
emamian
چگونه میهمان شایستهای در ضیافت الهی رمضان باشیم؟
میهمانی در سرای الهی آدابی دارد که بدون آنها بهرهمندی کامل ممکن نیست. در ضیافت ماه رمضان، میهمان شایسته با مراقبت از تمام اعضا و جوارح، نیکی به دیگران و خوشخلقی، خود را لایق کرامت پروردگار میسازد. این میهمانی فرصتی استثنایی است تا با حفظ حرمت میزبان و دوری از غفلت، از زمره محرومان نباشیم.
به مناسبت ماه مبارک رمضان، مروری بر آداب و فضیلتهای این ماه عظیم داریم و روایات متعددی از معصومین علیهم السلام درباره احترام به نام ماه رمضان، ادب روزهداری و مراقبت از اعمال در این ماه پربرکت تقدیم شما فرهیختگان می شود.
ماه رمضان، فرصتی استثنایی برای تزکیه روح و کسب رحمت الهی است.
روایات اهل بیت(ع) تأکید دارند که در تعبیر از این ماه، باید «ماه رمضان» گفته شود و تنها روزهداری کامل است که همراه با مراقبت از تمام اعضای بدن باشد. در این ضیافت الهی، هر عمل نیک چند برابر پاداش میگیرد.
* حتی احترام نام ماه مبارک رمضان را نیز حفظ کنید
عَنْ سَعْدٍ عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ: کُنَّا عِنْدَهُ ثَمَانِیَةَ رِجَالٍ فَذَکَرْنَا رَمَضَانَ فَقَالَ:
«لَا تَقُولُوا هَذَا رَمَضَانُ وَ لَا ذَهَبَ رَمَضَانُ وَ لَا جَاءَ رَمَضَانُ فَإِنَّ رَمَضَانَ اسْمٌ مِنْ أَسْمَاءِ اللَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ لَا یَجِیءُ وَ لَا یَذْهَبُ وَ إِنَّمَا یَجِیءُ وَ یَذْهَبُ الزَّائِلُ وَ لَکِنْ قُولُوا شَهْرُ رَمَضانَ فَإِنَّ الشَّهْرَ مُضَافٌ إِلَی الِاسْمِ وَ الِاسْمُ اسْمُ اللَّهِ عَزَّ ذِکْرُهُ وَ هُوَ الشَّهْرُ الَّذِی أُنْزِلَ فِیهِ الْقُرْآنُ جَعَلَهُ مَثَلًا وَ عِیداً.»از سعد بن طَریف نقل شده است: ما - هشتاد نفر مرد نزد امام باقر (علیهالسلام) بودیم که ذکر «رمضان» به میان آمد. حضرت فرمودند: «نگویید الآن رمضان است، رمضان رفت، رمضان آمد؛ چراکه رمضان یکی از نامهای خداوند (عزّوجلّ) است که نه میآید و نه میرود. این فقط چیزهای نابودشدنی هستند که میآیند و میروند. بلکه بگویید ماه رمضان؛ چراکه ماه مضاف به اسم است و اسم، اسم خداوند (عزّذکره) است.
این ماه، ماهی است که قرآن در آن نازل شده است و خداوند آن را مَثَل و عید قرار داده است.»
* شرح روایت شریف از زبان علامه مجلسی رحمه الله علیه
قوله علیه السلام: لا تقولوا هذا رمضان لعله علی الفضل و الأولویة فإن الذی یقول رمضان ظاهرا أنه یرید الشهر إما بحذف المضاف، أو بأنه صار بکثرة الاستعمال اسما للشهر و إن لم یکن فی الأصل کذلک، و یؤیده أنه ورد فی کثیر من الأخبار رمضان بدون ذکر الشهر و إن أمکن أن یکون الإسقاط من الرواة، و الأحوط العمل بهذا الخبر بل ربما رواه سید بن طاوس - رضی الله عنه - فی کتاب الإقبال من کتاب الجعفریات قال و هی ألف حدیث بإسناد واحد عظیم الشأن إلی مولانا موسی بن جعفر علیه السلام، عن مولانا جعفر بن محمد، عن مولانا محمد بن علی، عن مولانا علی بن الحسین، عن مولانا الحسین، عن مولانا علی بن أبی طالب صلی الله علیهم أجمعین قال: لا تقولوا رمضان فإنکم لا تدرون ما رمضان، فمن قاله فلیتصدق و لیصم کفارة لقوله و لکن قولوا کما قال الله تعالی شهر رمضان، و إن کان حمله علی الاستحباب متعینا و الله یعلم.
علامه مجلسی رحمه الله علیه ذیل این روایت شریف، فرموده امام باقر علیه السلام را آورده که نگویید این رمضان است.دلیل این نهی، بخاطر فضیلت و اولویت می باشد، (بهتر است ماه رمضان گفته شود)؛ زیرا کسی که می گوید رمضان،ظاهراً مقصود وی ماه رمضان است، یا به دلیل حذف مضاف(کلمه ماه) یا به دلیل کثرت استعمال، کلمه "ماه" حذف شده است.
حتی اگر در اصل روایت چنین نبوده است.(یعنی در اصل روایت ماه رمضان ذکر شده) باید توجه کرد که در تعداد زیادی از احادیث رمضان ذکر شده(بدون ماه) ممکن است حذف از طرف راویان باشد و عمل به این روایت احتیاط بیشتری دارد( مقید به گفتن ماه رمضان باشیم).
