استاد محسن قرائتی در تفسیر نور به ارائه «نکات ناب» و «پیام های زیبای آیات قرآن کریم» پرداخته که در این نوشتار، آیه ۱۸۴ و ۱۸۵ سوره مبارکه آل عمران را در قالب مجموعه «قطره ای از دریا» ارائه می نماید.
- آیه ۱۸۴
فَإِنْ کَذَّبُوکَ فَقَدْ کُذِّبَ رُسُلٌ مِّنْ قَبْلِکَ جَآءُواْ بِالْبَیِّنَتِ وَالزُّبُرِ وَ الْکِتَبِ الْمُنِیرِ
- ترجمه
(بنابراین) پس اگر تو را تکذیب کردند (چیز تازه‌ای نیست، زیرا) انبیای قبل از تو نیز که همراه با معجزات و نوشته‌ها و کتاب روشنگر آمده بودند، تکذیب شدند.
- پیام ها
۱- آشنایی با تاریخ گذشتگان، روحیه‌ی صبر و مقاومت را در انسان بالا می‌برد. «فان کذّبوک فقد کُذّب رسل من قبلک»
۲- تمام انبیا، مخالفانی داشته‌اند. «کُذِّب رسل»
۳- حرکت انبیا در طول تاریخ، یک حرکت فرهنگی، فکری و اعتقادی بوده است. «بالبیّنات والزبر والکتاب»
۴- معجزات پیامبران متنوّع بوده‌اند، ولی اصول همه‌ی ادیان یکی بوده است. کلمه‌ی «البینات» جمع، ولی «الکتاب» مفرد آمده است.
- آیه ۱۸۵
کُلُّ نَفْسٍ ذَآئِقَةُ الْمَوْتِ وَ إِنَّمَا تُوَفَّوْنَ أُجُورَکُمْ یَوْمَ الْقِیَمَةِ فَمَنْ زُحْزِحَ عَنِ النَّارِ وَ أُدْخِلَ الْجَنَّةَ فَقَدْ فَازَ وَ مَا الْحَیَو ةُ الدُّنْیَآ إِلَّا مَتَعُ الْغُرُورِ
- ترجمه
هرکسی چشنده‌ی مرگ است و بی گمان روز قیامت پاداش‌های شما به طور کامل پرداخت خواهد شد. پس هرکس از آتش بر کنار شد و به بهشت وارد گشت، قطعاً رستگار است و زندگانی دنیا، جز مایه‌ی فریب نیست.
- نکته ها
این آیه به پیامبر و دیگر مصلحان که مورد آزار و اذیّت و تکذیب کفّار قرار می‌گیرند، روحیه‌ی صبر ومقاومت می‌بخشد، زیرا می‌فرماید: همه می‌میرند ولجاجت‌ها موقّتی است و پاداش تحمّل این مشکلات را خداوند بی‌کم وکاست عطا می‌کند.
امام صادق علیه السلام درباره‌ی «کلّ نفس ذائقة الموت» فرمودند: همه‌ی اهل زمین و آسمان می‌میرند و فقط ملک‌الموت و حاملان عرش و جبرئیل و میکائیل باقی می‌مانند، سپس ملک الموت مأمور می‌شود که روح آنان را نیز بگیرد و تنها خود باقی می‌ماند و خداوند به او خطاب می‌کند که بمیر، او نیز می‌میرد.[۱] و همچنین آن حضرت فرمودند: کسی که مرگ را نچشیده و کشته شده، به دنیا برگردانده می‌شود تا مرگ را بچشد.[۲]
- پیام ها
۱- مرگ در راه است، پس این همه لجاجت و استکبار در برابر حق، برای چه؟ «کذّبوک... کلّ نفس ذائقة الموت»
۲- مرگ، عدم نیست، یک امر وجودی است که قابل چشیدن است، راه انتقال از دنیا به آخرت است. «ذائقة الموت»
۳- گناهان وعوامل سوق دهنده به دوزخ، دارای جاذبه‌هایی است که باید انسان با نیروی ایمان و عمل صالح خود را برهاند. «زُحزِح عن النّار»
۴- جزای کامل در آخرت است، و پاداش‌های دنیوی بی‌ارزش. «توفون اُجورکم یوم القیامة... ما الحیوة الدنیا الاّ متاع الغرور»
پی نوشت ها:
۱) کافی، ج۳، ص ۲۵۶.
۲) تفسیر عیّاشی، ج۲، ص۲۰۲.
