سوريه و چالش "جسرالشغور "
جسرالشغور، از چالش‌هاي بزرگي است كه نظام سوريه با آن روبه‌روست و آنچه مهمتر است، نحوه برخورد با آن است، چون هدف افراد مسلح در اين منطقه و بيگانگاني كه از آنها حمايت مي‌كنند، رويارويي با نيروهاي امنيتي سوريه است.
"امين حطيط " سرتيپ بازنشسته ارتش لبنان و كارشناس امور راهبردي اين كشور در مقاله‌اي كه در پايگاه خبري الشرق الجديد منتشر شده به بررسي بحران شهر "جسر الشغور " در مرزهاي تركيه و سوريه و نحوه برخورد دولت مركزي با آن پرداخته است.
جسرالشغور يكي از شهرهاي كشور سوريه واقع در استان ادلب است. اين شهر در كنار رود عاصي (اُرونتس) و در جاده اصلي لاذقيه به حلب واقع شده‌است. جسرالشغور در 75 كيلومتري لاذقيه و 104 كيلومتري حلب قرار دارد. شهر جسرالشغور كه در يك دشت حاصل‌خيز آبرفتي در دره غاب و در كناره خاوري كوهستان نُصيريه جاي گرفته از 10 هزار سال پيش تاكنون پيوسته مسكوني بوده‌است.
حطيط در ادامه مقاله مي‌نويسد: گروه‌ها و سازمان‌هاي مسلح و شبه مسلح سوريه اين‌بار و در اقدامي جديد منطقه "جسر الشغور " را با توجه به ويژگي‌هاي منحصر بفردش براي اجراي اهداف خود و طرح‌ها و توطئه‌هاي خارجي و واردن آوردن ضربه بر پيكره نظام بشار اشد انتخاب كردند. از جمله خصوصيات منحصر بفرد منطقه جسر الشغور نزديكي آن به مرزهاي تركيه است، بگونه‌اي كه اين منطقه در 12 كيلومتري مرزهاي سوريه با تركيه قرار دارد و از آنجا افراد و گروه‌هاي مسلح مي‌توانند از تجربه و مهارت ترك‌ها و فراتر از آن در ايجاد ناامني و آشوب در آن استفاده كنند، دقيقا بسان آنچه كه در درعا ، دوما ، حمص و بانياس گذشت و جالب اين كه تمام اين شهرها نيز برسر مرزهاي لبنان و اردن قرار داشتند و اين وجوه اشتراك آشكارا بر ماهيت و ساختار ناآرامي‌ها ، رويارويي‌ها و دست‌هاي پنهان بيگانگان در آن براي ايجاد بلوا و آشوب در سوريه تاكيد مي‌كند.
با اين تفاوت كه حوادث جاري در جسر الشغور پا را از عمليات قتل و كشتار و تخريب فراتر نهاد، چون گروه‌هاي مسلح كه در شهرها و مناطق ديگر با ناكامي مواجه شده بودند، آمده بودند تا هر آنچه را كه در شهرهايي چون درعا ، دوما ، حمص و بانياس برباد دادند، اين جا برداشت كنند، به همين دليل اين منطقه مرزي و اين‌بار همرز با تركيه را انتخاب كردند تا به ستيزه‌جويي با دولتي بروند كه براي دفاع از برخي ملاحظات مجبور به دخالت در اين منطقه بود، ملاحظاتي كه مهمترين آنها را مي‌توان در موارد زير ملاحظه كرد.
حفظ وحدت و يكپارچگي و تماميت ارضي و حاكميت دولت بر سراسر كشور: در موضوع جسر الشغور هيچ‌كس نمي‌تواند تصور كند كه دمشق بتواند، از حوادث جاري در آن بي‌تفاوت بگذرد و دولت مركزي اجازه دهد، گروه‌هاي مسلح هر آنچه بخواهند در اين شهر انجام دهند و سرانجام اين كه با چشم پوشي از اين شهر آن را از سوريه جدا نمايند.
حفظ جان شهروندان بي‌دفاع، بخصوص اين كه فعاليت و اقدامات نظامي در داخل مناطق مسكوني و غير نظامي نيازمند بذل توجه و دقت بسيار در انتخاب ئسلاح و اتخاذ تاكتيك‌هاي مناسب بگونه‌اي است كه آسيبي به شهروندان و غير نظاميان ساكن شهر نرساند و اين موضوعي است كه سازمان‌ها و گروه‌هاي مسلح مخرب در اين شهر به خوبي به آن توجه داشته و بدين وسيله تلاش مي‌كردند يا دست ارتش سوريه را در اين منطقه ببندند يا اين ارتش را وادار به اقداماتي نمايند كه آن را در عرصه بين المللي محكوم كند و هنگامي‌كه اين گروه‌ها و سازمان‌هاي مسلح اقدام به استفاده از شهروندان و غيرنظاميان به عنوان سپري انساني نمودند نشان دادند كه به اين موضوع به خوبي واقف بوده‌اند.