سید بن طاووس - رضی الله عنه - در کتاب الاقبال از کتاب الجعفریات نقل کرده باشد: با یک سلسله اعظم از امیرالمومنین علیه السلام فرمود:
«رمضان نگویید که شما نمی دانید رمضان چیست، پس هر که بگوید رمضان است(بدون ماه)، باید صدقه بدهد و به عنوان کفارهِ گفتار روزه بگیرد، و ماه رمضان را همان گونه که خداوند متعال فرموده است، بگوید هر چند حمل این روایت شریف بر مستحب بهتر است و الله العالم»
* ویژگیهای خاص ماه مبارک رمضان
قَالَ رَسُولُ اَللَّهِ صَلَّی اَللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ : إِنَّ شَهْرَ رَمَضَانَ شَهْرٌ عَظِیمٌ یُضَاعِفُ اَللَّهُ فِیهِ اَلْحَسَنَاتِ وَ یَمْحُو فِیهِ اَلسَّیِّئَاتِ وَ یَرْفَعُ فِیهِ اَلدَّرَجَاتِ مَنْ تَصَدَّقَ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ بِصَدَقَةٍ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ وَ مَنْ أَحْسَنَ فِیهِ إِلَی مَا مَلَکَتْ یَمِینُهُ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ وَ مَنْ حَسَّنَ فِیهِ خُلُقَهُ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ وَ مَنْ کَظَمَ فِیهِ غَیْظَهُ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ وَ مَنْ وَصَلَ فِیهِ رَحِمَهُ غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ ثُمَّ قَالَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ إِنَّ شَهْرَکُمْ هَذَا لَیْسَ کَالشُّهُورِ إِنَّهُ إِذَا أَقْبَلَ إِلَیْکُمْ أَقْبَلَ بِالْبَرَکَةِ وَ اَلرَّحْمَةِ وَ إِذَا أَدْبَرَ عَنْکُمْ أَدْبَرَ بِغُفْرَانِ اَلذُّنُوبِ هَذَا شَهْرٌ اَلْحَسَنَاتُ فِیهِ مُضَاعَفَةٌ وَ أَعْمَالُ اَلْخَیْرِ فِیهِ مَقْبُولَةٌ مَنْ صَلَّی مِنْکُمْ فِی هَذَا اَلشَّهْرِ لِلَّهِ عَزَّ وَ جَلَّ رَکْعَتَیْنِ یَتَطَوَّعُ بِهِمَا غَفَرَ اَللَّهُ لَهُ ثُمَّ قَالَ صَلَّی اللَّهُ عَلَیْهِ وَ آلِهِ إِنَّ اَلشَّقِیَّ حَقَّ اَلشَّقِیِّ مَنْ خَرَجَ مِنْهُ هَذَا اَلشَّهْرُ وَ لَمْ یُغْفَرْ ذُنُوبُهُ فَحِینَئِذٍ یَخْسَرُ حِینَ یَفُوزُ اَلْمُحْسِنُونَ بِجَوَائِزِ اَلرَّبِّ اَلْکَرِیمِ.
پیامبر خدا صلّیاللّهعلیهوآله فرمودند: ماه رمضان ماه بزرگی است که در آن خداوند حسنات را دو برابر میکند و سیئات را پاک میکند و درجات مؤمنان را بالا میبرد.هرکس در رمضان صدقه دهد و هرکس که به زیردستان خود نیکی کند و به دیدن خویشان خود برود، آمرزیده میشود.
بیگمان رمضان مانند ماههای دیگر سال نمیباشد؛زمانی که میآید با برکت و رحمت همراه است و هرگاه از میان شما میرود،همراه با آمرزیدن گناهان میرود. رمضان ماهی است که کارهای نیک در آندو برابر شده و کارهای خیر شما در آن پذیرفته شده است.
هرکس دو رکعت نماز نافله در رمضان برای خدا بخواند،او را خواهد آمرزید. شوربخت کسی است که این ماه بر او درحالیکه گناهان او آمرزیده نشده است او زیانکار بوده و نیکوکاران از پاداش پروردگار کریمتان برخوردار میشوند.
* ادب روزهداری
عَنْ مُحَمَّدِ بْنِ مُسْلِمٍ قَالَ قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع: «إِذَا صُمْتَ فَلْیَصُمْ سَمْعُکَ وَ بَصَرُکَ وَ شَعْرُکَ وَ جِلْدُکَ.» وَ عَدَّدَ أَشْیَاءَ غَیْرَ هَذَا وَ قَالَ: «لَا یَکُونُ یَوْمُ صَوْمِکَ کَیَوْمِ فِطْرِکَ.»
از محمد بن مسلم نقل شده است: امام صادق (علیهالسلام) فرمودند: «هرگاه روزه گرفتی، گوشَت، چشمت، مویت و پوستت هم باید روزه باشند.
محمد بن مسلم گوید: حضرت غیر از اینها، اعضای دیگری را نیز برشمردند و (بعد) فرمودند: «روزی که روزهدار هستی، نباید مثل روزی باشد که روزه نگرفتهای.»
* مراقبت اعمالمان در این ماه مبارک باشیم
الامام علیّ علیه السلام: أیُّهَا الصّائِمُ، تَدَبَّر أمرَکَ؛ فَإِنَّکَ فی شَهرِکَ هذا ضَیفُ رَبِّکَ، انظُر کَیفَ تَکونُ فی لَیلِکَ و نَهارِکَ؟ و کَیفَ تَحفَظُ جَوارِحَکَ عَن مَعاصی رَبِّکَ؟ انظُر ألّا تَکونَ بِاللَّیلِ نائِما و بِالنَّهارِ غافِلًا؛ فَیَنقَضِیَ شَهرُکَ و قَد بَقِیَ عَلَیکَ وِزرُکَ؛ فَتَکونَ عِندَ استیفاءِ الصّائِمینَ اجورَهُم مِنَ الخاسِرینَ، و عِندَ فَوزِهِم بِکَرامَةِ مَلیکِهِم مِنَ المَحرومینَ، و عِندَ سَعادَتِهِم بِمُجاوَرَةِ رَبِّهِم مِنَ المَطرودینَ.
امیرالمومنین علیه السلام فرمودند: ای روزه دار! در کار خود بیندیش، که تو در این ماه، میهمان پروردگار خویش هستی! بنگر که در شب و روزت چگونه ای و چگونه اعضای خود را از نافرمانی پروردگارت نگه میداری!
بنگر! مبادا در شب، خواب باشی و در روز، غافل. پس، این ماه بگذرد و [بار] گناهت بر دوشَت مانده باشد.
و آنگاه که روزهداران پاداشهای خود را میگیرند، از زیانکاران باشی
و آنگاه که آنان از کرامت مولایشان نصیب میبرند، از محرومان باشی
و آنگاه که آنان از سعادت همسایگی با پروردگارشان برخوردار میگردند، تو از راندهشدگان باشی!
* نتیجه گیری
ماه مبارک رمضان فرصتی استثنایی برای تقرب به خداوند و پاکسازی روح از آلودگیهاست. احترام به نام این ماه با تعبیر کامل «ماه رمضان» آغاز میشود و با روزهداری حقیقی که شامل مراقبت از تمام اعضا و جوارح است، ادامه مییابد.
در این ماه عظیم، اعمال نیک مضاعف شده و درجات معنوی ارتقا مییابد. روزهدار واقعی کسی است که شب و روزش متفاوت از دیگر ایام سال باشد و خود را مهمان خاص پروردگار بداند.
بهرهمندی کامل از این ضیافت الهی نیازمند بیداری قلب، هوشیاری اندیشه و پرهیز از غفلت است تا از محرومان و زیانکاران این ماه پربرکت نباشیم.
