پس از انتشار اخباری مبنی بر ارسال بنزین ایران به ونزوئلا که در پی اعمال تحریمهای آمریکا با مشکلاتی مواجه شده، یک مقام ارشد دولت آمریکا عنوان کرد که واشنگتن در حال بررسی اقدامات مناسب برای واکنش نشان دادن به این اقدام ایران است و گفت که: ایالات متحده «اطمینان بالایی دارد» که دولت «نیکلاس مادورو»، رئیسجمهور ونزوئلا بهای این بنزین را با چندین تن طلا پرداخت کرده است. از سوی دیگر، اخباری از تحرکات آمریکا در اعزام نیروی دریایی به منطقه کارائیب با هدف ایجاد اختلال و مزاحمت در امر انتقال سوخت ایران به ونزوئلا منتشر شد.
*از نامه ظریف به گوترش تا احضار حافظ منافع آمریکا
این خط و نشان کشیدنهای آمریکا، واکنش تند تهران را به همراه داشت. از یک سو وزیر خارجه ایران به دبیرکل سازمان ملل نامه اعتراضی نوشت و از سوی دیگر معاون وزیر خارجه ایران اقدام به احضار سفیر سوئیس در تهران به عنوان حافظ منافع آمریکا کرد.
محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه ایران در نامه به آنتونیو گوترش دبیرکل سازمان ملل متحد نسبت به تحرکات آمریکا در اعزام نیروی دریایی به منطقه کارائیب با نیت مداخله و ایجاد اختلال و مزاحمت در امر انتقال سوخت ایران به ونزوئلا هشدار داد و در این نامه تهدیدات غیرقانونی، خطرناک و تحریک آمیز آمریکا را نوعی دزدی دریایی و خطری بزرگ برای صلح و امنیت بین المللی خواند.
وزیر خارجه ایران همچنین تاکید کرد که آمریکا باید از زورگویی در عرصه جهانی دست برداشته و به حاکمیت قوانین بینالمللی به ویژه آزادی کشتیرانی در دریاهای آزاد احترام بگذارد.
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران همچنین مسئولیت دولت آمریکا در برابر پیامدهای هرگونه اقدام غیرقانونی را یادآور و بر حق ایران برای اتخاذ تدابیر مناسب و ضروری در مقابله با این تهدیدات تاکید کرد.
در ادامه این اقدام، سید عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه ضمن احضار سفیر سوئیس به وزارت امور خارجه، از وی خواست مراتب هشدار جدی جمهوری اسلامی ایران نسبت به هرگونه تهدید احتمالی از سوی آمریکا علیه نفتکشهای ایرانی را به مقامات آن کشور منتقل کند.
عراقچی روابط تجاری ایران و ونزوئلا را روابطی کاملا مشروع و قانونی خواند و تأکید کرد: توسل به اقدامات قهری و یا دیگر رفتارهای قلدرمآبانه از سوی آمریکا تهدیدی برای آزادی کشتیرانی و تجارت بینالمللی و جریان آزاد انرژی بوده و تجلی آشکار دزدی دریایی و نقض فاحش حقوق بینالملل و مغایر با اهداف و اصول مندرج در منشور ملل متحد به شمار میآید.
معاون سیاسی وزیر امور خارجه هشدار داد: هر گونه تهدید علیه نفتکشهای ایرانی با واکنش فوری و قاطع ایران مواجه خواهد شد و دولت آمریکا مسئول عواقب آن خواهد بود.
سفیر سوئیس نیز گفت که مراتب را بلافاصله به مقامات دولت آمریکا منتقل خواهد کرد.
از سوی دیگر، سید عباس موسوی سخنگوی وزارت امور خارجه نیز یک روز بعد از این تحولات، در روز دوشنبه ۲۹ اردیبهشت ماه در نشستی خبری با بیان اینکه توصیههای لازم به آمریکاییها درباره کشتیهای ایرانی داده شده، تصریح کرد: امیدواریم آمریکاییها دست به کار احمقانهای نزنند، چون قطعا با پاسخ ایران مواجه خواهند شد.
«حجتالله سلطانی» سفیر ایران در ونزوئلا نیز ۳۱ اردیبهشت ماه با دفاع از محموله پنج تانکر حامل بنزین ایران به مقصد ونزوئلا تأکید کرد که ۲ کشور حق دارند که به صورت آزادانه با یکدیگر تجارت کنند. وی در جمع خبرنگاران در سفارت ایران در کاراکاس گفت: «روابط بین ایران و ونزوئلا تهدیدی برای هیچکس محسوب نمیشود و برای هیچکس خطری به همراه ندارد».
