جنبش مقاومت اسلامی فلسطین، حماس در بیانیه‌ای ضمن تبریک عملیات قدس و تبریک و تسلیت شهادت مجری دلاور آن، تاکید کرد که پاسخ خون، خون است و ملت فلسطین پیروز خواهد شد.
  
این بیانیه می‌افزاید: «این عملیات پاسخی طبیعی به جنایت جنین، هتاکی صهیونیست‌ها به مسجدالاقصی، جنایات روزانه اشغالگران علیه ملت فلسطین و پیامی آتشین به دولت رژیم صهیونیستی بود که عزم و اراده ملت فلسطین درهم نمی‌شکند و مقاومت این ملت به رغم تمامی دردها و سختی‌ها شدت خواهد گرفت.»
 
حماس بیان کرد که ملت فلسطین به وارد آوردن ضرباتی سخت به اهداف و مواضع دشمن و شهرک‌های صهیونیستی ادامه خواهد داد و مقاومت تنها گزینه ملت فلسطین تا آزادسازی این سرزمین و مقدساتش و بازپس‌گیری کامل حقوق ملی خویش خواهد بود.
 
جبهه خلق برای آزادی فلسطین
همچنین جبهه خلق برای آزادی فلسطین عنوان کرد که ملت فلسطین هرگز در برابر سیاست‌ها و جنایات دولت اشغالگر اسرائیلی تسلیم نمی‌شود و مقاومت ادامه دارد و در هر مکانی دامن اشغالگران را خواهد گرفت تا در نهایت تمامی آن‌ها را از این سرزمین بیرون رانده و به آزادی و استقلال خود داست یابد.

جنبش احرار
جنبش احرار نیز ضمن تبریک این عملیات قهرمانانه، شهادت مجری عملیات را تبریک و تسلیت گفت و تاکید کرد که این عملیات دلاورانه و شجاعانه پاسخی مناسب به جنایات دشمن به ویژه کشتار جنین بود.
 
جهاد اسلامی
«طارق سلمی»، سخنگوی جهاد اسلامی گفت: مواضع شتابزده برخی سفرای اروپایی و آمریکا پیرامون عملیات قهرمانانه دیشب در قدس بار دیگر سیاست‌های دوگانه غرب را بر ملا کرد و نشان داد که آن‌ها همیشه رنج و محنت‌های ملت فلسطین و ظلم و جنایت رژیم اشغالگر و ارتش جنایتکار آن علیه این ملت را نادیده می‌گیرند.
 
سلمی افزود: «این کشورها و هیئت‌ها در مقابل قتل و کشتار روزانه زنان و کودکان فلسطینی و قربانی شدن افراد بی‌گناه در فلسطین خفه خون گرفته‌اند.»
 
وی تاکید کرد که بیانیه‌های آنان به وضوح ثابت می‌کند که آن‌ها فاقد ارزش‌های اخلاقی هستند و از تروریسم رژیم اشغالگر حمایت کرده و آن را تقویت می‌کنند.
  
«خالد البطش»، عضو دفتر سیاسی جهاد اسلامی نیز در حاشیه راهپیمایی برگزار شده در غزه در حمایت از جنین عنوان کرد که ادامه نبرد با دشمن صهیونیستی امانتی به گردن ماست و وحدت سلاح مقاومت مسئولیت تمامی گروه‌ها و جریان‌های مقاومت است.

وی جنین و دلاورمردان و شیرمردان آن را پیشگام تمامی میادین و جبهه‌ها خواند و افزود: ادامه تجاوزات و جنایات دشمن هرگز باعث تضعیف عزم و اراده ملت فلسطین و مبارزان مقاومت نخواهد شد.


 
خالد البطش کشورهای عربی را به توقف عادی سازی روابط با دشمن صهیونیستی و حمایت از پایداری مردم غزه و شکستن محاصره ظالمانه این باریکه فراخواند.

وی همچنین از تصمیم تشکیلات خودگردان برای توقف همکاری امنیتی با دشمن صهیونیستی استقبال کرد و خواستار آزادی تمامی زندانیان سیاسی شد.
 
شایان ذکر است منابع محلی اعلام کردند که جوانی فلسطینی سوار بر خودرو در نزدیکی یک کنیسه یهودی در منطقه نبی یعقوب در شهرک «بیت حنینا» در شمال قدس اشغالی، گروهی از صهیونیست‌ها را به گلوله بست که طی آن 8 صهیونیست به هلاکت رسیدند.
 
نظامیان اسرائیلی با مجری عملیات وارد درگیری مسلحانه شدند و در نهایت او به ضرب گلوله به شهادت رسید.


 
روزنامه عبری زبان «یدیعوت احرونوت» اعلام کرد که صهیونیست‌های ساکن شهرک «نفیه یعقوب» درمورد عملیات امشب گفته‌اند که این بدترین حمله‌ای بود که در یک دهه اخیر اتفاق افتاده است.
 
گفته می‌شود که شهید «علقم خیری» دوست صمیمی شهید «عدی التمیمی» مجری عملیات شهادت طلبانه شعفاط است.

شیخ خلیل افرا رییس هئیت افتاء اهل سنت استان بوشهر در آستانه ایام الله دهه فجر و پیروزی انقلاب اسلامی، ضمن تبریک به ملت مسلمان و مردم شریف ایران اسلامی، اظهار داشت: انقلاب اسلامی به دو دلیل مهم، به وقوع پیوست؛ اول به دلیل  آنکه رضا شاه به دنبال آن بود که فرهنگ ایران را به فرهنگ آمریکایی وغربی انگلیسی تبدیل کند و دوم آنکه یک خانواده بر ایران حکومت می کرد و آن خانواده رضاشاه بود که سلطه گری می کرد همانطور که می خواستند در ترکیه کمال آتاتورک ودر افغانستان امان الله خان انجام دهد.

عضو شورای برنامه ریزی مدارس علوم دینی اهل سنت، افزود: خدمات نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران برای عموم ملت شریف ایران به ویژه برای اهل سنت در طول تاریخ بی سابقه است، مقام معظم رهبری توجه ویژه ای به اهل سنت داشته و دارند.

وی ادامه داد: دشمنان نظام از گذشته ی دور در تلاش بوده اند تا با نفوذ در میان اقوام ومذاهب اختلاف بیندازند وسیاست های سلطه گرایانه خود را بیان کنند اما با رهنمود های امام راحل ومقام معظم رهبری حفظه الله پیوند میان مذاهب واقوام ایرانی بسیار قوی تر از آن است که با شیطنت های برخی تفرقه افکنان از هم گسسته شود.

امام جمعه موقت شهر کنگان عنوان کرد: اهل سنت باید قدر شناس این انقلاب باشند چنانچه دستاورد های نظام جمهوری اسلامی با قبل از انقلاب قابل مقایسه نیست؛ بعد انقلاب خدماتی که به اهل سنت ارائه شده است از خدمات عمومی واجتماعی تا افزایش مدارس دینی با قبل از انقلاب قابل قیاس نمی باشد.

وی اضافه کرد: انقلاب اسلامی بیشترین خدمات را به اهل سنت داده است؛ قبل از انقلاب در بیشترین مناطق کشور بهره مندی از منابع آب و برق ،امکانات بهداشتی ورفاهی و مدرسه وجود نداشت اما اکنون مشاهده می کنیم در طول 44 سال از انقلاب خدمات شایسته انجام شده است .

شیخ افرا تصریح کرد: ما اهل سنت گوش به فرمان رهبر انقلاب بوده و با وحدت و همدلی بر دشمنان ومشکلات ایستادگی و مقاومت خواهیم کرد؛ اهل سنت مخصوصا در استان بوشهر همبستگی واطاعت از رهبری را به اثبات رسانده اند و امروز با بینش واطاعت از رهبری که در علمای اهل سنت وشیعه حکمفرما است هرگز دشمنان به اهداف شان نخواهند رسید.

وی در پایان تاکید کرد: خدمات از نظر مدارس دینی ومساجد واماکن تبلیغات فرهنگی وغیره نظام به اهل سنت در هیچ قسمتی از جهان وجود ندارد و این خدمات روز به روز نیز در حال توسعه است؛ از خدای متعال طول عمر باعزت توام با صحت وسلامتی برای مقام معظم رهبری حفظه الله و خدمتگذاران صدیق به نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران وملت شریف ایران خواستاریم.