منابع:
فضائل الأشهر الثلاثه. ص۱۰۸
الکافی، ج۴، ص۶۹ و ۸۷
الأمالی (للصدوق) ج۱ص۵۴
مراه العقول ج۱۶، ص۲۱۴
ثمره قرائت قرآن از نگاه امام حسن مجتبی (ع)
امام حسن مجتبی (ع):
مَن قَرَأ القرآنَ کانَت لَهُ دعوةٌ مُجابةٌ إمّا مُعَجَّلَةً و إمّا مُؤَجَّلةً .
کسی که قرآن بخواند، یک دعای مستجاب شده دارد، دیر مستجاب شود یا زود .
بحارالانوار : / ۹۳ / ۳۱۳ / ۱۷
بخور نخورهای وعده سحری در ماه رمضان
روزه داری، دارای فواید زیادی برای افزایش سطح سلامتی و پیشگیری از ابتلاء به بیماریها است. متخصصان طب ایرانی روزه داری را روشی برای پاکسازی بدن دانسته و توصیه میکنند برای باز کردن افطار، از یک استکان آب ولرم و خرما استفاده شود تا معده برای هضم غذایی که میخورید، آماده باشد.
آب گرم با رطوبتی که دارد حرارت معده را شکسته و به حد اعتدال میرساند، همچنین خرما نیز یکی از غذاهایی است که قند آن به سرعت از طریق دستگاه گوارش جذب میشود.
استفاده از غذاهای سبک
بهتر است در وعده افطار غذاهای لطیف و سبک مانند آش و سوپهای ساده و سهلالهضم بخورید و از خوردن غذاهای غلیظ مانند آش رشته، ماکارونی، کله پاچه، پیتزا، لازانیا، قارچ که موجب تضعیف سیستم گوارش میشوند، خودداری کنید.
شله زرد، فرنی یا شیر برنج برای شروع افطار خوب است. اگر معده مرطوبی دارید روی آنها کمی دارچین و سیاه دانه بریزید. برای تقویت دهانه معده، همراه با فرنی، شله زرد یا شیر برنج کمی مربا بخورید. برای افرادی که گرمی و خشکی زیادی در معده دارند، سوپ جو همراه با آلو بخارا مناسبتر است به شرطی که در آن قارچ نریزند.
از غذاهایی استفاده کنید که با مزاجتان متناسب است. برای شروع نخست سراغ غذای لطیف و سبکتر بروید و غذایتان را خوب بجوید و پرخوری نکنید. برای گرم مزاجها که دچار ریزش صفرا به معده هستند، شربت سکنجبین ولرم در شروع افطار بسیار مفید است اینگونه معده از صفرا پاکسازی میشود.
کمتر مصرف کردن مواد قندی
زولبیا و بامیه در ماه رمضان برای بالا بردن سریع قند خون مصرف میشود، اما به دلیل شیرینی و چربی زیادی که دارد، خوردن زیاد آن توصیه نمیشود. این شیرینیها بروز تشنگی را در فرد افزایش میدهد.
استفاده به اندازه از مایعات
بعد از چندین ساعت روزه داری روزه خود را با آب سرد باز نکنید زیرا باز کردن روزه با آب سرد به شدت مضر بوده و باعث تضعیف عملکرد معده و سیستم گوارش میشود. همچنین بلافاصله آب نخورده و سعی کنید آب را کمکم و جرعه جرعه و ترجیحاً با فاصله از غذا بنوشید.
برای رفع عطش و تأمین آب بدن از نوشیدنیهای شربتی تهیه شده با تخم شربتی، خاکشیر و تخم خرفه استفاده نمائید، بهتر است دو الی سه قاشق غذاخوری خاکشیر را با یک لیتر آب، یک الی دو ساعت قبل از خواب مخلوط کرده و در وعده سحری استفاده کنید.
در خوردن وعده سحری و افطاری باید حد اعتدال رعایت شود. غذا و آب را به اندازهای بخورید که بدنتان نیاز دارد. در فاصله بین افطار تا سحر زیاده روی نکنید و از درهم خوری بپرهیزید.
مقابله با تشنگی به کمک ماءالشعیر طبیعی
برای مقابله با تشنگی در ماه رمضان ماءالشعیر طبیعی بنوشید. برای تهیه این ماءالشعیر یک لیوان جوی پوست کنده شده و پرک نشده را با ۱۴ لیوان آب مخلوط کرده حدود ۵۰ الی ۶۰ دقیقه بر روی گاز گذاشته و تا جایی که جوها تا حدودی شکافته شوند، بجوشانید و آب غلیظ آن را با صافی صاف کرده و با عسل مخلوط کرده و بنوشید.
برای برطرف شدن تشنگی در فاصله افطار تا سحر، خوردن عرق کاسنی و عرق شاه تره توصیه میشود.
در ماه رمضان از مصرف تنقلاتی مانند چیپس، کیک، تنقلات آماده و بیسکوئیت خودداری کنید و به عنوان میان وعده مخلوط کاهو و شیرهی انگور، سکنجبین و کاهو یا فالوده سیب بخورید. این میان وعدهها رطوبت بدن را تأمین کرده تشنگی را کاهش میدهد.
جلوگیری از یبوست به کمک میوه و سبزیجات
برای جلوگیری از یبوست در وعده افطار از میوهها، غذاهای فیبردار و سبزیجات خام و در وعده سحر از سبزیجات پخته استفاده نمائید. مصرف کدو، هویج پخته و زیتون همراه با تحرک و ورزش مناسب و خواب منظم در پیشگیری از یبوست بسیار مفید میباشد.
خواب کافی
خوابیدن در این زمان، هر چند به مدت کوتاه، در هضم بهتر معده و ایجاد اشتها در وعده سحری مؤثر است و با توجه به روزهداری، یک تا دو ساعت خواب در طول روز نیز برای تجدید قوای سیستمهای بدن، بهشرطیکه پیش از غروب آفتاب نباشد، توصیه میشود.
مواد غذایی ممنوع از دیدگاه طب ایرانی
عدم مصرف غذاهای غلیظ و سنگین، مصرف غذاهای غلیظ و لزج، مانند حلیم، شلهزرد، حلوا و زولبیا و بامیه و مواد غذایی مختلف که ظرفیت هضم متفاوت دارند، در وعده افطار و فاصله بین افطار تا سحر، موجب سنگینی معده و خواب ناآرام شده و از تمایل به خوردن سحری میکاهد.
