حدیث
كامل الزيارات : حدّثنى أبى وعليّ بن الحسين جميعاً ، عن سعد بن عبد اللَّه ، عن أحمد بن محمّد بن عيسى ، عن محمّد بن خالد البرقىّ ، عن عبد العظيم بن عبد اللَّه الحسنى ، عن الحسن بن الحكم النخعى ، عن كثير بن شهاب الحارثى ، قال :
بَينَما نَحنُ جُلوسٌ عِندَ أميرِ المُؤمِنينَ عليه السلام فى الرَّحبَةِ إذ طَلَعَ الحُسَينُ عليه السلام ، فَضَحِكَ عَلِيٌّ عليه السلام ضِحكاً حَتّى بَدَت نَواجِدُهُ ، ثُمَّ قالَ :
إنَّ اللَّهَ ذَكَرَ قَوماً وقالَ : (فَمَا بَكَتْ عَلَيْهِمُ السَّمَاءُ وَ الْأَرْضُ وَ مَا كَانُواْ مُنظَرِينَ) ، وَالَّذى فَلَقَ الحَبَّةَ وبَرَأَ النَّسَمَةَ! لَيُقتَلَنَّ هذا، ولَتَبكِيَنَّ عَلَيهِ السَّماءُ وَالأَرضُ. [۱]
ترجمه
حضرت عبد العظيم عليه السلام - به سند خود - : كثير بن شهاب حارثى گفت : خدمت امير مؤمنان عليه السلام در «رحبه» نشسته بوديم كه ناگهان حسين عليه السلام از دور پيدا شد . در اين هنگام، على بن ابى طالب خنده‌اش گرفت، به اندازه‌اى كه دندان‌هايش نمايان شد . سپس فرمود : «خداوند، گروهى را در قرآن ذكر كرده و [در باره‌شان] فرموده : ( آسمان و زمين بر آنان گريه نكردند و آنها مهلت داده نشدند )؛[۳]ليكن سوگند به خداوندى كه دانه را از هم شكافت و انسان را آفريد، اين - يعنى حسين بن على - را خواهند كشت و آسمان و زمين بر او خواهند گريست».
حدیث
كامل الزيارات : حدّثنى أبى ، عن سعد بن عبد اللَّه ، عن أحمد بن محمّد ، عن البرقى ، عن عبد العظيم ، عن الحسن ، عن أبى سلمة ، قال :
قالَ جَعفَرُ بنُ مُحَمَّدٍ عليه السلام : ما بَكَتِ السَّماءُ وَالأَرضُ إلّا عَلى يَحيى بنِ زَكَرِيّا وَالحُسَينِ عليهما السلام . [۲]
ترجمه
حضرت عبد العظيم عليه السلام - به سند خود، به نقل از ابو سلمه - : امام صادق عليه السلام فرمود : «آسمان و زمين ، جز بر حسين بن على عليه السلام و يحيى بن زكريّا عليه السلام ، براى ديگرى گريه نكرده اند» .
شرح
احاديث فراوانى در منابع روايى شيعه و اهل سنّت، وجود دارد كه نشان مى‌دهند شهادت جان‌خراش امام حسين عليه السلام، آثار ويژه‌اى به صورت تكوينى در جهان داشته كه يكى از آنها گريه آسمان و زمين است. در اين باره دو نكته قابل توجّه است :
۱ . تحقّق اين امور، محال عقلى نيست . بنا بر اين، وقوع آنها بر پايه ادلّه نقلى و معتبر، قابل اثبات است.
۲ . گريه و خنده، شادى و غم، در غير انسان، همانند انسان نيست؛ بلكه نوعى تأثير و تأثّر تكوينى است.[۴]گريه آسمان و زمين براى يك رخداد غم‌انگيز ، مى‌تواند تأثيرپذيرى و واكنش تكوينى باشد .
[۱]كامل الزيارات : ص ۱۸۶ ح ۲۶۱ ؛ بحار الأنوار : ج ۴۵ ص ۲۱۲ .
[۲]كامل الزيارات : ص ۱۸۶ ح ۲۶۲ ، بحار الأنوار : ج ۴۵ ص ۲۱۳ .
[۳]دخان : آيه ۲۹ .
[۴]براى توضيح بيشتر، ر.ك: دانش‌نامه امام حسين عليه السلام: ج ۷ ص۳۳۱ (بخش نهم / فصل دوم : نشانه‌هاى آشكار شده) و ج ۱۰ (فصل چهارم / گريه فرشتگان، گريه جنيان، گريه حيوانات گوناگون، گريه دوزخ و گريه آسمان و زمين).
