وظایف خاص، وظایفی است که به نوعی با غیبت حضرت مهدی عجلاللهتعالیفرجه در ارتباط است. وظایفی از قبیل:
۱. دوستی با دوستان و دشمنی با دشمنان حضرت مهدی عجلاللهتعالیفرجه
در روایات فراوانی از پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآله بر محبت و دوستی با اهلبیت علیهمالسلام و دشمنی با دشمنان ایشان تأکید شده و این مربوط به همه زمانها است؛ امّا در برخی روایات به صورت ویژه به دوستی با دوستان حضرت مهدی عجلاللهتعالیفرجه و دشمنی با دشمنان ایشان سفارش شده است.
امام باقر علیهالسلام از رسول خدا صلیاللهعلیهوآله اینگونه روایت میکنند:
«طُوبی لِمَنْ اَدْرَکَ قائِمَ اَهْلِ بَیتی وَهُوَ یأتَمُّ بِهِ فی غَیْبَتِهِ قَبْلَ قِیامِهِ وَیَتَوَلّی اَوْلِیاءَهُ وَیُعادِی اَعْداءَهُ، ذلِکَ مِنْ رُفَقایی وَ ذَوِی مَوَدَّتی وَاَکْرَمُ اُمَّتی عَلَی یَوْمَ القِیامَةِ.» (کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۲۸۶)
خوشا بر احوال کسی که قائم اهلبیت مرا درک کرده و در غیبت و پیش از قیامش پیرو او باشد؛ دوستانش را دوست بدارد و با دشمنانش دشمن باشد؛ چنین کسی در روز قیامت، از رفقا و دوستان من و گرامیترین امت من خواهد بود.
۲. صبر بر سختیهای دوران غیبت
امروزه کم نیستند افرادی که به دلائلی، باور به آن امام غایب و یاد آن حضرت را بر نمیتابند و در این راه دست به هر کاری میزنند. از آنجا که یکی از آموزههای مهم دینی، صبر بر مشکلات و مصیبتها است، لازم است در این دوران، بیش از هر زمان دیگر، در برابر این مشکلات و مصیبتها شکیبایی داشته باشیم.
عبدالله بن سنان از امام صادق علیهالسلام روایت کرده که فرمودند: رسول گرامی اسلام صلیاللهعلیهوآله فرمودند:
«سَیَأْتِی قَوْمٌ مِنْ بَعْدِکُمْ الرَّجُلُ الْوَاحِدُ مِنْهُمْ لَهُ أَجْرُ خَمْسِینَ مِنْکُمْ. قَالُوا: یَا رَسُولَ اللَّهِ نَحْنُ کُنَّا مَعَکَ بِبَدْرٍ وَ أُحُدٍ وَ حُنَیْنٍ وَ نَزَلَ فِینَا الْقُرْآنُ. فَقَالَ: إِنَّکُمْ لَوْ تحملوا [تحملونَ] لِمَا حُمِّلُوا لَمْ تَصْبِرُوا صَبْرَهُمْ.» (شیخ طوسی, کتاب الغیبة, ص۴۵۶)
پس از سپریشدن دوران شما، مردمی بر سر کار خواهند آمد که هر فردِ آنان، پاداش پنجاه تن از شما را داراست». عرض کردند: «ای رسول خدا! ما در جنگ بدر و اُحد و حُنین در رکاب شما جنگیدیم و درباره ما آیاتی از قرآن نازل شد». فرمود: «اگر شما آنچه را آنها تحمل کردند، متحمل شوید، از صبر و شکیبایی آنان برخوردار نخواهید بود.
امام حسین بن علی علیهماالسلام نیز فرمودند:
«اِنَّ الصَّابِرَ فِی غَیبَتِهِ عَلَی الاَذی وَالتَّکْذِیبِ بِمَنزِلَةِ المُجاهِدِ بِالسَّیْفِ بَیْنَ یَدَی رَسُولِ اللَّهِ صلیاللهعلیهوآلهوسلم.» (کمال الدین و تمام النعمة، ج ۱، ص ۳۱۷)
«صبرکننده بر اذیت و تکذیب در غیبت او، بسان مجاهدی است که با شمشیر در رکاب پیامبر اکرم صلیاللهعلیهوآلهوسلم با دشمنان مبارزه کند.»
۳. دعا برای فرج حضرت مهدی عجلاللهتعالیفرجه
دعا و نیایش، در فرهنگ اسلامی جایگاه والایی دارد. یکی از مصادیق دعا میتواند رفع گرفتاریهای همه انسانها باشد. در نگاه شیعه، این مهم تحقق نمییابد، مگر آن زمانی که واپسین ذخیره الهی از پس پرده غیبت بیرون آمده و جهان را به نور خود روشن سازد، از این روست که در برخی روایات سفارش شده است برای فرج و گشایش، دست به دعا برداریم.
آری، کسی که در انتظار آمدن مولای خود به سر میبرد، از خداوند، تعجیل امر فرج او را درخواست خواهد کرد؛ به ویژه آن که بداند با فرج و ظهور او زمینه هدایت، رشد و کمال جامعه بشری به طور کامل فراهم میشود. در روایت است که خود آن حضرت، در بخشی از توقیع شریف فرمودند:
«وَاَکثِرُوا الدُّعاء بِتَعجیلِ الفَرَجِ.» (کمال الدین و تمام النعمة، ج ۲، ص ۴۸۳)
برای تعجیل فرج بسیار دعا کنید.
