پس از آنکه قدرت هاي غربي در کنار گذاشتن معمر قذافي رهبر ليبي از سمتش شکست خوردند گزينه اي جز پافشاري بر عمليات نظامي ندارند اما در عين حال اميدوارند قذافي با دادن امتيازاتي به اين بحران پايان دهد .
بر خلاف اميد اوليه غربيها و با وجود مجازاتها و بيش از چهار ماه حملات هوايي جنگنده هاي سازمان پيمان آتلانتيک شمالي ( ناتو ) درحمايت از نيروهاي مخالف ليبيايي که پس از ترور فرمانده نظامي خود اکنون هرچه بيشتر از هرج و مرج رنج مي برند ، قذافي همچنان در قدرت حضور دارد.
تلاش هاي مذاکره براي برون رفت از بحران کنوني نيز پيشرفت قابل توجهي نداشته است به همين سبب غربي ها گزينه اي پيش رو ندارند و آنها در پي افزايش انتقادها از ناتو به خاطر ناکامي در سرنگوني سريع قذافي مجبورند به حمايت از نيروهاي مخالف ادامه دهند.
مجوز کنوني به ناتو براي عمليات نظامي در ليبي بيست و هفتم سپتامبر آينده پايان مي يابد اما ادامه نيافتن عمليات نظامي ناتو آبروي اين سازمان را خواهد برد اگرچه نشانه هايي وجود دارد که برخي کشورهاي اروپايي درباره ادامه عمليات ترديد دارند.
برخي منابع مي گويند شماري از ديپلمات هاي غربي با تعدادي از رهبران مخالفان و شخصيت هاي نزديک به قذافي ديدار مي کنند تا به معامله اي دست پيدا کنند که بر اساس آن وي از قدرت کناره گيري کند اما مذاکرات به علت ماه رمضان و تعطيلات تابستاني در اروپا پيشرفتي نداشته است.
يک ديپلمات فرانسوي گفت " ما منتظر علامتي از سوي قذافي هستيم ".
وي افزود " ما مي خواهيم او قدرت را ترک کند و اين درخواست ما از روز اول تاکنون تغيير نکرده است. اينکه مردم ليبي مي خواهند با قذافي چه کار کنند به آنان مربوط مي شود . ما هر روز براي کناره گيري قذافي تلاش مي کنيم و اگر قذافي شرايطي را پيش پا بگذارد به آن گوش خواهيم کرد . به نظر مي رسد ماه اوت به کندي مي گذرد اما همچنان امکان دارد اتفاقاتي رخ بدهد".
فرانسه در نشست وزراي دارايي گروه هشت که نهم و دهم سپتامبر در شهر مارسي برگزار خواهد شد پيش از نشست آينده شرکاي ائتلاف ويژه ليبي ، يک جلسه براي خاورميانه و شمال آفريقا اختصاص خواهد داد.
دولت فرانسه همچنين مي خواهد ميزبان نشست بزرگتر گروه موسوم به " دوستان ليبي " باشد تا به تلاش هاي سياسي تحرک بيشتري ببخشد.
اما قول نيکلا سارکوزي رئيس جمهور فرانسه براي کوتاه نيامدن تا سرنگوني قذافي با افزايش نگراني ها درباره اعتبار شوراي ملي انتقالي مخالفان، سارکوزي و شرکايش که وي آنها را در ليبي درگير کرده با وضع بغرنجي مواجه کرده است.
اين منبع فرانسوي گفت "اکنون درک مي کنيم ما به وضع دراز مدتي نگاه مي کنيم . دو جبهه وجود دارد يکي ديپلماتيک و ديگري نظامي. در جبهه ديپلماتيک اوضاع به نوعي کند شده است اما در جبهه نظامي بر منابع افزوده ايم . پيشرفت ها و شکست هايي پيش روست".
مخالفان ليبيايي کنترل برخي مناطق را در شرق ليبي به دست گرفته اند اما آنها پول و سوخت و آموزش و مهمات ندارند ولي با وجود گذشت پنج ماه از آغاز منازعه همچنان مبارزه مي کنند تا به سوي طرابلس جاييکه زبده ترين نيروهاي قذافي مستقر شده اند پيشروي کنند .
اين منبع گفت " وضع در مقايسه با سه هفته پيش بدتر يا متفاوت نيست اما متاسفانه به پيشرفت نظامي نياز داريم . شايد اين باعث شود اردوگاه قذافي سلاح را کنار بگذارد و خط مشي اش را تغيير دهد و از گفتگو استقبال کند ".