قرآن کریم مومنان را دعوت می کند به پاسبانی ونگبانی و تربیت خانواده خود ؛ در برخی از آیات دستور صریح به می دهد که والدین رعایت آداب اسلامی  وتکالیف دینی را به فرزندان آموزش دهند و سفارش کنند واین سفارش به نرمی وعمل و زبان هردو  هست ؛ از اینروی نمی توان خانواده و فرزندان را رها کرد بلکه فرزندان نهاله‌ایی هستند که برای به بار نشستن نیازمند مراقبت و پاسبانی ومهر ورزی ودرکنار ولفافه آن امر به عبادات و تکالیف نهفته است ؛  لذا سیره  پیشوایان دینی  ما اینگونه بود که به تربیت اولاد و حتی همسران و رهنمون شرعی آنان برنامه دارد و این برنامه ها اگر از همان آغاز رعایت شود بسیاری از آسیب ها وآفتها پیش نخواهد آمد .

در این فرصت نکاتی چند از سیره تربتی حضرت جهت الهام گرفتن در خانواده ها تقدیم می گردد

امام باقر به لحاظ ويژگي‌هاي اخلاقي و برتريهاي علمي در زمان خود شهرت فراواني يافت. حضرت مورد عنايت خاص پيامبر و امامان قبل از خود بود. جابر بن عبدالله انصاري سلام خاص رسول گرامي اسلام را به امام باقر ـ عليه السّلام ـ رساند. حضرت در زهد و علم و عظمت و فضيلت سرآمد بني هاشم بود و مقام علمي و اخلاقي او مورد تصديق دوست و دشمن بود بسياري از بزرگان صحابه و تابعين از محضر آن حضرت مستفيض شده و كتب دانشمندان و مورخان اهل سنت نيز پر از سخنان پرمغز آن پيشواي بزرگ است. اكنون به برخي از خصوصيات رفتاري حضرت در خانواده و روش و سيره حضرت در تربيت فرزندان يا نوع رابطة با آنها مي‌پردازيم.

1. آغاز تربیت :

دوره تربیت کودک درحقیقت قبل از تولد آغاز می شود ؛ مراقبت از کودک باید پیشی بگیرد به مرحله ولادت او ؛ چون مراقبتهایی لازم است برای او در تکون ذات وفطرت وجودی او ؛ لذا حضرت در برخي روايات علاوه بر توجه به ايجاد زمينه‌هاي مناسب قبل از ازدواج و قبل از تولد فرزند به مسائل تربيتي از روزهاي آغازين تولد اشاره كرده و نكات مهمي را سفارش كرده‌اند مانند گفتن اذان و اقامه در گوش راست و چپ كودك، عقيقه كردن و انتخاب نام نيكو، تأثير شير مادر در تربيت كه در اين موارد نقش مادر مهم‌تر است. اما از دوران نوجواني نقش پدر مهمتر مي‌شود به ويژه در مورد پسران.

2. آموزش مهر ورزی با مهربانی

نياز كودكان به محبت از ضروري‌ترين نيازهاي عاطفي است كه مي‌توان با بوسيدن، در آغوش گرفتن، گفتن جملات زيبا و محبت‌آميز، خريدن هديه و اسباب بازي، همبازي شدن با آنها و... به اين نيازها پاسخ گفت. اين مسائل را امام باقر ـ عليه السّلام ـ در مورد فرزند كوچك خود امام صادق ـ عليه السّلام ـ عملاً انجام داده‌اند. محمد بن مسلم نقل مي‌كند كه در خدمت امام باقر ـ عليه السّلام ـ بودم. در اين هنگام فرزند (خردسالش) جعفر ـ عليه السّلام ـ وارد شد... و در دستش عصايي بود كه با آن بازي مي‌كرد. امام باقر ـ عليه السّلام ـ او را به گرمي در آغوش گرفت و به سينة خود فشرد و خطاب به او فرمود: پدر و مادرم فدايت... در اين هنگام جعفر ـ عليه السّلام ـ خنديد.

3. تشویق سازنده وتعالی  بخش خانواده

از هربزرگی که به مرتبت ومنزلتی معنوی وتوفیقی علمی دست یافته بپرسند این پیشرفت وترقی را مرهون جه امری در زندگی خود هستید ؛ بی تردید یکی از عوامل وخاطرات خود را که درزندگی علمی وفعالیت خود با آن مواجه گشته است ، تشویقی است که از او کرده اند ؛ از نظر روانی تشویق صد پله به انسان تعالی وترقی می دهد ؛ لذا توصیه می شود به بزرگان علمی وفرهنگی از تشویق نو جوانان دریغ نکنند ولو به تقدیر نامه ای خالی ولو یک تمجید لفظی و...به نازلترین مراتب ؛ تربیت بی تشویق مثال گرداکان برگنبد است ؛ بویژه درمحیط خانواده وآموزش ؛ بنابراین بی گمان تشويق و ستايش از كارهاي نيك فرزندان موجب احساس موفقيت و باعث ايجاد انگيزة قوي در تكرار آنهاست به ويژه اگر در موقعيت مناسبي صورت گيرد. طاهر يكي از اصحاب امام باقر ـ عليه السّلام ـ نقل مي‌كند كه در محضر امام نشسته بودم كه فرزندش جعفر ـ عليه السّلام ـ وارد شد. امام باقر فرمود: او بهترين مخلوقات خداوند است. حضرت نزد اصحاب خود فرزندش را با جملاتي بسيار نيكو مورد محبت و تشويق قرار داد.

4. تبیین خوبی ها وبدیها

والدين با اين صحبتها و نصيحتها علاوه بر اين‌كه رهنمودهاي مهم و تجربه‌هاي باارزش خود را ره ‌توشه فرزندان خويش مي‌كنند زمينة ايجاد روابط صميمي را نيز فراهم مي‌آورند و به فرزندان نزديك مي‌شوند. و ضمن آگاهي از مشكلات آنها در حل آن نيز به فرزندان ياري مي‌رسانند. اين نكتة مهم است كه پدر و مادر بايد رابطة دوستانه و صميمي با فرزندان داشته باشند ولي دوست نباشند. همانطور كه دوست رابطة صميمي دارد ولي پدر و مادر نيست. جايگاه دوست با جايگاه پدر و مادر يكي نيست و هم‌چنين دوست مهم‌تر از پدر و مادر نيست بنابراين پدر و مادر بايد با هوشياري كامل ضمن حفظ ابهت و شخصيت خود در نزديك شدن به فرزندان و ايجاد رابطة صميمي با آنها بكوشند و ضمناً فرزندان ضمن رعايت ادب و احترام والدين، با آنها صميمي باشند. در بسياري روايات هست كه امام باقر ـ عليه السّلام ـ فرزندانشان را به صورت فردي يا جمعي خطاب كرده و نصايحي مشفقانه مي‌فرمودند  : «فرزندم از كسالت و اندوه بپرهيز كه اين دو كليد هر شري است...». سفيان ثوري از امام صادق ـ عليه السّلام ـ خواست تا او را نصيحت فرمايد امام صادق ـ عليه السّلام ـ فرمود: «اي سفيان! پدر مرا به سه چيز سفارش و از سه چيز برحذر مي‌داشت. از جمله سفارشات اين بود كه فرزندم هر كه با رفيق بد همراه شود سالم نمي‌ماند و هر كه در محلهاي اتهام برود مورد اتهام قرار مي‌گيرد و هر كه بر زبان خود كنترل نداشته باشد پشيمان مي‌شود.

5. فراهم کردن زمینه امنیت روحی وروانی  

ایجاد امنیت درخانواده با محوریت پدر است سپس با مادر ؛ تامین رزق وروزی که یکی از اسباب امنیت وآسایش است با محوریت پدر است ؛ درسایه امنیت حاصل از رزق وروزی حلال از اسباب رشد فرزندان می باشد ؛ از جمله امور آرام بخش وامنیت آفرین رفتار مهرانگیز پدر ومادر در خانه است که دربالندگی روحی وروانی کودک اثر عمیق دارد؛ لذا بي‌ترديد روابط خوب والدين با هم و نوع رفتار آنها با فرزندان در ايجاد فضاي مناسب و آرام بعنوان زمينة خوشبختي و پيشرفت و رسيدن به آرزوها بسيار مهم است و برعكس نزاعهاي خانوادگي و اختلاف والدين و نبودن صميميت و آرامش علاوه بر ايجاد فضاي اضطراب و يأس موجب عدم اعتماد به نفس در فرزندان، دوري از خانواده، افتادن در دامهاي اجتماعي و به مخاطره انداختن تربيت فرزندان مي‌شود .پيامدهاي مثبت روابط خوب و پيامدهاي منفي روابط سرد بر همة اعضاء خانواده تأثير دارد. امام باقر ـ عليه السّلام ـ سفارش مي‌كند كه در خانواده هم احسان و نيكي و خوشرفتاري لازم است و هم اين‌كه اين خوشرفتاري را به بهترين وجه ممكن ابراز كردن. لذا مي‌فرمايند: «من حسن برّه باهله زيد في عمره» يعني هر كس با روشي نيكو و پسنديده به همسر و فرزندان خود نيكي كند عمرش طولاني مي‌شود.

