امروز ۱۳ ماه رجب برابر است با میلاد مولی‌الموحدین امام علی (ع) بزرگمردی که در مورد ولادتش روایات متعددی با سندهای بسیار، وجود دارد و احادیث در این زمینه متواتر است، به طوری که صدها نفر از مورخان، محدثان و سیره نویسان، آن را نقل کرده‌ا‌ند.

مناجات فاطمه بنت اسد با خدا پیش از وضع حمل

حجت‌الاسلام محمدمحسن حاجی حیدری پژوهشگر اهل بیت (ع) و مدرس دروس سطوح عالی حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با فارس درباره موضوع ولادت امام علی (ع) گفت: در میان روایت‌های مختلف برای ولادت امیر‌المؤمنین علی (ع) مشهور‌تر آن است که: روزى عباس بن عبد المطلب، یزید بن قعنب، گروهى از بنى هاشم و جماعتى از قبیله بنى عبدالعزّى در برابر خانه کعبه نشسته بودند که فاطمه بنت اسد مادر امیرالمؤمنین (ع) وارد مسجد شد، در حالی که حضرت را، نُه ماه آبستن بود و زمان وضع حملش فرا رسیده بود. پس در برابر خانه کعبه ایستاد و نظر به جانب آسمان افکند و گفت: پروردگارا! من به تو و به هر پیامبر و رسولى که فرستاده‌اى و به هر کتابى که نازل کرده‌ای ایمان آورده‌ام و گفته‏‌هاى جدّم ابراهیم خلیل را که خانه کعبه را بنا کرده است، تصدیق کرده‌ام. از تو تقاضا مى‌کنم به حق این خانه و به حق آن کسى که این خانه را بنا کرده است و به حق این فرزندى که در شکم من است و با من سخن مى‏‌گوید و با سخن گفتن خود، مونس من شده است و یقین دارم که او یکى از آیات جلال و عظمت تو است، این ولادت را بر من آسان کنى.

میلاد امام علی (ع) بروایت عباس بن عبد المطلب، یزید بن قعنب

وی ادامه داد: عباس و یزید بن قعنب گفتند: چون فاطمه از این دعا فارغ شد، دیدیم که دیوار عقب خانه خدا شکافته شد، فاطمه از آن شکاف داخل خانه شد و از دیده‏‌هاى ما پنهان شد، پس شکاف دیوار به اذن خدا به هم پیوست و ما چون خواستیم در خانه را بگشاییم، هرچه سعى کردیم، گشوده نشد، دانستیم که این امر از جانب خدا واقع شده است. فاطمه سه روز در داخل کعبه ماند، تا حدّی که اهل مکه در کوچه‏‌ها و بازارها این قصّه را نقل مى‏‌کردند و زن‌ها در خانه‏‌ها این حکایت را یاد کرده و تعجّب مى‌کردند.

روایت فاطمه بنت اسد ا اتفاقات داخل کعبه و انتخاب نام علی برای فرزندش

این استاد حوزه علمیه قم به خروج فاطمه بنت اسد از کعبه در روز چهارم اشاره کرد و گفت: به روایت عباس و یزید بن قعنب روز چهارم که فرا رسید، همان قسمت از دیوار کعبه که شکافته شده بود، دیگرباره شکافته شد، فاطمه بنت اسد بیرون آمد در حالی که فرزند خود، علىّ بن ابى‌طالب (ع) را در دست داشت، ‏گفت: اى مردم! به درستى که‏ حقّ تعالى مرا از میان خلق خود برگزید و بر زنان برگزیده‌ا‌ی که پیش از من بوده‌اند، فضیلت داد؛ زیرا خداوند، آسیه دختر مزاحم (همسر فرعون) را برگزید و او پروردگار را پنهانی و در موضعى از خانه فرعون که عبادت در آنجا سزاوار نبود، مگر در حال ضرورت، عبادت کرد، و مریم دختر عمران را برگزید و ولادت حضرت عیسى (ع) را بر او آسان کرد و در بیابان، درخت خشک را جنبانید و رطب تازه از براى او از آن درخت فرو ریخت. حقّ تعالى مرا بر آن دو و همچنین بر جمیع زنان عالمیان که پیش از من گذشته‌اند، برترى داد؛ زیرا که من فرزندى آورده‏‌ام در میان خانه برگزیده او و سه روز در آن خانه محترم ماندم و از میوه‏‌ها و طعام‌هاى بهشت تناول کردم و چون خواستم که بیرون آیم در هنگامى که فرزند برگزیده من بر روى دست من بود، هاتفى از غیب مرا ندا کرد که: «اى فاطمه نوزادت را «على» نام بگذار؛ زیرا او بلند مرتبه است، خداوند على اعلى مى‌فرماید: من نام او را از نام خود اقتباس کرده و به ادب و اخلاق خود او را پرورش داده‏ و او را بر اسرار علم خود توانا ساختم. اوست که در خانه‏‌ام بت‌ها را شکسته و در بام خانه‌ام اذان می‌گوید و مرا به پاکى و بزرگوارى یاد کند. خوشا به حال کسى که او را دوست بدارد و واى بر آن کس که او را دشمن داشته و بر او کینه ورزد و فرمانش نبرد.

