اولين شهيد: حضرت مسلم بن عقيل سفير امام حسین (ع)

كتب تارخى زمان مشخصى براى ولادت ايشان ذكر نمى نمايند، اما قراين موجود ، ولادت ايشان را در سال ( ٢٥ هجری) اثبات مى كند ، ولذا در اكثر كتب تاليف شده در مورد حادثه كربلا آمده است كه ايشان درهنگام شهادت در كوفه (٣٥ سال) داشتند.

مادر ايشان به نام ( عليّه ) خوانده مى شدند كه از بزرگان نبط بودند و پدر ايشان عقيل بن ابی طالب است. عقيل فرزندان ديگری نيز داشته است ولى هيچ  كدام در فضل وكمال مانند حضرت مسلم بن عقيل نبودند.

شهر مدينه در روز ولادت ايشان غرق سرور بود وخاندان ابو طالب تولد ايشان را بسيار خوشايند داشتند.

حضرت مسلم  (ع) در دامان پر مهر حضرت علی (ع ) روزگار كودكى را سپری کرده و از ايشان كسب فيض وكمالات نمودند به گونه ای که امیر المؤمنین علی (ع) در بسیاری از امور ایشان را یکی از کارگزاران خود در حکومت قراردادند.

اکثر کتب تاریخ اسلام نقش حضرت مسلم را در جنگ جمل در کنار دیگر پسر عمویان خود مانند امام حسن (ع) و امام حسین (ع) و محمد بن حنفیه و عبد الله بن جعفر و عبد الله بن عباس ذکر کرده و ایشان را در علم وعمل وشجاعت کم نظیر دانسته اند.

ایشان در جنگ صفین نیز در کنار علی (ع) بوده و با استفاده از تجربه جنگهایی پیشین , یکی از رهبران جنگ صفین بودند.

پس از شهادت امام علی (ع) جناب مسلم از یاران نزدیک امام حسن (ع) وامام حسین (ع) بودند.

ایشان شایسترین فرد وسفیر از طرف امام حسین (ع) برای رفتن کوفه بودند.

امام حسین (ع) در نامه خود به اهل کوفه فرمودند : " به درستی که به سوی شما فردی را فرستادم که برادر وپسر عموی من است واو مورد وثوق من است , از او اطاعت نموده وبه کلام او گوش سپارید ....".

چه مقامی بالاتر از اینکه شخص مورد وثوق واطمئنان امام معصوم (ع) باشد؟ این مقامی است که حضرت مسلم (ع) بافداکاریهای بسیار و از خود گذشتگی های   فراوان  به آن دست یافتند .

حضرت مسلم (ع) به بهترین شکل وظیفه خود را به نمایندگی از امام  حسین (ع) انجام دادند , ایشان پیام امام (ع) را به مردم کوفه رساندند . در آن زمان کوفه مرکز سرزمین های اسلامی با انواع اقوام و قبایل گوناگون بود.

حضرت مسلم بن عقیل (ع) در اثر توطئه و تبانی های سیاسی بین عبید الله بن زیاد و دیگر مزدوران وابسته به دستگاه ظالم بنی امیه در ابتدا بصورتی کاملا غریبانه دستگیر و سپس بصورتی ناجوانمردانه به شهادت رسیدند.

بعد از شهادت حضرت مسلم (ع) ؛ ابن زیاد دستور داد که جسد مطهر ایشان را بهمراه پیکر پاک هانی بن عروه در نزدیکی دار الإماره دفن کنند تا ماموران به راحتی بتوانند مانع زیارت قبور آنان توسط مردم گردند .

حضرت مسلم وحضرت هانی در درب ورودی مسجد روبروی یکدیگر دفن گشتند.

درود وسلام خداوند بر آنان باد .