6. عملگرایی وآموزش آن به فرزندان :

کودکان درتمام دوره زندگی خود به تقلید والگوبرداری وآموزش ویادگیری رفتارها بسیار مسعد هستند ؛ نزدیک ترین واثر گذارترین نقش ها را از نزدیک ترین افراد می گیرند ؛ رفتار فرزندان دقیقا واکنشی از کنش های پدر ومادر وبرادر یا خواهر بزرگتر از خودشان هست ؛ لذا در خانواده آنچه بيش از گفتار و نصيحت تأثير دارد عمل است؛ اساسي‌ترين عامل تربيت در سيرة معصومين و مهم‌ترين راز موفقيت آنها در خانواده عمل آنها بود. آن بزرگواران با پايبندي به گفتار و نصايح خود بهترين الگوي رفتاري براي فرزندان و خانواده و اصحاب خويش بودند. مثلاً اگر پدر خانواده در حضور فرزندان و همسر خود صدقه دهد يا در انجام واجبات ديني كوشا باشد يا نماز اول وقت بجا آورد تأثير آن و الگو شدن اين رفتار سريعتر از آن است كه فقط آنها را به اين امور سفارش كند. فرزند بزرگوار امام باقر ـ عليه السّلام ـ نقل مي‌كند كه «روزي بر پدرم وارد شدم و مشاهده كردم كه هشت هزار دينار طلا صدقه داده به تهيدستان مدينه و اهل خانه‌اي را كه تعداد آنها به يازده نفر مي‌رسيد آزاد كرده است.» در روايتي ديگر نيز امام صادق ـ عليه السّلام ـ نقل كرده است «من پيوسته رختخواب پدرم را پهن مي‌كردم و منتظر مي‌ماندم تا ايشان به رختخواب بروند و بخوابند و سپس بر مي‌خواستم و به رختخواب خود مي‌رفتم. شبي آن حضرت تأخير كرد و من در طلب او به مسجد رفتم در حالي كه مردم خواب بودند او را در حال سجده ديدم و غير او كسي در مسجد نبود. من صداي او را مي‌شنيدم كه مي‌فرمود...».[1]

[1] . حلية الابرار، همان، ج 2، ص 330.  . الهامي، داود، امامان اهل‌بيت ـ عليهم السّلام ـ در گفتار اهل‌ سنت، ناشر مكتب اسلام، نوبت چاپ اول ص 77.به نقل از مناقب ابن شهر آشوب. مجلسي، بحارالانوار، الطبعة الثانيه، تهران، المكتبة الاسلاميه، ج 46، ص 266، الارشاد، همان، ص 159 ،‌كشف الغمه، همان،‌ص 321.

امیرالمؤمنین علی علیه‌السلام:

بِئْسَ السَّعْیُ التَّفْرِقَةُ بَیْنَ الاَْلیفَیْنِ

بدترین تلاش، جدایــی‌ انداختن میان دو دوست است.

شرح غررالحکم، ج ۳، ص ۲۵۶

الازهر مصر با صدور بیانیه‌ای خواستار اتخاذ موضعی یکپارچه و قدرتمند برای یاری کتاب خدا و در پاسخ به دو کشور سوئد و هلند به دلیل اهانت به یک میلیارد و نیم مسلمان شد.

الازهر با اشاره به پافشاری این کشورها در حمایت از جنایات نفرت‌انگیز و وحشیانه با پوشش غیرانسانی و غیراخلاقی که آن را "آزادی بیان" می‌نامند، تاکیدکرد: سزاوار است آن را دیکتاتوری هرج و مرج، بی‌اخلاقی و سلطه بر مردمان نجیب که به خدا و هدایت آسمانی ​​پیوند خورده‌اند، بنامند.

در ادامه این بیانیه بر ضرورت پایبندی ملت‌های عربی و اسلامی به تحریم کالاهای هلند و سوئد و لزوم آشنا کردن کودکان، جوانان و زنان با این مسئله تاکید شده و آمده است: ملت‌های مسلمان باید بدانند هرگونه کوتاه آمدن در رابطه با این موضوع، کوتاهی آشکار در یاری دینی است که خداوند آن را برای آنان پسندیده است.

در ادامه آمده است: آن منحرفان هرگز ارزش این دین را که هیچ چیزی از آن نمی‌دانند، درک نخواهند کرد. لذا با اهانت به آن مسلمانان را تحریک می‌کنند تا زمانی که رو در رو و در برابر ضررهای مادی و اقتصادی قرار بگیرند چرا که آنها تنها این زبان را می‌فهمند و هیچ چیز جر قوانین فراوانی، تولید و مصرف را مقدس نمی‌دانند.

نبی مکرم اسلام صلی الله علیه و آله و سلم در روایتی درباره فضیلت ماه رجب اینگونه فرموده است:

إنَّ اللّهَ تَعالی نَصَبَ فِی السَّماءِ السّابِعَةِ مَلَکا یُقالُ لَهُ: الدّاعی، فَإِذا دَخَلَ شَهرُ رَجَبٍ یُنادی ذلِکَ المَلَکُ کُلَّ لَیلَةٍ مِنهُ إلَی الصَّباحِ : طوبی لِلذّاکِرینَ! طوبی لِلطّائِعینَ!

و یَقولُ اللّهُ تَعالی : أنا جَلیسُ مَن جالَسَنی ، ومُطیعُ مَن أطاعَنی ، وغافِرُ مَنِ استَغفَرَنی ، الشَّهرُ شَهری ، وَالعَبدُ عَبدی ، وَالرَّحمَةُ رَحمَتی ، فَمَن دَعانی فی هذَا الشَّهرِ أجَبتُهُ ، ومَن سَأَلَنی أعطَیتُهُ ، ومَنِ استَهدانی هَدَیتُهُ ، وجَعَلتُ هذَا الشَّهرَ حَبلاً بَینی وبَینَ عِبادی ؛ فَمَنِ اعتَصَمَ بِهِ وَصَلَ إلَیَ .

خداوند متعال در آسمان هفتم، فرشته ای گماشته است که به آن «داعی» می گویند و چون ماه رجب فرا رسد، آن فرشته هر شبِ آن ماه را تا صبح ندا می دهد: «خوشا بر ذاکران، خوشا بر طاعت کنندگان!» .

خداوند متعال نیز می فرماید: «من همنشین کسی هستم که با من همنشین باشد و مطیع کسی هستم که اطاعتم کند و آمرزنده کسی هستم که از من آمرزش بخواهد. ماه، ماه من است و بنده، بنده من و رحمت، رحمت من.

هر که مرا در این ماه بخوانَد، پاسخش می گویم و هر که از من [چیزی] بخواهد، عطایش می کنم و هر که از من هدایت جوید، راه نمایش باشم.

این ماه را رشته ای بین خودم و بندگانم قرار داده ام. هر کس به این رشته (ریسمان) چنگ زند، به من می رسد» .

بحارالأنوار : ج ۹۸ ص ۳۷۷ ح

خیرخواهی

(خـیـرخـواهـی) بـا (نـصـیـحـت) هـم مـعـنـاسـت و نـصـیـحـت یـعـنـی درخـواسـت عـمـل یـا سـخـنی که مصلحتِ کننده آن کار و گوینده آن سخن را در پی داشته باشد یا دعوت به آنچه که صلاح مخاطب در آن باشد و نهی از چیزی که تباهی و فساد در پی دارد.۳۴۶ بنابراین، ناصح و خیرخواه کسی است که به کردار و گفتار نیک راهنمایی کند.

ضرورت خیرخواهی

خـرد انـسـان بـا کـم تـریـن تـوجـّه درمـی یـابـد کـه انـسـان هـای عـاقـل و بـا تـجـربـه، بایستی اندیشه صائب و تجربیات اندوخته خویش را بدون کم ترین شـائبـه در اخـتـیـار هـمـنـوعـان خـود گذارند، از سوی دیگر، مخاطبان را ملزم می داند که اندیشه وتـجـربـه خـردمـنـدان را بـه کـار گـیـرنـد تـا بـه سـعـادت و خـوشـبـخـتـی نایل آیند و گرنه در دیدگاه امیرمؤمنان صلوات اللّه علیه، اجتماعی که فاقد (نصیحت گر) و (نصیحت پذیر) باشد، فاقد خیر و نیکی است :

(لا خَیْرَ فی قَوْمٍ لَیْسُوا بِناصِحینَ وَ لا یُحِبُّونَ النّاصِحینَ)۳۴۷

در مردمی که، ناصح نباشد و ناصحان را دوست نداشته باشند، خیری نیست .

