Peygamber Efendimiz (s.a.a): “Sizin için koktuğum en tehlikeli şey küçük şirktir. Ashap, küçük şirk nedir ey Allah’ın resulü, dediler…
Gizli Şirk
İlk olarak şunu belirtmek gerekir ki şirk çok gizli olabilir ve müminlerden birçoğu istemeden ona duçar olmuş olabilirler.
Peygamber Efendimizden (s.a.a) şöyle nakledilmiştir: “Sizin için korktuğum en tehlikeli şey gizli şirktir; öyleyse gizli şirkten sakının. Çünkü benim ümmetimde şirk, karıncanın karanlık gecede siyah taşın üzerinde yürümesinden daha gizlidir.”
Riya; Küçük Şirk
Gizli şirk çeşitleri arasında riya, ferdi etkileri ve uhrevi azabı yanında toplumsal ve dünyevi alanda da tahrip edici etkileri vardır.
Peygamber Efendimiz (s.a.a): “Sizin için koktuğum en tehlikeli şey küçük şirktir. Ashap, küçük şirk nedir ey Allah’ın resulü, dediler. Hazret (s.a.a) “riya” buyurdu ve şöyle devam etti: “Kıyamet günü insanlar amelleriyle birlikte Allah’ın huzuruna çıktıklarında Yüce Allah onlardan dünyada riya edenlere şöyle buyurur: Kendileri için riya yaptığınız kimselerin yanına gidin ve onların nezdinde bir mükâfatınız var mı bir bakın!”
Riya nedir?
Riya, başkasına göstermek ve gösteriş yapmak manasındadır. Riyakâr insan, amellerini ve iyi işlerini başkalarına göstererek onların yanında itibar elde etmeye çalışır. Diğer bir ibaretle riya, iyi işi Allah’a yakınlaşmak kastıyla değil de başkalarına göstermek kastıyla yapmaktır.
Tevhit türlerinden birisi, “ibadette tevhit”tir. Buna göre, tüm iyi işler ancak Allah için yapıldığında ibadettir ve mükâfata şayandır. Öyleyse eğer bir iş insanlara göstermek kastıyla yapılırsa şike bulaşmış bir ameldir ve yukarıdaki hadiste vurgulandığı gibi onun mükâfatını o insanların nezdinde aramalıdır.
Riyanın karşısında “ihlas” vardır. İhlas, niyet ve kastı Yüce Allah için halis etmek ve Allah’tan başkasını niyetten çıkarmaktır ve tüm işleri sadece ve sadece Allah’ın emrine itaat etmek için ve onun rızasını kazanmak için yapmaktır.
Riyakârlık, insanı yoldan çıkarmak için şeytanın kullandığı en önemli araçlardandır. İnsanın amelinin değerini yok etmekle birlikte “nifak” ruhunu yaydığından yıkıcı toplumsal etkileri de vardır.
Riyanın Kur’an’da Yerilmesi
“Ey iman edenler! Malını riya ve insanlara gösteriş olsun diye infak eden ve Allah’a ve kıyamet gününe iman etmeyen kimse gibi, başa kakarak ve eziyet ederek sadakalarınızı batıl etmeyin. Böylesinin misali, üzerinde toprak bulunan sert ve saf bir kayanın misaline benzer; üzerine şiddetli bir yağmur yağınca, onu çırılçıplak bırakıverir. Onlar, kazandıklarıyla hiçbir şeye güç yetiremezler. Allah, kâfir toplumu hidayet etmez.” (Bakara/264)
“Münafıklar, Allah’a tuzak kurup aldatmaya çalışırlarken, aslında Allah onlara tuzak kurup kapana salmıştır. Onlar namaza kalktıklarında üşene üşene kalkarlar; insanlara gösteriş yaparlar; Allah’ı da pek az anarlar.” (Nisa/142)
“Deki: “Ben de ancak sizin gibi bir beşerim; fakat bana vahyolunuyor. İlahınız ancak tek bir ilahtır. Kim Rabbine kavuşmayı/O’nunla mülakat etmeyi umuyorsa, salih amel yapsın ve Rabbinin ibadetinde hiç kimseyi O’na ortak koşmasın.” (Kehf/110)
“Bunlar, mallarını insanlara gösteriş olsun diye infak eden, Allah’a ve ahiret gününe inanmayan kimselerdir. Şeytan kime arkadaş olursa, o pek kötü bir arkadaştır.” (Nisa/38)
“Sizler, yurtlarından kibirli bir azgınlık içinde insanlara gösteriş yapmak için çıkanlar ve Allah’ın yolundan alıkoyanlar gibi olmayın. Allah onların yaptıklarını çepeçevre sarmış kuşatmıştır.” (Enfal/47)
“Vay o namaz kılanların haline! Onlar namazlarından gaflet edip önem vermeyen kimselerdir. O riyakârlık eden (namazlarını gösteriş için kılan), ve küçücük şeylere (yaşamın zaruri ihtiyaçlarının verilmesine ve başkalarının istifade etmesine) mani olan kimselerdir.” Maun/4-7)
abna
