آیت‌الله میلانی در پاسخ به این شبهه که چرا با وجود صدقه و دعا، جامعه اسلامی گرفتار ویروس کرونا شده است، گفت: توسّل و صدقه و غیرذلک هرچند لازم است، علّت تامّه نیستند، بلکه مصالح محکّم، و خود رسول الله و ائمه تسلیم هستند.

متن سوال و جواب از آیت‌الله میلانی به شرح زیر است:

سوال:

بسمه تعالی

حضور حضرت استاد عالیقدر آیت‌الله میلانی دامت برکاته

پس از عرض سلام و ارادت

اکنون که این مرض عالم‌گیر اتفاق افتاده، بین ما این بحث پیدا شده که: با توجّه به باورهای دینی، چرا این مرض دامن‌گیر ما شد و چرا رفع نمی‌شود؟ مگر نه این است که پیامبر و امام علیهم السلام نزد خدا وجاهت دارند، به آن‌ها متوسّل می‌شویم شفاعت کنند، پس کو؟ مگر نگفتند صدقه دفع بلا می‌کند، صلۀ ارحام موجب طول عمر است؟.

جواب آیت‌الله میلانی:

بسم الله الرحمن الرحیم

الحمدلله رب العالمین و الصلاة والسلام علی خیر خلقه محمد وآله الطاهرین لا سیّما بقیة الله فی الأرضین ولعنة الله علی أعدائهم أجمعین.

همیشه رویدادهای مهم روزگار، انسان‌های فهیم را به تفکّر وامی‌دارد، و خود این یکی از حکمت‌ها است که در قرآن مجید مکرراً آمده، بلکه حادثه کوچک نیز، ولذا در روایتی داریم که اگر راه می‌رفتی و پایت به سنگ خورد و زخم شد فکر کن چه کردی که چنین شد… و ما که مسلمان هستیم و به یک سلسله مسائل اعتقاد داریم به فکر می‌افتیم که آن رویداد را با آن باورها بسنجیم و بالاخره تطبیق دهیم. این باورها از قرآن که کلام خدا است، و روایات معتبر که کلام اهل عصمت است، و از عقل اخذ شده.

قرآن و روایت و عقل همگی می‌گویند: خدا که خالق بشر است، مخلوق خود را دوست دارد. قرآن و روایت و عقل همگی می‌گویند: پیامبر و امام معصوم در نظام آفرینش نقش دارند. پس چرا این‌طور شد؟ و چه باید کرد؟ این چند کلمه را عرض می‌کنم، شاید تا حدّی موضوع روشن شود، و تفصیل مطلب را در درس‌ها گفته‌ام:

۱. می‌دانیم که خدای تعالی رئوف و رحیم است و دلایل نقلی و عقلی بر این معنی بسیار...

۲. اما باید بدانیم که خدا حکیم است و هرچه می‌کند مطابق مصلحت است، چه آن مصلحت را بدانیم یا ندانیم.

۳. بنا بر این حق اعتراض نداریم… او عدل و حکیم است.

۴. بلی صدقه دفع بلا می‌کند، و صلۀ رحم طول عمر… اما دلایل صدقه و صله رحم مطلق نیستند...

۵. پیامبر و امام نزد خدا قرب و وجاهت دارند قطعاً، و خدا به آن‌ها هم علم داده و هم قدرت، اما آیا همیشه شفاعت می‌کنند؟ و در هر مورد توسّل به آن‌ها مؤثّر و نتیجه‌بخش است؟

۶. بعضی از خودمان می‌گویند آن‌ها در مثل این قضیّه نمی‌توانند کاری بکنند، این مثل زهر است که سبب شهادت حضرات ائمه علیهم السلام شد، کشندگی زهر را نمی‌شود از زهر گرفت، شکنندگی سنگ را نمی‌شود از سنگ گرفت، سوزندگی آتش را نمی‌شود از آتش گرفت… اثر وضعی اصابت سنگ شکسته شدن شیشه، و اثر وضعی افتادن در آتش سوختن است… پس توسّل بی‌فائده است.

۷. این فکر نادرست و این سخن اشتباه است، و گویندۀ آن باید در اعتقادات خود تجدیدنظر کند.

خدای تعالی قادر است برّندگی چاقو را از چاقو بگیرد، قادر است سوزندگی آتش را از آتش بگیرد، بلکه آتش را (بَرْدًا وَسَلَامًا) کند، و این قدرت را به مقام عصمت داده است، و در روایات آمده که آتش را برداً و سلاماً کرده، و حیوان درّنده را رام و مهربان نموده‌اند. اجمالاً، خدا قادر است خاصیّت شیء را از شیء بگیرد بلکه به ضدّ آن مبدّل کند، و این قدرت را به مقام عصمت و سایر اولیا الله داده است.

بنابراین نباید گفته شود توسّل بی‌اثر است یا قدرت ندارند، چون خواستن چیزی است که شدنی نیست. بلکه حق آن است که بگوییم:

اولاً: عالم ملک خدا است و او در ملک خود طبق مصالح تصرّف می‌کند.

و ثانیاً: توسّل و صدقه و غیرذلک هرچند لازم است علّت تامّه نیستند، بلکه مصالح محکّم، و خود رسول الله و ائمه تسلیم هستند.

و ثالثاً: باید بدانیم که خیلی اوقات آنچه پیش می‌آید (بِمَا کَسَبَتْ أَیْدِی النَّاسِ) است، و بدانیم که (إِنَّ اللّهَ لاَ یُغَیِّرُ مَا بِقَوْمٍ حَتَّی یُغَیِّرُواْ مَا بِأَنْفُسِهِمْ). اگر تغییری در حالمان پیدا شود و تضرّع و انابه نماییم و توسّل کنیم، امید است فرج حاصل می‌شود، اللهمّ عجّل لولیّک الفرج.

والسلام علیکم و رحمة الله و برکاته