اعتقاد به ظهور حضرت مهدی(عج) از باورهای مهم اهل سنت و از علائم کبریای قیامت به حساب می آید تا آنجا که بعضی از محدثان و محققان اهل سنت روایاتی را که پیرامون ظهور حضرت مهدی نقل شده است در حد تواتر معنوی می‌دانند. 

نظرات تعدادی از علماء بزرگ اهل‌ سنت درباره مهدویت به شرح زیر است:
 
*شيخ محمد جمالي امام جمعه كنگان: از نظر اهل سنت طبق حديث پيامبر(ص) شخصي در آخرالزمان با علامت‌هاي يادشده در احاديث ظهور خواهد كرد و زمين را پر از عدل و قسط مي كند.

*شوراي افتاء و شوراي روحانيت سنندج: نظر اهل سنت درباره حضرت مهدي اين است كه در آخر زمان شخصي بنام محمد مهدي متولد و مدتي با حضرت عيسي حكومت كرده و انشاالله دنيا را پر از عدل خواهند كرد.

*شيخ ابراهيم محمدي امام جمعه اهل سنت عسلويه: علماي اهل سنت بر اين باور هستند كه شخصي بنام محمدبن عبدالله معروف به مهدي در آخر الزمان متولد مي شود و از سلاله پيامبر و از فرزندان فاطمه و حسن است و مردم را از گمراهي بسوي نور اسلام دعوت مي كند و با عدالت حكم مي كند بعد از اينكه دنيا پر از ظلم و ستم شده است.

*شيخ عبدالستار حرمي امام جمعه اهل سنت نخل تقي: در آخرالزمان متولد مي شود، از نسل پيامبر است، نامش محمدبن عبدالله، لقبش مهدي و يكي از مصلحان تاريخ مي باشد.

*شيخ خليل افراء عضو شوراي برنامه ريزي مدارس علوم ديني اهل سنت نائب رئيس شوراي روحانيت اهل سنت رئيس شوراي افتاء: اعتقاد به ظهور حضرت مهدی(عج) از باورهای مهم اهل سنت و از علائم کبریای قیامت به حساب می آید تا آنجا که بعضی از محدثان ومحققان اهل سنت روایاتی را که پیرامون ظهور حضرت مهدی نقل شده است در حد تواتر معنوی می دانند.

*اهل سنت و شیعه در مورد بشارت های پیامبر اسلام (ص) راجع به ظهور حضرت مهدی (ع) و مأموریت‌های جهانی و شخصیت معنوی و نشانه های ظهور و ویژگیهای انقلاب ایشان  تا حد زیادی اتفاق نظر دارند، اما تفاوت اساسی در آن است که شیعیان معتقدند حضرت امام (ع) امام دوازدهم و فرزند امام محمد بن حسن عسکری است که در سال 255 هجری قمری متولد شده است و هم اکنون زنده و غایب است.

*در حالیکه اهل سنت معتقدند کسی با نام و لقب امام مهدی هنوز متولد نشده وغایب نیست بلکه چنین فردی با نام محمدبن عبدالله یا احمدبن عبدالله که پیامبر علیه الصلاه والسلام فرموده اسم مهدی مانند اسم من و اسم پدرش مانند نام پدرم ، یعنی محمد یا احمد پسر عبدالله علوی فاطمی حسنی علوی نسبت به سیدنا علی رضی الله عنهما.در آخر الزمان ظهور خواهد کرد و بزرگان می فرمایند.  زمین در انتظار مهدی در وقت و زمانیکه خدای عزوجل آن را مقدر کند ، زیرا وقت ظهور مهدی ، کسی از آن اطلاعی ندارد نه فرشته مقرب و نه بنی اسرائیل و از سوی غیبی است که عملش مختص خداست.

*مهدی در آخرالزمان که برای تأیید و تقویت دین بعد از صلح و آتش بسی که بین رومی ها و مسلمانان صورت می گیرد ظهور می کند.

