چون صبح شد، خداوند درباره خانواده امیرالمؤمنین و فاطمه زهرا(س) این آیه را نازل کرد «وَ یُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ؛ و آنان را بر خود ترجیح مىدهند، گرچه خودشان را نیاز شدیدى باشد»
یکی از زیباترین ارزش‌های دینی، مسئله ایثار و از خودگذشتگی در قبال مردم است؛ این خصلت که همواره ملازم شهادت است، گستره‌ای به وسعت همین مفهوم دارد؛ ایثار به قدری اهمیت دارد که خداوند در آیاتی از قرآن به صورت مستقیم و غیرمستقیم به آن اشاره داشته است. به عنوان مثال خداوند در آیات 8 و 9 سوره "حَشْر" از گروهی صحبت می‌کند که اهل ایثار و بذل و بخشش به دیگرانند و آنها را در بهره‌برداری از غنائم بر خود مقدم می‌کنند.
در این آیات می‌خوانیم:
«لِلْفُقَراءِ الْمُهاجِرینَ الَّذینَ أُخْرِجُوا مِنْ دِیارِهِمْ وَ أَمْوالِهِمْ یَبْتَغُونَ فَضْلاً مِنَ اللَّهِ وَ رِضْواناً وَ یَنْصُرُونَ اللَّهَ وَ رَسُولَهُ أُولئِکَ هُمُ الصَّادِقُون؛ [بخشى از غنایم ] براى فقیران مهاجرىاست که آنان را از دیار و اموالشان بیرون کردند، در حالى که آنان فضل و خشنودى خدا را مىجویند و خدا و پیامبرش را یارى مىکنند؛ اینان در ادعاى ایمان داشتن راستگویند.»
«وَ الَّذینَ تَبَوَّؤُا الدَّارَ وَ الْإیمانَ مِنْ قَبْلِهِمْ یُحِبُّونَ مَنْ هاجَرَ إِلَیْهِمْ وَ لا یَجِدُونَ فی صُدُورِهِمْ حاجَةً مِمَّا أُوتُوا وَ یُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ وَ مَنْ یُوقَ شُحَّ نَفْسِهِ فَأُولئِکَ هُمُ الْمُفْلِحُونَ؛ و [نیز براى ] کسانى [ از انصار است ] که پیش از مهاجران در سراى هجرت و ایمان [ یعنى مدینه ] جاى گرفتند، [ و ] کسانى را که به سوى آنان هجرت کردهاند دوست دارند و در سینههاى خود نیاز و چشمداشتى به آنچه به مهاجران داده شده است نمىیابند و آنان را بر خود ترجیح مىدهند، گرچه خودشان را نیاز شدیدى [ به مال و متاع ] باشد. و کسانى را که از بخل و حرصشان بازداشتهاند [بر همه موانع و مشکلات دنیا و آخرت] پیروزند.
درباره این آیه نقل است: گرسنه‌ای در مسجد مدینه بپا خاست و گفت، ای مسلمانان از گرسنگی به تنگ آمده‌ام مرا مهمان کنید. پیامبر اسلام صلی‌الله علیه و آله فرمود: چه کسی این مرد را امشب مهمان می‌کند؟ امام علی علیه‌السلام فرمود: من یا رسول‌الله. کمی بعد وارد منزل شد و از فاطمۀ زهراء (س) پرسید: آیا غذایی در منزل داریم؟ مهمان گرسنه آورده‌ام. حضرت زهراء (س) ایثارگرانه فرمود: در خانه ما غذایی نیست، مگر به اندازه خوراک دختربچه، اما امشب ایثار می‌کنیم و گرسنگی را تحمل می‌کنیم و همین مقدار غذا را به مهمان می‌بخشیم؛ مَا عِنْدَنَا إِلَّا قُوتُ الصِّبْیَةِ لَکِنَّا نُؤْثِرُ ضَیْفَنَا. على (ع) گفت: بچهها را بخوابان و من چراغ را براى مهمان خاموش مىکنم. فاطمه (س) چنین کرد و به مهمان غذا دادند، چون صبح شد، خداوند درباره آنان این آیه را نازل کرد «وَ یُؤْثِرُونَ عَلى أَنْفُسِهِمْ وَ لَوْ کانَ بِهِمْ خَصاصَةٌ؛ و آنان را بر خود ترجیح مىدهند، گرچه خودشان را نیاز شدیدى باشد» (حشر 9) (الأمالی طوسی، ص. 185؛ وسائل الشیعة، ج9، ص. 462)
پیاده‌روی اربعین حسینی، مقطعی است که می‌توان این ویژگی را به وضوح مشاهده کرد؛ زائران اربعینی هر کدام به اندازه وُسع خویش سعی دارند از داشته‌های مادی‌شان بگذرند و نثار دیگران کنند؛ در اوج این افراد، مردم عراق قرار دارند که با ایثار خویش از مدت‌ها قبل سفره کرامتشان را برای زوار اباعبدالله علیه‌السلام می‌‌گسترانند و صحنه‌ای پر شور و احساسی را در عالم رقم می‌زنند. بنابراین مقطع پیاده‌روی اربعین تجسم حقیقی ایثار و فداکاری است.