ساختمان های  متعدد مرقد مطهر مسلم بن عقیل (ع) :

ابن جبیر که از جهانگردان وسفرنامه نویسان معروف است , می گوید : در سال ٥٨ هـ به شهر کوفه رفتم ودر آن جا ساختمان های زیبائی یافتم که از آن جمله می توان به مسجد بزرگ اشاره کرد . من مسجدی را سراغ ندارم که ستون هایش به این طول وسقفش به این بلندی باشد.

در سمت شرقی مسجد اتاق کوچکی قرار دارد که با چند پله به آن وارد می شوند ودر آن اتاق مرقد مسلم بن عقیل (ع) وجود دارد وقبرهای دیگری در بیرون از مسجد موجود است که متعلق به بعضی از زنان خاندان هاشمی است .

بازسازی مرقد مطهر حضرت مسلم (ع) بدون وقفه در طول تاریخ ادامه داشته است وبه تدریج ضریحی برروی قبر گذاشته شد . شیخ محمد حرز الدین در کتابش : (مراقد المعارف ) می گوید : ( اطلاع پیدا کردم از ضریحی که از جنس مس ساخته شده بوده وبرروی آن ابیات از شعر عبد الله بن الزبير حك شده بود ) . ضریح دیگری نیز از زمان قدیم به جا مانده است که در سال ١٠٥٥ هـ ساخته شده وبانی بزرگوار آن زنی به نام : ( ام افافان العثمانی ) بوده است .

برروی این ضریح اشعاری به زبان فارسی در مدح حضرت مسلم بن عقیل (ع) نقش بسته است.

از دیگر آثار کشف شده از این مرقد مطهر می توان به سنگ بزرگ وسفیدی اشاره کرد که قبر حضرت مسلم (ع) را احاطه می نمود  وبعد از گذاشتن این سنگ ضریحی از جنس نقره نیز برگرداگرد قبر مطهر نصب گردید. گنبد حرم مطهر حضرت مسلم (ع) نیز در طول تاریخ شاهد بازسازی های مکرر بود وگنبد فعلی در زمان نزدیک به زمان مرحعیت سید محسن حکیم ( ره) ساخته شد .

 خداوند در قرآن کریم می فرماید : "يريدون ان يطفؤوا نور الله بافواههم ويابى الله الا ان يتم نوره ولو كره الكافرون" ( توبه : أيه 32).

" می خواهند نور خداوند را با دهان هایشان خاموش کنند ولی خداوند نور خود را خواهد رساند".

اراده الهی برتر وبالاتر از همه اراده هاست. عبید الله بن زیاد با دفن حضرت مسلم و هانی در درب ورودی مسجد می خواست که قبور این دو عبد صالح را از دید مردم دورساز ولی اراده خداوند این قبور مطهر را منبع ظهور نور خود قرار داد واین مرقد جایگاه افاضه الطاف الهی واز حرمهای شریف گشتند.

مختار بن ابی عبید مسعود ثقفی ( رضوان الله تعالی علیه )

مختار در سال هجرت پیامبر به مدینه منوره متولد شد . وی از جنگجویان عرب با ویژیگی هایی چون شجاعت وشهامت به شمار می آمد و از دوستداران اهل بیت (ع) بوده است .

مختار از حافظان قرآن کریم بود ومدت های زیادی را به عبادت ونماز می گذراند .

او از حامیان اصلی مسلم بن عقیل سفیر امام حسین (ع) بود و او را پناه داده و در کنار او ایستاد تا به دستور عبید الله بن زیاد روانه زندان شد.

پس از شهادت امام حسین (ع) از زندان رهایی یافت , در این هنگام سعی کرد ضد حکومت اموی قیام کند و شعار او " یالثارات الحسین " وانتقام از دشمنان سید الشهداء بود . قیام او با موفقیت انجام شد و او محاربین امام حسین را دنبال کرده وبه سزای اعمال خویش می رساند .

او می گفت : از دینمان نیست که بخوریم وبیاشامیم در حالی که قاتلین سید الشهداء زنده باشند . همجنین از او نقل شده است که می گفت : بخدا قسم اگر سه چهارم قریش کشته شوند مساوی یک بند انگشت سید الشهداء نخواهد بود.

