وقوع همزمان سردرد و خون دماغ نسبتا شایع است. خون دماغ های پشت سر هم معمولا به علت آسیب به عروق خونی در بینی رخ می دهد.اما داشتن سردرد و خون دماغ می تواند نشانه ای از یک مسئله جزئی، مانند تب یونجه و یا چیزی شدید تری، مانند کم خونی، و یا کمبود گلبول قرمز خون باشد.
علت ایجاد سردرد و خون دماغ
عوامل محیطی و شیوه زندگی می تواند به سردرد و خون دماغ کمک کند. این موارد به آسانی موجب پارگی عروق خونی کوچک در بینی، به ویژه هنگامی که غشای داخل آن خشک است، می شود.
انحراف تیغه بینی، و یا تغییر دیواره بینی یک علت شایع برای هر دو علائم است. انحراف تیغه بینی همراه با سردرد و خون دماغ می تواند انسداد در یک یا هر دو سوراخ بینی، درد صورت و تنفس پر سر و صدا در هنگام خواب را ایجاد کند. دیگر موارد خفیف که می توانند سردرد و خون دماغ را به طور همزمان ایجاد کنند عبارتند از:
رینیت آلرژیک، یا تب یونجه
سرماخوردگی
عفونت سینوسی
استفاده بیش از حد از ضد احتقان بینی و اسپری های بینی
وجود مخاط خشک در بینی
اما برخی از موارد جدی اما کمتر شایع که می توانند سردرد و خون دماغ ایجاد کنند عبارتند از:
بیماری قلبی مادرزادی
سرطان خون
تومور مغزی
ترومبوسیتمی و یا افزایش پلاکت ها در خون
اگر علائم دیگر مانند تهوع، استفراغ، و یا سرگیجه، همراه با سردرد و خون دماغ داشتید حتما به پزشک مراجعه کنید.
چه چیزی باعث ایجاد سردرد و خون دماغ در بزرگسالان می شود؟
یک مطالعه نشان داد که بزرگسالان مبتلا به میگرن به طور قابل توجهی بیشتر به خون دماغ مبتلا می شوند. این یافته ها همچنین نشان می دهد که خون دماغ ممکن است پیش زمینه میگرن باشد. اما تحقیقات بیشتری در این زمینه لازم است. در صورت ایجاد خون دماغ های شدید، بدن شما ممکن است علامت هشدار دهنده را همراه با سردرد شدید ایجاد کند.
برخی از چیزهایی که می توانند سردرد و خون دماغ را آغاز کنند عبارتند از:
محیط بیش از حد خشک
مسمومیت با مونوکسید کربن
فشار خون بالا
کم خونی
عفونت بینی
استفاده بیش از حد از کوکائین
استنشاق اتفاقی مواد شیمیایی مانند آمونیاک
عوارض جانبی داروها مانند وارفارین
آسیب به سر
در هر صورت اگر ضربه به سر باعث خون دماغ شده و سر درد هر لحظه بدتر شد، حتما به پزشک مراجعه کنید.
محققان در یک مطالعه دریافتند که افراد مبتلا به سندرم اسلر وبر راندو (HHT) با شروع میگرن، خون دماغ را نیز گزارش داده اند. HHT یک اختلال ژنتیکی نادر است که باعث تحولات غیر طبیعی متعدد در رگ های خونی می شود.
بر اساس گزارش های بیمارستان کودکان در فیلادلفیا، سردرد و خون دماغ در دوران بارداری معمول است. حتما شما هم دیده اید زنان بارداری را که در این دوران سخت تر نفس می کشند. دلیلش این است که پوشش بینی و مسیر بینی خون بیشتری دارد. افزایش مقدار زیاد خون در عروق کوچک بینی، می تواند به آن ها آسیب زده و موجب خونریزی از بینی شود.
زنان بارداری ممکن است تغییرات هورمونی زیادی را به ویژه در سه ماهه اول تجربه کنند. این هم می تواند موجب سردرد گردد. اگر سردرد شما شدید است به طوری که قادر به راه رفتن نیستید، حتما به پزشک مراجعه کنید. این عارضه ممکن است نشانه پره اکلامپسی و یا فشار خون بالا باشد که بسیار آسیب زننده است.
