كودتاي آمريكايي «نوژه» به اصطلاح نجات ايران دركنارمداخلات و صدها توطئه سياسي، نظامي، امنيتي، اقتصادي، فرهنگي و ديپلماتيك ديگرحاكي از خصومت همه جانبه آمريكا نسبت به ملت ايران و انقلاب اسلامي است كه مردم انقلابي و خداجوي كشورمان با تمسك به اسلام و ايمان به خداوند، در سايه پيروي از ولايت مطلقه فقيه اين توطئه را نيز مانند ساير تهديدات و فتنه هاي استكبار جهاني نقش بر آب كرد.
كودتاي نوژه اولين حركت براندازانه مستكبران درمسير انقلاب اسلامي نبوده و آخرين آن نيز نخواهد بود و نشان مي دهد كه آمريكا نه تنها تحليل و شناخت درستي از اوضاع داخلي ايران ندارد بلكه طرح ها و برنامه هايش نيز به تعبير امام خميني(ره) احمقانه و بسيار ناشيانه است، اگرچه چنين حركت هايي ممكن است در برخي كشورها كه نه از مشروعيت الهي و نه از مقبوليت مردمي و از سوي ديگر از رهبري هوشمند برخوردار نيستند، توفيقاتي را كسب نمايند، لكن ملت ايران كابوس با مقاومت و ايثار و از خودگذشتگي مقابل استكبارجهاني، شكست ناپذيري ابرقدرت هاي شرق وغرب و صهيونيسم بين الملل را درهم ريختند.
درباره اهميت كودتاي نوژه كه در روز 18 تيرماه 1359 توسط مردم و نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران خنثي شد بايد گفت كه نمونههاي بسيار كوچكتر آن رژيمهاي بسياري را در سراسر جهان سرنگون كرده بود و به جرأت ميتوان ادعا كرد كه كودتاي 28 مرداد 1332 در مقايسه با آن بازي كودكانهاي بيش نبود.
اما «سيا» و «اينتليجنس سرويس» از اين شكست درس نگرفتند و به تلاشهاي خود براي اجراي طرحهاي براندازي ديگر ادامه دادند. درفاصله شكست «كودتاي نوژه» تا «كودتاي قطبزاده ـ شريعتمداري» (فروردين 1361)، يعني در طول 1.5 سال، سه توطئه كودتايي ديگر نيز به سرنوشت «نوژه» دچار شد.
از اولين روزهاي پيروزي انقلاب اسلامي ايران، آمريكا تلاش گستردهاي را براي به سازش كشاندن انقلاب يا سقوط آن آغاز كرد.
آمريكا به دليل اطلاعات و تحليلهاي نادرست تصور ميكرد قادر است در اندك زماني رويدادهاي ايران را همچون دوران پهلوي دراختياربگيرد؛ بنابراين به انواع حيلهها عليه جمهوري اسلامي متوسل شد كه يكي از اين توطئهها، كودتاي پايگاه هوايي شهيد نوژه بود.
ازسوي ديگرجمهوري اسلامي ايران در روز پنجم فروردين سال 1358 با خروج از پيمان نظامي «سنتو» اعلام كرد كه ديگر حافظ منافع آمريكا درمنطقه نيست.
آژانس جاسوسي آمريكا «سيا» به «كودتاي نوژه» اميد زيادي بسته بود و آن را ضربه نهايي وقطعي بر پيكرنظام نوپاي جمهوري اسلامي ميپنداشت و اهميت آن را بيش از تجاوز نظامي صدام ارزيابي ميكرد.
تقدم كودتاي نوژه بر جنگ تحميلي
به گفته سران «كودتاي نوژه» مدتي برسرتقدم «كودتاي نوژه» يا آغازجنگ تحميلي بحث شد و سرانجام، بعد ازسفر برخي ازعناصركودتا به پاريس دراسفندماه 58، اين طرح (آغاز جنگ تحميلي) در درجه دوم قرار گرفت و درجه يك به كودتا داده شد.
