اهمیت و ارزش لقمه حلال در زندگی

با کمی دقت و تأمل در زندگی بشر به این نکته پی می بریم، که سهم بسزایی از زندگی انسان صرف تهیه غذا و ما یحتاج زندگی می شود. البته این موضوع مختص به زندگی بشر نیست، بلکه تمام موجودات زنده به نوعی در تکاپوی موادی هستند که حیات جسمانی آنها به آن وابسته است، ولی این موضوع در خصوص انسان تا حدودی متفاوت است؛ چرا که انسان از دو بعد روح الهی و جسم مادی تشکیل یافته است، از این رو نوع غذا و موادی که برای حیات مادی خود به دست می آورد، تأثیر مستقیم و وضعی بر حیات روحانی و الهی او دارد.

آیات و روایات فراوانی که در منابع اسلامی وجود دارد، که حاکی از اهمیت و ارزش لقمه ی حلال در زندگی است. قوانین و مقررات تحصیل رزق و روزی که از طریق قرآن و  سنت در اختیار انسان قرار داده شده، شاخص ها و مولفه های ارزشمندی هستند تا انسان را در مسیر صحیح تحصیل روزی و لقمه ی حلال قرار داده و از گرفتار شدن در آثار و تبعات شوم لقمه حرام باز داردند. خدای متعال در سوره مبارکه مومنون می فرماید: «یا أَیُّهَا الرُّسُلُ كُلُوا مِنَ الطَّیِّباتِ وَ اعْمَلُوا صالِحاً إِنِّی بِما تَعْمَلُونَ عَلیمٌ؛ [سوره مومنون، آیه51] اى پیامبران! از غذاهاى پاكیزه بخورید، و عمل صالح انجام دهید، كه من به آنچه انجام مى دهید آگاهم.»
در این آیه شریف نکته بسیار دقیق و ظریف نهفته است، که خدای متعال بعد از آنکه فرمان به استفاده و خوردن از طیبات و غذاهای پاک را صادر می فرماید، بلافاصله سخن از عمل صالح می نماید، بعضی از مفسران قرآن کریم به خوبی رابطه مستقیمی بین این دو فرمان برقرار کرده اند، به این معنا که غذای حلال می تواند کمک انسان برای ورود در رفتاری های صالحانه و درست باشد و ژنتیک این مطلب را نیز استفاده کرده اند که غذایی که پاک و حلال نباشد، می تواند مانع کارهای خیر و درست در زندگی انسان باشد. [1]

تأثیر لقمه حرام در زندگی

1- لقمه حرام مانع پذیرش ولایت امام(علیه السلام) 
آموزه های روایی نیز به خوبی مطلب بالا را تأیید می کند؛ کما اینکه در روایتی از امام حسین (علیه السلام) خطاب به سربازان بنی امیه زمانی که به نصایح روشنگرانه ی امام بی توجهی می کردند، این چنین نقل شده است: «وَیلَکُم مَا عَلَیکُم أن تَنصِتُوا إلَیَّ فَتَسمَعُوا قَولِی فَقَدْ مُلِئَتْ بُطُونُكُمْ مِنَ الْحَرَامِ[2] چرا ساکت نمی شوید تا حرفم را بشنوید؟ شکم هایتان از حرام پر شده و بر قلب هایتان مُهر خورده است.» 
آنچه از منابع روایی و قرآنی به دست می آید این است، که لقمه ی حرام تأثیر وضعی و مستقیمی بر روح و روان انسان بر جای گذاشته و  روح الهی انسان را به مرگ تدریجی مبتلا می سازد و انسان را به موجودی حیوان صفت و خطرناک تبدیل می کند به طوری که حتی حاضر می شود در مقابل پاک ترین و شریف ترین انسان های روی زمین، بدترین و وقیحانه ترین افعال را نشان دهد. 
در روایت دیگری این چنین نقل شده است: «كانَ أَبُوعَبْدِاللّه علیه السلام یَقُولُ: كانَ أمیرُالمُومِنینَ (علیه السلام) یَقُولُ: لَیسَ بِوَلِىٍّ لَنا مَنْ أَكَلَ مالَ مُومِنٍ حَراماً؛[3] امام صادق (علیه السلام) مى فرمود: امیرمومنان (علیه السلام) بارها مى فرمود: كسى كه مال مومنى را به حرام بخورد، او از دوستان ما نیست.»

2- تأثیرات لقمه حرام بر نسل ها: 
استفاده از مال و لقمه حرام تا به اندازه ای شوم و دردناک است که اثر وضعی آن نه تنها بر روح افراد بلکه نسل های آینده را نیز تحت تأثیر خود قرار می دهد؛ کما اینکه در روایتی از امام صادق(علیه السلام) این چنین نقل شده است: «کَسبُ الحَرام یُبَیِّنُ فِی الذُّرِّیَةِ؛[4] آثار کسب حرام در نسل آدمی آشکار می شود.» حال اگر کسی این اشکال را وارد کند که نسل های بعدی چرا گرفتار در مجازات پدران خود شوند؟ در جواب باید گفت اثر لقمه ی حرام را در زندگی می بایست همانند تأثیر بعضی از مواد مضرر و خطرناک میکروبی و حتی هسته ای دانست که  نه تنها خود شخص بلکه نسل های بعدی را نیز دست خوش تبعات مخرب و مسموم خود قرار می دهند؛ همان طور که افرادی که در معرض تشعشعات هسته ای قرار دارند تا نسلهای بعدی گرفتار آثار و تبعات تشعشعات هستی هستند.

لقمه ی حرام نیز نسل ها را دستخوش گرفتاری قرار می دهند. البته این موضوع در خصوص لقمه حلال به نوعی دیگر خود نمایی می کند، به این صورت که نسل های آینده برای دستیابی به کمالات معنوی با مشکلات و سختی هایی فراوانی مواجه هستند، ولی این مطلب به معنای دور شدن از رحمت الهی و یا مجبور بودن به انجام گناه در زندگی نیست.