علاوه بر این اگر سردرد شدید است و خون دماغ شما بیش از ۲۰ دقیقه طول می کشد نیز باید به پزشک مراجعه کنید.
چه چیزی باعث ایجاد سردرد و خون دماغ در کودکان می شود؟
بسیاری از کودکان خون دماغ را به دلایل زیر تجربه می کنند:
دست کردن در بینی
طرز ایستادن نامناسب
نخوردن غذای کافی و یا از قلم انداختن یک وعده غذایی
عدم خواب کافی
تحقیقات همچنین نشان می دهد که کودکان مبتلا به میگرن، بیشتر احتمال دارد که خون دماغ شوند. خونریزی بیش از حد گاهی اوقات می تواند باعث سردرد شود. وقتی این عوارض با هم اتفاق می افتند، ممکن است نشان از یک بیماری جدی مانند فشار خون بالا، سرطان خون یا کم خونی باشند.
اگر فرزند شما این علائم را دارد حتما به پزشک مراجعه کنید:
خستگی
ضعف
لرز و یا احساس سرما
سرگیجه و یا احساس سبکی سر
کبودی یا خونریزی های دیگر
دکتر در این حالت فشار خون کودک را اندازه گیری کرده و آزمایش خون تجویز می کند. تصویر برداری از مغز نیز در صورتی که معاینات عصبی غیر طبیعی باشد، برای علت سردرد تجویز می شود.
چه زمانی سردرد و خون دماغ اورژانسی است؟
اگر سردرد همراه با علائم زیر را دارید حتما با اورژانس تماس بگیرید:
گیجی
غش
تب
فلج شدن یک طرف از بدن
مشکل در حرکات، مانند صحبت کردن و یا راه رفتن
تهوع یا استفراغ که مربوط به آنفلوآنزا نیست
در صورتی که خونریزی بینی نیز شرایط زیر را داشت با پزشک تماس بگیرید:
خونریزی بیش از حد
خونریزی بیش از ۲۰ دقیقه
خونریزی که در تنفس اختلال ایجاد می کند.
شکستن بینی
اگر سردرد و خون دماغ شما موراد زیر را داشت به پزشک مراجعه کنید:
زمانی که این عارضه در فواصل زمانی معین و مکرر اتفاق می افتد.
زمانی که در فعالیت های روزانه شما اختلال ایجاد می کند.
زمانی که روز به روز این اتفاق بدتر می شود.
زمانی که با استفاده از مسکن درمان نمی شود.
درمان سردرد و خون دماغ
اگر خون دماغ بند نیاید پزشک ممکن است با استفاده از ابزاری خاص، سوازندن رگ را انجام دهد. این کار علاوه بر قطع خونریزی، از ایجاد آن در آینده نیز جلوگیری می کند. اگر خونریزی ناشی از وجود جسم خارجی در بینی و یا شکستگی در آن است ممکن است عمل جراحی مناسب باشد.
در حالی که دارو های مسکن و ضد درد می توانند سردرد شما را کاهش دهند، آسپیرین ممکن است به خونریزی بینی بیشتر کمک کند. آسپرین رقیق کننده خون است و از داروهای تجویزی برای درمان میگرن های مکرر می باشد.
درمان سردرد در کودکان
مطالعات نشان می دهد روش های غیر دارویی در درمان سردرد کودکان بسیار موثرتر است. حتی اگر این سردردها روزانه و مزمن باشد. این روش های عبارتند از:
یادداشت ویژگی های سردرد برای شناسایی الگوها و محرک ها
مطمئن شوید کودک شما تمام وعده های غذایی خود را می خورد.
تغییر عوامل محیطی، مانند روشن گذاشتن چراغ ها
اتخاذ شیوه زندگی سالم، مانند ورزش کردن
استفاده از تکنیک های تمدد اعصاب
مراقبت از سردرد و خون دماغ در خانه
علاوه بر پایین آوردن دمای اتاق، شما می توانید از روش های زیر برای کاهش علائم سردرد و خون دماغ استفاده کنید:
نشستن روی زمین برای کاهش فشار خون در بینی، و به حداقل رساندن خونریزی
جلو آوردن سر نسبت به بدن برای جلوگیری از ورود خون به دهان
گرفتن محکم غضروف هر دو سوراخ بینی
قرار دادن مقداری پنبه در سوراخ بینی
شما باید سوراخ های بینی را برای ۱۰ تا ۱۵ دقیقه بسته نگه دارید.