بـدون تـردیـد کـسـی کـه در بـرابـر خـیـرخواهی دیگران، بی تفاوتی نشان دهد یا به جای پذیرش نصیحت ناصح، در برابر او جبهه گیری کند، هرگز به موفّقیت نخواهد رسید و طعم تلخ شکست را خواهد چشید همان امام فرمود:

(لَمْ یُوَفَّقْ مَنِ اسْتَحْسَنَ الْقَبیحَ وَ اَعْرَضَ عَنْ قَوْلِ النَّصیحِ)۳۴۸

کسی که زشتی را نیکو شمارد و سخن نصیحت گر را نپذیرد، موفّق نخواهد شد.

دانشمندان و آگاهان نیز اگر از خیرخواهی امتناع ورزند و دیگران را راهنمایی نکنند، دچار لغزش شده، خیانت، پیشه کرده اند. امام باقر(ع) می فرماید:

(اَلْعُلَماءُ فی اَنْفُسِهِمْ خانَةٌ اِنْ کَتَمُوا النَّصیحَةَ)۳۴۹

دانشمندان، اگر نصیحت را پنهان دارند، خود، خائنند.

بـر ایـن اساس، هم بر آگاهان و مجرّبان، فرض است که نسبت به جامعه خیرخواهی کنند و راه را از چاه نشان دهند و هم بر نصیحت شوندگان لازم است نصیحت خیرخواهان را به گوش گیرند و به کار بندند. همان امام همام پیرامون گروه نخست فرمود:

(یَجِبُ لِلْمُؤْمِنِ عَلَی الْمُؤْمِنِ النَّصیحَةُ)۳۵۰

خیرخواهی مؤمن بر مؤمن، واجب است .

و امام علی (ع) سلام اللّه علیه، به گروه دیگر فرمود:

(اِجْتَلِبُوا النَّصیحَةَ مِمَّنْ اَهْداها اِلَیْکُمْ وَ اعْقِلُوها عَلی اَنْفُسِکُمْ)۳۵۱

نصیحت را از کسی که آن را به شما هدیه می کند، بپذیرید و آن را بر خود لازم شمارید.

منزلت خیرخواهی

بـا تـوجـه بـه مـطـالب یـاد شـده، خـیـرخـواهـی در فـرهـنـگ انـسان ساز اسلام از منزلتی والا برخوردار شده، در ردیف اصول اخلاق اجتماعی جای می گیرد و نصیحت گر مقامی بس رفیع می یابد. رسول گرامی اسلام (ص) فرمود:

دین یعنی خیرخواهی . پرسیدند: برای چه کسی ؟ فرمود: برای خدا، پیامبرش، پیشوایان دین و انبوه مسلمانان .۳۵۲

و در سخنی دیگر، انسان کوشا در اطاعت و نصیحت گر را در برخی مقامات، همراه خویش دانسته، می فرماید:

(مـا نـَظـَرَ اللّهُ عـَزَّوَجـَلَّ اِلی وَلِیٍّ لَهُ یـَجْهَدُ نَفْسَهُ بِالطّاعَةِ لاِِمامِهِ وَ النَّصیحَةِ اِلاّ کانَ مَعَنا فِی الرَّفیقِ الاَْعْلی)۳۵۳

خداوند به دوستدار خود ـ که خویشتن را در پیروی از پیشوایش و خیرخواهی (برای او) به زحمت افـکـنـده باشد ـ نظر نمی کند مگر آنکه وی (در اثر نظر لطف الهی) در جایگاه برتر(بهشت) با ما خواهد بود.

از این رو امیرمؤمنان (ع) می فرماید:

(اصـحـابـی کـه بـیـش از دیـگـران، مـسـلمـانـان را نصیحت می کردند، نزد پیامبر(ص) جایگاه برتری داشتند.۳۵۴

امام صادق (ع) فرمود:

(عَلَیْکَ بِالنُّصْحِ لِلّهِ فِی خَلْقِهِ فَلَنْ تَلْقاهُ بِعَمَلٍ اَفْضَلَ مِنْهُ)۳۵۵

بر تو باد که به خاطر خدا در میان خلق او خیرخواهی کنی (یا خیرخواهِ خلق خدا باشی) که او را با کرداری بهتر از نصیحت ملاقات نخواهی کرد.

آنـچـه یـاد شد، نمونه ای از ارج گذاری اسلام و پیشوایان معصوم به موضوع خیرخواهی نسبت به رهبری و آحاد جامعه اسلامی است .

ویژگی پیامبران

نـصـیـحـت وخـیـرخـواهـی ـ بـه مـعـنای واقعی کلمه ـ از اصول ادیان الهی به شمار می رود و همه پـیـامـبران، بدان متّصف بودند و با تمام وجود تلاش می کردند مردم را به راه خیر و صلاح، رهنمون شوند و در این راه از هیچ کوششی دریغ نداشتند.

خداوند، از خیرخواهی و دلسوزی رسول اکرم (ص) چنین یاد می کند:

(لَعَلَّکَ باخِعٌ نَفْسَکَ اَلاّ یَکُونُوا مُؤْمِنینَ)۳۵۶

گویا از شدّت اندوهِ اینکه آنها ایمان نمی آورند، می خواهی جانت را از دست بدهی !

ایـن آیـه و آیـه شـشـم سـوره کـهـف، تـصـریـح دارنـد کـه رسول خدا(ص) جان خویش را در راه نصیحت و هدایت مردم، در طبق اخلاص نهاده بود و بدون هیچ گونه چشمداشتی، آنان را به خیر و صلاح دعوت می کرد.

دیگر پیامبران الهی نیز این ویژگی را در حد اعلا دارا بودند که قرآن مجید، به عنوان نمونه، از چهار نفر آنان یاد کرده است :

۱ـ حـضـرت نـوح (ع)؛ آن حـضـرت، ۹۵۰ سـال بـه تـبـلیغ آیین آسمانی خویش پرداخت و به ویژگی نصیحت گری خویش ‍ اشاره کرد و فرمود:

(اُبَلِّغُکُمْ رِسالاتِ رَبّی وَ اَنْصَحُ لَکُمْ وَ اَعْلَمُ مِنَ اللّهِ ما لا تَعْلَمُونَ)۳۵۷

مـن پیام های پروردگارم را به شما ابلاغ می کنم و خیرخواه شما هستم و از خداوند چیزهایی می دانم که شما نمی دانید.

۲ـ حـضـرت هـود(ع)؛ آن بـزرگوار نیز با تلاش و کوشش وصف ناپذیری به خیرخواهی مردم زمان خویش پرداخت و به آنان فرمود:

(اَبْلِّغُکُمْ رِسالاتِ رَبّی وَ اَنَا لَکُمْ ناصِحٌ اَمینٌ)۳۵۸

من رسالت های پروردگارم را به شما می رسانم و من برای شما خیرخواه و امینم .

۳ـ حضرت صالح (ع)؛ آن پیامبر معصوم نیز، سالیان دراز به نصیحت و خیرخواهی مردم منطقه خویش پرداخت و با آوردن ناقه ـ به عنوان معجزه ـ حجت را بر آنان تمام کرد، ولی نابخردان، نصیحت آن فرستاده خدا را نادیده انگاشتند و با عذاب الهی از پای درآمدند و آن حضرت، آخرین سخن خود را در حالیکه از آنان روی برتافته بود، این گونه به گوش ‍ آنان رساند:

(..یـا قـُوْمِ لَقـَدْ اَبـْلَغـْتـُکـُمْ رِسـالَةَ رَبـّی وَ نـَصـَحـْتُ لَکـُمْ وَ لکـِنْ لا تـُحـِبُّونـَ النّاصِحینَ)۳۵۹

ای قوم من ! همانا من، رسالت پروردگارم را به شما ابلاغ کردم و برایتان خیرخواهی نمودم، ولی شما خیرخواهان را دوست ندارید!

۴ـ حـضـرت شـعـیـب (ع)؛ قـوم شعیب نیز فرجامی چون فرجام قوم صالح داشتند و سخن حضرت شعیب (ع) نیز نظیر سخن حضرت صالح (ع) بود:

(فَتَوَلّی عَنْهُمْ وَ قالَ یا قَوْمِ لَقَدْ اَبْلَغْتُکُمْ رِسالاتِ رَبّی وَ نَصَحْتُ لَکُمْ...)۳۶۰

سـپـس از آنـان روی بر تافت و گفت : ای قوم من ! همانا من رسالت های پروردگارم را به شما ابلاغ کردم، و برایتان خیرخواهی نمودم .