*پیامبر (ص) می‌فرماید: مهدی (ع) در آخرالزمان تا اینکه خداوند به وسیله او دین را تقویت می کند ظهور می کند و در زمین مدت هفت سال و در روایتی هشت سال و در روایتی نه سال می ماند. این حدیث ابو داوود در باب المهدی روایت کرده . ش(4286-4287 ) و ترمذی در باب الفتن (ص 2232) و گفته شده حدیث حسن و احمد (3- 37- 52 ) و ابو نعیم در باب الفتن (ص 233- ط دارالکفر- بیروت) . محققان و دانشمندان اهل سنت ظهور حضرت مهدی موعود را در قرب قیامت از معتقدات اهل سنت و جماعت برشمرده اند.

*شیخ الاسلام احمدبن عبدالحلیم مشهور به ابن تیمیه می فرماید: ان الاحادیث التی یحتج بها علی خروج المهدی احادیث صحیحه رواها ابو داوود والترمذی و احمد وغیر هم من حدیث ابن مسعود و غیره   یعنی احادیثی که از آنها بر خروج مهدی استدلال می شود صحیح اند، آنها یعنی احادیث محدثان بزرگ همچون امام ابو داوود،ترمذی، احمد و دیگران از سند عبدالله بن مسعود رضی الله و دیگر اصحاب رضی الله عنهم روایت نموده اند .

*علامه مسعود بن عمر تفتازانی(متوفی سال 792 ه) می فرماید: قدوردت الاحادیث الصحیه فی ظهور امام من ولد فاطمه الزهرا رضی الله عنها سهیلا الدنیا قسطا و عدلا کما ملئت ظلما و جورا . یعنی احادیث صحیحی درباره ظهور امامی از دودمان فاطمه زهرا رضی الله عنها روایت شده که وی دنیا را پر از قسط و عدل خواهد کرد چنانچه پر از ظلم وستم شده است.

*علامه جلاالدین سیوطی به نقل از امام ابوالحسن محمدبن حسین سمری و امام ابوالعباس احمدبن محمد هیتمی به نقل از برخی از ائمه آورده اند که : قد تواتوت الخبار واستفاضت بکثره رواتها عن المصطفی صلی الله علیه و آله و سلم ببحئ المهدی و انه من اهل بیته و انه سیمکث سبع سنین و انه علأ الارض عدلا .  اخبار و روایات درباره آمدن امام مهدی متواتر است و جهت کثرت راویان از پیامبر صلی الله علیه وآله و سلم در حد استفاضه است که بیان می کند امام مهدی از اهل بیت ایشان است و هفت سال در زمین حکومت خواهد کرد و زمین پر از عدل و داد خواهد می کند.

*امام محقق و محدث، شمس الدین محمدبن احمد سفارینی حنبلی- متوفی سال 1188 می فرماید: قد کثرت الروایات بخروج المهدی حتی بلغت حد التواتر المعنوی وشاع ذلک بین علماء السنه حتی عد من معتقد اتهم فالایمان بخروج المهدی واجب کما هو مقرر عند اهل العلم و مدون فی عقائد اهل السنه و الجماعه ؛ روایات پیرامون خروج مهدی بسیار زیادند و به حد تواتر معنوی رسیده اند و این مسئله میان علمای اهل سنت به قدری شایع است که از معتقدات آنان به حساب می آید، لذا ایمان به خروج مهدی واجب است ، چنانچه این مسئله نزد اهل علم به اثبات رسیده و در کتب اعتقادی اهل سنت و جماعت تدوین شده است.

*امام احمدبن عبدالحلیم معروف به شاه ولی الله محدث دهلوی (متوفی سال 1176. ه) می فرماید: همچنین ما به یقین می دانیم که شارع علیه الصلاه والسلام به نص فرموده است به آنکه امام مهدی علیه السلام در اوان قیامت موجود خواهد شد و وی امام برحق است و زمین را پر از عدل و داد خواهد کرد.