هنگامی که خونریزی شما متوقف شد، می توانید از کمپرس گرم یا سرد در سر و یا گردن برای کاهش درد استفاده کنید. استراحت در یک اتاق آرام، سرد و تاریک می تواند به کاهش درد شما کمک کند.
جلوگیری از سردرد و خون دماغ شدن
در طول فصول خشک، شما می توانید از دستگاه های بخور برای جلوگیری از خشک شدن زیاد هوا استفاده کنید. این کار با جلوگیری از خشک شدن غشای بینی، خطر ابتلا به خونریزی را کاهش می دهد. شما همچنین می توانید از داروهای ضد آلرژی، برای فصول آلرژی زا مثل بهار و پاییز استفاده کنید.
همچنین با دور نگه داشتن وسایل ریز از جلوی دست کودک می توانید خطر فرو رفتن آن را در بینی کاهش دهید. برای جلوگیری از سردرد نیز می توانید از ایجاد محیط ها پر تنش خودداری کرده و استرس را از خود دور کنید.
چه چیزی باعث سردرد و خون دماغ می شود؟
سردرد و موارد اپیستاکسی یا خون دماغ امری شایع است. خون دماغ به دلیل ترکیدگی یا پارگی رگ های خونی در بینی رخ می دهد. سردرد و خونریزی بینی می تواند نشانه یک مشکل جزئی مانند تب یونجه یا موارد شدیدتر مانند کم خونی یا تعداد پایین گلبول های قرمز خون باشد.
عوامل محیطی و شیوه زندگی در ایجاد سردرد و خونریزی بینی نقش دارند. پارگی رگ های خونی کوچک در بینی به ویژه هنگام خشکی بسیار آسان است. انحراف تیغه بینی یا جابجایی دیواره بینی علت مشترک هر دو علائم است. همراه با سردرد و خون دماغ انحراف تیغه بینی نیز می تواند باعث انسداد یک یا هر دو سوراخ بینی، درد صورت و تنفس پر سر و صدا هنگام خواب شود. سایر شرایط خفیفی که می توانند باعث سردرد و خونریزی بینی شوند عبارتند از:
رینیت آلرژیک یا تب یونجه
سرماخوردگی
عفونت سینوس
استفاده بیش از حد از ضداحتقان یا اسپری بینی
خلط خشک در بینی
برخی از بیماری های جدی، اما کمتر رایج که می توانند باعث سردرد و خونریزی بینی شوند عبارتند از:
بیماری مادرزادی قلبی
سرطان خون
تومور مغزی
ترومبوسیتوپنی یا افزایش پلاکت در خون
در صورت داشتن علائم دیگری مانند حالت تهوع، استفراغ یا سرگیجه همراه با سردرد و خونریزی بینی به پزشک مراجعه کنید.
علت سردرد و خون دماغ در بزرگسالان چیست؟
یک مطالعه نشان می دهد بزرگسالان مبتلا به میگرن به طور قابل توجهی با خونریزی بینی دست و پنجه نرم می کنند، همچنین یافته ها نشان می دهد خون دماغ می تواند زمینه ای برای ابتلا به میگرن باشد، اما تحقیقات بیشتری در این زمینه نیاز است. در صورت خونریزی مکرر بینی همراه با سردرد شدید ممکن است بدن یک علامت هشدار دهنده اولیه ارسال کند. تعدادی از موارد می تواند باعث سردرد و خونریزی بینی شود عبارتند از:
محیط بیش از حد خشک
مسمومیت با گاز مونوکسیدکربن
فشار خون بالا
کم خونی
عفونت بینی
مصرف بیش از حد کوکائین
استنشاق تصادفی مواد شیمیایی مانند آمونیاک
عوارض جانبی مصرف برخی داروها مانند وارفارین
آسیب سر
همیشه باید پس از آسیب دیدگی سر به ویژه در صورت تشدید آن به آرامی به پزشک مراجعه کنید. یک مطالعه معتبر نیز نشان می دهد افراد مبتلا به تلانژکتازی هموراژیک ارثی (HHT) همزمان با میگرن خونریزی بینی را گزارش کردند. این بیماری به عنوان یک اختلال ژنتیکی نادر باعث عارضه های غیرطبیعی متعدد در عروق خونی می شود.
