اگر انسان، یک ماه تمام مراقب اعضا و جوارح جسمانی و نفسانی و عقلی و ملکوتیش باشد، به ملکه تقوا دست مییابد و «مصونیت» پیدا می کند: و واعدنا موسی ثلاثین لیله.
روایتها و دعاهای موجود نشان میدهد که ماه مبارک رمضان، ماه دیدار با دلدار و نه تنها صرف دیدار، که خلوت با یار است و بهترین کار در این شهر و در این ماه، رعایت آداب خلوت با یار است.
ادب اول، «فراغت وقت» و ادب دوم، «فراغت قلب» است و اینکه زمان را برای او خالی کنی و جز به یار به چیز دیگر و کس دیگر نیندیشی و کس دیگری جز او در دلت نباشد، همان گونه که گفتهاند زمانی را برای نماز اختصاص بده که در آن زمان، اگر دنیا و مافیها را به تو بدهند برایت فرق نکند.
از امام صادق «ع» نقل شده است که: «فی التورات مکتوب: یابن آدم! تفرق لعبادتی؛ املا قلبک غنی و لا اکلک علی طلبک و علی ان اسد فاقتک و املا قلبک خوفا منی.» در تورات نوشته شده است که خداوند فرمود: ای فرزند آدم! فارغ کن وقتت را و قلبت را برای عبادت من، تا:
۱- دلت را از بی نیازی پر کنم و نگذارم محتاج هیچ کسی بشوی؛
۲- تو را به خواسته های نفسانیت وا نمی گذارم تا اسیر آنها بشوی؛
۳- بر خودم واجب می دانم که راه نیازمندی هایت را ببندم و هر حاجتی و کاری که داشته باشی خودم برایت انجام میدهم؛
۴- قلبت را از خوف خودم سرشار می کنم تا از هیچ کس و هیچ چیز دیگر ترسی نداشته باشی.
(راستی خجالت دارد که خداوند بفرماید من خدمتگار تو می شوم تا نیازهایت را رفع کنم و ما همچنان رو به سوی دیگران داشته باشیم و حاجاتمان را از غیر او بخواهیم یا در وقت حضور ، حواسمان به کسی جز محبوب باشد)!
در روایت دیگری از پیامبر اکرم «ص» است که خداوند متعال در هر شب از ماه مبارک رمضان خودش -بی واسطه منادی- سه بار ندا می کند که: هل من سائل فاعطیه؟ هل من تائب فاتوب الیه؟ هل من مستغفر فاغفر الیه؟ ( آیا کسی هست که تقاضایی از من کند تا خواسته اش را به او هدیه بدهم؟ آیا توبه کننده ای هست تا پشیمانیش را بپذیرم؟ آیا کسی هست که از من مغفرت بخواهد تا بیامرزمش؟)
در پایان خطبه معروف شعبانیه پیامبر خدا «ص»، حضرت علی «ع» بلند می‌شود و میایستد و از رسول خدا میپرسد : ما افضل الاعمال فی هذا الشهر؟ (بهترین اعمال در این ماه چیست؟) و پیامبر میفرماید: الورع من محارم الله: تقوا و پرهیز از محرمات الهی.
تقوا محصول ایمان مستمر و عمل مکرر است. عمل، در صورت تکرار به «ملکه » و عادت تبدیل می شود که سختی انجام آن از بین می رود و در روح رسوخ می کند و انجام آن آسان و راحت می شود. اما برای اینکه عملی به ملکه تبدیل شود چه مقدار تکرار لازم است باید گفت این تکرار، عددی نیست که گفته شود ۱۰ بار یا ۲۰ بار یا بیشتر و کمتر؛ بلکه بر اساس آنچه در آیات قرآن هم آمده است تکرار عددی نیست بلکه تکرار زمانی است و زمان آن هم یک ماه و ۳۰ روز است: شهر رمضان .... لعلکم تتقون.
در حقیقت اگر انسان، یک ماه تمام مراقب اعضا و جوارح جسمانی و نفسانی و عقلی و ملکوتیش باشد، به ملکه تقوا دست مییابد و «مصونیت» پیدا می کند: و واعدنا موسی ثلاثین لیله.
البته اگر انسان بخواهد محکم کاری کند به گونهای که دیگر این ملکه عمیقا در روح و قلبش نفوذ کند باید ۱۰ روز به این مقدار اضافه کند : و اتممناها بعشر. این همان چله ای است که اهل معرفت از آن سخن می گویند و در احادیث مکرر هم آمده است که اگر کسی چهل روز اعمال خود را برای خداوند متعال خالص کند، چشمه های حکمت از قلبش به زبانش جاری می شود: و تمت میقات ربه اربعین لیله.
آيت‌الله مجتبی تهرانی