*اهل سنت و جماعت می فرمایند: علمای بزرگ مانند امام شوکانی درباره ی احادیث در مورد امام مهدی (ع) می فرماید: احادیث در مورد امام مهدی (ع) به حد تواتر رسیده و تقریبا بیش از پنجاه حدیث صحیح و حسن و ضعیف وجود دارد وهمچنین از بین علماء کسانیکه احادیث امام مهدی (ع) را تأیید کرده اند:1- ابوالحسن آبری2- محمد برزنجی از علمای بزرگ شافعی در کتابش (شاعه الاشراط الساعه) در باب سوم کتابش درباره علامتهای قیامت و نشانه های آن که زیاد است که اولین آنها امام مهدی (ع) می باشد ذکر می کند.3- یکی از علمای بزرگ به نام صدیق حسن خان رحمه الله می فرماید: احادیث وارده در مورد امام مهدی (ع) به حد تواتر رسیده مانند احادیث در مورد دجال و احادیث در مورد نزول سیدنا عیسی بن مریم علیه الصلاه والسلام.

همانطوری که مبحث امام مهدی (ع) در سنن اربعه و در مسانید مانند مسند امام احمد بن حنبل- مسند بزار- مسند ابی یعلی و مسند حارث بن ابی اسامت و مستدرک حاکم و مصنف ابن ابی شیعه ذکر شده علمای زیاد دیگری کتابهای زیادی در مورد امام مهدی(ع) تألیف کرده اند.

1-امام سیوطی کتابی دارد به نام (العرف الوردی فی اخبار المهدی) تألیف بن حجر مکی2- کتاب القول المختصر فی علامات المهدی المنتظر از حافظ بن کثیر3- النهایه فی الفتن و الملاحم از ملاء علی قاری4- کتاب باسم المشرب الورودی فی مذهب المهدی از ملاء علی قاری 5- ایام شوکانی التوضیح ضیما جائ فی تواتر المهدی المنتظر والرجال المسیح.

*عده‌ای از نویسندگان معاصر اهل سنت نیز درباره اعتقاد به مهدی موعود (ع) با شک و تردید نگریسته اند و ظهور فردی را با نام مهدی (ع) بطور کلی نفی کرده و ظهور چنین فردی  با ویژگیها و علائم خاص را انکار نموده اند.

در پاسخ به این اظهارات، علماء و محققان اهل سنت جهان اسلام واکنش نشان داده اند. از آن جمله :1- شیخ عبدالعزیز بن باز مفتی اعظم سابق عربستان سعودی2- شیخ محمدصالح عثیمین3- استاد عبدالمحسن عباد استاد دانشگاه مدینه منوره 4- شیخ محمد علی صابونی صاحب کتاب تفسیر معروف به صفحه التفاسیر 5- شیخ محمد خضر حسین 6- علامه سید سابق از اساتید دانشگاه الازهر 7- محدث معاصر شیخ ناصرالدین آلبانی 8- مولانا محمد زکریا کاندهلوی از علمای برجسته هندوستان که هر یک با نشر کتاب و مقاله صدور فتوی و ایراد سخنرانی به رد صریح این رویکرد پرداخته اند و به ایرادات آنان پاسخ گفته اند.

*دکتر عبدالحلیم محمود رئیس اسبق دانشگاه الازهر مصر می فرماید: خبر ظهور حضرت مهدی (ع) در خصوص صریح احادیث آمده است. آغاز ظهور حضرت مهدی (ع) از مکه مکرمه و قبل از نزول حضرت عیسی بن مریم (ع) خواهد بود. امام مهدی (ع) متولی ولی امر مسلمانان می شود و آنان را در جهاد با دشمنان اسلام رهبری می کند تا آنکه حضرت مسیح (ع) از آسمان فرود می آید و بر منهاج شریعت حضرت محمد مصطفی (ص) در راستای تحکیم ارکان اسلام تلاش می کند.

