ایام ماه محرم مقطع ظهور و بروز انوار مقدس امام حسین علیه‌السلام بر قلب پاک‌طینتان عالم است، نشان به اینکه هر ساله خیل عظیمی از افرادی که زندگی خود را با گناهان و خطاها به‌سوی پرتگاه‌های پست دنیا سوق دادند،  به واسطه این نورافشانی مجدداً در مسیر الهی قرار می‌گیرند و عهد خود را با امام خویش تازه می‌کنند. از این منظر است که امام حسین عامل نجات امت از پستی‌ها به‌سوی ساحل نجات شمرده می‌شود؛ لذا رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمود «اِنَّ الْحُسین مِصباحٌ هُدی وَ سَفینَةُ الْنِّجاة.» یعنی قطعاً حسین، چراغ هدایت و کشتی نجات است؛ هرچند تک تک اهل‌بیت وحی کشتی نجاتند، اما خواست خدا بر این تعلق گرفت که جنس کشتی حسین علیه‌السلام افراد بیشتری را در خود جای دهد و با سرعت بیشتری به مقصد برساند؛ امام صادق علیه‌السلام در روایتی بر این حقیقت اینگونه اشاره می‌کند «سَفینةُ جَدِیَّ الحُسَیْن أَوسَع وَ فی لُجَجِ البِحار أَسْرَع»؛ یعنی کشتی جدم حسین وسیع‌تر و در دریاهای پر تلاطم سریع‌تر است. 

وجه دیگر ماجرای امام حسین علیه‌السلام مربوط به حیات بخشیدن به انسانها است؛ به این صورت که هر فرد یا امتی که متصل به آن وجود مقدس شد، ضمن رهایی از گمراهی و نجات از مهلکه‌های سخت دنیا، خود را در حیاتی طیبه یافت. در نگاه قرآن و آموزه‌های روایی، اصل حیات انسان‌ها با اتصال به آسمان حاصل می‌شود، اما عمدۀ افراد از آنجایی که در ظلمت دنیا غوطه‌ورند و رفتار و کردارشان آنها را از اتصال به آسمان بازداشته است، همانند مردگانی در بین زندگانند. حال اهل‌بیت علیهم‌السلام آمدند تا راه اتصال به آسمان‌ها را به انسانها بنمایانند و آنها را به همان سو هدایت کنند. امام حسین علیه‌السلام مظهر عینی این ماجرا بود؛ ایشان الگوی عملی این نوع هدایت و تربیت را در قالب کاروانی آسمانی در معرض همگان قرار داد. به تعبیر قرآن، عده‌ای از مؤمنان با اجابت دعوت خدا و رسولش، حیات تازه‌ای می‌یابند «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اسْتَجیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْییکُمْ ...» یعنی اى اهل ایمان، هنگامى که خدا و پیامبرش شما را دعوت می‌کند (به حقایقى که) مایۀ حیات است، اجابت کنید. اصحاب امام حسین نیز با پذیرفتن دعوت خلیفة الله حیات تازه‌ای یافتند.

با این تعریف می‌توان اذعان داشت که امام حسین علیه‌السلام مظهر «نجات» و «حیات» افراد و امت‌ها در هر زمان و مکانی است؛ یعنی هر آنکس که متصل به این وجود نورانی و لایتناهی شد، به ساحل نجات رسید و حیاتی تازه را از سر گرفت، تا آنجا که امام رضا علیه‌السلام در روایتی فرمود حتی اشک بر اباعبدالله سبب ریزش گناهان بزرگ (و تولدی تازه‌تر) است:  «ای پسر شَبیب، اگر بر حسین گریه کنی تا اشکت بر گونه‌هایت روان شود، خدا هر گناهی کردی، از خرد و درشت و نیز کوچک و بزرگ، مورد مغفرت قرار می‌دهد. یَا ابْنَ شَبِیبٍ إِنْ بَکَیْتَ عَلَى الْحُسَیْنِ ع حَتَّى تَصِیرَ دُمُوعُکَ عَلَى خَدَّیْکَ غَفَرَ اللَّهُ لَکَ کُلَّ ذَنْبٍ أَذْنَبْتَهُ صَغِیراً کَانَ أَوْ کَبِیراً قَلِیلًا کَانَ أَوْ کَثِیرا.»