یکی از توصیه های دین مبین اسلام برای حرکت در مسیر کمال، توجه دائمی به خداوند متعال است. توجهی که برگرفته از نگرشی توحیدی به عالَم وجود بوده و نشان از اعتقاد به حضور خداوند در هر کون و مکان و حال و زمان دارد. بر این اساس، مؤمن که قصد سیر الی‌الله دارد سعی می‌کند تا در هیچ حال و زمانی از یاد خداوند غافل نبوده و پیوسته خود را در محضر رب‌العالمین ببیند.

قرآن کریم در توصیف این دسته از افراد می‌فرماید: «فِي بُيُوتٍ أَذِنَ اللَّهُ أَنْ تُرْفَعَ وَيُذْكَرَ فِيهَا اسْمُهُ يُسَبِّحُ لَهُ فِيهَا بِالْغُدُوِّ وَالْآصَالِ رِجَالٌ لَا تُلْهِيهِمْ تِجَارَةٌ وَلَا بَيْعٌ عَنْ ذِكْرِ اللَّهِ وَإِقَامِ الصَّلَاةِ وَإِيتَاءِ الزَّكَاةِ»؛[1] «در خانه‌هايى كه خدا رخصت داده [قدر و منزلت‌] آنها رفعت يابد و نامش در آنها ياد شود، در آن [خانه‌]ها هر بامداد و شامگاه مردانی او را نيايش مى‌كنند که تجارت و داد و ستد آنان را از یاد خدا و برپا داشتن نماز و پرداخت زکات، باز نمی‌دارد».

اهل‌بیت علیهم‌السلام که خود در سر سلسه این حرکت توحیدی قرار داشته و قله‌های معرفت و عبودیت را فتح کرده بودند، همواره شیعیان خود را به این وادی سوق داده و ذکر و یاد خدا را در دلِ ایشان زنده می‌نمودند. بر همین اساس، در روایات ما  ذکر و یاد خدا محدود به هیچ مکان و زمانی نگشته و کمترین چیزی که مستلزم توجه به خداوند گردد، مورد تأیید و تأکید قرار گرفته است.

به‌ عنوان مثال امام صادق علیه‌السلام فرمودند: «اشکالی ندارد که انسان [اگر خواست حتی] در حمام [هم] قرآن بخواند؛ [البته] در صورتی که قصدش توجه به خدا باشد، نه نشان دادن صدایش».[2]

یا در حدیثی قدسی منقول است که حضرت موسی علیه‌السلام به خداوند عرض کرد: پروردگارا من گاهی در حالتی هستم که تو را برتر از آن می‌بینم که در آن حال به یادت بیفتم. [چه دستور می‌دهی؟] خداوند فرمود: ای موسی در هر حال به یاد من باش [و خجالت نکش].[3]

پی‌نوشت:
[1]. نور: 36 و 37.
[2]. کافی، اسلامیه، ج6، ص502.
[3]. توحید صدوق، جامعه مدرسین، ص182.