*محتوای احادیث روایت شده است که وی فرمانده عربی مبارز و مجاهدی است که برای نشر عدل و دفع ظلم و ستم تلاش خواهد کرد ، چنانچه در احادیث به این مطلب تصریح شده است.

*شیخ عبدالعزیزبن باز مفتی سابق عربستان سعودی می فرماید: امر ظهور مهدی (ع) واضح است. احادیث در این باره به حد استفاضه تواتر رسیده اند، تعداد زیادی از علماء به تواتر این احادیث اذعان نموده اند. تواتر این احادیث معنوی است و این بخاطر کثرت طرق روایت و تفاوت منابع و روایت صحابه پیامبر و اختلاف الفاظ آن است.

*از این رو اعتقاد به این مسئله حق است و روایات دلالت بر شخصیت این موعود و حق بودن خروج  وی دارند، نام ایشان محمدبن عبدالله علوی حسنی است و از دودمان سیدنا حسن ابن علی (رضی ا..) خواهد بود. ظهور این امام آخرالزمان نزول رحمتی از جانب خداوند بر امت اسلامی است زیرا توسط ایشان عدل وحق اقامه می گردد و بساط ظلم و جور بر چیده می شود.

*قبل از ظهور حضرت مهدی موعود(ع) حوادث و وقایعی اتفاق خواهد افتاد که احادیث و روایات اسلامی از آنها به عنوان علایم و نشانه های صغرای قیامت یاد کرده است. از بین این نشانه ها ، نشانه ای ظاهر و آشکار گردیده است. مثلا آن حضرت یعنی رسول خدا علیه الصلاه والسلام فرموده اند: در آخرالزمان و در قرب قیامت دین اسلام غریب و ناآشنا می شود. صبر کننده بر دین همانند کسی خواهد بود که آتش در کف گرفته است. بدعتها ظاهر می شود، نام سنت بر آن گذاشته می شود. حلال حرام و حرام حلال ، امر به معروف ترک می شود و... .

سپس علیم کبریای روز قیامت می آید. برخی از علماء معتقدند که نخستین علامت ظهور حضرت مهدی موعود (ع) خواهد بود. اما برخی معتقدند که قبل ظهور حضرت مهدی(ع) (وابه الارض) که با سخن خواهد گفت: خورشید از جانب مغرب طلوع خواهد کرد.

جنگ با رومی ها ؛ پیامبر از آن خبر داده است. پیامبر فرمود: شما با رومی ها می جنگید و آنان با شما صلح می کنند و با شما و سایر دشمنان تان خواهند جنگید. در این جنگ ها شما و متحد ایشان پیروز خواهید شد. به غنایم زیادی دست خواهید یافت و سالم و سلامت خواهید بود تا آخر.

لشکر کشی مسلمانان به قیام و رهبری امام مهدی(ع) - خروج دجال ، خروج دجال از نشانه های بزرگ روز قیامت است - حضرت عیسی (ع) و حضرت مهدی (ع) بر مسیح دجال پیروز می شوند و حکومت اسلامی در زمین بر پا می شود. حضرت عیسی (ع) پس از پایان مأموریتش در زمین چهل سال می ماند و پس از آن وفات می کند. مسلمانان بر او نماز خوانده و به خاک می سپارند.

- روایت در مورد حکومت امام مهدی (ع) متفاوت اند.
-حداقل هفت سال و حد اکثر چهل سال ایشان حکومت می کنند و پس از آن وفات خواهند کرد. اما استدلالات آنانی که وجود ظهور حضرت مهدی (ع) را نفی می کنند می فرمایند که احادیث امام مهدی(ع) در صحيحين بخاری و مسلم نیامده ، در جواب می گوییم که همه می دانند که سنت پیامبر (ص) و احادیث همه در صحاح مدون نشده و در این باره در بین علماء اختلافی نیست. علماء می فرمایند: هر حدیثی که در کتابهای سته به صحت رسیده بر مسلمانان واجب است که با آن عمل کنند.

