ماه رجب است!
مرحوم آیت الله حق شناس با اشاره به اینکه حب اهلبیت (ع) بدون عمل ثمری ندارد، بیان داشت: ماه رجب است، یک تکان به خودت بده! تصمیم بگیر که بر اعمال خیرت اضافه شود؛ آیا شما حب خدا را ادعا میکنید، اما کوشش ندارید؟
این ماه، ماه رجب است و بهانهای برای نزدیک شدن بیشتر به سوی خداوند متعال است، توجه به جایگاه اخلاق در زندگی میتواند مقدمهای برای سهولت طی کردن قرب الهی باشد، بنابراین گوش فرا دادن به اساتید بزرگ اخلاق میتواند ما را در رسیدن این مهم یاری رساند، آنچه که در پیشرو دارید سلسله مباحث اخلاقی آیت الله عبدالکریم حقشناس است که ظهر روزهای دوشنبه و چهارشنبه و شبهای شنبه در سالهای 64 تا 68 در مسجد امینالدوله ایراد میکردند:
* فضیلت ماه رجب
ماه رجب است و فرمودند که شهرالله الأصم است، یعنی خدا میفرماید، من نمیخواهم که شما در این ماه از کسی شکایت بکنید، نمیخواهم لغزشهای شما را ببینم و بشنوم؛ أصم هستم از این جهت میخواهم همهاش توجهات شما را ببینم و بشنوم.
باید قلبهایتان را بشویید ، هر شب در این ماه ندا میشود، هر کس از من هدایت بخواهد او را هدایت میکنم، راههای حقیقت را بخواهد، من برای او باز میکنم؛ دعای شما را مستجاب میکنم؛ آیا میشود که در این ماه خود خود خدا را از خدا خواست؟ ای پروردگار عزیز من، من یک شخص مفلسی هستم، بیچاره و معصیت کار؛ تو هم «عادتک الاحسان الیالمسیئین»، من که در این وقت شب بلند شدم، چون شنیدم که احسان عادت توست؛ تو محسنی؛ من خطاکار و «قد امرت المحسن ان یتجاوز عن المسیء»، تو به محسنین امر فرمودی که از بدکاران بگذرند؛ من هم امشب آمدهام:
ما لی سوی فقری الیک وسیلة / بالافتقار الیک فقری ادفع
ای پروردگار عزیز من! من فقیرم، با روی نیاز به درگاه تو، میخواهم بیچارگیهای خودم را برطرف کنم.
*اخلاص رمز بندگی
اما امام صادق (ع) فرمودند: «العبودیة بذل الکل»، بندگی یعنی همه چیز را باید در طبق اخلاص بگذاری!
خواهی وصال دوست «عمانی» در آن بکوش / وز هر چه غیر اوست تو باید جدا شوی
پروردگارا! من مالم را، شئوناتم را و از همه بالاتر، خودم را بذل کردم، تو هم بذل کن ای پروردگار عزیز! مرا نجات بده! هر شب ندا میشود که بیایید خانه من، من ملک داعی تو را لبیک میگویم؛ اجابت میکنم ملک تو را، رفقای عزیز! قدر این عمر را بدانید:
بنگر که که ای و از کجا آمدهای / میدان که چه میکنی کجا خواهی رفت؟
امام صادق(ع) فرمود: در این عالم، مثل تو، مثل مهمان است که میآیی و میروی و باز مثل تاجر است و سرمایه تو عمر توست که تا زندهای، در دارالتجاره تو باز است، اگر بدانند که تو حداکثر استفاده را میکنی، رونقت میدهند و الا خاتمه به زندگانی تو میدهند، «رحم الله امرءً»، خدا رحمت کند آن مردی را که بداند از کجا آمده است و موقعیت او در اینجا در چه موقعیتی است و کجا باید برود.