آداب خیرخواهی

هر کس می خواهد به چنین کار شریفی دست یازد باید شرایط آن را نیز در خویشتن فراهم آورد و آن را بـا آداب مـخـصـوصـی بـه جـای آورد تا اثر مطلوب را در پی داشته باشد.

در اینجا به برخی از آن آداب و شرایط به طور فشرده اشاره می کنیم :

۱ـ نیّت خالص

هـدف نـهـایی ناصح، بایستی قرب به خدا باشد و بندگانش را برای رهپویی به سوی او نـصـیحت کند، زیرا منبع خیر و برکت جز او نیست و هر کار نیکی به سوی او می رود و به او می پیوندد.

رسـول خـدا(ص) نـامـه هـایـی را تـنـظـیـم کـرد تـا بـرای سـران کـشـورهـای جـهـان، ارسال دارد، پیک های آن حضرت به خدمت رسیدند، پیامبر ضمن ابلاغ ماءموریتشان، فرمود:

(اِنـْصـَحـُوا لِلّهِ فـی عـِبـادِهِ فَاِنَّهُ مَنِ اسْتَرْعی شَیْئاً مِنْ اُمُورِ النّاسِ ثُمَّ لَمْ یَنْصَحْ لَهُمْ حَرَّمَ اللّهُ عَلَیْهِ الْجَنَّةَ)۳۶۱

(تنها) به خاطر خدا در میان بندگانش خیرخواهی کنید، زیرا اگر کسی مسؤ ولیت بخشی از امور مردم را به عهده گیرد و برایشان خیرخواهی نکند، خداوند بهشت را بر او حرام میکند.

خـاصیت قصد قربت این است که ناصح هرگز به بندگان خدا خیانت نکند و آنچه را که صلاح است با آنان در میان گذارد.

۲ـ آزادگی و تدیّن

نـصـیـحـت گـر بـایـد از حـرّیـت و دیانت برخوردار باشد تا خیرخواهی او امضای شرعی داشته باشد و از شائبه بزدلی و سازشکاری مصون باشد. امام صادق (ع) در این باره می فرماید:

(...اَلثـّانـِیـَةُ اَنْ یـَکـُونَ حـُرّاً مـُتـَدَیِّنـاً... وَ اِذا کـانَ حـُرّاً مـُتـَدَیِّنـاً اَجْهَدَ نَفْسَهُ فِی النَّصیحَةِ لَکَ...)۳۶۲

دومـیـن شـرط ایـن اسـت که ناصح، آزاده و دیندار باشد، اگر چنین بود خود را در خیرخواهی تو به تلاش و کوشش وا می دارد.

۳ـ پاکی درون

ناصح باید خود از آلودگی ها پاک باشد، شیطان را از خویش دور سازد، طوق بندگی خدا را بـر گـردن نهد و پس از منزّه شدن از شرّ و زشتی، به خیرخواهی دیگران همّت گمارد؛ امیرمؤمنان صلوات اللّه علیه با شگفتی می پرسد:

(کَیْفَ یَنْصَحُ غَیْرَهُ مَنْ یَغُشَّ نَفْسَهُ)۳۶۳

کسی که به خویشتن خیانت کند، چگونه خیرخواه دیگران می شود؟!

امـام صـادق (ع) نـیـز خـیـرخـواهـی از انـسـان هـای آلوده را بـس بـعـیـد مـی دانـد و حـتـی بـرخی رذایل را مانع اصلی خیرخواهی معرفی کرده، می فرماید:

(اَلنَّصیحَةُ مِنَ الْحاسِدِ مُحالٌ)۳۶۴

خیرخواهی از حسود محال است .

عـکـس آن نیز صحیح است، یعنی کسی که بیشتر به صفای درون خویش بپردازد و خیرخواه خود باشد برای مردم هم بهتر خیرخواهی می کند؛ امام علی (ع) فرمود:

(اِنَّ اَنْصَحَ النّاسِ اَنْصَحُهُمْ لِنَفْسِهِ وَ اَطْوَعُهُمْ لِرَبِّهِ)۳۶۵

خـیـرخـواه تـریـن مـردم کـسـی اسـت کـه بـرای خـودش خـیرخواه تر و برای پروردگارش مطیع ترباشد.

۴ـ آداب دیگر

هـمـچـنـیـن نـصـیـحـت گـر بـایـد مـوقـعـیـت نـصـیـحـت پـذیـر را در نـظـر بـگـیـرد و بـا عقل وتدبیر پیش رود، با زبان خوش و نرمخویی به نصیحت بپردازد، مخاطب را به جای خویش فرض کند و هر چه برای خود می خواهد برای او هم بپسندد و... .

آثار خیرخواهی

اگـر انـسـان هـای شـایسته با آداب و شرایط لازم به خیرخواهی مردم بپردازند و آنها هم بدون شـائبـه، نـصـیـحـت خـیـرخواهان را به کار بندند، خیر و سلامت جامعه را فرا می گیرد و شرّ و پـلیدی از آن رخت بر می بندد؛ کاستی ها به تکامل، فقر به غنا، وحشت به امنیت، کینه توزی بـه مـحـبـت، ضـعـف به قدرت تبدیل می شود و نارسایی ها جبران می گردد و استعدادهای خفته شکوفا می شود.

در روایات اسلامی به برخی از آثار گرانقدر خیرخواهی اشاره شده است، از میان آنها به سه روایت از امام علی (ع) بسنده می کنیم :

۱ـ (اَلنَّصیحَةُ یُثْمِرُ الَْمحَبَّةَ)۳۶۶

محبت، ثمره خیرخواهی است .

۲ـ (مَنْ قَبِلَ النَّصیحَةَ اَمِنَ مِنَ الْفَضیحَةِ)۳۶۷

هر کسی نصیحت را بپذیرد از رسوایی ایمن می شود.

۳ـ (اِقْبَلِ النَّصیحَةَ کَیْ تَنْجُوَ مِنَ الْعَذابِ)۳۶۸

نصیحت را بپذیر تا از عذاب رهایی یابی .

پی نوشت ها:

۳۴۶ ـ مفردات، راغب اصفهانی، المنجد، لغت نامه دهخدا، واژه نصح و نصیحت .

۳۴۷ ـ شرح غررالحکم، ج ۶، ص ۴۲۷.

۳۴۸ ـ شرح غررالحکم، ج ۵، ص ۱۰۴.

۳۴۹ ـ فروع کافی، ج ۸، ص ۵۴.

۳۵۰ ـ اصول کافی، ج ۲، ص ۲۰۸.

۳۵۱ ـ نهج البلاغه، خطبه ۱۲۰، ص ۳۷۳.

۳۵۲ ـ وسائل الشیعه، ج ۱۱، ص ۵۹۵.

۳۵۳ ـ بحارالانوار، ج ۲۷، ص ۷۲.

۳۵۴ ـ همان، ج ۱۶، ص ۱۵۱.

۳۵۵ ـ اصول کافی، ج ۲، ص ۱۶۴.

۳۵۶ ـ شعرا(۲۶)، آیه ۳.

۳۵۷ ـ اعراف (۷)، آیه ۶۳.

۳۵۸ ـ همان، آیه ۶۸.

۳۵۹ ـ اعراف (۷)، آیه ۷۹.

۳۶۰ ـ همان، آیه ۹۳.

۳۶۱ ـ مکاتیب الرسول، علی احمدی، ص ۳۱.

۳۶۲ ـ وسائل الشیعه، ج ۸، ص ۴۲۸.

۳۶۳ ـ شرح غررالحکم، ج ۵، ص ۵۶۵.

۳۶۴ ـ من لا یحضره الفقیه، ج ۴، ص ۵۸.

۳۶۵ ـ شرح غررالحکم، ج ۲، ص ۵۳۱.

۳۶۶ ـ همان، ج ۱، ص ۱۶۱.

۳۶۷ ـ شرح غررالحکم، ج ۵، ص ۲۷۷.

۳۶۸ ـ بحارالانوار، ج ۱، ص ۱۸۰.

جایگاه  ورتبه معنوی

بر خی از دانشمندان اهل سنت به جهت توجه به رتبه معنوی وجایگاه علمی حضرت پس از بررسی اقرار به عصمت و بلندی مقام و عظمت ایشان نموده وبه مکتب اهل بیت(علیهم السلام) علاقه مند گردیده ودراین باره کتاب نوشته اند؛ نمونه اش کتاب «با نور فاطمه هدایت شدم» نوشته عبدالعظیم حسن سودانی، ترجمه، سید حسین محفوظی است.