عرض اندام نظام و نيروهاي مسلح آن؛ نظام سوريه با گسيل كردن نيروهاي نظامي خود در واقع هيبت و شكوه اين نيرو را به رخ اين گروه‌هاي مسلح كشيد، بخصوص اين كه عرض اندام اين نيروها موجب حفظ امنيت شده و عاملي بازدارنده را براساس اصل "به رخ كشيدن قدرت و اقتدار پيش از دست بردن بر آتش " تشكيل مي‌دهد.
گسيل كردن نيروهاي نظامي و امنيتي بر اساس قوانين موجود كه مشروعيت و قانوني بودن دست زدن به اقدام نظامي و حد و حدود و ميزان آن را براي طرف‌هاي مربوطه مشخص و معين كرده است.
تصوير دولت در افكار عمومي داخلي و خارجي: در اينجا ملاحظه مي‌كنيم كه غرب توطئه‌گر خواستار به دام افتادن و گرفتار شدن نيروهاي امنيتي سوريه در برخوردها و رفتارهاي مسلحانه است تا غرب از آنها براي رسوا كردن دولت و محكوم كردن آن و سپس تحت پيگرد قرار دادن آن در شوراي امنيت و دادگاه‌هاي جنايي بين المللي استفاده كند و در مقابل ملاحظه مي كنيم كه افكار عمومي در داخل سوريه خواستار اتخاذ تدابير قاطعانه و برخورد سريع جهت بازگرداندن امنيتي است كه سازمان‌ها و گروه‌هاي مسلحي كه از خارج حمايت مي‌شوند، آن را برباد داده‌اند.
به همين دليل است كه ملاحظه مي‌كنيم براي رويارويي با چالش جسر الشغور جز استفاده از راهبردهاي نظامي چاره ديگري نيست و در اين ميان نحوه استفاده از اين نيرو و اتخاذ تاكتيك مدبرانه و به سرعت اجرا كردن آن جهت جلوگيري از وارد آمدن خسارات بيشتر راهبرد ديگري باقي نمي‌ماند.
در اين شك نيست كه چالش جسر الشغور، يكي از چالش‌هاي بزرگي است كه نظام سوريه با آن مواجه است و آنچه در اين ميان مهمتر مي‌نمايد، نحوه برخورد با اين چالش پس از حل آن است، چون ملاحظه مي‌كنيم نيروهاي مسلح حاضر در اين منطقه و بيگانگاني كه از آنها حمايت مي‌كنند، رويارويي با نيروهاي امنيتي سوريه را هدف خود قرار داده تا به اين وسيله وجه و اعتبار آن را زير سوال ببرند و به همين منظور برخورد خردمندانه و در عين حال قاطعانه با چالش جسر الشغور استراتژي بزرگ و مهمي براي دمشق تشكيل مي‌دهد كه نبايد به راحتي از آن گذشت و اينجاست كه مسئوليت‌هاي ملي نهاده شده بر عهده نيروهاي اصلي آشكار مي‌گردد:
الف) ملت سوريه كه تاكنون ثابت كرده ملتي بيدار و آگاه است، در اينجا نيز بايد حمايت خود از نيروهاي مسلحش و تبعيت و پيروي از رهبران سياسي‌اش و مقابله با تمام انواع جنگ‌هاي رواني كه اين ملت و كشور را هدف قرار داده، اعلام كند.
ب) نيروهاي نظامي كه تاكنون اقتدار خود را به اثبات رسانده‌اند، از اين پس نيز بايد با همان اقتدار و حتي بيشتر اهداف ملي را كه در حفظ جان ملت و تماميت ارضي كشور نمود پيدا مي‌كند، حتي اگر در اين ميان تحقق هدف فوق منجر به وارد آمدن خسارت‌ها و آسيب‌هايي نيز بشود.
ج) نظام و دولت مركزي بايد خود را جهت اتخاذ تصميم‌هاي سخت و دشوار آماده كند، بويژه آن كه ممكن است شرايطي پيش بيايد كه بايد ميان "بد و بدتر " يكي را انتخاب كند.
د) اداي وظيفه محوله بر هم‌پيمانان و متحدان سوريه در عرصه بين المللي، بخصوص اين كه اين هم‌پيمانان و متحدان خود را در شرايطي خواهند يافت كه بايد ديپلماسي شديدتر و خشن‌تري را در برابر توطئه‌گران بين المللي سوريه اتخاذ كنند. و در واقع آنچه امروز بيش از هر چيز عيان است، اين كه دستيابي به موفقيت و پيروزي با تمام خطرات و مشكلات موجود امري محال و غيرممكن نيست و موفقيت در جسر الشغور پلي براي دستيابي به موفقيت‌هاي بيشتر براي غلبه بر توطئه‌هاي تدارك ديده شده عليه سوريه را بوجود مي‌آورد.