پايگاه هوايي شهيد نوژه همدان در50 كيلومتري شهرقديمي همدان قرار دارد و تيمسارآيت محققي(بعنوان فرمانده عمليات )، تيمسار سعيد مهديون (فرمانده وقت نيروي هوايي )، سروان حميد نعمتي، سروان ايرج ايران نژاد و چند تن ديگر از سران كودتا در آنجا خدمت كرده بودند و اماكن و پرسنل پايگاه را ميشناختند.
براي تصرف پايگاه نوژه به عنوان كليد عمليات كودتا قرار بود 12 تيم مركب از يكصد تن از كلاه سبزهاي تيپ نوهد،300 تا 400 نفر از فريب خوردگان ايل بختياري و 12 نفر راهنما از داخل پايگاه به فرماندهي سرگرد كوروش آذرتاش جهت تصرف پايگاه نوژه وارد عمل شوند.
كودتاي بي سابقه در جهان
اين كودتا، از لحاظ تجهيزات نظامي كه قراربود از داخل و خارج درجريان آن به كارگرفته شود در تاريخ كودتاهاي جهان بيسابقه بود و چنان دقيق طرحريزي شده كه سيا موفقيت آن را قطعي ميدانست. اميد به موفقيت كودتا تا بدان حد بود كه حتي اعلاميه پيروزي آن نيزآماده شده بود و حتي نام رهبرمذهبي كودتا را مشخص و مكاني را براي اقامت وي در تهران در نظر گرفته بودند.
نقش سازمان سيا و سران عرب در نوژه
يكي ازسران كودتا در دادگاه انقلاب درباره نقش سازمان سيا و ارتجاع عرب و جريانهاي سياسي راست مرتبط با كودتا مي گويد: دو تا سه ماه بعد از پيروزي انقلاب اولين تماس بين مأمورين «سيا» و يكي از دوستان بنيعامري ( از عاملان كودتا در اروپا برقرار شد و آنها بنيعامري را در دسترس شاپور بختيار قرار دادند.
تمام هماهنگيهاي لازم بين كشورهاي عضو بازار مشترك اروپا و ستاد شاپور بختيار در پاريس از طريق سيا انجام گرفت و هماهنگي بين اسرائيل و كشورهاي مرتجع منطقه نظيرعربستان، مصر و عراق ( دولت حزب بعث ) توسط نماينده سيا كه در دفتر بختيار در پاريس است انجام ميگرفته است.
طبق اظهارنظرهاي بنيعامري تأمين هزينههاي مادي اين اقدام چه به صورت مستقيم و چه به صورت غيرمستقيم نظير چك ده ميليون دلاري عربستان سعودي، توسط آمريكا صورت گرفته است.
شناسائي افراد مخالف در كشور يا در خارج از كشور و معرفي آنها به بختيار و تقويت امكانات آنها يا در اختيار گذاردن امكانات لازم به آنها نظير معرفي پاليزبان كه در يكي از روستاهاي عراق مخفي بوده و توسط سازمان جاسوسي رژيم اسرائيل شناسائي و معرفي و هماهنگي لازم را بين او و بختيار انجام داده است.
كودتاچيان پس از جلب برخي از روحانينمايان «متنفذ» با استفاده از ده ميليون دلاري كه ارتجاع عرب، از طريق سعودي، در اختيار گذارده بود، مخفيانه به جذب نيرو پرداختند.
همراهي حزب دمكرات و كوموله و منافقين
سران كودتا از طريق بختيار با «كوموله» و «حزب دمكرات» نيز تماس گرفته و بختيار در جريان ملاقاتهاي متعدد با قاسملو و عزالدين حسيني موافقت آنها را جلب كرده بود.
طبق اسناد و مداركي كه به دست آمده، تماسهايي ميان كودتاگران و موسي خياباني صورت گرفته بود و ضمن پيشنهادي كه رهبران كودتا به سازمان مجاهدين خلق (منافقين) داده بودند، موافقت شده بود كه سازمان مجاهدين درمقابل پستي كه به مسعود رجوي واگذار ميشود، به نفع كودتاگران از موضعگيري در مقابل عمل كودتا خود را كنار بكشد.
كودتا در تهران و ساير شهرها
عمليات كودتا هم قرار بود به طورهم زمان در تهران و ساير شهرهاي بزرگ به اجرا درآيد و اماكني مانند مدرسه فيضيه، اقامتگاه امام، كميته مركزي، نخستوزيري، ميعادگاههاي نماز جمعه و... توسط هواپيماها بمباران شود.