*ابن حجر عقلانی می فرماید: که امام بخاری رحمه الله فرموده: آنچه در کتبم آورده ام صحیح است و آنچه از احادیث صحیح ترک کردم بیشتر است، بعضی بیشتر از احادیث، احادیث صحیحه ای بوده که من در کتابم نیاوردم، دیگران آن را جمع کرده اند. امام بخاری خیلی از احادیث را صحیح دانسته در حالیکه در کتابش (صحیح بخاری) نیاورده ، مثلا استدلال کرده اند به حدیث (لا مهدی الا عیسی بن مریم).

*امام ذهبی می فرماید: این خبر ( لا مهدی الا عیسی بن مریم ) خبر منكر است و دیگران هم گفته اند که این حدیث ضعیف است.

پس حضرت مهدی(ع) یک مجدد و احیاگر دینی است که برای اجرای شریعت  و بر قراری عدالت و انصاف می آید. عقیده برادران شیعه  حضرت مهدی(ع) در 15 شعبان متولد شده است، اما اهل سنت معتقدند که شخصی با ویژگیهای حضرت مهدی (ع) هنوز متولد نشده است و فقط خداوند زمان  تولد ایشان را می داند.

البته آنگونه در احادیث آمده است و یاد شده ایشان در آخرالزمان و نزدیکیهای قیامت در خاندان نبوت سلام اله علیهم متولد می شود و همانطوریکه اشاره کردیم در رابطه با امام مهدی (ع) روایات زیادی آمده که خصوصیات و صفات آن حضرت را بیان می کند و نباید در رابطه با ظهور آن حضرت به احادیث ضعیف استناد کنیم. درحالیکه درباره ایشان احادیث صحیح زیادی وجود دارد که ولادت ایشان را در آخرالزمان برای برقراري قسط و عدل خواهد بود.

آنچه مسلم است اینکه نبوت با حضرت رسول(ص) خاتمه پیدا کرده و امام مهدی (ع) یک مجدد و احیاگر دینی است.

همه مسلمانان اعم از شیعه و اهل سنت متفق اند که نبوت خاتمه یافته و سلسله وحی منقطع شده است.

لذا بهترین راه مسیر اعتدال است و دین اسلام نیز دین اعتدال و میانه روی است و افراط تفریط همواره مردود است.

*ماموستا ملا احمد شيخي امام جمعه ثلاث باباجاني: برابر احاديث و كتب اهل سنت در آخر زمام حضرت مهدي(ع) ظهور مي كند به امر خداوند دنيا را پر از عدل و ظلم را نابود مي كند. از نظر اهل سنت آخرين هديه الهي به امت اسلامي كه به اسلام و مسلمين كمك مي كند و مصلح جهان خواهد بود محمدمهدي است اما تاكنون متولد نشده است.

*ماموستا ملارشيد ثنائي امام جمعه سرپل ذهاب: برابر احاديث و كتب اهل سنت در آخر زمان حضرت مهدي(ع) ظهور مي كند به امر خداوند دنيا را پر از عدل و ظلم را نابود مي كند.

*ماموستا حسين عيني امام جمعه بخش نوسود شهرستان پاوه: نظر اهل سنت مشخص است كه در آخرالزمان شخصي بنام مهدي متولد خواهد شد و دنيا را پر از قسط و عدل و داد مي كند و هنوز متولد نشده اند.

*ماموستا محمد محمدي ياري مدير مدرسه مولوي ياري: در كتب صحيح اهل سنت حديث آمده در مورد حضرت مهدي(ع) كه در آخرالزمان ظهور مي كند و با ظهور ايشان دنيا سراسر پر از عدالت و دينداري و صفا و صميميت ايجاد خواهد كرد.