همچنین مصرف یک وعده غذای کامل در سحر و بیداری تا حدود یکساعت و نیم پس از آن، برای جلوگیری از سو هاضمه و بروز علائمی مانند رفلاکس و نفخ، استفاده میشود.
مصرف غذاهای خشک، شیرین، سرخشده و پرچرب، نشاستهدار، پر ادویه و تند و مصرف بیش از حد گوشت و همچنین، نوشیدن قهوه، کاکائو و چای پررنگ، از مواردی هستند که سبب بروز تشنگی میشوند و بهتر است از وعده سحری کنار گذاشته شوند.
آنچه که به روزه دار کمک میکند، روزها را با کمترین میزان ضعف و تشنگی طی کند، تغذیه مناسب در زمان سحری و افطار است. تغذیهای سرشار از فیبر، آب و مواد مغذی ضروری که کمتر موجب تشنگی شوند.
برای سحری این مواد غذایی توصیه میشود
در هنگام سحر مصرف غذاهای پروتئین دار مانند لبنیات کم چرب، حبوبات و انواع گوشت توصیه شده و تأکید میشود که افراد از مصرف غذاهای شور و چرب بپرهیزند. غذاهای ماه رمضان برای سحری را میتوان در پنج دسته زیر بررسی کرد.
میوهها و سبزیجات جز غذاهای مناسب سحری ماه مبارک رمضان هستند که علاوه بر ویتامینها و مواد معدنی بالا، در طول روز به حفظ انرژی بدن کمک میکنند. برای تأمین بیشتر آب بدن میتوان از آب یا میوههایی مانند هندوانه، خیار یا پرتقال استفاده کرد. به عقیده کارشناسان و افراد صاحب نظر در حوزه تغذیه «کاهو» بهترین سبزی در وعده سحر است که به دلیل فیبر و آب بالای خود از یبوست و تشنگی جلوگیری میکند.
یکی از غذاهای مناسب برای سحری تخم مرغ است که به دلیل پروتئین بالای خود منجر به سیری بیشتر در طول روز میشود. شما میتوانید به روشهای مختلفی از این ماده غذایی در برنامه سحری خود استفاده کنید.
برنجها غذای مناسب سحری ماه رمضان هستند که اغلب افراد بهویژه ایرانیان از آن استفاده میکنند. ترجیحاً غذاهای برنجی را با گروه کربوهیدرات میل نکنید. توصیه میشود برنج را بهصورت کته یا دمی بپزید تا خواص آن بیشتر حفظ شود. برای افزایش ویتامین غذای خود میتوانید از مقداری سبوس در برنج در حال پخت استفاده کنید. اگر شما هم جز افرادی هستید که به خوردن تهدیگ علاقه زیادی دارند بهتر است در ماه رمضان آن را ترک کنید تا مانع از ورود چربی زیاد به بدن خود شوید. شما میتوانید برنج را در کنار خورشتهای زیر یا بهصورت ترکیبی میل کنید و دیگر دغدغه درست کردن غذای سحری در رمضان را نداشته باشید.
غذاهایی که برای سحری توصیه نمیشوند
توصیه میشود از غذاهایی که در صورت مصرف منجر به سوزش سر معده، ناراحتیهای گوارشی، ترش کردن یا عطش زیاد میشود اشاره کنیم. کوکو سیب زمینی، کوکو سبزی، کتلت، جوجه کباب، کباب، سوسیس و کالباس، غذاهای سرشار از چربی و قند، غذاهای همراه با سس مایونز، خامه یا چای زیاد منجر به عوارض گفته شده در روزه داران میشود که از مصرف آنها باید خودداری کرد.
آمادگی بدن برای ماه رمضان، کمک میکند بدن عملکرد بهتری داشته باشد، همچنین هنگام افطار از آغاز کردن تغذیه با آب سرد، نوشابه و مانند اینها جدا خودداری کنید. به جای آب سرد کمی آب گرم یا چای میل کرده و افطار را با خوردن خرما، کشمش، عسل و بهطور کلی با یک قند طبیعی آغاز شود؛ به این ترتیب اشتها کنترل شده میشود.
تحقیر زلنسکی در کاخ سفید؛ چگونه آمریکا، اوکراین را به این مهلکه کشاند؟
دیدار تاریخی دهم اسفندماه «دونالد ترامپ» رئیس جمهوری آمریکا و «جی دی ونس» معاون او با «ولودیمیر زلنسکی» رئیس جمهوری اوکراین در کاخ سفید به مشاجره تند میان آنها در برابر رسانههای جهان تبدیل شد و ترامپ و معاونش، مهمان خود را تحقیر کردند.
در این دیدار، رئیس جمهوری آمریکا بارها در مقابل خبرنگاران در دفتر ریاست جمهوری بر سر زلنسکی فریاد زد. رئیس جمهوری آمریکا، نظرات زلنسکی را «بیاحترامی» خواند و سپس او را تهدید کرد و گفت: اگر سلاحهای ما نبود، این جنگ خیلی زود پایان مییافت. یا باید توافق کنید یا ما دیگر دخالت نمیکنیم. نیروی کافی ندارید، نمیتوانید به ما بگویید که آتش بس میخواهید یا نه. در پی این مشاجره که حتی لباس پوشیدن زلنسکی از سوی خبرنگاران مورد سخره قرار گرفت، ترامپ، رئیس جمهور اوکراین و هیئت همراه وی را از کاخ سفید اخراج کرد.
در همین ارتباط حساب کاربری رهبر معظم انقلاب در شبکه ایکس بخشی از بیانات پیشین ایشان را به زبان اوکراینی توئیت زد: «عبرت اول در قضیه اوکراین این است که پشتیبانی قدرتهای غربی از کشورها و دولتهایی که دستنشانده آنها هستند، یک سراب است، واقعیّت ندارد؛ این را همه دولتها بدانند. آن دولتهایی که پشتگرمیشان به آمریکا و به اروپا است، ببینند وضع امروز اوکراین و دیروز افغانستان را.»
حال این پرسش به ذهن میرسد که به راستی چگونه غرب با محوریت آمریکا باعث فرورفتن اوکراین در باتلاقی سه ساله شد و اینک در انظار عمومی، پشت آن را خالی و رئیس جمهور آن را تحقیر و از کاخ سفید اخراج میکند؟
پروژه هدفمند آمریکا برای وارد کردن اوکراین به جنگ
پس از تصرف شبهجزیره کریمه توسط روسیه در سال ۲۰۱۴، آمریکا، اتحادیه اروپا و ناتو سیاست حمایت گسترده از اوکراین را در پیش گرفتند. این حمایتها شامل کمکهای مالی، نظامی، تحریمهای اقتصادی علیه روسیه و اقدامات دیپلماتیک برای تقویت جایگاه اوکراین در سطح بینالمللی بود.