بنا بود كودتاگران در اين بمباران از بمبهاي خوشهاي و آتشزا استفاده كنند. آنان در حدود 30 فروند هواپيما، 60 خلبان و حدود 500 نفر افراد فني و نظامي را براي شركت در عمليات آماده كرده بودند.
برخي از عناصر دستگيرشده، اهداف تعيين شده براي بمباران در تهران را به اين ترتيب نام بردند: بيت امام در جماران، فرودگاه مهرآباد، مقر نخستوزيري، ستاد مركزي سپاه پاسداران انقلاب اسلامي، ستاد مركزي كميته انقلاب اسلامي، پادگان ولي عصر (عج)، پادگان امام حسين(ع)، پادگان خليج، كميته انقلاب اسلامي منطقه 9، كميته انقلاب اسلامي منطقه 4، كاخ سعدآباد (چون آنجا را انبار مهمات ميدانستند) و پادگان ارتش در لويزان.
بيت امام نخستين هدف
به گفته همه افراد دستگير شده ازجمله تيمسار محققي، «بيت امام» نخستين و مهمترين هدفي بود كه بايد بلافاصله بمباران ميشد. حمله به بيت امام مركز ثقل كودتا را تشكيل ميداد و به معناي به دست آوردن كليد پيروزي كودتا بود. براي سران كودتا كاملاً مشخص بود تا زماني كه امام زنده است، مردم با يك كلمه ايشان به خيابانها ريخته و عمل كودتا را عقيم خواهند كرد.
به همين جهت از بين بردن امام يكي از مهمترين هدفهاي كودتا بود و براي اجراي آن بيش از ساير هدفها، هواپيما و مهمات سنگين در نظر گرفته شده بود.
فتح تهران مساوي با پيروزي
ازنظر رهبران كودتا فتح تهران مساوي با پيروزي درسراسركشور تلقي مي شد. آنان با تجربه و تصويري كه ازچگونگي كودتاي 28مرداد 1332 و پيروزي انقلاب اسلامي در 22 بهمن 1357 داشتند تصور مي كردند كه با سقوط تهران مراكز نظامي ـ اداري ساير شهرها با توجه به ضرباتي كه همزمان با عمليات تهران توسط شاخه هاي كودتا در سراسر كشور بر آنها وارد مي شد و به تعبيت از تغيير قدرت در مركز با رهبران كودتا اعلام همبستگي مي كنند و مترصد اجراي فرمان هاي « شوراي نظامي » مي شوند.
افشاي كودتاي آمريكايي نوژه
سه روز مانده به موعد كودتا يكي از خلبانان كه براي همكاري انتخاب شده بود، در تهران با سروان حميد نعمتي (از عناصر مؤثر كودتا) ملاقات مي كند، حميد نعمتي به او مي گويد مأموريت تو بمباران بيت امام(ره) است و ما مي توانيم تا 5 ميليون نفر را بكشيم.
گويا شگردحميد نعمتي اين بود كه در نخستين ديدار توجيهي كودتا به خلبانان عضوگيري شده چنين جمله اي را مي گفت تا از ميزان آمادگي آنها براي شركت در كودتا و كشتار ميليوني مردم اطلاع يابد.
خلبان ياد شده در مقابل نوع مأموريت و وسعت كشتار مردم غافلگير و مردد شد، اما به دليل ترس از سران كودتا نمي دانست چه بايد كند. وي پس از خروج از خانه حميد نعمتي، تشويش و نگراني بر او مسلط شده و مي خواست موضوع را با كسي در ميان بگذارد. آن شب در خانه موضوع كودتا را با برادر و مادرش در ميان مي گذارد و مادر كه به شدت ناراحت شده بود گفت كه تو نه تنها نبايد اين كار را بكني، بلكه بايد به انقلابيون خبر دهي و جلوي اين كار را بگيري كه اگر غير از اين باشد شيرم حلالت نيست.