 حضرت فاطمه زهرا (سلام الله علیها) صاحب ولایت کبری است. یعنی همان طور که ایمان به نبوت وامامت لازمه نجات وسعادت است، ایمان به ولایت وجایگاه فاطمه نیز در همان رتبه معنوی وانکار ولایت او مخل تکامل ایمان است.

آیات وروایات متعددی در قرآن در مورد جایگاه حضرت زهرا (سلام الله علیها) وجود دارد که به چند نمونه اشاره می شود؛

۱- آیه تطهیر

یکی از آیاتی که می توان در باره عظمت معنوی و عصمت حضرت زهرا (سلام الله علیها) و اهل بیت(علیهم السلام) استناد نمود این آیه است «انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا»[1] «خدا چنین می خواهد که رجس (هر آلایش) را از شما خاندان نبوت ببرد و شما را پاک و منزه گرداند».

بزرگان از مورخان ومحدثان اسلامی، معتقدند که این آیه در حق اهل بیت پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در منزل امّ سلمه، و در حق پنج تن آل عبا نازل شده است و هیچ یک از زنان پیغمبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ داخل این قضیه نیست، و این مطلب از مسلمات است. وقتی که این آیه نازل شد، پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ و علی ـ علیه السلام ـ و فاطمه ـ سلام الله علیها ـ و حسنین ـ علیهم السلام ـ زیر عبای پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ بودند که «ام سلمه» می خواست زیر عبا برود، ولی پیامبر فرمودند داخل نشود (و أنت فی خیر) «تو بر خیر و نیکی هستی» ولی این آیه مخصوص ما پنج تن است. ۱۷ نفر از صحابه از جمله، انس بن مالک، ابن عباس، ابوهریره و...، این روایت را نقل کرده اند. علاوه بر آن ۳۰۰ نفر دیگر نیز این روایت را به همان ترتیب و با ذکر این که محل نزول آیه خانه «ام سلمه» بوده است، نقل کرده اند، که به طور تفصیل در کتاب «الغدیر» شرح آن آمده است. پیغمبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ، برای اثبات و روشن شدن حقیقت امر، کار بسیار جالبی کرده است که ۹ نفر از صحابه آن را نقل کرده اند، به این شرح که بعد از نزول این آیه، حضرت رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ هر روز (تا زمان وفاتش تقریبا)، هنگام خروج از منزل که برای اقامه نماز صبح به مسجد تشریف می برد، قبل از نماز صبح به در خانه حضرت صدیقه ـ سلام الله علیها ـ می آمد و می فرمود: «السلام علیکم یا اهل البیت، انما یرید الله لیذهب عنکم الرجس اهل البیت و یطهرکم تطهیرا».پس با توجه به مطالب فوق، جای هیچ گونه تردیدی نیست که حضرت صدیقه طاهره ـ سلام الله علیها ـ نیز از مصادیق کامل آیه تطهیر است 

از جمله روایاتی که در شان وجایگاه معنوی فاطمه (س) که مورد قبول فریقین «شیعه و سنی» می باشد نه دیگر زنان، این است که خود «ام سلمه» که سرآمد زن های پیغمبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ است، می گوید: من از پیغمبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ پرسیدم که این آیه تطهیر در شأن کیست؟ حضرت فرمود: درباره من، علی، فاطمه و حسنین است و تو مشمول این آیه نیستی. لذا ام سلمه اقرار می کند؛ ما همسران پیامبر، مشمول این آیه نیستیم. اگر این آیه شریفه، مشمول زنان پیغمبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ بود، بر خی از زنان حضرت که که در تاریخ سبب بروز حوادثی بودند، به این حدیث  وآیه استناد می نمودند. در منابع ومناظرات علمی که بوده است به این موضوعات پرداخته شده است.

۲- آیه ذوی القربی (اهل بیت ونزدیکان)

یکی دیگر از آیات که درباره رتبه معنوی حضرت است آیه مودت است که خداوند تصریح فرمود به پیامبرش  به مردم بگو من از شما به جهت نبوتم مزد وپاداش نمی خواهم بلکه مودت اهل بیتم را به شایستگی به انجام برسانند «قُلْ لا أَسْئَلُکُمْ عَلَیْهِ أَجْراً إِلَّا الْمَوَدَّةَ فِی الْقُرْبی»  از مصادیق مودت سزاوار اطاعت مردم از روش وفرمایش اهل بیت(ع) است که باید از اهل تاریخ ومسلمانان پرسید نسبت به مودت زهرا(س) که در منابع تفسیری اهل سنت تاکید شده است که فاطمه وفرزندانش مصداق این آیه هستند؛ باید پرسید مسلمانان آیا ملت اسلام به خوبی دریافتند اهل بیت (ع) در چه رتبه ای هستند وچگونه مودت و علاقه خود را به نزدیکان رسول الله بروز داده اند؟ آیا پس از پیامبر(ص) آنگونه که قرآن فرمود عمل شد  ؟

در منابع تفسیری اهل سنت است که از رسول الله پرسیدند منظور از ذوی القربی چه کسانی هستند؟ حضرت به صراحت فرمود فاطمه وفرزندانش هستند.

 آیا مسلمانان به  این سفارش به خوبی عمل کرده اند؟ اگرچه درباره حکمت و فلسفه این سفارش هم اگر تامل شود به سود جوامع اسلامی اگر به آیه مودت و آیه تطهیر ملتزم وعامل وپای بند بود! گرفتار معضلات کنونی وبرادر کشی و فتنه هایی چون داعش نمی شدند وطعمه استعمارگران نبودند؛ بنابر این اگر پیامهای قرآن دراین آیات به خوبی دریافت و عمل می شد به سود ملت اسلام بود.

۳- سوره انسان و خانواده علی (ع)

آیات  وسوره دیگر که در شان فاطمه (س) وخانواده آن حضرت نازل شده است؛ سوره انسان وآیات شریفه این سوره است؛ «یُوفُونَ بِالنَّذْرِ وَ یَخافُونَ یَوْماً کانَ شَرُّهُ مُسْتَطِیراً وَ یُطْعِمُونَ الطَّعامَ عَلی‌ حُبِّهِ مِسْکِیناً وَ یَتِیماً وَ أَسِیراً» [۲] دراین آیه نیز ایثار واخلاص در راه خداوند از جمله ویژگی های ممتاز همسر وفرزندان  فاطمه (س) که محور این ایثار آن حضرت است شمرده شده است؛ این سیرت فاطمه نیز الگو بخش برای همه انسانهاست نامه سوره انسان موضوع وپیام سوره معرفی انسان ممتاز وسر مشق برای جوامع انسانی است؛ علمای اهل سنت نیز به این امتیاز فاطمه(س) وخانواده آن حضرت تصریح نموده اند. [2]

۴- سوره کوثر (فاطمه تجلی همه خوبی خوبی ها)

این سوره به پیامبر(ص) بشارت می دهد که خداوند خیر کثیر یعنی برکت پایان ناپذیر را به تو داده است؛ این سوره وقتی نازل شد که یکی از نابخردان درباره حضرت سخن ناصواب گفت وحضرت را به خاطر داشتن دختر ی چون فاطمه مقطوع النسل نامید واین بینش جاهلی بود که قرآن پاسخ این فرهنگ وبینش جاهلی را با نزول سوره کوثر درشان فاطمه برای پیامبر(ص) و به پیامبر تسلی داد واطمینان داد که نسلی بابرکت از همین دختر برای تو بوجود آید که تمام خیرات ونیکی ها در او جمع است او تجلی زیبایی ها وخوبی هاست  ؛ تمام نیکی ها در نسل فاطمه است ویکی از مصادیق خیر کثیر،   شناخت جایگاه فاطمه (س) واطاعت ومودت وپیروی از دستورات فاطمه وفرزندانش است؛ فرزندان فامه ونسل او پس از ائمه(ع) سادات هستند که نیکی های آنان برای همه محسوس وملموس است؛ امام خمینی (ره) ورهبری معظم(مدظله) ومراجع تقلید دیگر که از سادات بوده اند در دوره غیبت کبری که خدمات آنان وآثار علمی وتمدنی آنها جلوه هایی از آن خیر کثیر است که قرآن از آن سخن گفته است.

ب) نمونه هایی از روایات :

۱-ناراحتی فاطمه معیار ناراحتی خداوند

روایات زیادی در شان معنوی و در تبیین منزلت حضرت زهرا ـ سلام الله علیها ـ وارد شده است که به چند نمونه اشاره می شود؛ گفتار رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در مورد اینکه: «ان الله تبارک و تعالی یغضب لغضب فاطمه، و یرضی لرضاها» «خداوند خشم می گیرد برای خشم فاطمه، و نسبت به خرسندی او خرسند می گردد».این روایت نیز جایگاه رفیع ومنزلت معنوی بی مانند فاطمه را که به آن رتبه در مقام اطاعت پروردگا رسیده است را بیان می نماید.