علل سردرد و خونریزی بینی در دوران بارداری
بر اساسا اعلام بیمارستان کودکان فیلادلفیا، سردرد و خون دماغ در دوران بارداری شایع است. تنفس در دوران بارداری سخت تر می شود زیرا مخاط و مجرای بینی خون بیشتری دریافت می کنند. افزایش حجم و فشار خون وارده به رگ های کوچک بینی می تواند باعث خونریزی بینی شود.
احتمال می رود تغییرات هورمونی به ویژه در سه ماهه نخست بارداری تجربه شود که می تواند باعث بروز سردرد شود. در صورت شدید بودن سردرد و عدم بهبودی آن با پزشک خود تماس بگیرید. این عارضه می تواند نشانه پره اکلامپسی یا فشار خون بالا و آسیب اندام ها باشد. در صورت خونریزی زیاد و عدم بهبودی آن بعد از 20 دقیقه به پزشک مراجعه کنید.
علل سردرد و خونریزی بینی در کودکان
بسیاری از کودکان دچار خونریزی بینی ناشی از موارد زیر می شوند:
انگشت داخل بینی کردن
داشتن وضعیت ضعیف بدنی
حذف وعده های غذایی
نداشتن خواب کافی
برخی تحقیقات نشان می دهند کودکان مبتلا به میگرن بیشتر در معرض خونریزی بینی هستند. خونریزی زیاد گاهی می تواند باعث بروز سردرد شود. در صورت همزمانی این علائم به طور مکرر و نزدیک به هم ممکن است نشان دهنده وجود بیماری جدی تری مانند فشار خون بالا، سرطان خون یا کم خونی باشد. در صورت داشتن علائم زیر کودک را نزد پزشک ببرید:
خستگی
ضعف
لرز یا احساس سرما
سرگیجه یا احساس سبکی سر
کبودی یا خونریزی آسان
پزشک ضمن بررسی فشار خون کودک ممکن است برای تعیین علت بروز آن آزمایش شمارش کامل خون را تجویز کند. این منبع مطالعاتی نشان می دهد در برخی کودکان با علائم خاص عصبی باید از مغز تصویربرداری انجام شود.
چه زمانی باید تحت مراقبت های فوری پزشکی قرار گرفت
در صورت داشتن سردرد به همراه موارد زیر با اورژانس تماس بگیرید.
گیجی
غش کردن
تب
فلج یک طرف بدن
مشکلات حرکتی مانند صحبت کردن یا راه رفتن
حالت تهوع یا استفراغ که مربوط به آنفولانزا نیست
اگر بینی به شرح زیر است:
خونریزی بیش از حد
خونریزی بیش از 20 دقیقه
خونریزی که در تنفس اختلال ایجاد می کند
پارگی
در صورت خونریزی بینی در کودکان کمتر از دو سال باید به اورژانس مراجعه شود.
اگر خونریزی بینی و سردردها در یکی از گروه های زیر قرار دارد به پزشک مراجعه کنید:
مداوم یا مکرر
فرد را از شرکت در فعالیت های عادی باز می دارد
بدتر شدن
با استفاده از داروهای بدون نسخه بهبود نمی یابد
البته بیشتر خونریزی های بینی و سردردها به طور خود به خود یا با مراقبت از خود برطرف می شوند.
این اطلاعات خلاصه ای از شرایط اضطراری است. در صورت داشتن فوریت پزشکی با پزشک خود تماس بگیرید.