او سرشار از عشق سید الشهداء و اعمالش نمایانگر این خصلت بود تا اینکه انتقام از قاتلین سید الشهداء را گرفت .

امام سجاد زین العابدین (ع) در باره او فرمودند :

"سزاوار خدایی که انتقام مرا از دشمنانم گرفت ,وخدا مختار را جزای خیر دهد".

امام باقر (ع) به فرزند مختار (ابو محمد حکم ) گفت :

" خداوند پدر شما را مورد رحمت قرار دهد ؛ حقی برای ما در زندگی نگذاشت تا آن را مطالبه کرد ".

و امام صادق (ع) نیز هنگامی که اسحاق بن مختار را در بیت الله الحرام دید سه مرتبه به او فرمود :

" خداوند پدرت را بیامرزد ؛ خداوند  پدرت را بیامرزد ؛ خداوند پدرت را بیامرزد". 

مرقد مختار :

پس از شهادت مختار توسط مصعب بن الزبیر ؛  پیکر پاک او در دیوار قصر الاماره نزدیک مسجد مدفون شد . این قبر مخفی ماند تا اینکه آیة الله العظمی سید مهدی بحر العلوم در زمان خود به جستجو و آشنایی با آثار و محراب های مسجد پرداخت . چون زمین مسجد کوفه پائین تر از زمین های اطرافش بود ودر نتیجه آبهای سطحی در آن جریان پیدا کرده و وارد مسجد می شد ؛ پیرو دستور آیت الله بحر العلوم زمین مسجد کوفه که عمق آن مساوی مقام پیامبر و خانه حضرت نوح بود با خاک پاک پر شد تا از آلودگی در امان نگه داشته شود .

در زمان بررسی و جستجوی آثار مسجد که از طرف سید و جمعی از علما صورت می گرفت ؛ در انتهای راهرو و در زیر زمین ؛ به طرف خارج مسجد و به سمت قصر الأماره قبر پنهان شده ای پیدا گردید و بر روی آن قبر سنگی یافتند که بر روی آن نام و لقب مختار نوشته شده بود .

پس از یافتن قبر ؛ ساخت حرم جدیدی برای مختار شروع و آن را به رواق حرم حضرت مسلم  از سمت جنوب ملحق ؛ و درب راهروئی که در حجره ای در کنج مسجد کوفه قرار داشت را مسدود کردند .

هانی بن عروه المرادی ( رضوان الله تعالی علیه )

هانی بن عروه المرادی المذحجی یکی از سران و بزرگان یمنی است که در کوفه زندگی میکرد.اواخر زندگی پیغمبر (ص) را درک کرد وسخنان پیغمبر را شنیده و از یاران امیر المؤمنین (ع) است در جنگ جمل , جنگ صفین ونهروان شرکت کرد و از یاران نهضت حجر بن عدی الکندی ضد زیاد بن ابیه بود .

مسلم بن عقیل در خانه هانی بن عروه اقامت کرد . ابن زیاد شرکت کردن هانی را در نهضت مسلم بن عقیل کشف کرد و ایشان را زندانی و سپس شهید کرد .

هانی بن عروه از اشراف کوفه واعیان شیعه بزرگ قوم مراد بود.رهبر چهار هزار زره ﭘوش و ٨ هزار ﭘیاده بود .

هانی بن عروه مورد احترام ابن زیاد بود. ابن زیاد بعیادت آنجناب در حالی که بیمار بود رفت.

شهادت ایشان روز ترویه ٨ ذی الحجه سال ٦٠هـ بود.

روز شهادتشان بروایتی ٨٣ سال از عمر شریفشان می گذشت و مصادف با روز خروج امام حسین (ع) از مکه مکرمه بود . آرامگاه وی در کنار مسجد کوفه مقابل مزار مسلم بن عقیل می باشد .

نمائی از مسجد کوفه در حدود یکصد سال قبل