فرانسه و انگليس براي مخالفان مسلح کمک هاي مالي فرستاده اند و از پافشاري خود براي آنکه قذافي ليبي را در صورت کناره گيري از قدرت ترک کند دست برداشته اند . اين موضع پاريس و لندن بيانگر تمايل هرچه بيشتر آنها براي پايان دادن به وضع کنوني در ليبي است .
فرانسه از طريق هواپيماها به مخالفان سلاحهايي را داده است. مهمترين مشکلاتي که براي فرانسه و انگليس به تازگي پيدا شده شواهد فزاينده از نبود وحدت و فقدان رهبري در بين مخالفان است .
روايت هاي متناقض درباره عاملان ترور عبد الفتاح يونس فرمانده نظامي مخالفان از دودستگي عميق در بين مخالفان حکايت دارد که اعتماد غربي ها را به آنان متزلزل کرده است. فرانسه و انگليس و امريکا اکنون از مخالفان به عنوان دولت قانوني ليبي حمايت مي کنند.
نعمان بن عثمان تحليلگر در موسسه مطالعاتي انگليس کوليام گفت " قتل مبهم عبد الفتاح لطمه مي زند . اطلاعات ضروري است. شوراي ملي انتقالي براي جلوگيري از انتقال شايعات مربوط به اين حادثه بايد کاملا شفاف عمل کند ".
برنار هنري لوي نويسنده و روشنفکر ( يهودي) فرانسوي و حامي مخالفان ليبيايي گفت صحبت از دودستگي ها و بي قانوني در صفوف مخالفان و همچنين گزارش ها مبني بر اينکه شماري از شبه نظاميان هم پيمان با مخالفان عبد الفتاح را کشته اند حرف گزافي است.
وي گفت " دو دستگي در بين مخالفان همانند دودستگي در هر شورشي در تاريخ است . شورش در ليبي تا حد زيادي يک مقاومت متحد است ".
وي افزود " تحقيقات در چند روز آينده نشان خواهد داد که مردان قذافي عبد الفتاح را اعدام کرده اند ". شماري از ناظران اين ديدگاه را قبول ندارند و هشدار مي دهند وحدت اندک مخالفان باعث مي شود احتمال به نتيجه رسيدن تلاش هاي نظامي و ديپلماتيک در قبال قذافي ضعيف باشد.
سرهنگ ژان لوي دوفور سرهنگ بازنشسته و مشاور مسائل راهبردي در فرانسه گفت " مولفه هاي کافي براي تغيير وضع وجود ندارد". وي افزود " اوضاع براي ارتش مخالفان دشوار است . در ارتباط با مذاکرات نيز فرصت مذاکره وجود ندارد زيرا قذافي نمي خواهد به زندان برود".
سارکوزي تلاش مي کند خودش را به عنوان يک بازيگر بين المللي موفق در تعامل با بحران ها ثابت کند و نخستين رهبر خارجي بود که به ليبي جنگنده فرستاد و با وجود وضع کنوني و انتخابات آينده رياست جمهوري فرانسه پيش بيني نمي شود که کوتاه بيايد.
پارلمان فرانسه و نمايندگاني از همه طيف هاي سياسي ماه گذشته از سارکوزي به نفع تمديد عمليات نظامي در ليبي که تاکنون براي اين کشور دويست ميليون يورو هزينه داشته است حمايت کردند . مخالفان چپگرا خواستار بررسيهاي جديد در هفته هاي آينده شده اند اما پيش بيني نمي شود مانع تمديد اين ماموريت شوند .
ژرار لونگه وزير دفاع فرانسه هفته گذشته گفت پاريس در برخورد با قذافي سهل انگاري نخواهد کرد و دريادار ادوارد ژيلو رئيس ستاد مشترک ارتش فرانسه نيز گفت منافع کافي در اختيار دارد.
نظرسنجي ها نيز نشان مي دهد اکثريت ضعيفي از مردم فرانسه از اين اقدام حمايت مي کنند. اگرچه انتقاد رسانه ها از دولت فرانسه ، اندک و آرام است اما برخي تحليلگران به صراحت از عمليات فرانسه در ليبي انتقاد مي کنند .
نويسنده سياسي روزنامه ليبراسيون گفت " بر تعداد مخالفان افزوده مي شود اما سياستمداران سکوت کرده اند و حزب سوسياليست نيز حمايت مي کند و مطبوعات نيز آرامش را برگزيده اند ".
وي عمليات را در ليبي شکست خورده توصيف کرد. اين نويسنده گفت " کسي جرائت نمي کند بگويد امپراتور لباس نمي پوشد ( عمليات شکست خورده است ) ".
