مسجدی با سابقه دو جهت عبادت و نماز

مسجد ذوقبلتَیْن در غرب مدینه منوره ـ متعلق به طایفه بنوسلمه ـ از مساجد بسیار قدیمی و در نزدیکی چاه معروف این شهر ، بئر رومه قرار دارد. پانزدهم رجب مصادف با سالروز تغییر قبله مسلمانان از بیت‌المقدس به خانه کعبه است. بنابر نقل تاريخ، 19 ماه پس از هجرت پيامبر قبله تغيير يافت، هنگامي که پيامبر در این مسجد نماز ظهر اقامه کرده بود ، به رکعت دوم که رسيدند ، وحی آمد که " اي پيامبر صورت خود را به سوي مسجد الحرام بر گردان "؛ و بدین مناسبت به این مسجد ذوقبلتین گویند.

تغییر قبله از مسائل مهم کلامی و تاریخی اسلام است. بعلت وجود بُتها در کعبه مسلمانان در ابتدا وظیفه داشتند که بسوی بیت المقدس نماز بگزارند و چون بيت‌المقدس در اصل قبله يهود بود ، يهوديان به اين سبب مسلمانان را سرزنش مي‌كردند و مي‌گفتند نماز خواندن شما به سمت بيت المقدس دليل بر حق بودن يهود است.اين سبب شد كه حضرت محمد (صلي الله عليه و آله) كه به مدت ۱۳ سال پس از بعثت در مکه، و چند ماه (بین هفت تا هجده ماه) بعد از هجرت در مدینه ، به سوی بیت المقدس نماز می‌خواندند، به دستور الهي مأمور شوند به سوی کعبه نماز بگزارند. چون اين فرمان الهي ، زمانی بر پيامبر (ص)  وحی شد که حضرت در میان نماز ظهر بودند، عده‌اي از نمازگزاران وقتی مشاهده نمودند که نبی اکرم (ص) جهت نماز را به سمت مکه مکرمه تغیردادند، درشک و تردید قرار گرفتند و اين مسئله‌اي براي سنجش ميزان ايمان مسلمانان در متابعت از رسول الله (ص) شد .

تاریخچه بنای مسجد

به دلیل ارتباط مسجد قبلتین با تغییر قبله، باید زمان بنای آن در دو سال نخست هجری باشد.

نام دیگر مسجد قبلتین

این مسجد بدان‌ جهت که در میان طایفه بنوسلمه بوده، به نام مسجد بنی سلمه نیز مشهور است.

تجدید بنای مسجد

مسجد ذوقبلتین در دوره سلطان سلیمان قانونی در سال ۹۵۰ قمری از نو تجدید بنا شد. بر اساس برخی گزارش ها ، این مسجد در اوایل قرن چهاردهم قمری، رو به ویرانی بوده است. مسجد یاد شده از جمله مساجد بازسازی شده در دوره ملک فهد بن عبدالعزیز است که به صورت زیبایی بازسازی شد.

افزون بر محرابی که به سوی کعبه است، محلی هم برای نشان دادن محراب پیشین در برابر آن، روی دیوار مشخص شده است. کتیبه موجود نشان از آن دارد که تجدید بنای آن در تاریخ۳۰/۳/ ۱۴۰۸  قمری در مساحتِ ۳۹۲۰ متر مربع به انجام رسیده است.

وضعیت فعلی مسجد

مسجد قبلتین در طول روز ، مانند مسجد قبا در همه ساعات روز باز است؛ زیرا زائران مدینه از اعم از شافعی ؛ حنبلی ؛ مالکی ؛ حنفی ؛ شیعه و دیگر فرق اسلامی حاضر در حج و عمره  ضمن سفر به این شهر از این مسجد نیز دیدن کرده و در آن نماز می گزارند.