فاطمه کسی که خشمش به معنی خشم خداوند است، جز حق عملی نمی کند و از او خطایی سر نمی زند، و برای یک لحظه میل به باطل ندارد وجود  او تجلی حق است ، بنابراین خشم او: نمایانگر حق است و در واقع این حدیث، بر این دلالت می کند که زهرا ـ سلام الله علیها ـ جایگاه بزرگی دارد که صرفا با عقل مادی قابل درک نیست.

۲- فاطمه هم وزن قرآن

روایات دیگر که جایگاه و منزلت اهل بیت فاطمه (علیهم السلام) را تبیین می نماید که مورد قبول فریقین (شیعه و سنی) است؛ حدیث ثقلین است. پیامبر اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ فرمود: «من در میان شما چیزی را بر جای می گذارم که آن را داشته باشید هرگز گمراه نمی شوید، کتاب خدا و عترت اهل بیتم که از هم جدا نمی شوند تا اینکه کنار حوض بر من وارد شوند». استدلال به حدیث چنین است که، کسی که از قرآن جدا نمی شود و از او دور نمی گردد، به معنی آن است که کاملا همانند قرآن، باطل از پیش او و از پشت سر به سراغش نمی آید. و اگر احتمالی هر چند بسیار اندک از جدایی اهل بیت ـ علیهم السلام ـ از قرآن وجود می داشت، حضرت رسول اکرم ـ صلی الله علیه و آله و سلم ـ در کلام خودبر جدا ناپذیر بودن ایندو تا زمانی که در کنار حوض بر من وارد شوند تاکید نمی کرد. این روایات در منابع تاریخی کهن اهل سنت از جمله ابن سعد در الطبقات‌الکبری، ج‌۲، ص:۱۵۰؛ مقدسی در المعرفةوالتاریخ، ج‌۱، ص:۵۳۶ و ابن کثیر در البدایةوالنهایة، ج‌۵، ص:۲۰۹؛   مقریزی در إمتاع‌الأسماع، ج‌۶، ص:۱۳؛ در منابع تفسیری همچون : اندلسی در البحر المحیط فی التفسیر، ج‌۱، ص: ۲۴ و تفسیر القرآن العظیم (ابن کثیر)، ج‌۷، ص: ۱۸۵و ونیشابوری در تفسیر غرائب القرآن و رغائب الفرقان، ج‌۲، ص:  -۲۲۵۲۲۱وسیوطی در الدر المنثور فی تفسیر المأثور، ج‌۲، ص: ۶۰ از منابع حدیثی معتبر اهل سنت، مانند کتاب سنن ابن ماجه و دهها نفر از صحابه گزارش نمده است؛ ثعلبی نیز الکشف و البیان عن تفسیر القرآن، ج‌۳، ص: ۱۶۳و ...به این حدیث تصریح نموده اند که فاطمه نیز بعنوان عترت یکی از ثقلین و هم وزن قرآن است؛ خرمتی که پیامبر(ص) برای فاطمه(س) می نمود  همچون حرمت قرآن بود.

۳- فاطمه بهتر ین بانوی دوعالم

روایت دیگر که رسول الله(ص) در باره جایگاه رفیع معنوی فاطمه فرمود : فاطمه بهترین زنان دو عالم است، افضل از همه بانوان جهان از مقام عصمت کبری برخوردار بود، و از هر حیث نسبت به بانوان جهان برتری و الگوی زنان بعد از خود است «فاطمه سیدة زنان عالمین است»

۴- فاطمه(س) همتای علی(ع)   در علم ومنزلت

چنانکه در روایات فراوان آمده است، حضرت زهرا تنها بانویی بود که در شأن همسری امیرمؤمنان بود و اگر علی نبود  برای زهرا کفوی نبود، این روایت و روایتهای دیگری که در منابع حدیثی درباره مقام و فضیلت حضرت زهرا آمده است همه نشانگر این است که این بانو فضایل و مقام معنوی و علمی بسیار بالایی داشت. از نظر علمی در حدّی بود که سایر ائمه در آن درجه قرار داشتند، اگر آن بانو هم‌کفوی غیر از علی نداشت؛ این حقیقت بیانگر عظمت علمی حضرت زهرا (س) است. از امام صادق ـ علیه السلام ـ نقل شده که سؤال فرمود: آیا می‌دانید تفسیر کلمه «فاطمه» چیست؟ راوی گوید خیر مولایم مرا به تفسیر آن آگاه فرمایید؛ فرمود یعنی که شرّ و بدی در وجود او راهی ندارد و اگر برای همسری این بزرگوار علی نبود تا قیامت کسی همشأن ایشان نمی‌شد؛ مقام علمی ومعنوی آن حضرت نیز چونان علی(ع) بعد از پیامبر سرآمد تمام بشریت است؛

۵- علم او علم لدنی

اگرچه روزگار او پس از رسول الله چنان تیره شد که مجال تجلی علمش نبود؛ با توجه به آنچه از معرفت ومعارف الهی به دست رسیده از جمله چند خطبه وگوشه هایی از علوم آن حضرت جایگاه علمیش معلوم است چنانکه دراین باره فرزندش فرمود، (الله لقد فطمها الله تبارک و تعالی بالعلم و عن الطمث بالمیثاق) ترجمه: خداوند آن با نور را از علم مملو ساخت و از ناپاکیهای زنان در عالم در منع کرد و مبرا نمود.

«به خدا سوگند خداوند متعال آن حضرت را به قدری در علم وسعت و ظرفیت داد که از علم بشری بی‌نیاز نمود و هرگز نیازی به آموختن از دیگران نداشته باشد زیرا پدرش اولین معلم اسلام است و آخرین پیامبر است که خداوند او را با دین کامل و کتاب آسمانیش به سوی بشریت فرستاد».

همچنانکه علی می‌فرمود: «بپرسید از من از هر چیزی که نمی‌دانید و از هر چیزی که می خواهید زیرا که در این سینة من علومی انباشته شده که از پیامبر فراگرفته‌ام و همواره دنبال مردمی هستم که لیاقت داشته باشد، تا آن را به آنها بیاموزم. فاطمه نیز از این مقام رفیع علمی برخوردار بود، چون همشأن با علی در تمام فضایل معنوی و علمی بود، اگر ما به خطبه آن حضرت که دربارة دفاع از ولایت که در مسجد ایراد فرمود خوب تأمل کنیم خطبه‌اش را هم‌سنگ خطبه‌های امیرمؤمنان خواهیم یافت.

مرحوم مجلسی دربارة تفسیر حدیث امام باقر ـ علیه السلام ـ که فرمود: «فطمها الله بالعلم»

یعنی به سیب کثرت علم از جهل بریده شد و به قدری علم دارد که جهالت هرگز در آن راه ندارد و از آغاز آفرینش برخوردار از علوم ربانی شده است؛ بنابراین با توجه به این‌که آن حضرت تنها دختر پیامبر اکرم بوده است که فرزندانش امامان معصومی چون حسن و حسین هستند که هر یک معدن و مخرن علوم الهی بودند و در حضور آن بانو تعلیم و تربیت دیده بودند.

از طرفی آن بانو تنها هم شان امیرمؤمنان(ع) بود و از هر جهت خصوصاً از جهت علمی و همچنین یازده امام معصوم که وارث علم الهی هستند، فرزندان آن حضرت هستند و تمام آنها به فضائل آن حضرت تصریح کرده‌اند و آن حضرت در تمام فضائل با آنها شریک است و آنها وارث علم فاطمه (س) هستند که مصحف فاطمه به آنها رسید.

فاطمه متصل به معدن علم که رسول الله(ص) است بود؛ از طرفی او باامیر مومنان(ع) که باب شهر علم بود  همدم بود.

چند روایت درباره منزلت وجایگاه علمی حضرت عینا با ترجمه نقل می شود :

۱- فی حدیث عمار فی علم‌ فاطمة علیها السّلام بما کان و بما هو کائن و بما لم یکن إلی یوم القیامة. ؛ در حدیثی ذکر شده که تمام آنچه در گذشته وآینده رخ داده ومی دهد  را به فاطمه یاد دادند.

