نام سوره: انفطار 
تعداد آیات: 19 
ترتیب نزول: 82 
محل نزول: مکه مکرمه 

معانی نام سوره: انفطار مصدر گرفته شده از فطرت است. یعنی شکافته شدن و شکاف برداشتن. 

نامهای دیگر: - 

ویژگیهای سوره: این سوره بخش دیگری از نشانه های پایان یافتن این جهان و آغاز جهان آخرت و وقوع قیامت را بیان میکند تا انسان از غرور و تکبر و غفلت بیدار شود. 

موضوعات مطرح شده: عجز و ناتوانی انسان در برابر قدرت الهی – کیفیت خلقت انسان – ضبط و ثبت دقیق همه اعمال انسان در پرونده – تقسیم بندی انسانها به دو گروه نیکان و بدکاران – عظمت روز قیامت.

فضیلت قرائت و خواص سوره انفطار

هشتاد و دومین سوره قرآن کریم است . 
رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم می فرماید: کسی که سوره انفطار را قرائت کند خداوند به تعداد همه قبرها به او حسنه می دهد و ده برابر قطرات برف و باران که از آسمان فرود می آید به او حسنه داده می شود. 
پاورقی 1. مجمع البیان، ج 10، ص 283

امام جعفر صادق علیه السلام فرموده اند: هر کس که سوره انفطار را در نمازهای واجب یا مستحب خود قرائت نماید خداوند حاجت ها و خواسته هایش را روا می دارد و بین او و خداوند حجابی نخواهد بود و همواره خداوند با نظر عنایت به او می نگرد تا از حسابرسی مردم فارغ گردد. 
پاورقی 2. ثواب الاعمال، ص 121

دیدار با رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم در روز قیامت از ارزش های معنوی این سوره مبارکه می باشد. رسول خدا صلی الله علیه و آله و سلم فرموده است: هر کس خوش دارد که روز قیامت به من بنگرد چنانکه با چشم سر می بیند سوره های تکویر؛ انفطار؛ انشقاق را قرائت نماید. 
پاورقی 3. کنزالعمال، ج 6، ص 3834

شأن نزول و محتوای سوره انفطار

این سوره مانند بسیاری از سوره های دیگر جزء آخر قرآن بر محور مسائل مربوط به قیامت دور می زند، و روی هم رفته در آیات نوزده گانه آن به پنج موضوع در این رابطه اشاره شده: 1. اشراط الساعة: یعنی حوادث عظیمی که در پایان جهان و در آستانه قیامت رخ می دهد. 2. توجه انسان به نعمتهای خداوند که سراسر وجود او را فرا گرفته، و شکستن غرور او، تا خود را برای معاد آماده سازد. 3. اشاره به فرشتگانی که مامور ثبت اعمال انسانها هستند. 4. سر نوشت نیکان و بدان در قیامت. 5. گوشه ای از سختیهای آن روز بزرگ. 

داستان سوره انفطار

بحث روایتی (روایاتی در ذیل علمت نفس ما قدمت و اخرت)، (و ان علیکم لحافظین) و (الامر یومئذ لله)
در تفسیر قمی در ذیل آیه (و اذا القبور بعثرت) فرموده: یعنی قبرها شکافته می شود، و مردگان بیرون می آیند. 
و در الدر المنثور است که حاکم (وی حدیث را صحیح دانسته) از حذیفه روایت آورده که گفت رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم فرمود: هر کس سنت خیری را باب کند، و خودش به آن عمل نماید، هم اجر عمل خود را دارد و هم مثل اجرهای پیروانش را، بدون اینکه از اجر پیروانش کم شود، و هر کس سنت شری را باب کند، و خودش به آن عمل کند، هم وبال عمل خود را دارد، و هم مثل وبالی که پیروانش دارند، بدون اینکه از وبال پیروان چیزی کم شود، حذیفه بعد از نقل این کلام، آیه (علمت نفس ما قدمت و اخرت) را تلاوت کرد. 
و در همان کتاب آمده که عبد بن حمید از صالح بن مسمار روایت کرده که گفت: من شنیده ام رسول خدا صلی اللّه علیه و آله و سلم بعد از آنکه آیه (یا ایها الانسان ما غرک بربک الکریم) را تلاوت فرموده، در پاسخ به خدای تعالی عرضه داشته: نادانیش او را نسبت به تو مغرور کرده. 
و در تفسیر قمی در ذیل آیه (فی ای صوره ما شاء رکبک) فرموده: اگر می خواست، به صورتی غیر این صورت تو را ترکیب می کرد. 
مؤ لف: این روایت را صاحب مجمع البیان بدون ذکر سند از امام صادق علیه السلام آورده. 
و نیز در همان تفسیر در ذیل آیه (و ان علیکم لحافظین) فرموده: همان دو فرشته ای که موکل بر انسانند. 
و از سعد السعود نقل شده و در روایتی هم آمده که این دو فرشته - که موکل بر انسانند - هنگام نماز فجر نزد مؤمن می آیند، و با آمدن آنان آن دو فرشته که در شب موکل بر او بودند بالا می روند، و چون خورشید غروب کند، دوباره همان دو فرشته برای نوشتن اعمال شب نازل می شوند، و نویسندگان روز بالا می روند، و اعمال او را به درگاه خدای عزوجل می برند. 
و مدام این آمد و شد ادامه دارد، تا اجل مؤ من برسد وقتی اجلش رسید، (این) دو فرشته با فرد صالح خدا حافظی می کنند، و می گویند خدا عوض ما جزای خیرت دهد، چه بسیار عمل صالحی که به ما نشان دادى، و چه سخنان نیکوی بسیاری که به گوش ما شنواندى، و چه مجالس خیری که ما را بدانجا بردى، در عوض ما امروز موکل بر هر چیزی هستیم که دوست بدارى، و آن را برایت تاءمین می کنیم، و به درگاه پروردگارت شفاعتت می کنیم. 
و اما اگر گنهکار باشد به او می گویند خدا عوض از ما جزای شری به تو بدهد، برای این که یک عمر ما را آزردى، چه اعمال زشتی که به ما نشان دادى، و چه سخنان زشتی که به گوش ما شنواندى، و چه بسیار مجالس بدی که ما را بردى، و از این به بعد ما هم موکل بر هر امری هستیم که تو آن را کراهت بدارى، و علیه تو نزد پروردگارت شهادت می دهیم. 
و در مجمع البیان در ذیل آیه (والامر یومئذ لله) می گوید: عمرو بن شمر از جابر از امام باقر علیه السلام روایت کرده که فرمود: (و الامر یومئذ و الیوم کله لله)، آنگاه فرمود: ای جابر وقتی قیامت می شود، همه حکام از بین می روند، و دیگر حاکمی نمی ماند بجز خدا. 
مؤلف: منظور آن جناب این است که: امر، تنها در قیامت مختص به خدا نیست بلکه در دنیا هم همینطور است، و اگر در آیه مالکیت امر را مختص به خدا در روز قیامت کرده، به این اعتبار بوده که این حقیقت در قیامت ظاهر می شود، نه اینکه تنها در آن روز مالک است، پس علت اینکه ظهور این حقیقت مختص به قیامت شده، این است که در قیامت امر و حکم دیگری نمی ماند، سایر صفاتی هم که در قرآن کریم برای خدا در خصوص قیامت اثبات شده نظیر امر است.  بنابر این می توان گفت این روایت از روایات برجسته است.