الف. کمکهای مالی
آمریکا در سال ۲۰۱۵ یک بسته کمک ۲ میلیارد دلاری شامل وامهای تضمینی به اوکراین ارائه کرد. در سال ۲۰۱۶، کنگره آمریکا ۳۳۵ میلیون دلار کمک نظامی برای تقویت ارتش اوکراین تصویب کرد. در سالهای ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸، کمکهای مالی به بیش از ۱ میلیارد دلار رسید که شامل تجهیزات نظامی و کمکهای بشردوستانه بود.
اتحادیه اروپا نیز از سال ۲۰۱۵ تا ۲۰۲۲ بیش از ۱۷ میلیارد یورو کمک مالی، اقتصادی و توسعهای در قالب وامها و کمکهای بلاعوض به اوکراین اختصاص داد. همچنین، کمکهای فنی و آموزشی برای نهادهای دولتی اوکراین به منظور اصلاحات سیاسی و اقتصادی ارائه شد. پروژههای زیرساختی و انرژی با حمایت مالی اتحادیه اروپا اجرا شد تا وابستگی اوکراین به منابع انرژی روسیه کاهش یابد.
ب. کمکهای نظامی
آمریکا ارسال تجهیزات نظامی شامل خودروهای زرهی، سیستمهای ارتباطی، رادارهای ضدتوپخانه، تسلیحات سبک و موشکهای ضدتانک را از سال ۲۰۱۵ آغاز کرد. دولت ترامپ در سال ۲۰۱۹ با ارائه ۲۵۰ میلیون دلار کمک نظامی، از جمله تحویل موشکهای ضدتانک جاولین، حمایت از اوکراین را گسترش داد. در سالهای ۲۰۲۰ و ۲۰۲۱، کمکهای نظامی آمریکا افزایش یافت و شامل ارسال تسلیحات بیشتر، آموزش نیروهای اوکراینی و کمکهای مالی برای اصلاحات دفاعی شد. در سال ۲۰۲۱، بسته کمک نظامی ۲۷۵ میلیون دلاری تصویب شد که شامل تجهیزات دفاعی جدید و تقویت توان سایبری اوکراین بود.
ناتو نیز در سال ۲۰۱۶ برنامه آموزش نیروهای اوکراینی را با مشارکت مربیان نظامی از کشورهای عضو آغاز کرد. تجهیزات ارتباطی و لجستیکی برای ارتش اوکراین فراهم شد و همکاریهای اطلاعاتی و برنامههای اصلاح ساختار دفاعی اوکراین تقویت شد.
ج. تحریمهای اقتصادی علیه روسیه
آمریکا و اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۴ تحریمهای اقتصادی و بانکی علیه روسیه وضع کردند که در سالهای بعد گسترش یافت. این تحریمها شامل محدودیت در صادرات فناوریهای نفت و گاز، مسدود کردن داراییهای روسیه در غرب و محدودیتهای مالی علیه شرکتهای روسی بود. این تحریمها فشار اقتصادی قابل توجهی به روسیه وارد کرد اما به خاطر تحریک مداوم اوکراین از سوی غرب با ابزارهای گوناگون، مانع از آغاز جنگ توسط روسیه نشد.
د. وعدههای سیاسی و دیپلماتیک؛ از عضویت در ناتو تا الحاق به اتحادیه اروپا
آمریکا و ناتو در سال ۲۰۱۸ حمایت خود را از عضویت احتمالی اوکراین در ناتو اعلام کردند؛ هرچند که این روند به طور رسمی انجام نشد. توافقنامههای اقتصادی و امنیتی بین اوکراین و اتحادیه اروپا تقویت شد و کمکهای فنی و مالی برای بهبود شرایط اقتصادی اوکراین ارائه گردید. در سال ۲۰۲۱، نشستهای دیپلماتیک متعددی بین رهبران آمریکا، اروپا و اوکراین برگزار شد که در آنها حمایت از تمامیت ارضی اوکراین مورد تأکید قرار گرفت. افزون بر آن، سران بروکسل نیز وعده الحاق به اتحادیه اروپا را به اوکراین دادند؛ رویایی که آن هم مانند عضویت در ناتو، محقق نشد.
هزینه اعتماد به آمریکا برای اوکراین و زلنسکی
یکی از نتایج اعتماد به حمایت آمریکا و دلخوش بودن به وعدههای غرب، همان تحقیری بود که چند روز پیش در مقابل رسانههای جهان در کاخ سفید اتفاق افتاد و حتی مقامات آمریکایی اینک در پی کنار گذاشتن زلنسکی از قدرت هستند.
ضمن اینکه اوکراین به عنوان یک طرف جنگ حتی در مذاکرات صلحی که بین آمریکا و روسیه در ریاض و استانبول برگزار شد، دعوت نشد؛ مذاکراتی که از نگاه ناظران اگرچه دوجانبه و با هدف ازسرگیری روابط واشنگتن-مسکو اعلام شده اما بیتردید به سرنوشت جنگ اوکراین نیز گره خوردهاست و برخی معتقدند بخشی از سرزمین اوکراین که اینک در تصرف مسکو است در نهایت به روسیه منضم خواهد شد.
بدون شک قضیه به همین جا ختم نمیشود و ذخایر طبیعی و منابع معدنی آن بخش از خاک اوکراین که به روسیه منضم نمیشود، از سوی آمریکا با توافق معدنی جدید ترامپ به یغما میرود. بر پایه این قرار داد، اوکراین ۵۰۰ میلیارد دلار مواد خام حیاتی به آمریکا خواهد داد.
بر پایه مقالهای که «هانا لیونتسوا» رئیس انجمن زمین شناسان اوکراین در سال ۲۰۲۲ منتشر کرد، این کشور دارای حدود ۵ درصد از منابع معدنی جهان است. البته با تصرف حدود ۱۸ درصد از خاک اوکراین توسط روسیه، اینک برخی از این معادن در کنترل مسکو قرار دارند. مواد معدنی و عناصر نادر خاکی که تا پیش از جنگ بیش از ۱۱ تریلیون دلار برآورد میشد، در صنایع مختلفی از جمله تلفنهای همراه، خودروهای برقی، سامانههای موشکی، تجهیزات الکترونیکی، انرژیهای تجدیدپذیر، صنایع دفاعی و حوزه بهداشت و سلامت کاربرد دارند.
