İmam Hamaney'in '250 Yaşında Bir İnsan' kitabı, masum İmamların hedefine dayalı genel fikir oluşturma açısından sağlam bir referans. O kitaba dair birşeyler belirteyim:
 
Kitap; Peygamberimizin (s.a.a) rıhletinden on birinci İmam'ın şehadetine değinki süreci hem detaylı hem yüzeysel bir şekilde ele alıyor.
On bir insanın devirlerinin toplamı 250 yıla tekabül ediyor.
Yani takriben 250 sene.
Elbette canlara üstün Peygamberimiz ve onun tenparesi Seyidet-i Nisaü'l-Alemin Hz. Fatıma ve onun azizi, biricik kızı Hz. Zeynep de dahil kitaba.
Biri Seccad idi diğer Seyyidüşşüheda ondan önceki sulh imzası atan, diğerleri ilmi yaran - yayan...
Farklı koşullar dahilinde farklı aksiyonlar oluştu.
İmam Seccad'ın öz ve özel dostları yirmiyi aşmadı. Gizli teşkilatlarla füture adımlar atarak evre evre öz İslam bir sonraki İmam'a intikal edildi.
Bunun haricinde başkaldırılar vücut buldu. Sonucu akametten fiyaskodan öteye geçmedi.
Ama İmamlar güçlü altyapıyı zedelemeden, günbegün sağlamlaştırarak 250 yıl İslam'ı muhafaza ettiler ki kıyamete dek mahfuzdur.

Eğer onların önlemleri ve eylemleri olmasaydı; İmam Hasan'ın barış antlaşması, İmam Seccad'ın duaları, İmam Hüseyin'in Aşura'sı olmasaydı, İslam, Muaviye gibi hükümdarların sultasında, dışı sahi içi vahi kalıp, hilafet için kullanım aracı olmaktan öteye geçmeyecekti.
Ama Yezid gibi zirzop bir emirin devrinde hilafet asıl rengini belli eder.
Yezid bir şiirinde şunu itiraf ediyor:

"Beni Haşim, saltanatla oyun oynadılar.
Ne gökten bir haber gelmiş ve ne de vahiy nazil olmuştu."

Yezid hilafetin butlan oluşunun en güçlü argümanıdır. Emevi hükümeti, kökten, fikir ataları Ebu Süfyan'ın devam ettiricisiydi. Dışı tam not almış ancak içi döküntü bir İslam hangi hedefe götürebilir insanoğlunu?

Kuru-Ekmek Tüketen Halife

İmam Ali dönemi 4 -5 sene sürmekle özet konumundadır, bunun yanında üç ayırıcı savaşa yer edinmekle ve hükmetme yöntemiyle de tafsilatlı bir dönemdi denilebilir. Bana göre, kitaptan da anladığım kadarıyla, İmam Ali dönemini iyi analiz edenler, diğer İmamların dönemini ezbere okuyacaklardır. İkinci halifenin vefatıyla Halife olma şansı varken bu şansı kendi yönetim yöntemiyle iten (Muhammedi yönetim) ve bundan sonra da halkın ona akın akın gelmesiyle buna rağmen yine de hilafeti reddeden ve Emirülmüminin olunca da beytülmalı herkes arasında eşit oranda bölüştüren ve şehadetinden sonra da hükümet kanallı yıllarca lanet ettirilen, mazlum bir İmamdı o. O kuru ekmek tüketen bir halifeydi. Ömrünün her anında yücepayeli oluşunu izhar etti.

Her şey gün gibi ortada. Muamma değil. Hidayet İmamları 250 yaşında bir vücut idiler. Eğer İmam Hüseyin; İmam Zeynelabidin dönemi gibi bir dönemde yaşamış olsaydı Sahife-i Seccadiye yerine Sahife-i Hüseyniyemiz olurdu ya da aksine İmam Zeynelabidin eğer İmam Hüseyin dönemi gibi bir dönemde yaşamış olsaydı Kerbela katliamı gibi bir katliama başka bir adla sanla tarih kitaplarında tanıklık ederdik.