سردرد و خون دماغ چگونه تشخیص داده می شود؟
پیگیری علائم قبل از قرار ملاقات با پزشک مفید است. پزشک این سوالات را از بیمار می پرسد:
داروی جدیدی مصرف می کنید؟
آیا از اسپری های ضداحتقان استفاده می کنید؟
چند مدت است این سردردها و خون دماغ را تجربه می کنید؟
چه علائم یا ناراحتی های دیگری را تجربه می کنید؟
علاوه بر این، پزشک درباره سابقه خانوادگی فرد نیز سوال می کند تا ببیند آیا عوامل خطر ژنتیکی برای شرایط خاص وجود دارد یا خیر، همچنین پاسخ به این سوالات به پزشک برای تجویز آزمایش های مناسب کمک می کند. برخی از آزمایش هایی که ممکن است پزشک تجویز کند عبارتند از:
آزمایش خون برای بررسی تعداد سلول های خونی یا سایر بیماری های خونی
اشعه ایکس سر یا قفسه سینه
سونوگرافی کلیه برای بررسی علائم بیماری مزمن کلیه
آزمایش فشار خون
درمان سردرد و خونریزی بینی
در صورت عدم توقف خونریزی بینی پزشک از یک وسیله گرم کننده یا روش سوزاندن برای بستن رگ خونی استفاده می کند. این کار ضمن جلوگیری از خونریزی بینی به کاهش خطر خونریزی در آینده نیز کمک می کند. سایر درمان های خونریزی بینی هم شامل جراحی برای برداشتن یک جسم خارجی یا اصلاح انحراف تیغه یا شکستگی است.
داروهای ضددرد می توانند سردرد را کاهش دهند، در صورت بروز میگرن مکرر پزشک داروهای خاصی را تجویز می کند. برای درمان سردرد پزشک روی درمان بیماری زمینه ای متمرکز می شود.
درمان سردرد در کودکان
برای درمان سردردها در کودکان روش های غیر دارویی حتی برای سردردهای مزمن روزانه توصیه می شود. این روش ها عبارتند از:
داشتن دفتر یادداشت سردرد برای شناسایی الگوها و عوامل محرک
اطمینان حاصل کنید کودک تمام وعده های غذایی خود را می خورد
تغییر عوامل محیطی مانند چراغ های روشن
ایجاد تغییرات در سبک سالم زندگی مانند ورزش و عادات خوب خوابیدن
تمرین تکنیک های آرام سازی
درمان های خانگی سردرد و خون دماغ
دمای سرد اتاق می تواند خطر خونریزی بینی را به حداقل برساند. برای درمان سریع خونریزی بینی موارد زیر را انجام دهید:
برای کاهش فشار خون بینی و به حداقل رساندن خون بنشینید.
به سمت جلو خم شوید تا از ورود خون به دهان جلوگیری کنید.
برای فشار بر بینی هر دو سوراخ را محکم ببندید.
پد پنبه ای را داخل بینی خود قرار داده تا از خروج خون جلوگیری شود.
هنگام فشار آوردن به بینی باید سوراخ های بینی خود را 10 تا 15 دقیقه بسته نگه دارید.
هنگام توقف خونریزی می توان کمپرس گرم یا سرد روی سر یا گردن خود برای کاهش درد قرار دهید. استراحت در یک اتاق آرام، خنک و تاریک نیز می تواند به کاهش درد کمک کند.
جلوگیری از سردرد و خونریزی بینی
در فصول خشک سال می توانید از دستگاه بخور در خانه برای مرطوب نگه داشتن هوا استفاده کرد. این کار باعث عدم خشکی داخل بینی می شود و خطر خونریزی بینی کاهش می یابد. در صور ابتلا به حساسیت فصلی از داروهای آلرژی بدون نسخه برای پیشگیری از بروز سردرد و علائم بینی استفاده شود.
بسته به علت خونریزی بینی شاید لازم باشد به فرزند خود بیاموزید چگونه از بینی خود محافظت کند. حفظ فضای امن برای اسباب بازی ها و بازی می تواند به کاهش خطر داخل کردن اجسام خارجی در بینی به آنها کمک کند.
با انجام اقداماتی برای کاهش استرس در زندگی خود از تنش و سردردهای میگرنی جلوگیری کرده یا آن را کاهش دهید. این امر به معنای تغییر وضعیت نشستن، ایجاد وقت برای استراحت و شناسایی عوامل محرک باشد تا بتوان از بروز آن جلوگیری کرد.