۲- إعطاء اللّه عشرة أشیاء لعشرة من النساء: التوبة لحوا ...، إلی قوله: و العلم لفاطمة علیها السّلام. ده چیز را خداوند به ده نفر از زنان اختصاص داده است ...علم را به فاطمه

۳- إعطاء النبی صلّی اللّه علیه و آله کربة لفاطمة علیها السّلام و أمرها بتعلّم ما فیها. پیامبر مجموعه که در آن علومی بود به فاطمه داد وفرمود آن را فرا بگیر

۴-کلام أبی البرکات بأن فاطمة علیها السّلام عالمة و هی مدینة العلم. ابوالبرکات گفته است که دانش  دراختیار فاطمه واو شهر علم است.

۵- کلام الإمام الصادق علیه السّلام فی مصحف فاطمة علیها السّلام: أنه إخبار جبرئیل عن أبیها و مکانه و إخبارها بما یکون بعدها فی ذریتها، و کان علی علیه السّلام کاتبه، فهذا مصحف فاطمة علیها السّلام.

سخن پایانی : شناخت جایگاه فاطمه برای مسلمانان وملت اسلام به جهت بر خی از مسائل ناشناخته مانده است؛ بر بانوان مسلمان  جهان اسلام، بعنوان یک وظیفه سزاوار است، در فرصتهای مختلف به تبیین ومعرفی شخصیت آن حضرت، به بانوان بشریت معرفی نمایند تا امکان دسترسی والگو گیری از حضرت برای همه فراهم آید وپس از این زمینه شناخت و ظهور فرزندش و وعده الهی محقق شود، تا نقش زنان در آماده سازی وتربیت انسانهای فرهیخته برای زمان ظهور فراهم آید واین مهمترین نقش و وظیفه ای است که زنان می توانند در عصر انتظار ایفا نمایند؛ براین اساس یک بعد ویکی از ارکان مهم نجات وسعادت جوامع بشری که ارتقا وتوسعه فرهنگی جوامع بشری به ایفای درست وکامل نقش زنان بستگی دارد. بنابراین زنان از منظر بینش اسلامی نقش مهمی در عصر انتظار وظهور دارند که نباید مورد غفلت واقع شود؛ چنانکه اگر خطبه های فاطمه (س) به خوبی تببین وشناخته شود از طرفی تربیت درست فرزندانش که در راه اعتلای کلمه توحید وحفظ  اسلام نثار جان نمودند به خوبی  شناخته گردد روشن می شود که نقش آفرینی بانوان در جامعه اسلامی بسیار مهم است؛ لذا زنان جامعه اسلامی باید به جایگاه و نقش فرزندآوری وتربیتی خود دراین زمینه توجه بیشتری واهتمام بیشتر وبهای بیشتر دهند.

منابع  ومآخذ

[۱]. قرآن کریم

۲.فاطمه الزهراء (س)، گفتار علامه امینی به کوشش حبیب چایچیان (حسان)، چاپ سیزدهم، چاپ و صحافی چاپخانه سپهر، تهران، ۱۳۶۲.

۳. شب های پیشاور، گفتار مرحوم سلطان الواعظین شیرازی، ناشر دارالکتب الاسلامیه، ۱۳۸۳ش.

 ۴ . ابن أبی حاتم تفسیر القرآن العظیم

۵ . ابن کثیر تفسیر القرآن العظیم

۶. با نور فاطمه هدایت شدم

۷ . موسوی، محمدکاظم، فاطمه از مهد تا لحد، نشر آقاق، چاپ چهارم، ۱۳۷۱، ص۶۵.

۸ . مجلسی، بحارالانوار، ج۴۳، ص۱۴، ۱۵، و رحمانی همدانی، فاطمه الزهرا و بهجه قلب المصطفی، تهران، مرضیه، چاپ دوم، ۱۳۷۲ش،

۹. خطابة فدک، آیه الله سید محمد عزالدین حسینی زنجانی، شرح خطبه حضرت زهرا، مشهد، چاپ اول.

۱۰.رحمانی همدانی، فاطمه الزهرا بهجه قلب المصطفی.

۱۱ . اسماعیل انصاری زنجانی خوئینی، الموسوعة الکبری عن فاطمة الزهراء،

حضرت آیت الله خامنه‌ای ضمن قدردانی از اقدامات خوبی که در سازمان تبلیغات اسلامی انجام گرفته است، با استناد به آیات قرآنی، خشیت از پروردگار به معنای «ملاحظه، رعایت و مراقبت» را راهبرد ضروری و همیشگی فعالان عرصه فرهنگ و تبلیغ دانستند و افزودند: دستگاهها و عناصر فرهنگی - تبلیغی باید کاملاً مراقب باشند که حرف خدا در هیچ شرایطی زمین نماند و در این زمینه نباید از جنجال و هوچی گری و اتهامات ترسید.

ایشان توجه به اقتضائات اجتماعی در تبلیغ را نادیده گرفتن خشیت الهی ندانستند و گفتند: کارهای فرهنگی لوازمی دارد که باید به آنها توجه کامل کرد.

ایشان توجه به لسان قوم را در فعالیت های فرهنگی- تبلیغاتی از جمله این اقتضائات برشمردند و گفتند: زبان ارتباط گرفتن با یک جوان و نوجوان با زبان حرف زدن با یک غافل جاهل یا معاند فرق می کند همچنانکه باید زبان و لسان صحبت و تبلیغ در کشورهای دیگر با  کار فرهنگی-تبلیغی در داخل از جمله در مجموعه های انقلابی تفاوت داشته باشد.

رهبر انقلاب اسلامی بازار فکر و محصولات نو در داخل و خارج را پررونق خواندند و گفتند: با تولید فکر نو، فرآوری آنها و تبدیلشان به محصولات فاخرِ دارای بسته بندی خوب، در این بازار پرمشتری فعال شوید.

ایشان با ابراز ناخرسندی از کم کاری در این عرصه گفتند: سازمان تبلیغات و حوزه هنری در عرصه های مختلف، کار خوبِ زیاد کرده اند اما نه به اندازه عمر حدوداً چهل سال خود، بنابراین باید کار و تلاش را مضاعف کرد.

اهمیت دادن به نیروی انسانی زبده به عنوان محور اساسی مجموعه های فرهنگی، حفظ نیروهای خوب سازمان تبلیغات در همه رشته ها،‌مراقبت از نیروها و مواظبت در زمینه آفات برون سپاری کارهای فرهنگی تبلیغاتی، چهار نکته دیگر رهبر انقلاب در این دیدار بود.

ایشان در این زمینه گفتند: البته باید از ظرفیت های مردمی حداکثر استفاده را کرد که در این زمینه جشنواره عمار نمونه خوبی است.

حفظ شادابی، سرزندگی، خوشحالی و خشنودی مردم از دیگر نکاتی بود که ایشان به عنوان یکی از وظایف مهم دستگاههای فرهنگی تبلیغاتی بیان کردند.

رهبر انقلاب در تشریح بیشتر ابعاد و اهمیت این موضوع گفتند: البته اگر وضع اقتصاد و زندگی مردم بهتر شود شادابی و خشنودی آنها تا حدودی تأمین می شود اما جدا از این مسئله هم می توان با مشارکت خود مردم، کارهای متنوع – شیرین و سرزنده ای انجام داد.

بخش آخر سخنان حضرت آیت الله خامنه‌ای در این دیدار حاوی چند توصیه از جمله پرهیز از جناح گرایی بود.

ایشان گفتند: در کل کشور به اتحاد کلمه و همدلی نیاز داریم چه برسد به مجموعه‌های انقلابی که باید کاملاً از افتادن در دام نحله‌های گوناگون فکری و جناح گرایی پرهیز کنند.

خودداری از کارهای صرفاً ویترینی و شکلی، و مراقبت از تولید آثار خنثی و بدون جهت گیری صحیح توصیه‌های دیگر رهبر انقلاب به رئیس و تعدادی از مدیران سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه هنری بود.

رییس سازمان تبلیغات اسلامی هم در این دیدار، از فعالیتها گزارش داد.

حجت‌الاسلام محمد قمی گفت: جوانگرایی – پرورش نیرو و جهاد تبیین را جدی گرفته و در اولویت قرار داده‌ایم و سعی داریم به سهم خودمان به تأمین نیازهای فرهنگی جامعه کمک کنیم، البته در برخی زمینه‌ها همچنان ضعف داریم.

آقای دادمان رئیس حوزه هنری هم در گزارش کوتاهی گفت: مسیر رشد حوزه در زمینه ادبیات و کتاب را ادامه داده‌ایم اما سعی کرده‌ایم در دیگر زمینه‌های فرهنگی هنری و رسانه‌ای هم با تکیه بر ظرفیت درخشان جوانان همه مناطق کشور فعال باشیم.