Ama sığ görüşlerden olsa olsa mahalle muhtarı olur ya da fatura ödemekle tüm sıkıntıları hallolan tipik ev reisi. Bu mevzuların derinliğini anlamayana şaşarım. Maalesef basireti mektepte öğretmiyorlar. Basiretten özürlü olanlarsa kendilerinde gördükleri cüreti kendi sınırlarında mahfuz edemedikleri için bunu dışa yayıp global bir başarı madalyonuna terlerler. Ne demektir İmam Seccad'ın dostlarının sayısının yirmiyi geçmemesi? Peygamber göçeli kaç sene oldu, asırlar mı nasırlaştı? İşte burada dünün ve bugünün bilançosu gözler önündedir. Müslüman çok da sahisi az. Bunun için dedim ki Onlar öz-orjinal İslam'ı intikal ettiler. Çün ki Muaviye gibileri içi kof bir İslam'dan Müslümanlar ürettiler. Alimleri bile zımmettiler. O alimler halkı irşad edeceğine emirlerinin kulluğunu aplike ediyorlardı. Öyle alimlerden nasıl halk irşad olsun ki? O alimlerin mürşidliğinden nasıl beşer çıkar orasını sen düşün. Allah bizi affetsin.

Dün ile bugün arasında pek de fark yok gibi. Her şey tumturak ama bununla tamtakır kuru bakır.

Bir de gizli teşkilat demiştim. Hani böyle FETÖ örgütünün teşkilatı gibi değil. Direkt takiyye akla gelse de tam olarak takiye de değil. (Takiyye geniş bir mevzubahis olduğundan susmakta yarar var.) Özel yarenler. Peygamberimizin dahi özel yarenleri dostları oldu. Diğer imamların da öyle. Onlara 'Sır Ashabı' deniliyordu. Hükümete karşı idiler. Kurulan sentetik bir düzenin, estetikli rejimin karşısındaydılar. Güç tağutlaydı, Hakk'ın eli dardaydı. Sır ashabı İmam'ın kontrolündeydi. Sırdılar. Sustular. Seccad'la sustular, Hüseyin'le konuştular. Mesela Kerbela çölünde şehid düşen siyahi köle bir sırdı. Ammar bir sırdı. Sonra o sır şehid oldu. Sırlar da şehid olur.

Diğer İmamların dönemlerine üstünkörü bakarsak; İmam Bakır aleyhisselam dönemi ile İmam Sadık dönemi İmam Seccad dönemi gibi zor şartlar altında gelişmedi. Yine zorluklar eksilmedi, orası malum. Mesela İmam Sadık döneminde Emevi sultası son nefeslerini solumaktaydı. Çalkantılı bir döneme kısaca Azrail'in aguşu sınırına girmişlerdi. Ve İmam rahatlıkla halka karşı Peygamberin İmam olduğunu buyuruyor ve ondan sonraki imamları da sırasıyla naklen bildiriyordu. İmam Seccad döneminde böyle bir durum tasavvur edilemez. İmam Musa Kazım aleyhisselam dönemi yürekleri yaralayıcı bir dönem. Otuz küsur imamet döneminin çoğunluğunu zindanlarda ağır şartlar altında geçirdi ve sonunda da zindanda şehid edildi. Ama Onlar her fırsatta, kendine kin soluyanlara karşı dahi yüceliğini ortaya koyuyor ve pak kalpleri Allah'a yöneltiyordu. İmam Rıza dönemi yani veliahtlık dönemi. Abbasi halifesi Memun pek kurnazdı. Ama İmamlar aleyhlerine yöneltilen hileleri, lehlerine çevirmekte gasıp halifeleri zora sokuyorlardı. Güç yayılıyor, takipçiler artıyor, İmamlar; sükutuyla, kıyamıyla, münacatıyla, hedefli ve programlı bir gidişatla elbette derin basiretleriyle toplumun İslam'la vedalaşmasına engel oldu.

Pek fazla da açmaya saçmaya gerek duymuyorum. Ama genel fikirler ayrıntıya dallanınca bir ciltlik bir kitaba ihtiyaç duyuyor insan. Çünkü öncesinde o umumi fikrin oturması şart. Sonra kitabı kapatınca diyorsun ki Onlar hala yaşıyorlar ve sır ashabı hala sırra kademler. Selam olsun Onlara ve ashabına.

Masume Can