بر اساس دادههای اوکراین که چندی پیش خبرگزاری «رویترز» به آنها اشاره کردهاست، این کشور ذخایر ۲۲ از ۳۴ ماده معدنی که توسط اتحادیه اروپا به عنوان حیاتی شناخته شدهاند را در اختیار دارد، از جمله خاکهای کمیاب مانند لانتانیم، سریم، نئودیمیم، اربیوم و ایتریم.
بنابراین اوکراین به دلیل موقعیت زمینشناسی خود، دارای منابع معدنی فراوان شامل فلزات نادر، انرژیهای فسیلی و مواد اولیه مورد نیاز صنایع تکنولوژی، دفاعی و تولید انرژی است که عبارتند از تیتانیوم، لیتیوم، اورانیوم، گرافیت، زغالسنگ و گاز طبیعی.
اگرچه این توافق معدنی بین آمریکا و اوکراین آن روز به خاطر تنش لفظی در کاخ سفید امضا نشد اما به احتمال زیاد به زودی از سوی دو طرف امضا میشود. آمریکا بعد از آن رخداد، برای تسلیم زلنسکی مقابل خواستههای خود به قطع کمکهای نظامی و اطلاعاتی آمریکا به اوکراین اقدام کردهاست و بیتردید با تداوم فشارها، زلنسکی را پای میزی میکشاند تا او تمام منابع معدنی کشور جنگ زده خود را دو دستی به متحد دیرینه تقدیم کند.
اقدامات جدید طالبان برای مقابله با مهاجرت غیرقانونی به ایران
«محمد قاسم خالد» والی نیمروز، در جلسه با مقامات امنیتی این ولایت هم مرز با ایران در مورد چگونگی جلوگیری از قاچاق انسان، اقدامات، فعالیتها و دستاوردهای نهادهای امنیتی در این زمینه بحث و تبادل نظر کرد.
در این نشست تصمیم گرفته شد از این پس مسافرخانههایی که در آن قاچاقبران و مسافرانی که در مسیرهای قاچاق تردد میکنند، ساکن میشوند، پلمب شوند.
همچنین در این نشست کمیتهای ذیصلاح برای پیگیری این مسائل و جلوگیری از هرگونه قاچاق انسان و مهاجرت غیرقانونی تشکیل شد.
والی نیمروز نیز در این جلسه گفت نهادهای امنیتی این ولایت به صورت شبانهروزی در حال تلاش برای جلوگیری از قاچاق انسان و مهاجرتهای غیرقانونی هستند و از هرگونه تلاش برای برهم زدن امنیت مرزها جلوگیری خواهند کرد.
«هبتالله آخندزاده» رئیس طالبان اوایل دی ماه حکمی شش مادهای برای جلوگیری از قاچاق انسان صادر کرده که بر اساس آن قاچاقچیان انسان به یک تا سه سال حبس محکوم میشوند.
بر اساس این فرمان، دادگاههای نظامی موظف شدهاند قاچاقچیان انسان را برای بار اول به حبس یک ساله، در مرتبه دوم به حبس دو ساله و برای بار سوم به حبس سه ساله محکوم نمایند.
ادامه درگیریها میان نیروهای الجولانی و معترضان سوریه
شبکه خبری صابرین نیوز گزارش کرد درگیریها میان مردم سوریه و نیروهای وابسته به «احمد الشرع» معروف به «ابومحمد الجولانی» سرکرده تحریرالشام و رئیس موقت سوریه در اطراف ساحل سوریه و لاذقیه ادامه دارد و معترضان بر مرکز لاذقیه و تعدادی از مناطق آن کنترل یافتهاند.
این شبکه گزارش کرد پس از محاصره نیروهای الجولانی در یک کمین فشرده که بر اثر آن دهها تن از نیروهای وابسته به الجولانی کشته و زخمی شدند، جاده طرطوس - حمص شاهد درگیریهای شدیدی است و معترضان در حومه استان طرطوس علیه نیروهای الجولانی کمین کردهاند. در همین حال اعلام شده در طرطوس حکومت نظامی اعلام شده است.
صابرین نیوز گزارش کرد نیروهای الجولانی ضمن حمله موشکی به شهر جبله، منازل شهروندان را در این شهر و اطراف طرطوس گلوله باران کردند. آنها تلاش دارند وارد منازل مردم شده و در آن مستقر شوند. در مقابل، معترضان سوریه از ملت این کشور خواستند علیه نیروهای تروریستی مورد حمایت ترکیه بسیج شوند و اسلحه به دست بگیرند.
اهالی معترض سوریه ضمن درگیری با نیروهای وابسته به الجولانی بر پل میعاد در سوریه کنترل یافته و گروهی از نیروهای وی را در مرکز فرهنگی در منطقه القرداحه سوریه محاصره کردند.
نیروهای دموکراتیک سوریه (قسد)، الجولانی را مسؤول درگیریها در ساحل سوریه دانسته و نسبت به قتلعام نیروی وابسته به وی علیه مردم سوریه هشدار دادند.
در همین حال عربستان، اعتراض مردم سوریه علیه نیروهای الجولانی تحت حمایت ترکیه را محکوم کرد.
همزمان خبرنگار تلویزیون العربی گزارش کرد در جریان درگیریها در شهر جبله در شمال غرب سوریه، ۱۳ تن از نیروهای وابسته به الجولانی کشته شدند.
به نقل از شبکه خبری الجزیره، نیروهای الجولانی با معترضان در شهر طرطوس در ساحل سوریه مقابله کردند و کاروانهای نظامی وارد شهرهای لاذقیه و طرطوس شدند تا از عملیات یگانهای الجولانی علیه معترضان حمایت کنند. معترضان ۷ نیروی وابسته به تحریرالشام را در حومه شهر طرطوس کشتند.
خبرگزاری سوریه به نقل از یک منبع در امنیت عمومی گزارش کرد نیروهای الجولانی در لاذقیه و طرطوس مستقر شدند و ضمن اعمال منع آمد و شد، عملیات پاکسازی علیه معترضان در مراکز شهرها، شهرکها و کوههای اطراف شروع شده است و نیروهای الجولانی از معترضان خواستند اسلحه خود را زمین گذاشته و خود را تحویل دستگاه قضایی دهند.
نهضت ملی درختکاری جدی گرفته شود و ادامه یابد
حضرت آیتالله خامنهای بعد از کاشت این نهالها، درختکاری را اقدامی سودآور، آیندهنگری و تولید ثروت برشمردند و با تاکید بر لزوم توجه جدی به نهضت ملی درختکاری که سال گذشته در دولت شهید رئیسی آغاز شد، گفتند: همه مردم در موضوع درختکاری بهعنوان یک عمل صالح و حسنه مشارکت داشته باشند تا با افزایش درختان، محیط زندگی و زیست طراوت و صفا پیدا کند.
