در شب شهادت امام صادق(ع) در صحن جامع رضوی بعد از اقامه نماز مغرب و عشاء حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی ضمن سخنرانی خود بحث مشروح و جامعی درباره نهضت علمی امام صادق(ع) و آثار و برکات آن بیان داشتند.
ایشان اظهار کردند: لازم می دانم در اینجا چند جمله ای نیز درباره نهضت علمی دانشگاه خودمان عرض کنم تا با الهام از برنامه امام صادق(ع) بتوانیم راه صحیح را پیدا کنیم.
بدون شک دانشگاهیان اعم از استاد و دانشجو برای ما محترم هستند ولی دانشگاهی مطلوب است که چهار شرط داشته باشد. شرط اول این است که دانشگاه استقلال کامل داشته باشد، یعنی ابزار سیاسی این جناح و آن جناح نگردد، اگر خدای ناکرده دانشگاه های ما تبدیل به ابزار سیاسی برای یک جناح شد اعتبار و ارزش و کارآیی خود را از دست می دهد.
شرط دوم این است که غرب زده نباشد یعنی فرهنگ غربی، هرگز حاکم بر دانشگاه اسلامی ما نگردد. ما ملتی هستیم با سابقه تمدن درخشان، آن روز که ما تحول علمی را در دنیا ایجاد کردیم اروپا دوران قرون وسطی خود را طی می کرد، بنیان گزاران بسیاری از علوم تجربی و طبیعی و پزشکی علمای اسلام بودند، با این حال چرا غرب زده باشیم؟ البته از علوم دیگران باید استفاده کنیم زیرا علم وطن ندارد، اما فرهنگ بیگانگان نباید حاکم بر نهادهای علمی ما گردد.
سوم اینکه دانشگاه باید تولید علم کند همان طور که رهبر انقلاب فرمودند، شما عزیزان دانشگاهی البته قناعت به ترجمه آثار دیگران نخواهید کرد، ترجمه در جای خودش خوب است ولی تولید علم وظیفه مهم دیگری است که بحمدالله در این اواخر می بینیم که دانشگاهیان ما به این سمت و سو حرکت می کنند.
آیت الله مکارم شیرازی گفتند: و اما شرط چهارم این است که دانشگاه اعم از استاد و دانشجو باید دارای ایمان و تقوا باشد، اگر خدای ناکرده پایه های ایمان و تقوا در دانشگاه متزلزل گردد ما غرق مشکلات فراوان خواهیم شد. یک مثال ساده عرض کنم: این کنگره آمریکا فکر می کنیم افرادش تحصیل کرده نیستند، همه آنها از تحصیل کرده های بالای مملکتشان هستند اما وقتی جنگ غزه پیش می آید و آن همه جنایات وحشتناک را اسرائیل مرتکب می شود آنها به دفاع از اسرائیل بر می خیزند و حتی تصویب می کنند که کمک های بیشتری به اسرائیل برای این جنایات بی سابقه یا کم سابقه بشود.
آری آنها علم دارند، چیزی که ندارند ایمان و تقواست، منافع مادی برای آنها حرف اول را می زند ولی استاد و دانشجوی باایمان حرف اولش اخلاق اسلامی و احترام به حقوق انسان هاست.
در اینجا لازم می دانم به این نکته حساس نیز اشاره کنم. همان طور که ملاحظه کردید اکثریت نمایندگان ملت وزیر علوم را نپذیرفتند، چرا؟ البته کارهای خوب کرده، اما کارهای نامناسبی نیز انجام داده بود. به او مهلت دادند تا اصلاح کند، متأسفانه نکرد. نمایندگان ملت گفتند حالا که این طور است شخص دیگری بیاید تا اصلاح کند.
اما این که شنیده شد بعضی در گوشه و کنار گفتند اگر دیگری هم بیاید باید همان خط را ادامه دهد، متأسفانه این نوعی لجاجت است مگر می توان با لجاجت مملکت را اداره کرد. وقتی می بینیم نقاط ضعفی در کار بوده و اکثریت نمایندگان ملت انگشت روی موارد مختلف گذاشته اند باید بنشینیم و بررسی کنیم و اصلاح کنیم.
من خوشوقت شدم که رئیس جمهور محترم گفت: به رأی مجلس احترام بگذارید، واقعا اگر ما دموکراسی و قانون داریم باید احترام بگذاریم معنی احترام این است که فرد بعدی که می آید باید اصلاحاتی در دانشگاه ها بکند ما نباید تعصب داشته باشیم دانشگاه قلب مملکت است همان گونه که حوزه های علمیه نیز قلب مملکت می باشد اگر قلب بیمار شود کل کشور بیمار می شود.
من امیدوارم این پیامی را که در کنار مرقد ثامن الحجج علی بن موسی الرضا(ع) برای مسئولین محترم می فرستم ان شاءالله مورد توجه قرار بگیرد. والسلام علیکم ورحمة الله و برکاته