*ماموستا ملا عادل غلامي امام جماعت مسجدالنبي(ص) قصرشيرين: ما اهل سنت معتقديم كه در آخر زمان كسي بنام محمد فرزند عبدالله دين اسلام را نجات مي دهد و دجال را نابود مي كند و كفار را با همكاري حضرت عيسي(ع) نابود مي كنند و دنيا را پر از عدل مي كند.

*ماموستا ملاعبدالله غفوري امام جمعه روانسر: برابر احادیث و کتب اهل سنت در آخر زمان حضرت مهدی(ع) ظهور می کند به امر خداوند دنیا را پر از عدل و ظلم را نابود می کند.

*اهل سنت معتقد است به یک شخص ممتاز مصلح عادل و دادگر از اهل بیت رسول الله(ص) به نام محمدمهدی که در آخر زمان ظهور می کند و دنیا را از عدل و داد پر می کند، دجال را به قتل می رساند با حضرت عیسی(ع) جمع می شود در کنار بیت الله یملاء لارض عدلاً .

*آخوند رحيم بردي صمدي امام جمعه اهل سنت باغلق: اهل سنت به حضرت مهدي(ع) و ظهور ايشان اعتقاد دارد اما در جزئيات اختلاف است.

*مولوي توكلي امام جمعه اهل سنت تايباد: ظهور حضرت مهدي(ع) از نگاه ما اهل سنت حق است و با حضرت عيسي ع خواهد آمد.

*مولوي نور الله فرقاني خليل‌آباد خواف: حضرت مهدي از نظر ما يقنيا آمدني است و بايد بيايد و منجي عالم بشريت است. پيامبر(ص) نيز فرمودند: مهدي از ماست و خواهد آمد. برادران شيعه هم ظهور حضرت مهدي(ع) را معتقدند ولي اختلاف اين است كه ما مي گوييم نيامده و شيعه مي‌گويد متولد شده.  يهود و نصارا هم به منجي معتقدند.

*مولوي شرف الدين جامي الاحمدي امام جمعه اهل سنت تربت‌جام : مهدويت از اعتقادات اهل سنت است. نام ايشان محمد مهدي است و ايشان براي اولين بار كه به سفر حج مي‌روند و خودشان هم با اين كه بالاي چهل سال عمر دارند نمي داندند كه اسمشان چيست. سپس ابري مي آيد و بالاي سر ايشان واقع مي‌شود و ندا مي‌رسد كه هذا مهدي و آنجا همه متوجه مي شوند و ظهور اتفاق مي‌افتد.

*مولوي امان ا...برزگر امام جمعه اهل سنت سميع آباد: پيامبر(ص) فرمود در آخر الزمان شخصي مي‌آيد همنام خودم نامش محمد و پدرش همنام پدرم. از ايشان سوال شد نكند خود شما باشي. فرمود: ا... اعلم. در هر صورت ظهور ايشان در نزد تمام فرق حتمي است.

منابع:
1- ابن تیمیه احمدبن عبدالحلیم، در کتابش
2-مسعودبن عمر، شرح المقاصد 5/312، عالم الکتب
3-سیوطی ، الرسائل العشر، العرف الورودی فی اخبار المهدی ، ص 253 ، هیتمی ، القول المختصر فی علامات المهدی المنتظر
4- محمدبن احمد سفارینی، لوامع الانوار البهیه و سواطع الاسرار الاشریه
5-کتاب احمدبن امین ضمی الاسلام 3/235، نگاهی به احوال و آثار و افکار، سید ابو الا علی مودودی ، سلسله الاحادیث الصحیحه 4/42،شیخ ناصر الدین الالبانی
6- حسن یوسفی اشکوری، فرد در ضیافت دین، ص 186،چاپ قصیده 1380 ه.ش
7-علی کورانی عصر ظهور ، 391 مترجم: عباس جلالی، شرکت چاپ و نشر بین الملل