یکی از شعارها و ادعاهای مهم آمریکا از زمان روی کارآمدن جو بایدن رئیس جمهور این کشور، بازگشت به توافق هسته ای برجام بوده است. با این حال و به رغم گذشت حدود دو سال و نیم از این وعده ها، رویکرد متناقض آمریکا در زمینه مواضع و اقدامات در باره برجام و ایران بیش از پیش آشکار شده است.

در جدید ترین اقدام واشنگتن درباره ایران که اقدامی بر خلاف شعار های آن در باره لغو تحریم ها و بازگشت به برجام شمرده می شود وزارت خزانه داری آمریکا روز پنج شنبه اعلام کرد شبکه‌‌ای را که به ایران برای دور زدن تحریم‌ها و فروش محصولات پتروشیمی این کشور کمک می‌کنند را در فهرست تحریم‌ها قرار داده است.

در بیانیه وزارت خزانه‌داری آمده است: «امروز دفتر کنترل دارایی‌های خارجی وزارت خزانه‌‌داری آمریکا شبکه‌ای از تولیدکنندگان محصولات پتروشیمی ایران و همچنین شرکت‌های صوری مستقر در چین و امارات که حامی شرکت پتروشیمی تریلیانس و شرکت بازرگانی پتروشیمی ایران هستند را در فهرست تحریم قرار داد. این دو شرکت در فروش محصولات پتروشیمی ایران در خارج از این کشور نقش اساسی دارند.»

مهدی صفری، معاون دیپلماسی اقتصادی وزارت امور خارجه در واکنش به تحریم‌های جدید آمریکا با بیان این‌که پتروشیمی ما تحریم بوده، گفت: فروش از مسیرهای مختلف ادامه داشته و خواهد داشت.

جو بایدن رئیس جمهور آمریکا بارها بر لزوم بازگشت به برجام تاکید کرده و مدعی بود که این کار را در کوتاه ترین زمان صورت خواهد داد. با این حال پس از برگزاری هشت دور مذاکرات طولانی در وین بین ایران و گروه 1+4 و با حضور غیر مستقیم آمریکا، به رغم ابراز خوش بینی های اولیه در باره رسیدن به توافقی در زمینه لغو تحریم های ضد ایرانی توسط آمریکا و بازگشت ایران به اجرای تعهدات برجامی خود، اما اکنون جوی از تردید و حتی ناامیدی در این زمینه وجود دارد.

در واقع آمریکا تلاش می کند تا در زمینه به نتیجه نرسیدن مذاکرات وین به اصطلاح توپ را در زمین ایران انداخته و تهران را مقصر وضعیت نامعلوم کنونی جلوه دهد. در حالی که ایران بارها خواسته های خود را به طور صریح و شفاف بیان کرده و این دولت بایدن است که ظاهرا یا نمی خواهد ویا نمی تواند که به این خواسته های منطقی پاسخ مثبت دهد.

دولت بایدن عملا همان رویکرد دولت ترامپ در زمینه تداوم کارزار فشار حداکثری را علیه ایران تداوم بخشیده و ضمن مطرح کردن خواسته های فرا برجامی اساسا از اراده لازم برای پاسخ مثبت به خواسته های منطقی و قانونی ایران برخوردار نیست. این مساله به ویژه با توجه به اینکه تقریباً همه قانونگذاران جمهوریخواه و بسیاری از دموکرات‌ها مخالفت خود را باهرگونه توافق با ایران بدون بررسی آن در کنگره اعلام کرده‌اند تشدید شده است.

اکنون طرف‌های غربی و حتی اروپایی ها، بدبینی فزاینده‌ای نسبت به امکان دستیابی به توافق جدیدی برای از سرگیری توافق 2015 برجام ابراز می‌کنند. مذاکرات رفع تحریم‌ها در وین از چند ماه پیش دچار وقفه شد. دولت آمریکا از زمان آغاز این مذاکرات به جای پیشنهاد دادن ابتکارهای عملی برای پیشرفت گفت‌وگوها بارها تلاش کرده طرف‌های مختلف از جمله ایران و روسیه را به کند کردن روند مذاکرات و ایجاد مانع بر سر راه آن متهم کند.

ضمن اینکه دولت بایدن به رغم اذعان به شکست سیاست فشارو تحریم علیه ایران اما هم چنان تهران را در این زمینه تهدید می کند. جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید می گوید:«گام‌هایی که ایرانی‌ها درباره غنی‌سازی و مکانیسم‌های راستی‌آزمایی برداشته‌اند مفید نیستند و ما با افزایش فشار اقتصادی به آنها پاسخ داده‌ایم.تحریم‌هایی را علیه ایران اعمال کرده‌ایم، تحریم‌های بیشتری در راه است.»

این در حالی است که لارنس نورمن،خبرنگار روزنامه آمریکایی وال استریت ژورنال در توئیتی با اشاره به تحریم های جدید وزارت خزانه داری آمریکا علیه صادرات پتروشیمی ایران ادعا کرد که دولت بایدن معتقد است تحریم‌هایی که امروز اعمال شده‌اند با برجام احیاشده مغایرت دارند و در صورت دستیابی به توافق، رفع خواهند شد و از اروپایی‌ها خواسته شده این پیام را به ایرانی‌ها انتقال دهند.

نورمن افزود: حدود ۱۵۰ مورد تحریم قبلی دولت بایدن، همگی با توافق سازگار دانسته می شدند و گفته شد در صورت احیای برجام رفع نخواهند شد.

اگر این مساله واقعیت داشته باشد باید گفت که دولت بایدن در سیاست خود در قبال ایران و برجام دچار تعارض و سردرگمی آشکار بوده و همین مساله دلیل به نتیجه نرسیدن مذاکرات وین را به خوبی روشن می کند.