رهبر انقلاب اسلامی اقدام هر ساله خود برای کاشت نهال را یک اقدام نمادین جهت یادآوری این نکته دانستند که کاشت درخت فقط مربوط به سن جوانی نیست و همه افراد در سنین مختلف باید به سمت این کار مهم و بزرگ و لازم و زیبا شوق و انگیزه پیدا کنند.
حضرت آیتالله خامنهای با تاکید بر اینکه درختکاری یک سرمایهگذاری سودآور از جهات مختلف و تولید ثروت است، افزودند: کاشت درخت با هر انگیزهای چه برای بهرهمندی از میوه درختان مثمر و چه برای استفاده از چوب درختانی که چوب آنها با ارزش است، یک اقدام کاملاً سودآور است که در آن ضرر وجود ندارد.
ایشان درخت و کشتزارها را عامل سلامت هوا دانستند و با تاکید بر اهمیت بالای محیط زیست، خاطرنشان کردند: درختان و گیاهان رویشی علاوه بر بهبود هوا موجب طراوت محیط زندگی و محیط زیست و طراوت روحی انسانها نیز میشوند زیرا درختان و گیاهان چشمنواز و دلنواز هستند.
رهبر انقلاب اسلامی با تاکید بر لزوم جدی گرفته شدن نهضت ملی درختکاری که در دوره شهید رئیسی آغاز شد، گفتند: این طرح که سال گذشته آغاز شد و همچنان ادامه دارد نشان میدهد که کاشت یک میلیارد درخت در چهار سال عملی است و دستگاههای دولتی باید به مردم در این زمینه کمک کنند.
حضرت آیتالله خامنهای با هشدار نسبت به قطع درختان و تبدیل کاربری اراضی کشاورزی افزودند: قطع درختان به جز در موارد فنی و ضروری یک ضرر و خطر است و باید جلوی تخریب جنگلها و تبدیل اراضی کشاورزی گرفته شود.
ایشان همچنین با اشاره به کارهای خوبی که در این زمینه در تهران و برخی شهرهای دیگر انجام گرفته است، خاطرنشان کردند: این اقدامات باید ادامه پیدا کند.
کمک ۴میلیاردتومانی رهبر انقلاب برای آزادی زندانیان
در آستانه برگزاری سیوهشتمین جشن گلریزان ستاد دیه کشور، حضرت آیتالله خامنهای رهبر معظم انقلاب اسلامی، مبلغ 40 میلیارد ریال به این امر خداپسندانه اختصاص دادند.
جشن گلریزان هر سال در ماه مبارک رمضان، بههمت ستاد مردمی رسیدگی به امور دیه و کمک به زندانیان نیازمند با حضور جمعی از مسئولان و خیّرین نیکوکار در تهران و شهرهای مختلف کشور برگزار میشود.
کارشناسان صهیونیست بر شکست راهبردی اسرائیل صحه گذاشتند
روزنامه یدیعوت آحارانوت در گزارشی به جزئیات نشستی پرداخت که به دعوت این روزنامه برای بررسی یک سال و اندی جنگ در نوار غزه و لبنان برگزار و در آن سه کارشناس برجسته اسرائیلی حضور پیدا کرده بود.
در این گزارش آمده است، تحت عنوان صحنه جنگ در جهان مدرن، امروز سه شنبه نشستی به دعوت پایگاه وای نت و روزنامه یدیعوت آحارانوت و با همکاری با اتاق مهندسان اسرائیل برگزار شد.
در این نشست پرفسور یوسی شاین از دانشگاههای جورج تاون و تلآویو، اورنا مزراحی کارشناس مرکز پژوهشهای امنیت اسرائیل و معاون سیاست خارجی سابق رئیس شواری امنیت اسرائیل به همراه آوی کالو مدیر کل امنیت در شرکت وریستاندسالیوان حضور داشته و تلاش کردند به یک سئوال بسیار سرنوشت سازی یعنی روز بعد از پایان جنگ پاسخ دهند.
در این نشست کارشناسان مذکور از شکاف عمیق و بزرگی که بین تصورهای راهبردی اسرائیل بعد از حوادث 7 اکتبر به وجود آمده هم پرده برداشتن.
پروفسور یوسی شین کارشناس روابط بین المللی سخنرانی خود را با انتقاد گزنده از شرایط اسرائیل گفت، تمامی موفقیتهای اسرائیل در بخش فنآوری، امنیت سایبری، هوش مصنوعی و تمامی ابعاد دیگر بعد از هفتم اکتبر به کلی فرو پاشیدند، همه ساختار دچار فروپاشی شد به نحوی که ما دچار فاجعهای بزرگ شدیم.
به گزارش یدیعوت آحارانوت، شاین صریحا اعتراف کرد ما در یک بحران عمیق گرفتار شدهایم، اسرائیل امروز در بحران عمیق و بی سابقهای گرفتار شده است، این مسئله صرفا در سطح زیر ساختهای یک بحران ژئوپلوتیک نیست، بلکه در سطوح دیگر هم قابل مشاهده است، طرفهای اجرایی ضعیف و حاکمیت هم اصولا وجود ندارد.
(خانم) اورنا مزراحی هم به تفاوتهای اساسی بین دو جبهه شمال و نوار غزه پرداخت و گفت: در جبهه شمالی من تصور میکنم که در روز بعد از پایان جنگ قرار داریم اما در مقابل در جنوب شرایط ما کاملا متفاوت است، در جنوب ما سقف اهداف را به شدت بالا بردیم، برخی از اهداف اعلام شده ما با شرایط داخلی ما هم در تناقض قرار دارند، از سویی ما بر بازگشت ربوده شدگان تاکید کردیم و از سوی دیگر مسئله پیروزی قاطع را پیش کشیدیم، این در حالی است که من تصور نمیکنم کسی وجود داشته باشد بتواند به من توضیح دهد این پیروزی قاطع چیست؟
آوی کالو کارشناس امنیتی هم در سخنان خود به تناقض بنایدینی در اهداف اشاره کرد و گفت، بین بازگشت ربوده شدگان و از بین بردن حماس تضاد وجود دارد، زیرا کاملا مشخص است که مسئله دوم باید به تدریج انجام گرفته و نه به موازات هدف اول انجام شود.