تولد در کعبه فضیلتی است که در تاریخ فقط نصیب امیر‌المؤمنین (ع) شد

حجت‌الاسلام حاجی حیدری این فضلیت را فقط مختص امام علی (ع) دانست و گفت: امام على (ع) در درون خانه کعبه به دنیا آمد و خداوند متعال این فضیلت را به آن حضرت اختصاص داده، به نحوی که نه پیش از او و نه پس از او، کسى در داخل کعبه به دنیا نیامده است. این نحوه ولادت در حقیقت از کرامات امیرالمؤمنین (ع) محسوب شده و از جایگاه ویژۀ آن حضرت در نزد خداوند سبحان و در عالم هستی و در بین اهل بیت (ع) خبر می‌دهد.

روایات بزرگان اهل سنت از میلاد امام علی (ع) در کعبه

این پژوهشگر اهل بیت (ع) به روایاتی از بزرگان اهل سنت درباره میلاد امام علی (ع) اشاره کرد و گفت: بزرگانی از اهل سنت و شیعه به جریان ولادت امام علی (ع) در داخل کعبه اشاره کردند عالم مشهور اهل سنت، حاکم نیشابورى در این باره می‌گوید: اخبار متواتر است که فاطمه بنت اسد، على بن ابى طالب (کرّم اللّه وجهه) را در درون خانه کعبه به دنیا آورد. همچنین حافظ کنجی از علمای اهل سنت (م ۶۵۸ ق) می‌گوید: علی (ع) شب جمعه سیزده رجب، سال سی‌ام بعد از واقعه عام‌الفیل در داخل خانه خدا به دنیا آمد. کسی پیش از آن حضرت و بعد از آن، در داخل کعبه به دنیا نیامده است و این، از فضایل اختصاصی آن حضرت است که خداوند به جهت بزرگداشت مقام او عطا کرده است.

وی ادامه داد: ابن صباغ مالکی (م ۸۵۵ ق) در الفصول المهمة نیز قریب به همین عبارات را آورده است و یا شهاب‌الدین آلوسی صاحب تفسیر کبیر در شرح سخن عبدالبافی افندی عمری بعد از شعر مؤلّف کتاب که گفته است: «أنت العلی الذی فوق العلى رفعا * ببطن مکة عند البیت إذ وضعا»، می‌گوید: این که حضرت امیر (کرم الله وجهه) در خانه خدا به دنیا آمده، شهرت جهانی دارد و در کتب فریقین سنی و شیعی ذکر شده … و درباره کسی نشنیدیم که او هم در کعبه به دنیا آمده باشد، آن چنان که درباره حضرت (کرم الله وجهه) ذکر شده، و چه افتخاری برای امام أئمّه است که در جایی که قبله مؤمنان است به دنیا آمده باشد؟ پاک و منزه است خداوندی که أشیاء را در مکان مناسبش می‌گذارد.

روایتی از شیخ مفید

این استاد حوزه علمیه قم با بیان روایتی از شیخ مفید گفت: شیخ در این رابطه می‌گوید: غیر از امام علی (ع)، هیچ مولودی چه پیش از او و چه پس از او در خانه خدا (کعبه) زاییده نشده است و این به جهت اکرام و تجلیل از عظمت مقام آن حضرت از جانب خداوند متعال بوده است. اما عده‌ای برای این که از منزلت ولادت امام علی (ع) در خانۀ کعبه کاسته و در این فضیلت براى ایشان رقیب‏ تراشى کنند، با نادیده گرفتن تصریح مورّخان و راویان حدیث، ضمن ثبت این فضیلت براى دیگرى، در اختصاص آن به امام على (ع) تشکیک کرده و گفته‌اند: این از مختصّات و ویژگی‌های علی (ع) نبوده است، بلکه دیگران؛ مثل «حکیم بن حزام بن خویلد» نیز در این امر با ایشان شریک هستند. به عنوان نمونه، گفته شده: «حکیم‏ بن‏ حزام‏ در درون خانه کعبه به دنیا آمد».

پاسخ به چند شبهه درباره میلاد امام علی (ع) در کعبه

حجت‌الاسلام حاجی حیدری در پاسخ به این اشکال گفت: با توجّه به آنچه که از سخن مورخان و محدثان ذکر شد، چگونه چنین ادعایی قابل پذیرش است؟ شمار انبوهى از دانشمندان و راویان بر این نکته تأکید کرده‌اند که ولادت در کعبه اختصاص به امیرالمؤمنین علی (ع) دارد، شاعران درباره آن شعر سروده‌‏اند و این مطلب نه تنها در کتاب‏‌هاى شیعه بلکه در کتاب‌های اهل سنّت نیز آمده است. مگر نه این است که حاکم نیشابورى این ماجرا را تأیید کرده است؟ حکیم نیشابوری از علمای اهل سنت درباره روایت «مصعب بن عبدالله» که گفت: «همانا مادر حکیم بن حزام بن خویلد بود که دیوار کعبه برای او شکافته شد و حکیم در آن متولد شد و نه قبل و نه بعد از او کسی در کعبه متولد نشد»، می‌گوید: «مصعب دچار توهّم شده، به تحقیق اخبار متواتر زیادی وجود دارد که ثابت می­ کند که همانا فاطمه بنت اسد، امیرالمؤمنین علی (ع را در کعبه به دنیا آورد».

روایتی از علامه امینی

وی درباره نقلی از علامه امینی درباره ولادت امام علی (ع) گفت: علامه امینی درباره ولادت امام علی (ع) در کعبه می‌گوید: این حقیقتی آشکار است که شیعه و سنی در اثبات آن متفق هستند و احادیث آن متواتر و کتاب‌ها از آن لبریز است، پس ما از داد و فریاد یاوه سرایان و سخن گویان بى‏‌هدف، بعد از تصریح جمع زیادى از بزرگان شیعه و سنّى بر تواتر اتفاق این حادثه تاریخى، باکى نداریم.