سال 2012 تا این جای کار سالی پرتنش برای آمریکا و چین بوده؛ بطوری که واشنگتن فقط در سه ماه اخیر چهار گزارش مختلف درباره توانائی های مختلف پکن منتشر و نسبت به آنها ابراز نگرانی کرده که جدیدترین مورد در این رابطه گزارشی درباه ارتش سایبری اژدهای زرد است.
گزارش جدیدی که به سفارش کمیسیون امور اقتصادی، امنیتی چین-آمریکا در کنگره ایالات متحده تهیه شده ادعا می کند ارتش چین بر مقابله اطلاعاتی و سایبری در فضای اینترنت تمرکز ویژه ای دارد.
این گزارش همچنین از پیشرفت های جدید چین در زمینه سخت افزارهای رایانه ای و تولید تجهیزات مخابراتی پیشرفته خبر می دهد. نکته قابل توجه در این گزارش ۱۳۶ صفحه ای آن است که برخی از شرکت های اقتصادی چین با همکاری سایر کشورها مشغول ارایه خدمات فناوری و تحقیقاتی به "ارتش آزادی بخش خلق" (PLA) چین هستند.
بر اساس این گزارش که توسط مرکز تحقیقاتی "نورثراپ گرومن" برای ارائه در کنگره آمریکا تهیه شده ارتش آزادی بخش خلق (که به مجموعه نیروهای مسلح جمهوری خلق چین اطلاق می شود) اهمیت ویژه ای برای این تئوری نظامی قائل است که "موفقیت در جنگ بستگی به میزان کنترل و دسترسی به اطلاعات دارد."
برای مثال در این گزارش با اشاره به حمایت نظامی آمریکا از تایوان عنوان شده که چین توانایی حمله سایبری و الکترونیکی علیه آمریکا را دارد و می تواند ضمن تدارک دیدن چنین حمله هایی از ابزار خود برای تحت کنترل در آوردن سیستم های آمریکایی هم استفاده کند.
موسسه نورثراپ گرومن در گزارش خود همچنین به دولت آمریکا هشدار داده که به علت دشواری ها و مدت زمانی که برای شناسایی دقیق حمله کنندگان سایبری نیاز است، پاسخ آمریکا به چنین حملاتی ممکن است با تاخیر صورت گیرد که می تواند موقعیت این کشور را در صورت بروز یک جنگ سایبری تضعیف کند.
در بخش دیگری از این گزارش آمده عملیات شبکه ای کامپیوتری شامل "حمله، دفاع و تحت کنترل درآوردن" یکی از استراتژی های بنیادی کارزار ارتش چین است که یکی از اهداف خود را کشف سریع اطلاعات و استفاده از آنها برای کمک به نیروهای مسلح قرار داده تا در صورت وقوع چنین برخوردهایی بتواند از این استراتژی نظامی خود بهره گیرد.
این گزارش جدید در ادامه گزارشی است که گروه تحقیقاتی نورثراپ گرومن در سال ۲۰۰۹ برای کنگره آمریکا تهیه کرده بود.
2012 و تمرکز آمریکا بر چین
آمریکا سال 2012 را با تمرکز ویژه ای بر روی چین آغاز کرد. درابتدا اوباما در توضیح استراتژی نظامی جدید این کشور اعلام کرد که ایالات متحده برای مقابله با چین حضور نظامی خود در آسیا را افزایش می دهد . پس از آن پنتاگون ( وزارت دفاع آمریکا ) نیز در گزارش سالانه خود گزارش مشابهی را ارائه کرد و در بودجه سالانه نظامی آمریکا نیز قید شد که مقابله با قدرت چین اهمیت ویژه ای برای واشنگتن دارد.
اما در این میان تقابل سایبری دو کشور دست کم مربوط به 10 سال اخیر می شود. برای مثال در سال گذشته میلادی عملیات "موش مرموز" سرو صدای زیادی به پا کرد. در این عملیات اطلاعات بیش از 72 نهاد بین المللی در عملیاتی با نام "عملیات موش مرموز" به سرقت رفته است. قربانیان عملیات موش مرموز شامل دولتهای کانادا، آمریکا، کره جنوبی، تایوان، هند و ویتنام هستند و نهادهای بین المللی نیز همچون سازمان ملل متحد،سازمان کشورهای جنوب شرق آسیا (آسه آن)، کمیته بین المللی المپیک، آژانس بین المللی مبارزه با دوپینگ، 12پیمانکار نظامی آمریکا، یک پیمانکار نظامی انگلیس، شرکتهای فعال درامر ساخت وساز، انرژی، فولاد، انرژی خورشیدی، ارتباطات ماهواره ای، فناوری، رسانه و امور حسابداری نیز از حملات موش مرموز در امان نمانده اند. محققان غربی احتمال داده اند که چین و روسیه عامل این عملیات بوده باشند.
جنگی به قدمت یک دهه
این برای اولین بار نیست که چین و روسیه متهم به جاسوسی سایبری از نهادهای آمریکایی می شوند. در سال 1386 رئیس وقت سازمان ملی اطلاعات آمریکا ادعا کرد که چین و روسیه همانند دوران جنگ سرد در حال جاسوسی از آمریکا هستند.
"مایک مک کانل" در جلسه کمیته قضایی کنگره آمریکا درباره تصویب قانون گسترش اختیارات دولت در استراق سمع و کنترل ارتباطات الکترونیکی درداخل و خارج آمریکا گفت: سرویس های اطلاعات خارجی چین و روسیه از جمله سازمان هایی هستند که درباره سیستم های حساس و حفاظت شده، تاسیسات و پروژه های توسعه آمریکا اطلاعات جمع آوری می کنند و تلاش های آن در حال رسیدن به سطح فعالیت در دوران جنگ سرد است.