*در قیامت از چهار چیز میپرسند
«لاتزول قدما العبد یومالقیامة حتی یسأل عن اربع»، در روز قیامت نمیگذارند قدم از قدم برداری تا اینکه از چهار چیز، تو را مورد سؤال قرار بدهند،
«عن عمره فیما افناه»، عمرت را در چه گذراندی؟ آیا زحمات انبیاء را فراموش کردی؟ نادیده گرفتی؟
«وعن شبابه فیما ابلاه»، از جوانیت که آن را در چه چیزی کهنه کردی؟
«و عن علمه کیف عمل به»، و از علمت که چگونه به آن عمل کردی؟
«و عن ماله من این اکتسبه و فیما انفقه»؛ مالها را از کجا آوردی؟ در چه مصرفی خرج کردی؟ در روایت دیگر این جمله را اضافه دارد که
«و عن حبنا اهلالبیت»، از حب ما اهلبیت هم سؤال میشود.
«فقال رجعل من القوم»، شخصی برخاست و سؤال کرد: نشانه دوستی شما چیست؟ «و ما علامة حبکم یا رسول الله؟ فقال: محبة هذا و وضع یده علی رأس علی بن أبیطالب(ع)»، پیامبر اکرم (ص) دست بر سر امیرالمومنین(ع) نهادند و فرمودند: محبت ایشان.
*محبت و عمل همراه هم هستند
حضرت امیر(ع) فرمود: آی مردم بدانید، من حقی بر شما دارم و شما هم حقی بر من دارید؛ اما آن حقی که شما بر من دارید این است که من برنامههای دینی شما را برای شما بیان کنم، اما آن حقی که من بر شما دارم، اطاعت از من است، بدانید که حب ما اهل بیت بدون عمل بیثمر است، عمل بدون حب ما هم بیهوده است، باید فعالیت کنید، عمل کنید. اگر با اتکاء بر حب آل محمد(ص) عمل نکنید، نتیجه بخش نیست، آقاجون من!
ماه رجب است، ترجیب به معنی تعظیم است، یک تکان به خودت بده! تصمیم بگیر که بر اعمال خیرت اضافه شود؛ آیا شما حب من را ادعا میکنید، اما کوشش ندارید؟ در نزد ما برائت از نار نیست، «من کانالله مطیعاً فهو ولی و من کان لله عاصیاً فهو لنا عدو»، اگر کسی اوامر ما را اطاعت کرد، ولی آل محمد(ص) است و کسی که مخالفت کرد، عدو آل محمد است.
الاولیاء تمتعوا بک فیالدجی / بتهجد و تخشع و حنین
داداش جون! فراموش نکنید، بگو پروردگار به اندازه وسعم، خودم را، حیثیتم را، همه چیزم را بذل در راه رضای تو کردم، پروردگار عزیزم! پروردگارا تو را به عصمت زهرا (س) ما را نجات بده.
یک کسی گفت: من میخواستم بروم جبهه موعظه کنم، وقتی که رفتم -ببینید چه جوانهایی در جبهه هستند- دیدم آنها باید برای من موعظه کنند! از 3 بعد از نیمه شب، تمام برای نماز شب بلند شدند! آخر نماز شب یک رشتهای بین خداوند عزوجل و بنده است:
و اشدد یدیک بحبلالله معصتماً / فانه الرکن ان خانتک أرکان
این ماه رجب را بچسبید، وقتی که ترکمانان حمله کردند، جمعیت آنها 3 برابر قشون اسلام بود؛ فرماندهی لشکر مسلمین گفت: آب بیاورید من وضو بگیرم، من باید نماز شب بخوانم، گفتند امیر! فردا شما باید در میدان مبارزه کنید؛ خوب است استراحت بفرمایید. گفت: عقل شما نمیرسد، من امروز باید با خدای خودم معاهده بکنم، فردا نوبت پروردگار است، آب آورد و امیر وضو گرفت و نماز خواند، فردا به قلب ترکمانان زدند و آنها را از بین بردند، آیا کفایت میکند کسی بگوید من علی را دوست دارم، اما اهل عمل نباشد، فعال نباشد؟ ثم لا یکون مع ذلک فعالاً؟