وی افزود، جالب اینجاست که ما مذاکرات را با حماس انجام میدهیم، یعنی همان طرفی که اسرائیل همواره تاکید میکند آن را از بین برده است، اگر حماس را از بین ببریم چگونه میخواهیم ربوده شدگان را از آن پس بگیریم؟
او در این رابطه چهار شاخص را برای سنجش روز بعد از پایان جنگ در غزه بر شمرد و گفت:
شاخص او، توافق مبادله اسرا است، به بیانی دیگر تکمیل طرح آزادی گروگانها و بازگردن همه آنها، اولا ما بر مبنای اخلاقی، ناسیونالیست، بشر دوستانه و اصولی میتوانیم در این مسئله ورود کنیم اما میتوانیم در چارچوب یک سازش منطقهای در صحنه فلسطین هم آن را گسترش دهیم.
شاخص دوم، حفظ آزادی عمل ارتش اسرائیل است، این به آن معنی است حتی در شرایطی که ارتش اسرائیل از نوار غزه عقب نشینی میکند، امری که طبیعتا برای فردای پایان جنگ به هر شکل امری مورد درخواست طرفهای مختلف است، باید آزادی عمل نظامی حفظ شود، چیزی شبیه به مناطق بی در کرانه باختری!
شاخص سوم، از دیدگاه کالو، مسئله خلع سلاح نوار غزه است، این امر به شکل صد در صدی امکان ندارد و این مسئله برای همگان کاملا بدیهی است، اما در صورتی که ارتش اسرائیل در مناطق مهمی همچون مرز رفح با مصر مستقر شود میتوانیم به این مسئله فکر کنیم که به شرایطی که در قالب آن امکان قاچاق گسترده سلاح به نوار غزه امکان پذیر نباشد، خواهیم رسید و اجازه نخواهیم داد حماس مجددا خود را در نوار غزه بازسازی کند.
شاخص چهارم هم، خلق شرایط جایگزینی به جای حماس در نوار غزه است، تا زمانی که ما نتوانیم این مسئله را حل کنیم قادر نخواهیم بود حماس را از غزه خارج کنیم و جنگ در آن ادامه پیدا خواهد کرد، پس در غیر این صورت باید منتظر ادامه جنگ برای ماهها و سالهای آینده باشیم.
در بخش دیگری از گزارش یدیعوت احرانوت آمده است، در این نشست کارشناسان انتقادهای خود را از نبود راهبرد برای اسرائیل اعلام کردند.
پرفسور شین در این رابطه گفت: در واقع اسرائیل هیچ راهبردی ندارد، حتی از این بدتر باید بگویم تنها راهبرد اسرائیل در دونالد ترامپ خلاصه میشود، منظورم من این است که اگر او اظهاراتی در رابطه با غزه ابراز داشته و مثلا از شبیه ریویریای فرانسه سخن بگوید، ما هم فورا از آن حمایت میکنیم، اگر بعد از امضای قرارداد 600 یا 700 میلیارد دلاری با عربستانیها به ما گفت که باید توافقنامهای با فلسطینیان امضا کنیم، ما این کار را میکنیم.
او افزود: اسرائیل یک دولت تحت قیومیت است و هیچ راهبردی حداقل در شرایط فعلی ندارد، فعلا فقط اظهاراتی را اعلام و هوادارانی در واشنگتن دارد، ما به طور اعم با یک شکست سازمانی و سردرگمی بین سیاست و موسسات هویتی در اسرائیل مواجه هستیم.
اورنا مزراحی هم مشکل راهبردی اسرائیل را در یک جمله خلاصه کرد و گفت، ما در مقابل تهدیدها متحد هستیم اما در تعامل با فرصتها و تدوین نگاه و راهبرد سیاسی نه و همچنان در هوا معلق میباشیم.
واکنشهای مختلف به بیانیه نشست سران عرب
حماس اعلام کرد: از برگزاری نشست سران عرب در قاهره در سایه تجاوزات مستمر رژیم صهیونیستی و طرحهای نسل کشی و کوچاندن علیه مردم فلسطین استقبال می کنیم.
این جنبش افزود که برگزاری نشست سران عرب، آغازگر مرحله پیشرو از حمایت عربی و اسلامی از مسئله عادلانه فلسطین است.
این جنبش ادامه داد از سخنان رهبران و مقامات در نشست سران عرب تمجید می کنیم که همگی بر مخالفت با طرحهای اشغالگران برای کوچاندن ملت ما تاکید کرد.
حماس با تمجید از موضع عربی مخالف با تلاشها برای کوچاندن مردم فلسطین اعلام کرد ما تاکید می کنیم که مردم ما با تکیه بر موضع عربی یکپارچه قادر به شکست تلاشهای کوچاندن، الحاق و اسکان(آوارگان در خارج از فلسطین) خواهند بود.
این جنبش افزود که از طرح بازسازی نوار غزه که در نشست سران عرب تصویب شد، استقبال کرده و خواستار فراهم شدن تمام عناصر موفقیت آن هستیم.
حماس همچنین ادامه داد که بر ضرورت وادار کردن رژیم جنایتکار برای عمل به تعهداتشان در چارچوب توافق آتش بس تاکید می کنیم.
واکنش جهاد اسلامی به بیانیه پایانی نشست سران عرب
محمد الهندی معاون دبیرکل جهاد اسلامی در واکنش به تصویب بیانیه پایانی نشست قاهره و بند درخواست از شورای امنیت برای استقرار نیروهای بین المللی در کرانه باختری و نوار غزه گفت این حق ما(مقاومت) است که بپرسیم آیا نیروهای حفظ صلح علیه اشغالگران به کار گرفته خواهند شد یا نقش آنها خلع سلاح مقاومت خواهد بود؟.
واکنش رژیم صهیونیستی به بیانیه پایانی نشست سران عرب
وزارت خارجه رژیم صهیونیستی: بیانیه نشست سران عرب بر تشکیلات خودگردان و آنروا(نهاد سازمان ملل در امور آوارگان فلسطینی) تکیه کرده که هر دوی آنها فاسد و حامی تروریسم(مقاومت علیه اشغالگری) هستند.
واکنش اروپا به بیانیه پایانی نشست سران عرب در قاهره
رئیس شورای اروپا هم با استقبال از بیانیه پایانی نشست سران عرب گفت: از طرحی که مصر و شرکای عرب در قاهره درباره غزه ارائه کردند، استقبال می کنیم.
وی افزود مهم این است که طرح عربی تمام ابعاد از جمله بازسازی، حکومت و امنیت غزه را پوشش دهد.
این مقام اروپایی گفت ما برای ارائه حمایت ملموس از طرح عربی درباره غزه آماده هستیم، جامعه بین المللی باید آن را اجرا کند.