مرحوم آیتالله علی پهلوانی تهرانی (۱۳۰۵–۱۳۸۳شمسی/ ۱۹۲۶-۲۰۰۴ میلادی) معروف به علی سعادتپرور، عارف شیعه که نزد آیتالله سیدمحمدحسین طباطبایی (صاحب تفسیر المیزان) مراحل سیر و سلوک را طی نمود، در این رابطه میگوید:
«البته هر کس میداند که سفارش امام به درخواست و دعا، فقط مقصود، ادای کلمات و لقلقة زبان نیست؛ گرچه خواندن دعا هم ثواب مخصوصی دارد؛ بلکه منظور، توجه قلبی دائم به معنا و مفهوم این دعا و توجه به این است که در دوره غیبت، امر دین و دینداری و اعتقاد صحیح به غیبت و امامت، کار دشواری است که فقط از آدم اهل یقین و با استقامت ساخته است.» (ظهور نور، ص ۱۰۳)
۴. آمادهباش دائمی
از مهمترین وظایف دوران غیبت، آمادگی دائمی و راستین است. در اینباره روایات فراوانی وجود دارد.
امام باقر علیهالسلام ذیل آیه «اصْبِرُوا وَ صابِرُوا وَ رابِطُوا؛ استقامت کنید و در برابر دشمنان (نیز) پایدار باشید و از مرزهای خود مراقبت کنید.» فرمودند:
«اصْبِرُوا عَلَی أَدَاءِ الْفَرَائِضِ وَ صَابِرُوا عَدُوَّکُمْ وَ رَابِطُوا إِمَامَکُمْ المنتظر.» (نعمانی، الغیبة، ص ۱۹۹)
بر انجام واجبات شکیبایی کنید و در برابر دشمنان، یکدیگر را یاری نمایید و برای یاری پیشوای منتظَر، همواره آمادگی خود را حفظ کنید.
بر خلاف تصور برخی که «رابطوا» را بر ایجاد ارتباط و ملاقات با حضرت معنا کردهاند، این واژه به معنای آمادگی برای مبارزه است. (لسان العرب، ج ۷، ص ۳۰۳؛ مجمع البحرین، ج ۴، ص ۲۴۸)
۵. بزرگداشت نام و یاد آن حضرت
یکی از مسئولیتهای شیعه درباره حضرت مهدی عجلاللهتعالیفرجه در این دوران، بزرگداشت نام و یاد آن حضرت است. این بزرگداشت، جلوههای فراوانی دارد. از تشکیل نشستهای دعا و نیایش گرفته تا اقدامهای فرهنگی و ترویجی و از تشکیل حلقههای بحث و گفتوگو گرفته، تا پژوهشهای بنیادین و سودمند، همه و همه میتواند در راستای بزرگداشت نام حضرت باشد.
۶. حفظ پیوند با مقام ولایت
حفظ و تقویت پیوند قلبی با امام عصر عجلاللهتعالیفرجه و تجدید دائمی عهد و پیمان، یکی دیگر از وظایف مهمی است که هر شیعه منتظر در عصر غیبت بر عهده دارد.
امام باقر علیهالسلام درباره ثابتقدمان بر امر ولایت فرموده است:
«یَأْتِی عَلَی اَلنَّاسِ زَمَانٌ یَغِیبُ عَنْهُمْ إِمَامُهُمْ فَیَا طُوبَی لِلثَّابِتِینَ عَلَی أَمْرِنَا فِی ذَلِکَ اَلزَّمَانِ إِنَّ أَدْنَی مَا یَکُونُ لَهُمْ مِنَ اَلثَّوَابِ أَنْ یُنَادِیَهُمُ اَلْبَارِئُ جَلَّ جَلاَلُهُ فَیَقُولَ عِبَادِی وَ إِمَائِی آمَنْتُمْ بِسِرِّی وَ صَدَّقْتُمْ بِغَیْبِی فَأَبْشِرُوا بِحُسْنِ اَلثَّوَابِ مِنِّی فَأَنْتُمْ عِبَادِی وَ إِمَائِی حَقّاً مِنْکُمْ أَتَقَبَّلُ وَ عَنْکُمْ أَعْفُو وَ لَکُمْ أَغْفِرُ وَ بِکُمْ أَسْقِی عِبَادِیَ اَلْغَیْثَ وَ أَدْفَعُ عَنْهُمُ اَلْبَلاَءَ وَ لَوْلاَکُمْ لَأَنْزَلْتُ عَلَیْهِمْ عَذَابِی.» (کمال الدین و تمام النعمة, ج۱, ص۳۳۰)
زمانی بر مردم آید که امامشان غیبت کند. خوشا بر افرادی که در آن زمان، بر امر ما ثابت بمانند! کمترین ثوابی که برای آنها خواهد بود، این است که باری تعالی به آنها ندا کرده و فرماید:ای بندگان و ای کنیزان من! به نهان من ایمان آوردید و غیب مرا تصدیق کردید؛ پس به ثواب نیکوی خود، شما را مژده میدهم. شما بندگان و کنیزان حقیقی من هستید. از شما میپذیرم و از شما در میگذرم و برای شما میبخشم و به واسطة شما باران بر بندگانم میبارم و بلا را از آنها بگردانم. و اگر شما نبودید؛ بر آنها عذاب میفرستادم.