یک رسانه آمریکایی پس از آن گزارش داد که دولت آمریکا اعمال تحریم علیه ایران به دلیل ارسال سوخت به ونزوئلا را بررسی میکند. بر همین اساس، چند مقام آمریکایی گفتند که دولت ترامپ در حال بررسی روشهایی از جمله اعمال تحریمهای جدید و گامهای دیگر حقوقی برای عدم صادرات نفت ایران به ونزوئلاست.
ایران در همین راستا به سازمان بینالمللی دریانوردی نامه رسمی نوشت و حمید بعیدینژاد سفیر ایران در لندن هم روز چهارشنبه ۳۱ اردیبهشت ماه از ارسال نامه رسمی به سازمان بینالمللی دریانوردی و ابراز نگرانی عمیق از تهدید اخیر آمریکا در قبال تانکرهای حامل سوخت ایران خبر داد.
در این میانه، وزیر دفاع ونزوئلا پنجشنبه اول خرداد ماه اعلام کرد که ارتش این کشور تانکرهای حامل بنزین ایران را اسکورت خواهد کرد و نماینده ونزوئلا در سازمان ملل نیز عنوان کرد که اقدام آمریکا در تهدید تانکرهای حامل بنزین ایران نقض آزادی تجارت و دریانوردی است.
از سوی دیگر «غلامحسین دهقانی» سفیر ایران در بلژیک هم در مصاحبهای با بیان اینکه این حق را داریم که نفتمان را به هر کسی که از ما میخرد، بفروشیم، درباره تهدید نظامی آمریکا علیه نفتکشهای ایرانی تصریح کرد: دست به اقدامی متناسب با کنش آمریکا خواهیم زد.
یک سخنگوی وزارت دفاع آمریکا نیز پنجشنبه اول خرداد عنوان کرد که اطلاعی از برنامههای این کشور برای توقیف نفتکشهای ایران در مسیر حرکت به سمت ونزوئلا ندارد.
مشاور امنیت ملی کاخ سفید هم در اظهاراتی عنوان کرد که اقدام ونزوئلا در وارد کردن سوخت از ایران از مشکلات این کشور کم نخواهد کرد.
نماینده دائم کاراکاس در سازمان ملل هم در این خصوص گفت که شورای امنیت سازمان ملل و دبیرکل این سازمان را درباره قصد احتمالی آمریکا برای انجام اقدام نظامی علیه نفتکشهای ایرانی که عازم ونزوئلا هستند، آگاه کرده است.
از سوی دیگر، روزنامه واشنگتنپست نیز احتمال اقدام آمریکا علیه نفتکشهای ایران را ضعیف توصیف کرد. خبرگزاری رویترز نیز روز جمعه دوم خرداد ماه گزارش داد که پنج نفتکش حامل سوخت ایران در حال نزدیک شدن به«کارائیب» هستند.
برخی رسانهها نیز روز شنبه از استقرار انواع سامانههای موشکی ارتش ونزوئلا و آماده باش نیروی هوایی این کشور برای واکنش نشان دادن به اقدام نابخردانه آمریکا علیه نفتکشهای ایرانی عازم ونزوئلا خبر دادند.
گروهی از جوانان ونزوئلایی هم با برافراشتن پرچم جمهوری اسلامی ایران مقابل یکی از کوههای معروف این کشور از تلاشهای تهران جهت ارسال بنزین به کشورشان تشکر کردند.
جان بولتون مشاور امنیت ملی سابق کاخ سفید نیز دوباره ساکت ننشست و از انتقال بنزین ایران برای مردم ونزوئلا ابراز نگرانی کرد. او شنبه شب به وقت تهران در توئیتی نوشت: « ما همگی از مداخله مجدد چین، روسیه، کوبا و ایران در ونزوئلا دچار مشکل میشویم. انتقال بنزین ایران جهت کمکرسانی به دولت شکست خورده "مادورو" برای ایالات متحده و همه کشورهای منطقه خطرناک است. ما در مخالفت با نفوذ ایران کنار "خوان گوایدو" (رهبر شورشیان ونزوئلا) ایستادهایم.»
دادههای شرکتهای مکانیابی شناورها روز یکشنبه چهارم خرداد نشان داد که نفتکش «فورچون» «Fortune»، اولین شناور حامل سوخت ارسالی از ایران وارد آبهای سرزمینی ونزوئلا شده است. در همین خصوص حجت الله سلطانی سفیر جمهوری اسلامی ایران در کاراکاس نیز همان روز با اعلام ورود اولین نفتکش حامل سوخت ایران برای ونزوئلا در توئیترش با انتشار تصویر دیدار هوگو چاوز با مقام معظم رهبری نوشت: «دو رهبر، دو کشور و دو انقلابی که قلبهایشان با هم است.»