پس از آن بود که سرویسهای اطلاعاتی انگلیس، چین را به جاسوسی از ابر رایانه های ادارات و نهادهای این کشور متهم کردند و در اقدامی بی سابقه، رئیس MI5 ( سرویس امنیتی انگلیس ) نامه ای هشدار دهنده به 300 نفر از روسای بانکها و نهادهای این کشور و همچنین حسابداران انگلیسی ارسال کرده و دراین نامه به آنها درباره تلاش جاسوسان چینی برای جمع آوری اطلاعات از موسسات انگلیسی در فضای وب هشدار داد.
به دنبال آن آمریکا تهدیدات سایبری علیه خود را با جدیت بیشتری دنبال کرد و همین امر موجب تشکیل واحدی ویژه در دولت آمریکا برای مقابله با جاسوسی های سایبری شد.
اما این پایان ماجرا نبود و به رغم تشکیل این واحد ویژه روزنامه های انگلیسی از رخنه جاسوسان روسی و چینی در عرصه الکترونیکی ایالات متحده خبر دادند. دیلی تلگراف با اعلام این مطلب درادامه نوشت: صنایعی که از روسیه و چین وارد آمریکا می شوند برای رخنه در فضای الکترونیک آمریکا و پی بردن به نحوه کنترل آن فعالیت می کنند.
روزنامه وال استریت ژورنال نیز با چاپ این مطلب نوشت: مقامات رسمی می گویند جاسوسان سایبر قصد ندارند تا سیستم الکترونیکی آمریکا را منهدم کنند، اما این جاسوسان می توانند در زمان جنگ و با بحرانهای دیگر دردسرساز باشند.
در همین رابطه یکی از مقامات اطلاعاتی آمریکا گفت : چینی ها تلاش دارند تا به زیرساختهای ما دسترسی داشته باشند.
ورود متهمان جدید به پرونده جاسوسی
اما این فقط چین نبود که متهم به جاسوسی سایبری از آمریکا شد بلکه روسیه نیز در این ماجرا یکی از متهمان همیشگی بود. در آن سالها کشمکش زیادی بین آمریکا و روسیه بر سر جاسوسی سایبری درگرفت. مسکو معتقد بود برای کاهش حملات اینترنتی وخرابکاری درفضای سایبرباید معاهده ای همچون آنچه درباره تسلیحات شیمیایی انجام شد، منعقد شود. اما آمریکا انعقاد معاهده در این زمینه را ضروری ندانسته و همکاری های دوجانبه را برای کنترل فضای سایبر کافی می داند.
در کش و قوس همین موضوع بود که در شهریورماه 1388 سازمان اطلاعات ملی آمریکا در گزارشی ادعا کرد که روسیه بزرگترین دشمن ایالات متحده به شمار می رود. درآن گزارش اداره اطلاعات ملی آمریکا، روسیه را در شمار کشورهایی قرار داد که می توانند تهدیدی برای منافع آمریکا باشند.
در بخشی از گزارش سال 88 آمده بود : "روسیه شریک آمریکا در بسیاری از ابتکارات مهم، همانند بهره برداری از ضایعات هسته ای و مبارزه با تروریسم هسته ای است، اما درعین حال روسیه می تواند به جستجوی روش های تقویت توان و نفوذ خود ادامه دهد، به نحوی که بتواند تحقق منافع آمریکا را دشوار سازد".
با این حال اعلام شده که تهدید بالقوه به معنای غیرممکن بودن حفظ روابط معمول واستوار بین دو کشور نیست. به عقیده "دنیس بلر"رئیس وقت اداره اطلاعات ملی آمریکا که هر16 سرویس اطلاعاتی این کشور تحت ریاست وی قرار دارند، روسیه و چین از نظر امکان سایبر حملات بیشترین خطر را دارند.
این پایان ماجرا نبود و از آن سال تا کنون گزارش های متعددی درباره جاسوسی سایبری این کشورها از یکدیگر منتشر شده که "عملیات موش مرموز" آخرین مورد آنهاست.
مروری بر روابط کشورهایی چون روسیه و آمریکا نشان می دهد که هر چند درظاهر دو کشور جنگ سرد را کنار گذاشته اند، اما روحیه برتری جویی نسبت به حریف هنوز در این دوکشور وجود دارد و از همین رو است که مسکو و واشنگتن هزینه های زیادی برای پیشی گرفتن از یکدیگر متحمل می شوند.
اما ورود چین به این پرونده خود موضوعی است که نباید به سادگی ازکنار آن گذشت.چین بواسطه سیاست های اقتصادی خاص خود توانسته رشد قابل قبولی را در جهان داشته باشد و هم اکنون یکی از رقیبان آمریکا در عرصه بین الملل محسوب می شود.
پکن برای آنکه بتواند در تمامی زمینه ها با واشنگتن رقابت کند نیازمند اطلاعات دقیق ازتمامی برنامه های حریف است و همین عامل ساده نشان می دهد که چرا امریکا نگران اقدامات سایبری چین است.
بررسی نحوه عملکرد قدرتهای بزرگ دنیا از زمان جنگ سرد تا کنون نشان می دهد همواره علم و دستاوردهای جدید آن به عنوان وسیله ای مطمئن برای ضربه زدن به حریف مورد استفاده قرار گرفته و این در حالی است که هدف گسترش دهندگان علم کمک به بشریت بوده و نه قدرت طلبان.
عبدالحمید بیاتی