اين سخن مادر موجب شد در نخستين دقايق بامداد چهارشنبه خلبان ياد شده تصميم خود را بگيرد و با پذيرش احتمال كشته شدن توسط سران كودتا، ماجراي كودتا را افشا كند. او از خانه خارج مي شود و پس از پرس و جوها و دوندگي هاي مختلف، حدود اذان صبح منزل حضرت آيت الله خامنه اي را يافته و خود را به آنجا مي رساند.
تعريف واقعه از سوي رهبر معظم انقلاب به نقل ازكتاب كودتاي نوژه موسسه مطالعات و پژوهشهاي سياسي
«شبي حدود اذان صبح ديدم كه درمنزل ما را به شدت مي زنند، من رفتم ديدم مي گويند يك ارتشي آمده و با شما كار واجب دارد، ديدم يك نفر تكيه داده به ديوار، با حال كسل و آشفته و خسته سرش را فرو برده، گفتم شما با من كار داريد؟ بلند شد و گفت: بله. گفتم چكار داريد؟ گفت كه كار واجبي دارم و فقط به خودتان مي گويم... من به حرفش حساس شدم احتمال اين بود كه سوءنيتي داشته باشد، اما ديدم نمي شود به حرفش گوش نداد.
« يك جايي گوشه حياط نشستيم، آثار بيخوابي و خيابانگردي و خستگي و هيجان در او پيدا بود. خلاصه آنچه گفت اين بود كه در پايگاه همدان اجتماعي تشكيل شده و تصميمي بركودتايي گرفته و پول هايي به افراد زيادي داده اند، به خود من هم پول داده اند. قرار است جماران و چند جاي ديگر را بمباران كنيم».
پرسيدم: كي قرار است اين كودتا انجام شود، گفت: امشب. من ديدم مساله خيلي جدي است و بايد آن را پيگيري كنم، در اين بين اين احتمال را مي دادم كه يك سياست باشد و بخواهند ما را سرگرم كنند، اما درعين حال اصل قضيه آنقدر مهم بود كه با وجود اين احتمالات، لازم بود آن را پيگيري كنيم. »
فرداي آن روزمطبوعات نوشتند كه 'كودتا لو رفت' و اين كودتا به نام 'احساسات مادري' نام گرفت.
دومين افشاگري
چند ساعت پس از افشاي كودتا به وسيله خلبان ياد شده، يكي از درجه داران تيپ 23 نوهد نيز به كميته مستقر در اداره دوم ستادمشترك مراجعه مي كند و پس از افشاي كودتا و اعتراف به اينكه قرار است به همراه عده اي ديگر در براندازي جمهوري اسلامي شركت كند، يك پاكت حاوي بخشي از طرح عمليات كودتا را در اختيار كميته فوق قرار مي دهد، به اين ترتيب به فاصله چند ساعت از سوي 2 عنصر جذب شده به كودتا، اقدام به ضد كودتا تبديل مي شود و انقلاب در برابر خطري كه در چند قدمي اش كمين كرده بود آگاه مي شود.
سخنان امام خميني درباره شكست كودتا
«حضرت امام خميني (ره) بنيانگذارجمهوري اسلامي نيز پس ازخنثي سازي كودتا در 20 تيرماه 59 در حسينيه جماران به ايراد سخن پرداختند و در جمع روحانيون و ائمه جماعات تهران فرمودند: توطئه اي كه معلوم است چنانچه موفق به كشفش هم نشده بوديم و قيام هم كرده بودند مردم آن را خفه مي كردند، اين احمق ها نفهميدند كه اگر چنانچه فرض هم شما از پايگاه همدان پا شده بوديد و آمده بوديد، فرض كنيد چند تا جا هم كوبيده بوديد، شما بالاخره بايد زمين هم بياييد، يا همان آسمان مي مانيد، ما از اين امور نمي ترسيم.»
اين درحالي بود كه بنيانگذار انقلاب اسلامي محكم و استوار از كنار توطئه كودتا (كه ممكن است هر رهبري را پريشان سازد) مي گذرد و آن را در كنار عظمت و قدرت لايزال الهي و نيز وحدت و انسجام ملت ايران، هيچ مي داند و شب كودتا عليرغم اطلاع از ماجرا محل سكونت خود را ترك نكردند.