سئوال : علت نامگذاری قران و اهلبیت به ثقلین چیست ؟

كلمه «ثقلين» تثنيه است از ماده ثَقَل، به معناى متاع و توشه سفر و هر چيز نفيسى كه احتياج به محافظت داشته باشد(1) يا از ماده ثِقل به معناى سنگينى است.

ثعلب مى گويد: كتاب و عترت را ثقلين ناميدند؛ زيرا عمل به آن دو سنگين است و آن ها را به دليل بزرگ جلوه دادن قدر و منزلتشان ثقلين ناميدند.(2)

ابن حجر مكّى مى گويد: «سمّى رسول الله(صلى الله عليه وآله) القرآن وعترته ـ الأهل والنسل والرهط الأدنون ـ ثقلين؛ لأنّ الثقل كل شىء نفيس خطير مصون، وهذان كذلك؛ اذ كل منهما معدن للعلوم اللدنية والأسرار والحكم الإلهية، ولذلك حثّ النبىّ(صلى الله عليه وآله) على الاقتداء بهم والتعلّم منهم»؛ «رسول خدا(صلى الله عليه وآله) قرآن و عترت را ثقلين ناميد. «ثقل» به هر چيز نفيسى گفته مى شود و كتاب و عترت از اين قبيل است؛ زيرا هر كدام از آن دو معدن علوم لدنّى و اسرار و حكمت هاى الهى اند، از همين رو، پيامبر(صلى الله عليه وآله)مردم را به پيروى از آن دو تأكيد و سفارش نموده است.»(3)

به بيانى ديگر: ثقل، عيارى است كه براى تثبيت ترازو وضع مى شود و آن دو به اين دليل به عيار تشبيه شده كه كتاب و عترت مايه استقرار حيات و زندگانى مردمند؛ يعنى با از بين رفتن آن دو استقرار و طمأنينه از حيات مردم برچيده خواهد شد.(4)

1. قاموس المحيط، ماده ثقل.

2. لسان العرب، ماده ثقل.

3. الصواعق المحرقه، ص 90.

4. على اصغر رضوانى، امام شناسى و پاسخ به شبهات(2)، ص 327.