وی افزود: «امروز بیش از هر زمان دیگری پیوندهای دوستی و برادری بین ایران و ونزوئلا قویتر و عمیقتر شده است. اولین تانکر سوخت ایران به ونزوئلا رسید. سپاس از وزارت دفاع ونزوئلا برای اسکورت نفتکشها.»
سلطانی همچنین در توئیتی دیگر نوشت: «پاسخ محبت با محبت داده شد. در سال ۲۰۰۸ ونزوئلا تحت رهبری فرمانده چاوز به ایران که تحت تحریم ها بود، بنزین منتقل کرد و امروز مردم ایران تحت رهبری امام خامنهای تانکرهای حامل بنزین را برای سرزمین قهرمانان و ونزوئلا ارسال کردند.»
«حجت الله سلطانی» سفیر جمهوری اسلامی ایران در کاراکاس همچنین روز یکشنبه چهارم خرداد ماه در پی ورود اولین نفتکش حامل بنزین ایران به ونزوئلا در صفحه توئیترش با انتشار کاریکاتوری از ترامپ نوشت: «خدا را شکر که ترامپ و مشاورانش بالاخره متوجه شدند اگر به قواعد و مقررات بینالمللی احترام گذاشته و تصمیمات منطقی و عاقلانه بگیرند، نه خودشان و نه سربازانشان دچار ضربه ملایم مغزی نخواهند شد.امیدوارم اینگونه تصمیمات منطقی و احترام به حقوق ملتها از جمله ایران و ونزوئلا ادامه یابد.»
در همین خصوص، «دیسدادو کابلو» رئیس پیشین و نماینده فعلی مجمع ملی ونزوئلا ارسال بنزین از ایران به این کشور را یک گام رو به جلو برای تقویت اتحاد بین تهران و کاراکاس در مقابل آمریکا خواند.(اینجا بخوانید)
نفتکش «فورچون» حامل نخستین محموله بنزین ایران برای ونزوئلا روز دوشنبه پنجم خرداد ماه در مقصد نهایی خود در بندر «ال پالیتو» در شمال این کشور پهلو گرفت.
نیکلاس مادورو رئیس جمهور ونزوئلا با اشاره به ورود اولین کشتی حامل سوخت ایران به این کشور ضمن تشکر از مردم ایران تاکید کرد که تهران و کاراکاس حق دارند آزادانه تجارت کنند.
در همین خصوص، روزنامه رای الیوم با تمجید از اقدام شجاعانه ایران در ارسال فرآوردههای نفتی به ونزوئلا، این اقدام را بزرگترین شکست برای استکبار آمریکا قلمداد کرد. روزنامه آمریکایی «واشنگتن پست» نزدیکی روزافزون روابط ایران و ونزوئلا و مراوده تجاری بین ۲ کشور را که هدف شدیدترین تحریمهای اقتصادی آمریکا بودهاند، موجب نگرانی دشمن مشترک آنها توصیف کرد.
ساعاتی بعد از رسیدن اولین نفتکش ایرانی به مقصد خود در بندر «ال پالیتو» در شمال ونزوئلا، دومین نفتکش حامل بنزین ایران هم با نام «فارست» وارد آبهای این کشور شد.
وزیر نفت ونزوئلا یک بار دیگر روز دوشنبه از ایران بابت ارسال بنزین به کشورش تشکر کرد.
رئیسجمهور ونزوئلا همچنین روز سهشنبه ششم خرداد ماه با انتشار پیامی، ورود نفتکش ایرانی «فورچون» به کشور ونزوئلا علیرغم فشارهای آمریکا را نماد آزادی و شجاعت ملت ونزوئلا و ایران توصیف کرد.
سفیر ایران در ونزوئلا نیز روز سهشنبه در توئیتی عنوان کرد: آمریکا بالاخره فهمید باید به تعهدات و مسئولیتهایش در قبال معاهدات بینالمللی از جمله آزادی تجارت و دریانوردی احترام بگذارد.
اسپوتنیک رسانه روس نیز با اشاره به ورود نفتکشهای ایرانی به قلمرو ونزوئلا علیرغم فشارهای ایالات متحده، نوشت که ایران بیخ گوش آمریکا به تحریمهای نفتی غلبه کرد.
براساس برنامه اعلام شده، قرار است نفتکش سوم به نام فاکسون روز چهارشنبه هفتم خرداد ماه (۲۷ ماه می) حدود ساعت ۱۴:۰۰ به وقت محلی به منطقه انحصاری اقتصادی ونزوئلا در دریای کارائیب برسد.