خارجی آن از ناحیه كمك های مردمی و تبرعات مسلمانان علاقمند در ایران و آلمان به اتمام رسید .

ابتكار مهم دیگر شهيد آیت الله بهشتی این بود كه در كنار مسجد، مؤسسه اسلامی – فرهنگی دیگری با هدف تحت پوشش قرار دادن همه مسلمانان از ملیت ها و مذاهب مختلف را بنیان گذارد و بدین سان در 19 بهمن ماه 1344هـ . ش (8 فوریه 1966م .) مركز اسلامی هامبورگ به ابتكار شهيد آیت الله دكتر بهشتی به ثبت رسید و فعالیت فرهنگی خود را در سطح آلمان و سایر كشورهای اروپائی آغاز نمود.

در سال 1970 م . با بازگشت آیت الله بهشتی به ایران و پس از مدت کوتاهی به اشاره دولت ستم شاهي در ایران ؛ در آلمان حساب های مربوط به امور جاری و امور ساختمانی مسجد در بانک ملی مسدود شد و این بانک از ادامه پرداخت پول برای انجام کارهای مسجد و مرکز خودداری کرد . این اقدام فشار مضاعفی را بر فعالیت های رو به گسترش مسجد ایجاد نمود . اما مسجد با تلاش گسترده تر و با همیاری دلسوزانه جمعی از مسلمانان علاقمند توانست طی مدت کوتاهی مشکلات مالی خود را تا حد قابل ملاحظه ای حل کند. در فاصله سال های 1969 تا 1979 م . کار ساختمانی مربوط به سالن سخنرانی، روکار مسجد و بخشی از زیرزمین آن به اتمام رسید .

ساختمان مسجد هامبورگ

ساختمان مسجد هامبورگ از دو بخش مهم و پیوسته تشکیل شده است:

بخش اصلی مسجد به شکل دایره است که بر فراز آن گنبد بزرگی به ارتفاع 18 متر و قطر 5/13 متر قرار دارد. این گنبد سیمانی است و بوسیله یک روکش مسی پوشانده شده است که برنگ سبز درآمده و به مسجد زیبایی خاصی بخشیده است .

نمای داخل مسجد بوسیله کتیبه هایی از کاشی های نیلگون معرق پوشیده شده که بر آن آیات سوره جمعه و آیاتی از سوره اسراء با خط زیبای ثلث همراه با ترجمه آلمانی آن نقش بسته است. کاشی کاری مسجد اثر استادان هنر و فن کاشیکاری شهر مقدس مشهد است. محراب زیبای مسجد نیز با ترکیبی از آجر و کاشیکاری رو بجانب قبله بنا شده و با تلاش دو ساله هنرمندان مشهد ساخته شده است . بالای محراب آیه 162 سوره انعام نقش بسته است. شبستان مسجد ، محل برگزاری نمازهای جماعت روزانه، نمازهای جمعه و نمازهای عید سعید فطر و قربان است .

در طرفین گنبد دو گلدسته قرار گرفته که یادآور مأذنه بلال، مؤذن رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم و شهادت او بر وحدانیت خداوند است . این مناره ها نیز سیمانی است و روکش آنها از سرامیک های کوچک به رنگ خردلی است . قطر هر یک از این مناره ها 20/2 متر و ارتفاع آنها 18 متر می باشد . درب ورودی اصلی مسجد به سمت غرب باز شده و نمای بیرونی آن با کاشی های زیبایی مزین شده است . این درب ورودی نسبت به سطح محوطه اطراف مسجد مرتفع تر بوده و با پلکان دو طرفه ای به محوطه پیشین مسجد متصل می شود. جلوی پلکان و روبروی درب ورودی اصلی آب¬نمایی ديده مي شود که به نمای بیرونی آن شادابی و طراوت می بخشد.

بخش جانبی مسجد که شبستان به آن پیوسته است و شامل سالن بزرگ سخنرانی ، کتابخانه ، دفاتر اداری ، وضوخانه ، سرویس های بهداشتی و آشپزخانه است ، محل فعالیت های مرکز اسلامی می-باشد.

سالن بزرگ سخنرانی در کنار شبستان مسجد است و گنجایش حدود 200 صندلی را دارد. اين سالن مجهز به سیستم ترجمه همزمان است و محل برگزاری سخنرانی¬ها و سمینارهای مذهبی و علمی است. بر فراز جایگاه سخنرانی کتیبه¬ای مزین به آیه شریفه 125 از سوره النحل قرآن کریم نصب شده است .